|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1999) 4 ΑΑΔ 758
25 Ιουνίου, 1999
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΝΙΚΟΣ ΜΑΚΡΙΔΗΣ,
Αιτητής,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
1. ΥΠΟΥΡΓΟY ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΚΑΙ
ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΕΩΣ,
2. ΑΡΧΗΓΟΥ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 45/98)
Αστυνομική Δύναμη ― Προαγωγές ― Επ' ανδραγαθία ― Έννομο συμφέρον ― Ηθικό έννομο συμφέρον, έχουν όλα τα μέλη της Αστυνομικής Δύναμης, να προσβάλουν με προσφυγή την προαγωγή άλλου, επ' ανδραγαθία.
Αστυνομική Δύναμη ― Προαγωγές ― Επ' ανδραγαθία ― Έννοια ― Δε συνιστά ανδραγαθία ούτε η εκτέλεση των καθηκόντων με πίστη και ζήλο, ούτε η έκθεση σε σοβαρό κίνδυνο ― Μόνο όταν οι ενέργειες συνοδεύονται από τα στοιχεία της αυταπάρνησης και του πραγματικού ηρωϊσμού.
Στην παρούσα προσφυγή, που προσβλήθηκε από τον αιτητή η προαγωγή του ενδιαφερομένου προσώπου, επ' ανδραγαθία στη θέση Υπαστυνόμου, προβλήθηκε προδικαστική ένσταση, ότι ο αιτητής στερείτο εννόμου συμφέροντος προσβολής της απόφασης.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Οι καθ' ων η αίτηση αμφισβητούν τη νομιμοποίηση του αιτητή. Είναι η θέση τους ότι, εφόσον ο ίδιος δεν κατείχε τα προσόντα για προαγωγή στην θέση του Υπαστυνόμου, επειδή δεν είχε επιτύχει στις αναγκαίες εξετάσεις, στερείτο του απαραίτητου εννόμου συμφέροντος να προσβάλει την επ' ανδραγαθία προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους. Η απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Α. Γεωργίου κ.ά. ν. Παναγή κ.ά., είναι σχετική. Πράγματι ορισμένη φράση από την απόφαση αυτή, όταν απομονωθεί, παρέχει βάση στην εισήγηση των καθ' ων η αίτηση. Από τη συνέχεια όμως, είναι σαφές, ότι το έννομο συμφέρον κάθε μέλους της αστυνομίας να προσβάλει την προαγωγή οποιουδήποτε άλλου μέλους επ' ανδραγαθία, είναι ανεξάρτητο από το κατά πόσο το ίδιο κατέχει τα προσόντα για προαγωγή στη συγκεκριμένη θέση. Στην υπόθεση Γεωργίου γίνεται αναφορά σε ηθικό συμφέρον όλων των μελών της αστυνομίας που συνίσταται στο άμεσα, μεταξύ άλλων, ενδιαφέρον τους για την καλή λειτουργία του Αστυνομικού Σώματος. Η εισήγηση των καθ' ων η αίτηση για έλλειψη έννομου συμφέροντος εκ μέρους του αιτητή δεν ευσταθεί.
2. Όσον αφορά την ουσία της προσφυγής, για το τι συνιστά ανδραγαθία και ποια η έκταση του αναθεωρητικού έλεγχου από το Ανώτατο Δικαστήριο, η υπόθεση Γεωργίου (ανωτέρω) είναι πλήρως διαφωτιστική. Αντικείμενο του αναθεωρητικού ελέγχου, είναι κατά πόσο ορισμένη πράξη, όπως την περιγράφει η διοίκηση, στην προκείμενη περίπτωση η ηγεσία της αστυνομίας, συνιστά ανδραγαθία. Δε συνιστά ανδραγαθία η με πίστη και ζήλο εκτέλεση του αστυνομικού καθήκοντος. Ούτε το γεγονός ότι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ο αστυνομικός εξέθεσε τον εαυτό του σε σοβαρό κίνδυνο. Η έκθεση αστυνομικών σε κινδύνους είναι σύμφυτη με το χαρακτήρα των καθηκόντων τους. Τότε μόνο μπορεί να γίνεται λόγος για ανδραγαθία αστυνομικού όταν, στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι ενέργειές του συνοδεύονται από τα στοιχεία της αυταπάρνησης και του πραγματικού ηρωϊσμού.
Στην εξεταζόμενη περίπτωση όπως προκύπτει από τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, χωρίς να υπολογίσει χρόνο ή κόπο και επιδεικνύοντας επιμονή, μεθοδικότητα και αποφασιστικότητα κατάφερε, μαζί με συναδέλφους του, να πείσει ύποπτο να ομολογήσει τη διάπραξη απόπειρας φόνου και, ταυτόχρονα να αποκαλύψει άλλα πρόσωπα ως συνεργούς του. Αναμφίβολα ο χρόνος και ο κόπος που διέθεσε το ενδιαφερόμενο μέρος, όπως και η επιμέλεια, μεθοδικότητα και αποφασιστικότητα που επέδειξε, είναι πράξεις καθ' όλα αξιέπαινες. Εξίσου αξιέπαινη είναι και η άρνησή του να αποδεχθεί απαλλαγή από τα καθήκοντά του στην υπόθεση, μήπως κάτι τέτοιο έχει αρνητικές επιπτώσεις στη διαλεύκανση και περαιτέρω προώθησή της. Αυτά όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι ανταποκρίνονται σε ό,τι προσδιορίστηκε από την νομολογία ως "ανδραγαθία".
