ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ.

Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος

1. Ανδρέα Σκαρπάρη

2. Ηλία Ηλιάδη

3. Γεώργιου Βυρίδη

4. Παύλου Χ" Ττοφή

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας

___________

Μιχάλη Σταυρινού

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας

____________

Για τους αιτητές στην 294/96 : κ. Α. Σ. Αγγελίδης.

Για τον αιτητή στην 321/96 : κ. Γ. Κορφιώτης.

Για τους καθ΄ων η αίτηση : κ. Π. Κληρίδης.

Για το ενδιαφερόμενο μέρος 1 : κ. A. Πολυδώρου για κ. Χρυσοστομίδη.

(και στις δύο υποθέσεις)

Για το ενδιαφερόμενο μέρος 2 : κα Μ. Κωνσταντίνου για κ.κ. Ηλιάδη,

(και στις δύο υποθέσεις) και Πασχαλίδη.

Για το ενδιαφερόμενο μέρος 3 : κ. Α. Κωνσταντίνου.

(και στις δύο υποθέσεις)

Για τα ενδιαφερόμενα μέρη 4 και 5 : κ. Π. Πολυβίου.

(και στις δύο υποθέσεις)

Στις παρούσες συνεκδικασθείσες προσφυγές, οι αιτητές αξιώνουν ακύρωση της απόφασης της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (στο εξής "η Επιτροπή") ημερ. 22.1.1996 με την οποία διορίστηκαν ή προήχθηκαν τα πέντε ενδιαφερόμενα μέρη στη θέση Πληρεξούσιου Υπουργού (Τακτικός Προϋπολογισμός), Εξωτερικές Υπηρεσίες, από 1.2.1996. Σε κάποιο στάδιο της διαδικασίας οι αιτητές 2 και 4 της προσφυγής υπ΄ αρ. 294/96 απέσυραν την προσφυγή τους.

Η θέση Πληρεξούσιου Υπουργού είναι θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής. Οι αιτητές στην προσφυγή υπ΄ αρ. 294/96 διεκδίκησαν τη θέση ως θέση προαγωγής, ενώ ο αιτητής στην προσφυγή υπ΄ αρ. 321/96 τη διεκδίκησε ως θέση πρώτου διορισμού. Τα ενδιαφερόμενα μέρη 1, 2 και 3, Αθηνούλλα Μαυρονικόλα, Σταύρος Επαμεινώνδας και Αλέξανδρος Ζήνων, διεκδίκησαν τη θέση ως θέση προαγωγής, ενώ τα ενδιαφερόμενα μέρη 4 και 5, Ερατώ Κοζάκου-Μαρκουλλή και Ανδρέας Μαυρογιάννης, ως πρώτου διορισμού.

Ορισμένοι λόγοι προβάλλονται εναντίον του διορισμού όλων, ενώ άλλοι εναντίον ορισμένων μόνο ενδιαφερομένων μερών. Για λόγους ευκολίας θα ασχοληθώ πρώτα με τους ισχυρισμούς που αναφέρονται σε μεμονωμένα ενδιαφερόμενα μέρη και στη συνέχεια με τους λόγους που στρέφονται εναντίον όλων.

Στην προσφυγή υπ΄ αρ. 321/96 προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι το ενδιαφερόμενο μέρος 4 Ερατώ Μαρκουλλή-Κοζάκου δεν διαθέτει μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλο, όπως προβλέπεται στο σχέδιο υπηρεσίας και ως εκ τούτου δεν κατέχει τα απαραίτητα για διορισμό στη θέση προσόντα. Εναλλακτικά ο αιτητής ισχυρίζεται ότι η Επιτροπή παρέλειψε να προβεί στη δέουσα έρευνα για διαπίστωση του κατά πόσο το Ε.Μ. 4 κατείχε ή όχι τα προσόντα.

Η κα Μαρκουλλή διεκδίκησε, όπως είδαμε, τη θέση ως πρώτου διορισμού. Σύμφωνα με το σχέδιο υπηρεσίας για πρώτο διορισμό απαιτείται, μεταξύ άλλων, πανεπιστημιακό δίπλωμα ή τίτλος σε κατάλληλο θέμα, π.χ. τη Νομική, τις Πολιτικές, Οικονομικές και Κλασσικές Επιστήμες, καθώς και συναφές μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλος.

