ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
(2000) 4 ΑΑΔ 317
ANΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
FONT>Υπόθεση Αρ.245/98
ΕΝΩΠΙΟΝ: Π. ΑΡΤΕΜΗ, Δ
.Αναφορικά με τo Άρθρo 146 του Συντάγματος και 28.
Μεταξύ:
COMPASS CATERING SERVICES (CYPRUS) LTD
Αιτητών,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του
1. Υπουργού Oικονομικών
2. Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας.
Καθ΄ων η αίτηση.
- - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:
12.4.00Για τους αιτητές: κ. Γ. Τριανταφυλλίδης
Για τους καθ΄ων η αίτηση: κα Ε. Γεωργίου-Αντωνίου
A Π Ο Φ Α Σ Η
Οι αιτητές ζητούν από το Δικαστήριο την ακόλουθη θεραπεία:
"Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των καθ΄ων η αίτηση ημερ. 8.1.98 ότι οι αιτητές δεν δικαιούνται σε πίστωση φόρου εισροών ύψους ΛΚ.4.908,84 που αφορά δαπάνες μεταφοράς του προσωπικού τους καθότι αυτές εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 25(13)(ε) του περί ΦΠΑ Νόμου και/ή η απόφαση των καθ΄ων η αίτηση να απορρίψουν την ένσταση των αιτητών και να προβούν στη βεβαίωση του φόρου για τη φορολογική περίοδο από 1.12.95 μέχρι 31.5.97 είναι άκυρη και χωρίς οποιοδήποτε νομικό αποτέλεσμα."
Τα πραγματικά περιστατικά στα οποία βασίζεται η προσφυγή είναι τα πιο κάτω:
Οι αιτητές είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο ΦΠΑ πρόσωπο. Έχουν συνάψει συμφωνία με τη Βρεττανική Βάση Ακρωτηρίου για την παροχή υπηρεσιών σίτισης και καθαρισμού. Με βάση τους όρους αυτής της συμφωνίας οι υπάλληλοι της εταιρείας οι οποίοι θα διεκπεραιώνουν τις πιο πάνω υπηρεσίες πρέπει να οδηγούνται στο χώρο εργασίας τους με κοινό μεταφορικό μέσο για λόγους ασφαλείας.
Το Επαρχιακό Γραφείο ΦΠΑ Λεμεσού ασκώντας τις εξουσίες του με βάση τον Περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμο (Ν. 246/90) στο εξής "ο Νόμος", διενήργησε επίσκεψη ελέγχου στα υποστατικά των αιτητών στη Βρεττανική Βάση Ακρωτηρίου. Κατά την επίσκεψη εξετάστηκαν τα βιβλία, τα αρχεία και άλλα στοιχεία της επιχείρησης σε σχέση με τις φορολογικές περιόδους από 1.12.95 μέχρι 31.5.97.
Ακολούθως ο Έφορος προέβηκε σε βεβαίωση του φόρου εισροών δυνάμει του άρθρου 34(2) του Ν. 246/90 και στη συνέχεια ειδοποίησε τους αιτητές με επιστολή του ημερομηνίας 25.7.97.
Οι αιτητές υπέβαλαν ένσταση εναντίον της πιο πάνω βεβαίωσης στον Υπουργό Οικονομικών. Με την ένσταση τους δεν αποδέχονταν την απόφαση του Εφόρου ΦΠΑ να μην επιτρέψει τη διεκδίκηση φόρου εισροών ύψους £4.908,84 διότι αφορούσε δαπάνες μετακίνησης του προσωπικού της επιχείρησης. Συγκεκριμένα ανέφεραν τα πιο κάτω:
(i) με βάση τους όρους της συμφωνίας που συνήψαν με τις Βρεττανικές Βάσεις, έχουν την υποχρέωση να μεταφέρουν στο χώρο εργασίας τους υπαλλήλους τους με κοινό μεταφορικό μέσο η εταιρεία δηλαδή, έχει συμβατική υποχρέωση για τη μεταφορά των υπαλλήλων της. Ως αποτέλεσμα, η περίπτωση των πελατών τους δεν εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 25(13)(ε) του Νόμου διότι αυτό αναφέρεται στα ωφελήματα σε είδος (Benefit in Kind) που οι εταιρείες παραχωρούν στους υπαλλήλους τους όπως π.χ. ψυχαγωγία, στέγαση, τροφή κλπ.