Η προσφυγή είναι βάσιμη με τη διευκρίνιση ότι το αποτέλεσμα δεν συνδέεται με τους ισχυρισμούς του αιτητή ότι θα έπρεπε να είχε προαχθεί ο ίδιος επ' ανδραγαθία αντί του ενδιαφερόμενου μέρους και τούτο διότι, πρώτο, η επ' ανδραγαθία προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους δεν έγινε κατά προτίμηση αντί του αιτητή, δεν υπήρξε δηλαδή επιλογή μεταξύ του ενδιαφερόμενου μέρους και του αιτητή και δεύτερον, διότι με την προσφυγή δεν προσβάλλεται η παράλειψη των καθ' ων η αίτηση να προάξουν τον αιτητή, πάντοτε ανεξάρτητα από το ενδιαφερόμενο μέρος, για ισχυριζόμενη δική του ανδραγαθία.
H προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Γεωργίου κ.ά. ν. Παναγή κ.ά. (1997) 3 Α.Α.Δ. 81,
Λεωνίδου ν. Δημοκρατίας, Υπόθ. Αρ. 50/98, ημερ. 18/6/99.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία το ενδιαφερόμενο μέρος προάχθηκε επ' ανδραγαθία στο βαθμό του Υπαστυνόμου.
Ελ. Ελευθερίου, για τον Αιτητή.
Γ. Γιωργαλλής, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ.: Με την προσφυγή ο αιτητής επιδιώκει δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση των καθ' ων η αίτηση να προάξουν επ' ανδραγαθία, κατ' επίκληση του Κανονισμού 9(α) των περί Αστυνομίας (Προαγωγές) Κανονισμών του 1989 (Κ.Δ.Π. 52/89), στο βαθμό του Υπαστυνόμου, από 7/11/1997, το ενδιαφερόμενο μέρος Δ. Ναπολέοντος αντί αυτού και ή στη θέση αυτού, είναι άκυρη.
Οι καθ' ων η αίτηση αμφισβητούν τη νομιμοποίηση του αιτητή. Είναι η θέση τους ότι, εφόσο ο ίδιος δεν κατείχε τα προσόντα για προαγωγή στη θέση του Υπαστυνόμου, επειδή δεν είχε επιτύχει στις αναγκαίες εξετάσεις, στερείται του απαραίτητου εννόμου συμφέροντος να προσβάλει την επ' ανδραγαθία προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους. Η απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Α. Γεωργίου κ.ά. ν. Ματθαίου Παναγή κ.ά. (1997) 3 A.A.Δ. 81, είναι σχετική. Πράγματι ορισμένη φράση από την απόφαση αυτή, όταν απομονωθεί, παρέχει βάση στην εισήγηση των καθ' ων η αίτηση. Από τη συνέχεια όμως είναι σαφές ότι το έννομο συμφέρο κάθε μέλους της αστυνομίας να προσβάλει την προαγωγή οποιουδήποτε άλλου μέλους επ' ανδραγαθία είναι ανεξάρτητο από το κατά πόσο το ίδιο κατέχει τα προσόντα για προαγωγή στη συγκεκριμένη θέση. Στην υπόθεση Α. Γεωργίου γίνεται αναφορά σε ηθικό συμφέρο όλων των μελών της αστυνομίας που συνίσταται στο άμεσο, μεταξύ άλλων, ενδιαφέρον τους για την καλή λειτουργία του Αστυνομικού Σώματος. Παραθέτω ολόκληρο το απόσπασμα από τη σελίδα 90 της απόφασης Α. Γεωργίου που εξέδωσε ο Πρόεδρος Πικής:-
"Κάθε μέλος της τάξης του Αστυνομικού Σώματος από το οποίο προέρχεται ο προαγόμενος επ' ανδραγαθία, που έχει τα προσόντα για προαγωγή, έχει ηθικό συμφέρον να προσβάλει την απόφαση. Το συμφέρον του πηγάζει από την παράκαμψη της διαδικασίας για τις προαγωγές μελών της τάξης, όπου ο προσφεύγων υπηρετεί, το οποίο επηρεάζει, αφενός, την υπηρεσιακή του κατάσταση και, αφετέρου, τη λειτουργία του Αστυνομικού Σώματος. Κατάχρηση της εξουσίας διανοίγει την οδό της αυθαιρεσίας και της καταπάτησης της χρηστής διοίκησης. Πρόκειται, για εξουσία η οποία αποβλέπει στην ανταμοιβή του ηρωϊσμού. Ολόκληρη η τάξη των αστυφυλάκων, και κάθε ένας από αυτούς, έχει συμφέρον στη διασφάλιση της σύννομης άσκησης της εξουσίας, για προαγωγή επ' ανδραγαθία. Η άσκηση της εξουσίας, μέσα στο πλαίσιο του Νόμου, προάγει το κύρος των αστυφυλάκων. ενώ η κατάχρηση της διανοίγει τη θύρα για τον εξοστρακισμό της αξιοκρατίας στις προαγωγές."
