ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.

Μεταξύ:

Χριστάκη Χριστοφή,

Αιτητή

και

Αρχής Βιομηχανικής Κατάρτισης Κύπρου,

Καθ΄ ης η αίτηση.

________________

Για τον αιτητή: Α. Σ. Αγγελίδης.

Για την καθ΄ ης η αίτηση: Μ. Σπανού (κα.).

Για το ενδιαφερόμενο μέρος: Λ. Βασιλείου.

________________

Ο αιτητής είναι υπάλληλος της Αρχής Βιομηχανικής Καταρτίσεως Κύπρου (η Αρχή). Κατέχει τη θέση του Λειτουργού Β. Την 2.5.1997 η Αρχή δημοσίευσε την πλήρωση έντεκα θέσεων Λειτουργού Ανθρωπίνου Δυναμικού - Ειδικότητες Πολιτικής Μηχανικής, Οικονομικών και Επιστημών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών ή Συστημάτων Πληροφορικής (η επίδικη θέση). Η επίδικη θέση είναι θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής.

Το σχέδιο υπηρεσίας απαιτεί την κατοχή πανεπιστημιακών προσόντων, ακεραιότητα χαρακτήρα, υπευθυνότητα, πρωτοβουλία και ευθυκρισία, και πολύ καλή γνώση της Ελληνικής και Αγγλικής γλώσσας. Επίσης προβλέπει ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να επιτύχουν σε γραπτό ή/και προφορικό διαγωνισμό όπως ήθελε αποφασίσει το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής. Πείρα σχετική με τα καθήκοντα της θέσης ή μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλος σε συγκεκριμένα θέματα αποτελεί πλεονέκτημα. Σ' ανταπόκριση της πιο πάνω δημοσίευσης υποβλήθηκαν 654 αιτήσεις. Ο αιτητής στην παρούσα προσφυγή ήταν ένας από τους υποψηφίους.

Στις 10.11.97 το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής αποφάσισε να ακολουθηθεί η ακόλουθη διαδικασία επιλογής:

"(α) Να γίνει κοινή γραπτή εξέταση όλων των αιτητών οι οποίοι κατέχουν τα

ακαδημαϊκά προσόντα που απαιτούνται από το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης. Οι αιτητές που δεν κατέχουν τα προσόντα αυτά αποκλείονται

από την περαιτέρω εξέταση της υποψηφιότητας τους. Η γραπτή εξέταση να ανατεθεί σε εξωτερικό εξεταστή, όπως έχει γίνει και σε άλλες

περιπτώσεις στο παρελθόν.

(β) Με βάση το αποτέλεσμα της γραπτής εξέτασης που θα εξαχθεί μετά την

αξιολόγηση των γραπτών, να ταξινομηθούν οι υποψήφιοι που θα παρα-

καθήσουν στην εξέταση σε ένα κατάλογο κατά σειρά επιτυχίας. Πρώτος

στον κατάλογο αυτό να τοποθετηθεί ο υποψήφιος με την καλύτερη

βαθμολογία και τελευταίος ο υποψήφιος με το χαμηλότερο βαθμό.

(γ) ΄Οσοι υποψήφιοι θα περιλαμβάνονται στο τελευταίο 20% των υπο-

ψηφίων του καταλόγου επιτυχίας που αναφέρεται στην παράγραφο

(β) πιο πάνω θα θεωρούνται αποτυχόντες και δεν θα είναι δυνατό να

συνεχιστεί η εξέταση της υποψηφιότητάς τους περαιτέρω.

(δ) Στη συνέχεια όλοι οι υποψήφιοι (περιλαμβανομένων και αυτών που θα

βρίσκονται στο 20% που αναφέρεται πιο πάνω) θα τοποθετηθούν σε επί

μέρους καταλόγους που θα ετοιμαστούν κατά ειδικότητα (δηλαδή κατά

ακαδημαϊκό προσόν, σύμφωνα με τη δημοσίευση) και θα είναι ταξινομη-

μένοι κατά σειρά επιτυχίας των υποψηφίων στη γραπτή εξέταση.

(ε) Επιτυχόντες να θεωρηθούν υποψήφιοι οι οποίοι θα περιλαμβάνονται στο

άνω 50% από άποψη βαθμού επιτυχίας, μεταξύ του αριθμού των υπο-

ψηφίων της ίδιας ειδικότητας, νοουμένου ότι ο αριθμός που θα κληθεί θα

είναι τουλάχιστον τέσσερις. Μικρότερος αριθμός θα δύναται να υπάρχει

στις ειδικότητες όπου ο συνολικός αριθμός των υποψηφίων είναι μικρό-

τερος των τεσσάρων.