(ii) το άρθρο 25(13)(ε) αναφέρεται σε "μετακίνηση " (Removal) του προσωπικού, που, με βάση την Αγγλική ορολογία, σημαίνει οριστική μετατόπιση του προσωπικού και όχι σε "μεταφορά" (Transportation) του προσωπικού, που, με βάση την Αγγλική ορολογία, σημαίνει διακίνηση του προσωπικού. Η διαφορετική ερμηνεία των λέξεων "μετακίνηση " και "μεταφορά" αναγνωρίζεται και στο Νόμο όπου στο άρθρο 25(13)(ε) αναφέρεται σε "μετακίνηση" ενώ στο Παράρτημα ΙΙ, παράγραφο (ν) αναφέρεται σε "μεταφορά" επιβατών και όχι σε μετακίνηση επιβατών και
(iii) σε προηγούμενη επίσκεψη ελέγχου της Υπηρεσίας ΦΠΑ είχε εγερθεί το ίδιο θέμα αλλά τελικά παραχωρήθηκε η πίστωση του φόρου εισροών που αφορούσε τη μεταφορά των υπαλλήλων της επιχείρησης και δεν προέκυψε οποιαδήποτε βεβαίωση του φόρου αυτού. Το γεγονός αυτό τους άφησε την εντύπωση ότι δικαιούνται της σχετικής πίστωσης. Παράλληλα, αναφέρουν ότι η εκ των υστέρων αλλαγή στη θέση της Υπηρεσίας ΦΠΑ δεν αποτελεί παράδειγμα χρηστής διοίκησης."
Το Υπουργείο Οικονομικών ζήτησε από τον Έφορο ΦΠΑ την ετοιμασία έκθεσης γεγονότων. Αυτή ετοιμάστηκε και στάληκε στον Υπ. Οικονομικών στις 24.10.97.
Στις 20.11.97, μετά από αίτημα των αιτητών, έγινε στο Υπ. Οικονομικών συνάντηση στην οποία παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Υπουργείου, εκπρόσωποι του Εφόρου ΦΠΑ και εκπρόσωποι των αιτητών στην οποία συζητήθηκε το θέμα της ένστασης των αιτητών.
Μετά την πιο πάνω συνάντηση, Λειτουργός του Υπ. Οικονομικών υπέβαλε σημείωμα προς τον Υπουργό Οικονομικών. Στο σημείωμα αναφέρθηκαν τα πιο κάτω:
"Στην Κύπρο δεν υιοθετήθηκε, μέχρι σήμερα, οποιαδήποτε δυνατότητα πίστωσης του φόρου που επιβαρύνονται οι δαπάνες μεταφοράς προσωπικού και εκπροσώπων της επιχείρησης. Παράλληλα, αναφέρθηκε ότι στο φάκελο της εταιρείας δεν υπάρχει οποιαδήποτε καταχώρηση που να αφορά τον τρόπο χειρισμού του θέματος του φόρου εισροών για τη μεταφορά του προσωπικού της εταιρείας κατά την προηγούμενη φορολογική περίοδο που αφορούσε προηγούμενη επίσκεψη ελέγχου. Το γεγονός της παραχώρησης της πίστωσης του φόρου κατά την προηγούμενη περίοδο τώρα περιέρχεται στην αντίληψη της Υπηρεσίας ΦΠΑ και ίσως να τίθεται τώρα και θέμα επανεξέτασης της προηγούμενης αυτής περιόδου από την Υπηρεσία ΦΠΑ.
Η ερμηνεία της λέξης "μετακίνηση" από τον Έφορο ΦΠΑ ως έννοια που περιλαμβάνει και την έννοια της μεταφοράς θεωρείται λογική και συνάδει και με την ερμηνεία της λέξης στον Ελληνικό Νόμο, όπου για να επιτραπεί η πίστωση του φόρου σε ορισμένες περιπτώσεις, χρειάστηκε Υπουργική Απόφαση σύμφωνα με την ισχύουσα στην Ελλάδα Νομοθεσία. Η χρησιμοποίηση της λέξης "μεταφορά" σε άλλο σημείο της Νομοθεσίας δε σημαίνει ότι οι έννοιες των δύο λέξεων είναι διαφορετικές.