Η κα Μαρκουλλή διαθέτει πτυχίο Νομικής, καθώς και το Certificate of the Degree of Licentiate of Social Sciences του Πανεπιστημίου του Helsinki. Σε κατάλογο στον οποίο παρουσιάζονται τα προσόντα των υποψήφιων που κατατέθηκε με την ένσταση των καθ΄ ων η αίτηση, αναφέρεται έναντι του ονόματός της ότι το συγκεκριμένο δίπλωμα κοινώς εκτιμάται ότι αντιστοιχεί σε αμερικανικό διδακτορικό δίπλωμα.

Επί του συγκεκριμένου σημείου καμιά εξήγηση δεν δίδεται ούτε στη γραπτή αγόρευση των καθ΄ ων η αίτηση, αλλά ούτε και από το ίδιο το ενδιαφερόμενο μέρος, αφού δεν καταχωρήθηκε αγόρευση για λογαριασμό της. Υιοθετήθηκε απλώς η αγόρευση που καταχωρήθηκε από τους καθ΄ ων η αίτηση. Κάποια αναφορά έγινε κατά τη διάρκεια των προφορικών διευκρινήσεων από το δικηγόρο της.

Από τον αιτητή στην προσφυγή υπ΄ αρ. 321/96 εκφράζονται αμφιβολίες για το επίπεδο του συγκεκριμένου διπλώματος, ακόμα και στη χώρα έκδοσής του. Κρίνω ότι, αφού η έλλειψη δέουσας έρευνας αρκεί για ακύρωση του διορισμού του Ε.Μ.4, δεν είναι απαραίτητο να υπεισέλθω στο θέμα του επιπέδου του διπλώματος.

Στο σχέδιο υπηρεσίας ένα από τα απαιτούμενα προσόντα τόσο για πρώτο διορισμό, όσο και για προαγωγή, είναι και η άριστη γνώση της αγγλικής, ενώ καλή γνώση της γαλλικής ή άλλης ξένης γλώσσας αποτελεί επιπρόσθετο προσόν.

Προβάλλεται ο ισχυρισμός εκ μέρους των αιτητών και στις δύο προσφυγές ότι η Επιτροπή παρέλειψε να προβεί σε δέουσα έρευνα για να διαπιστώσει κατά πόσο τα ενδιαφερόμενα μέρη 2, 4 και 5 Σταύρος Επαμεινώνδας, Ερατώ Μαρκουλλή και Ανδρέας Μαυρογιάννης είχαν την απαιτούμενη άριστη γνώση της αγγλικής.

Στην έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής αναφέρεται ότι σε ό,τι αφορά την απαίτηση του σχεδίου υπηρεσίας για άριστη γνώση της αγγλικής (όπως και την άπταιστη γνώση της ελληνικής που επίσης απαιτείται), κρίθηκε ότι κατά τεκμήριο όλοι οι υποψήφιοι που υπηρετούν στο Υπουργείο Εξωτερικών έχουν τα εν λόγω προσόντα, αφού για εκπλήρωση των καθηκόντων τους, κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης υπηρεσίας τους, απαιτείται άπταιστη γνώση της ελληνικής και άριστη γνώση της αγγλικής. Τα καθήκοντα αυτά περιλαμβάνουν την ετοιμασία εκθέσεων και υπομνημάτων και τη συμμετοχή σε συνέδρια ή διεθνείς οργανισμούς. Επιπρόσθετα σημειώνεται ότι οι υποψήφιοι κατέχουν απολυτήριο ελληνικού γυμνασίου και πτυχίο ή τίτλο ελληνόφωνου ή αγγλόφωνου πανεπιστημίου. Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας υιοθέτησε το πιο πάνω πόρισμα της Συμβουλευτικής.

