Οι αιτητές ζητούν από το Δικαστήριο την ακόλουθη θεραπεία:

Η αιτήτρια εταιρεία είναι ιδιοκτήτρια του τεμαχίου αρ. 388, Φ/Σχ. ΧΧΧ40.W.1 στο Γέρι, το οποίο βρίσκεται σε Βιομηχανική Ζώνη Κατηγορίας Α (Ζώνη Βγ2).

Στις 9.11.92 υπέβαλε στην Πολεοδομική Αρχή αίτηση για χορήγηση πολεοδομικής άδειας για ανέγερση στο πιο πάνω τεμάχιο εργοστασίου κατασκευής προϊόντων σκυροδέματος.

Η αίτηση εξετάστηκε και εκδόθηκε πολεοδομική άδεια με συγκεκριμένους όρους στις 23.7.93.

Στη συνέχεια η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε νέα αίτηση για απαλλαγή των όρων 502 και 503 της χορηγηθείσας πολεοδομικής άδειας.

Η Πολεοδομική Αρχή αποφάσισε την έγκριση τροποποιημένου χωροταξικού και χωρομετρικού σχεδίου και αντικατάσταση του όρου 503 με τον όρο 511.

Οι όροι 502 και 511 αφορούν την παραχώρηση γης για χώρο πρασίνου και την παραχώρηση του τμήματος του τεμαχίου που επηρεάζεται από απαλλοτρίωση για τη δημιουργία του οδικού δικτύου της Βιομηχανικής Ζώνης Γερίου.

Η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε στις 20.9.94 ιεραρχική προσφυγή στο Υπουργείο Εσωτερικών εναντίον της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής να περιλάβει τους πιο πάνω όρους κατά τη χορήγηση της πολεοδομικής άδειας. Παράλληλα υπέβαλε αίτηση για χορήγηση της αιτούμενης άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας αναφέροντας τα πιο κάτω:

(α) Έχει εγκαταστήσει την επιχείρησή της (βιομηχανία παραγωγής τσιμεντομπλόκς και τσιμεντοσωλήνων) στο πιο πάνω αναφερόμενο τεμάχιο το οποίο είναι περίπου έκτασης 12 στρεμμάτων.

(β) Η φύση της επιχείρησης της είναι τέτοια που απαιτεί μεγάλο αποθηκευτικό χώρο, γι΄αυτό έχει υποβάλει αίτηση να της δοθεί πρόσθετη χαλίτικη γη η οποία περιβάλλει το τεμάχιο της.

Το Υπουργείο Εσωτερικών, για να υποβάλει σχετική εισήγηση στην Υπουργική Επιτροπή, ζήτησε τις απόψεις του Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Επάρχου Λευκωσίας.

Ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως εισηγήθηκε απόρριψη τόσο της ιεραρχικής προσφυγής όσο και της αίτησης για παραχώρηση της αιτούμενης πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας.

Σε σχετική έκθεση του ανέφερε τα πιο κάτω:

Ο Έπαρχος Λευκωσίας συμφώνησε με τις απόψεις της Πολεοδομικής Αρχής.

Στη συνέχεια το Υπουργείο Εσωτερικών, αφού έλαβε υπόψη τις πιο πάνω εκφρασθείσες απόψεις, εισηγήθηκε στην Υπουργική Επιτροπή με Σημείωμα αρ. 31/12:

Η Υπουργική Επιτροπή σε συνεδρία της ημερομηνίας 22.7.97, αφού μελέτησε το Σημείωμα του Υπουργείου Εσωτερικών, αποφάσισε την απόρριψη τόσο της ιεραρχικής προσφυγής όσο και της αναφερόμενης αίτησης της αιτήτριας εταιρείας.

Η πιο πάνω απόφαση της Υπουργικής Επιτροπής γνωστοποιήθηκε στην αιτήτρια εταιρεία και στην Πολεοδομική Αρχή με επιστολή του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών ημερομηνίας 2.9.97.