Ενόψει των πιο πάνω, πιστεύω ότι ορθά ο Έφορος ΦΠΑ προέβηκε στη βεβαίωση φόρου με ημερ. 25.7.97 για τη φορολογική περίοδο από 1.12.95 - 31.5.97. Για λόγους χρηστής διοίκησης, όμως, ο Έφορος ΦΠΑ δεν θα πρέπει να προβεί σε οποιαδήποτε νέα βεβαίωση φόρου για την προηγούμενη φορολογική περίοδο από 1.3.95 - 30.11.95, αφού αυτή η περίοδος εξετάστηκε σε προηγούμενη επίσκεψη ελέγχου."
Ακολούθως, ο Υπουργός αποφάσισε ότι "ορθά ο Έφορος ΦΠΑ θεώρησε ότι ο φόρος εισροών ύψους £4.908,94 που αφορά δαπάνες μεταφοράς του προσωπικού της εταιρείας Compass Catering Services (Cyprus) Ltd εμπίπτει στις διατάξεις του άρθρου 25(13)(ε) και ορθά προέβηκε στη βεβαίωση φόρου με ημερομηνία 25.7.97, για τη φορολογική περίοδο από 1.12.95 - 31.5.97. Η ένσταση της εταιρείας Compass Catering Services (Cyprus) Ltd απορρίπτεται. Πρόσθετα, όμως, για λόγους χρηστής διοίκησης δεν θα τεθεί οποιοδήποτε θέμα για νέα βεβαίωση φόρου για τη φορολογική περίοδο από 1.3.95 - 30.11.95, αφού η περίοδος αυτή εξετάστηκε ήδη σε προηγούμενη επίσκεψη ελέγχου".
Το Υπουργείο Οικονομικών πληροφόρησε τους αιτητές, με επιστολή του ημερομηνίας 8.1.98, για την πιο πάνω απόφαση του Υπουργού.
Οι αιτητές ισχυρίστηκαν ότι εσφαλμένα οι καθ΄ων η αίτηση δεν επέτρεψαν την πίστωση που διεκδίκησαν ως φόρο εισροών για το ποσό £4.908,84 το οποίο κατέβαλαν για τη μεταφορά τους προσωπικού τους.
Το σημείο το οποίο εγείρουν με την προσφυγή τους αφορά την ερμηνεία του άρθρου 25(13)(ε) του Νόμου το οποίο έχει ως εξής:
"25(13) Δεν παρέχεται δικαίωμα πίστωσης του φόρου με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ε) στέγασης, τροφής, ποτών, μετακίνησης και ψυχαγωγίας για το προσωπικό ή τους εκπροσώπους της επιχείρησης."
Υπέβαλαν ότι η λέξη "μετακίνηση" στο πιο πάνω άρθρο δεν καλύπτει τις περιπτώσεις μεταφοράς προσωπικού από και προς το χώρο εργασίας τους και επομένως δικαιούνται πίστωση του φόρου ΦΠΑ που κατέβαλαν για τη μεταφορά του προσωπικού τους.
Συγκεκριμένα ισχυρίστηκαν ότι η ορθή ερμηνεία της λέξης "μετακίνηση" σημαίνει τα έξοδα του αυτοκινήτου που πιθανόν ο εργοδότης να παραχωρήσει στον υπάλληλο του για προσωπική χρήση και δεν καλύπτει τα έξοδα μεταφοράς και διακίνησης προσωπικού από και προς τον τόπο εργασίας τους.
Ανέφεραν επίσης ότι εκεί που ο Νομοθέτης ήθελε να μιλήσει για μεταφορά του προσωπικού χρησιμοποιεί ρητά τη λέξη "μεταφορά" όπως συμβαίνει με την παρ.(ν) του Παραρτήματος ΙΙ του Νόμου, η οποία έχει ως εξής:
"Παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών που επιβαρύνονται με φορολογικό συντελεστή μηδέν τοις εκατόν (ο%).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
(ν) οι παραδόσεις, μετατροπές, επιδιοθρώσεις, εργασίες συντήρησης, ναυλώσεις και μισθώσεις πλοίων που χρησιμοποιύνται στη ναυσιπλοϊα ανοικτής θάλασσας και εκτελούν μεταφορά επιβατών με κόμιστρο ή με τα οποία ασκείται εμπορική, βιομηχανική ή αλιευτική δραστηριότητα."