(στ) Οι επιτυχόντες υποψήφιοι, σύμφωνα με τα πιο πάνω, να συμμετάσχουν

σε προφορική εξέταση που θα γίνει από πενταμελή Συμβουλευτική Τμηματική Επιτροπή. Η Επιτροπή να αποτελείται από το Γενικό

Διευθυντή Ανθρωπίνου Δυναμικού (΄Ερευνα και Προγραμματισμός), τον

Προϊστάμενο Διοίκησης και Προσωπικού, τον Προϊστάμενο Οικονομικής

Διαχείρισης και τον Ανώτερο Λειτουργό Ανθρωπίνου Δυναμικού που έχει

προβάδισμα λόγω αρχαιότητας Γιώργο Παναγίδη.

(ζ) Ο σύντομος κατάλογος υποψηφίων να ετοιμαστεί από τη Συμβουλευτική

Τμηματική Επιτροπή μετά και τη συμπλήρωση του σταδίου (στ) πιο πάνω,

με βάση το αποτέλεσμα της γραπτής και της προφορικής εξέτασης των

επιτυχόντων υποψηφίων και τα άλλα στοιχεία και δεδομένα που τους

αφορούν. Για την κάθε μια κενή θέση θα υπάρξουν στο σύντομο κατάλογο

τέσσερις υποψήφιοι, με την προϋπόθεση ότι θα έχει παρουσιαστεί ενώπιον

της Επιτροπής τουλάχιστον ο αριθμός αυτός. Σε διαφορετική περίπτωση ο αριθμό αυτός θα είναι μικρότερος.

(η) Η τελική απόφαση και ο διορισμός στις κενές θέσεις να γίνει από το

Διοικητικό Συμβούλιο, το οποίο θα προβεί επίσης σε προφορική εξέταση

των υποψηφίων του σύντομου καταλόγου και οιωνδήποτε άλλων υπο-

ψηφίων δυνατό να αποφασίσει."

Η γραπτή εξέταση πραγματοποιήθηκε την 6.12.97 και σε αυτή προσήλθαν 295 υποψήφιοι. Στις 8.12.97 και ενώ τα γραπτά των υποψηφίων ήταν καλυμμένα το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής αποφάσισε ότι η βαρύτητα κατά ερώτηση που θα δοθεί κατά την αξιολόγηση των γραπτών των υποψηφίων θα είναι Ελληνικά 20%, Αγγλικά 20%, Λήψη αποφάσεων (decision making test) 30%, Test Κριτικού Συλλογισμού (Critical reasoning test) 30%.

Κατά την ίδια συνεδρία αναφέρθηκε ότι στη συνέχεια και αφού θα έχουν γίνει τα πιο πάνω, θα ταξινομηθούν κατά ειδικότητα και κατά σειρά επιτυχίας οι υποψήφιοι, περιλαμβανομένου του πιο πάνω αναφερόμενου 20% των αποτυχόντων, για να καταστεί δυνατός ο προσδιορισμός του καλύτερου 50% των υποψηφίων κατά ειδικότητα που, σύμφωνα με προηγούμενη απόφαση του Συμβουλίου, θα είναι οι υποψήφιοι οι οποίοι θα κληθούν σε προφορική εξέταση ενώπιον της πενταμελούς Συμβουλευτικής Τμηματικής Επιτροπής.

Ο αιτητής ο οποίος ήταν υποψήφιος για τη θέση της ειδικότητας Οικονομικών δεν κλήθηκε "σε συνέντευξη διότι ήταν μέσα στους υποψηφίους που θεωρήθηκαν ως αποτυχόντες στα γραπτά σύμφωνα με την πιο πάνω απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Αρχής ημερ. 10.11.97". Ο αιτητής είχε καταταγεί 264ος από συνολικό αριθμό 294 εξετασθέντων υποψηφίων. Είχε πετύχει σταθμική μέση στατιστική βαθμολογία 86,38. Το Ε.Μ. είχε καταταγεί 58ος με σταθμική μέση στατιστική βαθμολογία 109,96. Στη συνέχεια η Συμβουλευτική Τεχνική Επιτροπή (η Σ.Τ.Ε.) ετοίμασε σύντομους καταλόγους των υποψηφίων κατά ειδικότητα. Στην ειδικότητα των οικονομικών στην οποία ανήκει η επίδικη θέση είχαν διαγωνισθεί 45 υποψήφιοι. Η πιο πάνω βαθμολογία του αιτητή τον είχε κατατάξει 42ο και το Ε.Μ. 9ο.