Το συμπέρασμα της Συμβουλευτικής Επιτροπής για κατοχή της απαιτούμενης άριστης γνώσης της αγγλικής γλώσσας κατ΄ επίκληση τεκμηρίου δεν ήταν επιτρεπτό. Διερωτάται κανένας πως μπορεί να συναχθεί κατά τεκμήριο η άριστη γνώση μιας γλώσσας. Η Επιτροπή άσκησε τα καθήκοντά της κατά τρόπο εξ ίσου πλημμελή, υιοθετώντας απλώς τα όσα η Συμβουλευτική ανέφερε στην έκθεσή της. ΄Οφειλε η ίδια, ως η αρμόδια αρχή, να προβεί στη δέουσα έρευνα για να διαπιστώσει κατά πόσο οι υποψήφιοι πληρούσαν ή όχι τη συγκεκριμένη απαίτηση του σχεδίου υπηρεσίας. Ο ευπαίδευτος συνήγορος των Ε.Μ.4 και 5 κατέθεσε κατά τη διάρκεια των διευκρινίσεων δύο τεκμήρια που κατά τη γνώμη του αποδεικνύουν την άριστη γνώση της αγγλικής. Κατ΄ αρχήν και τα δύο τεκμήρια φέρουν ημερομηνία μεταγενέστερη της κρινόμενης απόφασης και συνεπώς δεν μπορούν να ληφθούν υπ΄ όψιν, αφού δεν ήταν ενώπιον της Επιτροπής. Περαιτέρω διερωτώμαι κατά πόσο θα ήταν εν πάση περιπτώσει ικανοποιητικά, αφού είναι αμφίβολη η σχέση των συντακτών τους με το αντικείμενο.

Εν όψει των πιο πάνω η προαγωγή του ενδιαφερόμενου μέρους 2 και ο διορισμός των ενδιαφερομένων μερών 4 και 5 θα πρέπει να ακυρωθεί. Προβλήθηκε επίσης ο ισχυρισμός ότι τα ενδιαφερόμενα μέρη 1 και 2 Αθηνούλλα Μαυρονικόλα και Σταύρος Επαμεινώνδας, άνκαι δεν κατείχαν το πρόσθετο προσόν που προέβλεπε το σχέδιο υπηρεσίας προήχθηκαν χωρίς να παρασχεθεί ειδική αιτιολογία για την παραγνώριση του αιτητή στην προσφυγή υπ΄ αρ. 321/96 που το κατείχε.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ούτε ο κ. Επαμεινώνδας, ούτε η κα Μαυρονικόλα αντικρούουν τους ισχυρισμούς του αιτητή, είτε όσον αφορά την αιτιολογία της μη κατοχής του πρόσθετου προσόντος, είτε την άριστη γνώση της αγγλικής στην περίπτωσή της κας Μαυρονικόλα. Εν όψει των πιο πάνω και η προαγωγή των Ε.Μ. 1 και 2 Αθηνούλλας Μαυρονικόλα και Σταύρου Επαμεινώνδα θα πρέπει να ακυρωθεί.

Προβάλλεται περαιτέρω ο ισχυρισμός ότι η σύσταση του Γενικού Διευθυντή πάσχει γιατί ελλείπει οποιαδήποτε αιτιολογία στην απόφασή του να συστήσει τα ενδιαφερόμενα μέρη, ενώ ελλείπει αιτιολογία για την αριθμητική αξιολόγηση των υποψηφίων κατά την προφορική συνέντευξή τους ενώπιον της Επιτροπής.

Στην υπόθεση Καντούνας κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 682/96 κ.α., ημερ. 18.9.1998, κρίθηκε ότι η γνώμη του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών για την απόδοση των υποψηφίων στις συνεντεύξεις δεν είναι νόμιμο στοιχείο και ότι η εντύπωση που σχημάτισε ο Γενικός Διευθυντής, σαφώς εντάχτηκε στα στοιχεία κρίσης.

Η παρούσα υπόθεση όμως διαφοροποιείται. Στους παράγοντες που η Επιτροπή έλαβε υπ΄ όψιν, (πρακτικό ημερ. 22.1.1996) δεν περιλαμβάνεται και η αξιολόγηση του Γενικού Διευθυντή.

Η μόνη αναφορά που γίνεται σχετικά με την κρίση του Διευθυντή είναι στο ακόλουθο απόσπασμα:

Δεν αποτελεί λόγο ακύρωσης αν ο Γενικός Διευθυντής σύστησε τους συγκεκριμένους υποψήφιους υπό την επίδραση και την εντύπωση που ο ίδιος σχημάτισε κατά την προφορική εξέταση ενώπιον της Επιτροπής. Ούτε ελέγχεται η υποκειμενική κρίση του αξιολογούντος προϊσταμένου για την απόδοση των υποψηφίων στην εν λόγω εξέταση. Τέλος θα πρέπει να σημειωθεί ότι η σύσταση του Διευθυντή υπέρ του Ε.Μ.3 Αλέξανδρου Ζήνωνος δεν συγκρούεται με τα στοιχεία των φακέλων.