Περαιτέρω υποστήριξαν ότι ολόκληρο το εδάφιο (ε) του άρθρου 25(13) αφορά ωφελήματα σε είδος τα οποία ο εργοδότης παρέχει στους υπαλλήλους του, για τα οποία δεν δίνεται πίστωση του φόρου ΦΠΑ. Είναι η θέση τους ότι τα έξοδα αυτά δεν έχουν σχέση με τα πραγματικά έξοδα για τη διεκπεραίωση της επιχείρησης όπως τα έξοδα τα οποία γίνονται για τη μεταφορά του προσωπικού από και προς το χώρο εργασίας του τα οποία δεν καλύπτονται από το άρθρο 25(13)(ε) και παρέχεται πίστωση φόρου ΦΠΑ.
Οι καθ΄ων η αίτηση αντέταξαν ότι οι διατάξεις του Νόμου στις οποίες παρέπεμψαν οι αιτητές προνοούν για δύο διαφορετικές καταστάσεις. Το άρθρο 25(13) (ε) αφορά μετακίνηση προσωπικού και η παράγραφος (ν) του Παραρτήματος ΙΙ αφορά πλοία που εκτελούν μεταφορές επιβατών.
Είναι η θέση τους ότι η ερμηνεία της λέξης "μετακίνηση" περιλαμβάνει ως έννοια και την "μεταφορά". Παραπέμπουν στο λεξικό της "Νέας Ελληνικής Γλώσσας" του Γ. Μπαμπινιώτη όπου αποδίδεται στις δύο λέξεις η ακόλουθη ερμηνεία:
"μετακίνηση: η μετάβαση (προσώπου) από τόπο σε τόπο".
"μεταφορά: 1. η μετακίνηση προσώπου ή πράγματος από έναν τόπο σε άλλον.
2. τα μέσα που χρησιμοποιούνται για τη μετακίνηση προσώπων ή πραγμάτων από τόπο σε τόπο."
Έκαναν αναφορά στον Ελληνικό Νόμο του οποίου το άρθρο 23(4)(δ) (Ν.1642/1986) είναι πανομοιότυπο με το άρθρο 25(13)(ε) του Νόμου. Σύμφωνα με την επεξήγηση του ελληνικού νόμου οι δαπάνες για τη μετακίνηση προσωπικού δεν θεωρούνται άμεσα λειτουργικές για το σύστημα του ΦΠΑ και έτσι δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ γι΄αυτές.
Περαιτέρω ανέφεραν ότι το Υπ. Οικονομικών της Ελλάδας επέτρεψε με εγκυκλίους του να εκπίπτεται ο φόρος προστιθέμενης αξίας των δαπανών μεταφοράς του προσωπικού των επιχειρήσεων στις περιπτώσεις που η μεταφορά του προσωπικού γίνεται:
(α) με Ι.Χ. αυτοκίνητο άνω των εννέα θέσεων,
(β) με μισθωμένα πούλμαν δημόσιας χρήσης,
(γ) με ταξί με προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει άλλο μεταφορικό μέσο δημόσιας χρήσης.
Στην Κύπρο όμως δεν έχουν υιοθετηθεί οι πιο πάνω εξαιρέσεις και έτσι δεν υπάρχει οποιαδήποτε δυνατότητα πίστωσης του φόρου με τον οποίο επιβαρύνθηκαν οι αιτητές για τις δαπάνες μεταφοράς του προσωπικού.
Υπέβαλαν ότι αποδίδεται στις διατάξεις του νόμου η γραμματική τους ερμηνεία αφού η αληθινή βούληση του νομοθέτη συνάγεται κατά πρώτο λόγο από αυτές.
Παρέπεμψαν σχετικά στην απόφαση Κ.Ο.Τ. ν. Παπαδόπουλου (1990) 2 Α.Α.Δ. 86, σελ. 89:
"Η τελεολογική μέθοδος ερμηνείας των νόμων (teleological, purposive interpretation) επιτρέπει οποτεδήποτε το κείμενο της νομοθεσίας παρέχει την ευχέρεια, την απόδοση της ερμηνείας εκείνης που αποτελεσματικότερα προωθεί την ευόδωση των κατά άλλα έκδηλων σκοπών του νομοθέτη. Δεν δικαιολογεί όμως η τελεολογική μέθοδος ερμηνείας, ούτε καθιστά εφικτή, ούτε επιτρέπει την απόκλιση από τις ρητές διατάξεις της νομοθεσίας ή τη μεταβολή του κειμένου της. Όπου οι πρόνοιες της νομοθεσίας είναι σαφείς το κείμενο της αποτελεί το μόνο αυθεντικό οδηγό για τους συγκεκριμένους σκοπούς του νομοθέτη."