Ακολούθησε η προφορική εξέταση των υποψηφίων του σύντομου καταλόγου από την Σ.Τ.Ε.. Αφού η Σ.Τ.Ε. αξιολόγησε την απόδοση στην προφορική εξέταση του κάθε υποψηφίου κατέγραψε την απόδοση σε πίνακες. Εξέτασε, επίσης, ποιοί υποψήφιοι κατέχουν το πλεονέκτημα. Ακολούθησε η αξιολόγηση - από την Σ.Τ.Ε. - των υποψηφίων στην γραπτή εξέταση τόσο συνολικά όσο και κατά ειδικότητα. ΄Εκρινε ποιοί ήταν οι καταλληλότεροι υποψήφιοι κατά ειδικότητα και κατάρτισε τους σύντομους καταλόγους. Οι επικρατέστεροι υποψήφιοι στην ειδικότητα των Οικονομικών ήταν 4. Ανάμεσα σε εκείνους τους υποψηφίους ήταν και το Ε.Μ.. Ο κατάλογος των επικρατέστερων υποψηφίων εξετάστηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής το οποίο έκρινε ότι ο κατάλογος περιλαμβάνει τους πραγματικά καλύτερους υποψηφίους. ΄Εκρινε, επίσης, ότι όλοι οι συστηθέντες υποψήφιοι κατέχουν τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας προσόντα περιλαμβανομένης της πολύ καλής γνώσης της Αγγλικής και Ελληνικής γλώσσας. Ωστόσο αποφάσισε να "διερευνήσει περαιτέρω της κατοχή της πολύ καλής γνώσης των δύο γλωσσών δια της υποβολής καταλλήλων ερωτήσεων στην προφορική εξέταση". Στην ειδικότητα των Οικονομικών το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής αξιολόγησε το Ε.Μ. ως "εξαίρετο". Στη συνέχεια το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής "λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ενώπιον του στοιχεία τα οποία αξιολόγησε και λαμβάνοντας υπόψη τις ευθύνες, τα καθήκοντα και τις απαιτήσεις της θέσης ... απεφάσισε ποιοί υποψήφιοι κατά ειδικότητα και κενή θέση, υπερέχουν γενικά των άλλων υποψηφίων της ίδιας ειδικότητας και τους επέλεξε ως τους πιο κατάλληλους". Στην ειδικότητα των Οικονομικών επέλεξε το Ε.Μ..

Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής επιδιώκει την ακύρωση του διορισμού του Ε.Μ. στην επίδικη θέση.

΄Ηταν η βασική εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή ότι εφόσο πρόκειται για θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής δεν μπορεί η γραπτή εξέταση να καταστεί, χωρίς να ορίζεται τούτο από το Νόμο ή τους Κανονισμούς, το αποκλειστικό κριτήριο για προώθηση ή όχι της διεκδίκησης των υποψηφίων όταν έχουμε αποδεδειγμένα την αξία, προσόντα, πείρα και προσφορά τους.

΄Οπου δεν λαμβάνονται υπόψη οι ουσιώδεις παράγοντες σημειώνεται πλημμελής άσκηση διακριτικής ευχέρειας η οποία έχει σαν συνέπεια την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης (Βλ. HjiGeorghiou v. Republic (1974) 3 C.L.R. 430). Το ποιοί είναι οι σχετικοί και ουσιώδεις παράγοντες στην κάθε περίπτωση εξαρτάται από τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά της.

Στην παρούσα υπόθεση η διοίκηση βαρύνεται με την υποχρέωση να επιλέξει τον πιο κατάλληλο υποψήφιο.

Πρόκειται για διαδικασία πλήρωσης θέσης πρώτου διορισμού και προαγωγής. Ο αιτητής έχει έμπρακτα αποδείξει, μέσα από την προσφορά υπηρεσιών, ότι βρίσκεται σε "πολύ ικανοποιητικό" επίπεδο σε σχέση με το βασικό κριτήριο της αξίας και σε σχέση με την κατοχή των πιο πάνω προσόντων - της πρωτοβουλίας, υπευθυνότητας και ευθυκρισίας. Ωστόσο η διοίκηση έχει αγνοήσει παντελώς αυτή την πραγματικότητα και έδωσε αποφασιστική και αποκλειστική σημασία στα αποτελέσματα της γραπτής εξέτασης. Η παντελής παραγνώριση του παράγοντα της αξίας με βάση τις υπηρεσιακές εκθέσεις υπηρετούντων υπαλλήλων και η αξιολόγηση των υποψηφίων με βάση μόνο το αποτέλεσμα της γραπτής εξέτασης αποτελεί πλημμελή άσκηση διακριτικής ευχέρειας. Στις περιπτώσεις πλήρωσης θέσεων πρώτου διορισμού και προαγωγής ο παράγοντας της αξίας, όπως αυτός αντανακλάται στις υπηρεσιακές εκθέσεις, αποτελεί ένα ουσιώδη παράγοντα, ο οποίος δεν μπορεί να παραγνωρίζεται. Πρέπει να συνεκτιμάται με τους άλλους παράγοντες που συνθέτουν την καταλληλότητα των υποψηφίων, όπως π.χ. προσόντα και πείρα η οποία επαυξάνει την αξία, καθώς και το αποτέλεσμα τυχόν γραπτών εξετάσεων. Συμπερασματικά τονίζεται ότι στις περιπτώσεις πλήρωσης θέσεων πρώτου διορισμού και προαγωγής το αποτέλεσμα της γραπτής εξέτασης δεν μπορεί να αποτελεί τον μοναδικό παράγοντα αξιολόγησης της αξίας των υποψηφίων.

Π. ΚΑΛΛΗΣ,

Δ.

/ΕΑΠ.