(Βλ. σχετικά και την απόφαση του Δικαστή Κωνσταντινίδη στην Προσφυγή Αρ. 50/98, Γιανούλλα Λεωνίδου v. Κυπριακής Δημοκρατίας, απόφαση δόθηκε 18/6/1999).
Ακολουθεί ότι η εισήγηση των καθ' ων η αίτηση για έλλειψη έννομου συμφέροντος εκ μέρους του αιτητή δεν ευσταθεί.
Όσον αφορά την ουσία της προσφυγής, για το τι συνιστά ανδραγαθία και ποια η έκταση του αναθεωρητικού έλεγχου από το Ανώτατο Δικαστήριο η υπόθεση Α. Γεωργίου (ανωτέρω) είναι πλήρως διαφωτιστική. Αντικείμενο του αναθεωρητικού ελέγχου είναι κατά πόσο ορισμένη πράξη, όπως την περιγράφει η διοίκηση, στην προκείμενη περίπτωση η ηγεσία της αστυνομίας, συνιστά ανδραγαθία. Δεν συνιστά ανδραγαθία η με πίστη και ζήλο εκτέλεση του αστυνομικού καθήκοντος. Ούτε το γεγονός ότι κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του ο αστυνομικός εξέθεσε τον εαυτό του σε σοβαρό κίνδυνο. Η έκθεση αστυνομικών σε κινδύνους είναι σύμφυτη με το χαρακτήρα των καθηκόντων τους. Τότε μόνο μπορεί να γίνεται λόγος για ανδραγαθία αστυνομικού όταν, στη συγκεριμένη περίπτωση, οι ενέργειές του συνοδεύονται από τα στοιχεία της αυταπάρνησης και του πραγματικού ηρωϊσμού.
Στην εξεταζόμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιόν μου, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, χωρίς να υπολογίσει χρόνο ή κόπο και επιδεικνύοντας επιμονή, μεθοδικότητα και αποφασιστικότητα κατάφερε, μαζί με συναδέλφους του, να πείσει ύποπτο να ομολογήσει τη διάπραξη απόπειρας φόνου και, ταυτόχρονα, να αποκαλύψει άλλα πρόσωπα ως συνεργούς του. Το έγκλημα αποτελούσε συνέχεια μιας σειράς από παράνομες πράξεις αντιπάλων φατριών του υποκόσμου και το ενδιαφερόμενο πρόσωπο δέχθηκε απειλητικά τηλεφωνήματα, πράγμα που οδήγησε τους προϊστάμενούς του να του προτείνουν απαλλαγή από τα καθήκοντά του στην υπόθεση, κάτι το οποίο ο ίδιος αρνήθηκε να αποδεχθεί.
Αναμφίβολα ο χρόνος και ο κόπος που διέθεσε το ενδιαφερόμενο μέρος, όπως και η επιμέλεια, μεθοδικότητα και αποφασιστικότητα που επέδειξε είναι πράξεις καθ' όλα αξιέπαινες. Εξίσου αξιέπαινη είναι και η άρνησή του να αποδεχθεί απαλλαγή από τα καθήκοντά του στην υπόθεση μήπως κάτι τέτοιο έχει αρνητικές επιπτώσεις στη διαλεύκανση και περαιτέρω προώθησή της. Αυτά όμως δεν μπορούν να θεωρηθούν ότι ανταποκρίνονται σε ό,τι προσδιορίστηκε από τη νομολογία ως "ανδραγαθία".
Η προσφυγή είναι βάσιμη με τη διευκρίνιση ότι το αποτέλεσμα δεν συνδέεται με τους ισχυρισμούς του αιτητή ότι θα έπρεπε να είχε προαχθεί ο ίδιος επ' ανδραγαθία αντί του ενδιαφερόμενου μέρους και τούτο διότι, πρώτο, η επ' ανδραγαθία προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους δεν έγινε κατά προτίμηση αντί του αιτητή, δεν υπήρξε δηλαδή επιλογή μεταξύ του ενδιαφερόμενου μέρους και του αιτητή, και, δεύτερο, διότι με την προσφυγή δεν προσβάλλεται η παράλειψη των καθ' ων η αίτηση να προάξουν τον αιτητή, πάντοτε ανεξάρτητα από το ενδιαφερόμενο μέρος, για ισχυριζόμενη δική του ανδραγαθία (όχι, μάλιστα, κατά τη διερεύνηση της ίδιας υπόθεσης αλλά κατά την εξέλιξη των γεγονότων της).
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται βάσει του Άρθρου 146(4)(β) του Συντάγματος.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.