Προκύπτει για εξέταση το πιο κάτω ζήτημα:
Κατά πόσο η μεταφορά του προσωπικού των αιτητών από και προς το χώρο εργασίας συνιστά "μετακίνηση" εντός της έννοιας του άρθρου 25(13)(ε) του Νόμου.
Απορρίπτω τον ισχυρισμό των αιτητών ότι η ορθή ερμηνεία της λέξης "μετακίνηση" σημαίνει τα έξοδα του αυτοκινήτου που ο εργοδότης παραχωρεί στον υπάλληλο του για προσωπική χρήση και δεν καλύπτει τα έξοδα μεταφοράς προσωπικού από και προς τον τόπο εργασίας τους.
Όπως έχει λεχθεί κατ΄επανάληψη στη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου όπου το λεκτικό της διάταξης είναι σαφές, το Δικαστήριο την ερμηνεύει με βάση τη φυσική και συνήθη έννοια των λέξεων.
Παραπέμπω σχετικά στην απόφαση της Ολομέλειας στη Southfields Industries Ltd v. Δήμου Λευκωσίας (1995) 3 Α.Α.Δ. 59 στην οποία λέχθηκε:
"Σκοπός της ερμηνείας του νόμου είναι η ανεύρεση της πρόθεσης του νομοθέτη. Όπου το λεκτικό της διάταξης είναι σαφές, το Δικαστήριο την ερμηνεύει με βάση τη φυσική και συνήθη έννοια των λέξεων. Οι λέξεις σ΄ένα νομοθέτημα γενικά ερμηνεύονται με τη συνήθη τους σημασία, αλλά και με βάση τα συμφραζόμενα, έχοντας
Από την ανάγνωση του κειμένου της επίδικης διάταξης προκύπτει ότι ο φόρος που επιβάρυνε μεταξύ άλλων τις δαπάνες μετακίνησης του προσωπικού ή των εκπροσώπων της επιχείρησης δεν μπορεί να πιστωθεί. Οι δαπάνες αυτές δεν θεωρούνται ως άμεσα λειτουργικές για το σύστημα του ΦΠΑ και ο φόρος με τον οποίο επιβαρύνθηκαν δεν μπορεί να πιστωθεί.
Ο σχετικός Νόμος έχει φορολογικό περιεχόμενο και οι διατάξεις του πρέπει να ερμηνεύονται αυστηρά. Δεν επιτρέπεται ευρεία ή στενή ερμηνεία εκεί όπου η γλώσσα του νομοθετήματος είναι σαφής. Η επίδικη διάταξη αναφέρεται σε "μετακίνηση" του προσωπικού.
Κρίνω ότι ορθά οι καθ΄ων η αίτηση θεώρησαν ότι η μεταφορά του προσωπικού των αιτητών από και προς το χώρο εργασίας εμπίπτει στην έννοια της λέξης "μετακίνηση".
Έχω τη γνώμη ότι αυτή είναι η φυσική και συνήθης έννοια των λέξεων. Οποιαδήποτε άλλη ερμηνεία ενέχει τον κίνδυνο ανατροπής της πρόθεσης του Νομοθέτη.
Ο ισχυρισμός των αιτητών ότι η περίπτωση τους δεν εμπίπτει στην επίδικη διάταξη επειδή έχουν συμβατική υποχρέωση για τη μεταφορά των υπαλλήλων τους με κοινό μεταφορικό μέσο δεν με βρίσκει σύμφωνο. Έχω τη γνώμη ότι η εν λόγω διάταξη δεν επιτρέπει διάκριση αν τα ωφελήματα παραχωρούνται από τις επιχειρήσεις στους υπαλλήλους οικειοθελώς ή κατόπιν συμβατικής υποχρέωσης.
Από τη μελέτη του φακέλου δεν διεπίστωσα οτιδήποτε που να αφορά το χειρισμό του θέματος του φόρου εισροών για τη μεταφορά του προσωπικού των αιτητών κατά την προηγούμενη φορολογική περίοδο.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Δεν εκδίδεται διάταγμα για έξοδα.
Π. Αρτέμης,
Δ.
/Χ.Π.