Στην προσφυγή υπ΄ αρ. 321/96 προβάλλεται ο ισχυρισμός ότι η σύνθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής είναι παράνομη. Ούτε ο ισχυρισμός αυτός ευσταθεί. Διορίστηκαν πέντε μέλη, όπως προβλέπεται από το άρθρο 32 του Νόμου. Η Συμβουλευτική συνεδρίασε στις 20.9.1995, 7.12.1995, 8.12.1995 και 12.12.1995. ΄Ενα από τα μέλη, ο κ. Μιχαήλ Ερωτόκριτος, παρέστη μόνο στην πρώτη συνεδρία της 20.9.1995, αλλά, λόγω απουσίας του στο εξωτερικό, δεν παρευρέθηκε στις υπόλοιπες. Η απουσία του κ. Ερωτόκριτου δεν αποτελούσε κώλυμα για την περαιτέρω λειτουργία της Συμβουλευτικής, αφού αυτή μπορούσε να λειτουργήσει με τα υπόλοιπα τέσσερα της μέλη.

Το μέλος της Επιτροπής κ. Αβραάμ Λούκα αντικαταστάθηκε, ύστερα από δική του επιθυμία που εκφράστηκε με επιστολή του ημερ. 14.11.1995, από τον κ. Αναστασιάδη.

Στην προσφυγή υπ΄ αρ. 294/96 προβάλλεται η θέση ότι την έκθεση της Συμβουλευτικής υπέγραψε και ο κ. Ερωτόκριτος, παρ΄ όλον ότι δεν συμμετείχε στις συνεδριάσεις. Ο ισχυρισμός είναι αβάσιμος, αφού με μια ματιά στη σελ. 11 της έκθεσης διαπιστώνεται ότι την έκθεση δεν υπογράφει ο κ. Ερωτόκριτος, αλλά μόνο τα άλλα τέσσερα μέλη της.

Ο αιτητής δεν απέδειξε έκδηλη υπεροχή έναντι του Ζήνωνος. Δεν απέδειξε καν απλή υπεροχή. Ο κ. Ζήνων διαθέτει τη σύσταση του Γενικού Διευθυντή που αποτελεί σύμφωνα με τη νομολογία ουσιώδες κριτήριο επιλογής που ενισχύει την αξία ενός υποψήφιου. Περαιτέρω, υπερέχει σαφώς σε αρχαιότητα του αιτητή και τουλάχιστον ισοβαθμεί με αυτόν στα πρόσθετα προσόντα. ΄Οσον αφορά τις ετήσιες εκθέσεις, τόσο ο αιτητής όσο και το Ε.Μ.3 έχουν εξαίρετη γενική βαθμολογία, ενώ η υπεροχή του αιτητή για το 1992 κατά τρεις μονάδες δεν μπορεί να ανατρέψει την εικόνα.

Προβλήθηκε επίσης ο ισχυρισμός ότι η συνέντευξη ήταν το αποκλειστικό και/ή αποφασιστικό κριτήριο επιλογής. Ούτε ο ισχυρισμός αυτός ευσταθεί. Τα πρακτικά που κατατέθηκαν δεν συνηγορούν υπέρ ενός τέτοιου συμπεράσματος. Εξ άλλου το άρθρο 34 κατατάσσει την απόδοση στην προφορική εξέταση ενώπιον της Επιτροπής μεταξύ των ουσιωδών στοιχείων που η Επιτροπή οφείλει να λάβει υπ΄ όψιν κατά την πλήρωση θέσεων πρώτου διορισμού και προαγωγής. Μεγάλη σημασία στην απόδοση των υποψηφίων στις συνεντεύξεις ενώπιον του διορίζοντος οργάνου, όταν η θέση που θα πληρωθεί είναι πρώτου διορισμού και προαγωγής, δίδεται επίσης και από τη νομολογία.

Εν όψει όλων των πιο πάνω η προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών 1 και 2 Αθηνούλλας Μαυρονικόλα και Σταύρου Επαμεινώνδα και ο διορισμός των ενδιαφερομένων μερών 4 και 5 Ερατούς Μαρκουλλή-Κοζάκου και Ανδρέα Μαυρογιάννη ακυρώνεται, ενώ η προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους 3 Αλέξανδρου Ζήνωνος επικυρώνεται. Οι προσφυγές επιτυγχάνουν μερικώς. Τα έξοδα της διαδικασίας, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή, θα βαρύνουν τους καθ΄ ων η αίτηση.

Φρ. Νικολαΐδης

Δ.

/ΜΔ