Η αιτήτρια εταιρεία προσβάλλει με διάφορους λόγους την εγκυρότητα της προσβαλλόμενης απόφασης. Ισχυρίζεται ότι:

1. Η Υπουργική Επιτροπή δεν διενήργησε δική της έρευνα, αλλά απλά περιορίστηκε να εγκρίνει αυτά που της παρουσίασε το Υπουργείο Εσωτερικών. Συνεπώς αποποιήθηκε την άσκηση της διακριτικής της εξουσίας.

2. Δεν υπήρξε οποιαδήποτε ανάθεση έρευνας στο Υπουργείο Εσωτερικών. Είναι ο ισχυρισμός της ότι το Υπουργείο παράνομα και αντικανονικά αναμείχθηκε με έρευνα που είχε σαν περιεχόμενο την αναζήτηση νέων απόψεων του Τμήματος Πολεοδομίας και του Επάρχου Λευκωσίας και στη συνέχεια υπέβαλε σημείωμα με εισήγηση στην Επιτροπή Υπουργών.

3. Αγνοήθηκε η αιτήτρια κατά παράβαση του Κανονισμού 7(4) της ΚΔΠ 55/90 και ιδίως στα νέα στοιχεία που κατά την άποψη της παρουσιάστηκαν στην Επιτροπή Υπουργών.

4. Ενώ η έρευνα έγινε από το Υπουργείο Εσωτερικών, ο Υπουργός Εσωτερικών συμμετείχε στην Επιτροπή Υπουργών και πήρε μέρος στη λήψη της επίδικης απόφασης. Είναι ο ισχυρισμός της ότι παραβιάστηκε η αρχή της φυσικής δικαιοσύνης.

5. Η προσβαλλόμενη απόφαση στερείται αιτιολογίας χωρίς να υπάρχει οτιδήποτε στους φακέλους που να τη συμπληρώνει.

Ο καθ΄ου η αίτηση προβάλλει την προδικαστική ένσταση ότι με την προσφυγή προσβάλλονται δύο χωριστές διοικητικές πράξεις.

Αντικρούει περαιτέρω τους πιο πάνω ισχυρισμούς της αιτήτριας εταιρείας και παραπέμπει στο άρθρο 3 του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972 ("ο Νόμος") στο οποίο καθορίζεται αρμοδιότητα του Υπουργού Εσωτερικών για τους σκοπούς του εν λόγω Νόμου (εκτός όσο αφορά το τρίτο μέρος για το οποίο είναι ο Υπουργός Οικονομικών). Ισχυρίζεται ότι στο πλαίσιο αυτής της αρμοδιότητας προέβηκε στην εξέταση της ιεραρχικής προσφυγής και της αίτησης για παρέκκλιση και υπέβαλε σχετικό Σημείωμα στην αρμόδια Υπουργική Επιτροπή και όχι από δική του πρωτοβουλία.

Επίσης, είναι ο ισχυρισμός του ότι την τελική απόφαση την πήρε η Υπουργική Επιτροπή και δεν δεσμεύτηκε από την εισήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών.

Αντικρούει τέλος τον ισχυρισμό της αιτήτριας εταιρείας ότι δεν ακούστηκαν οι απόψεις της. Αναφέρει ότι η Υπουργική Επιτροπή είχε ενώπιον της γραπτώς κατά την εξέταση του θέματος τόσο τις απόψεις της αιτήτριας εταιρείας όσο αυτές της Πολεοδομικής Αρχής. Τονίζει ότι ο Κανονισμός 7(4) της ΚΔΠ 55/90 δεν προνοεί για υποχρέωση της Υπουργικής Επιτροπής να ακούσει αυτόν που υποβάλλει ιεραρχική προσφυγή. Επαφίεται στην κρίση της αν χρειάζεται ή όχι, πράγμα το οποίο δεν έκρινε απαραίτητο.

Το Υπουργικό Συμβούλιο εξετάζει ιεραρχικές προσφυγές κατά αποφάσεων της Πολεοδομικής Αρχής επί αιτήσεων για πολεοδομική άδεια δυνάμει του άρθρου 31(2) του Νόμου. Έχει επίσης εξουσία να χορηγεί πολεοδομική άδεια κατά παρέκκλιση του σχεδίου ανάπτυξης σε έκτακτες και δικαιολογημένες προς το δημόσιο συμφέρον περιπτώσεις δυνάμει του άρθρου 26(3) του Νόμου. Την αρμοδιότητα του αυτή εκχώρησε με απόφαση του που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ημερομηνίας 30.7.93 (ΚΔΠ 196/93) σε εξαμελή Επιτροπή Υπουργών.

Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια εταιρεία προσβάλλει την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Στην ουσία όμως, αυτό που προσβάλλει είναι την απόφαση της αρμόδιας Υπουργικής Επιτροπής, αφού σ΄αυτή εκχωρήθηκε η αρμοδιότητα του Υπουργικού Συμβουλίου και αυτή πήρε την προσβαλλόμενη απόφαση να απορρίψει την ιεραρχική προσφυγή εναντίον της απόφασης της Πολεοδομικής Αρχής να περιλάβει στη χορηγηθείσα πολεοδομική άδεια τους όρους 502 και 511 (θεωρώ ότι εκ παραδρομής αναφέρεται στο αιτητικό της προσφυγής ο όρος 503 αφού αυτός αντικαταστάθηκε με τον όρο 511) καθώς και την αίτηση της για έκδοση της αιτούμενης πολεοδομικής άδειας κατά παρέκκλιση των προνοιών του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας.

Παρατηρώ ότι πρόκειται για πράξεις που αφορούν την ίδια πολεοδομική αίτηση της αιτήτριας εταιρείας, στηρίζονται στις ίδιες διατάξεις νόμου, έχουν ταυτόσημη αιτιολογία και εκδόθηκαν στην ίδια διοικητική διαδικασία από το ίδιο όργανο.

Κρίνω ότι οι προσβαλλόμενες πράξεις είναι συναφείς και συνεπώς απορρίπτω την προδικαστική ένσταση που προβάλλει η δικηγόρος του καθ΄ου η αίτηση.

Προχωρώ στην εξέταση της ουσίας της υπόθεσης.

Η αιτήτρια εταιρεία υποστήριξε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών αναρμόδια αναμείχθηκε στη διαδικασία με τη διεξαγωγή έρευνας, στο πλαίσιο της οποίας αναζήτησε τις νέες απόψεις του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Επάρχου Λευκωσίας και στη συνέχεια υπέβαλε σημείωμα στην Επιτροπή Υπουργών, χωρίς αυτή να διενεργήσει δική της έρευνα και αποποιήθηκε έτσι τη διακριτική εξουσία που της παρέχει ο Νόμος.

Σύμφωνα με τον Καν. 7(3) του ΚΔΠ 55/90 η ιεραρχική προσφυγή ασκείται με την κατάθεση της στον Υπουργό Εσωτερικών. Ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών με την κατάθεση της ιεραρχικής προσφυγής στο εν λόγω Υπουργείο ζήτησε με δική του πρωτοβουλία τις απόψεις του Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως και του Επάρχου Λευκωσίας για να υποβοηθήσει την Υπουργική Επιτροπή στο έργο της. Έχω την άποψη ότι η αναζήτηση των απόψεων των πιο πάνω οργάνων με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εσωτερικών και όχι με πρωτοβουλία της Υπουργικής Επιτροπής δεν επηρεάζει την εγκυρότητα της τελικής πράξης. Αρμόδια παραμένει η Υπουργική Επιτροπή ως αποφασίζον όργανο να μην τις λάβει υπόψη.

Με το ίδιο θέμα ασχολήθηκε και η υπόθεση Στρούθος ν. Δημοκρατίας, Αρ. Υπ. 683/97, ημερομηνίας 6.7.98.

Πέραν τούτου δεν νομίζω ότι ζητήθηκαν νέες απόψεις. Απλώς τους ζητήθηκε να υποβάλουν γραπτώς τις απόψεις τους ως εμπλεκόμενα όργανα στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργούσε το Υπουργείο Εσωτερικών για να ετοιμάσει την εισήγηση του.

Προβλήθηκε επίσης ο ισχυρισμός ότι η επίδικη απόφαση πάσχει γιατί η αιτήτρια εταιρεία στερήθηκε του δικαιώματος να υποστηρίξει τους λόγους στους οποίους στηρίζεται η ιεραρχική προσφυγή. Ο Καν. 7(4) είναι σαφής. Δίνεται τέτοια ευκαιρία στον ενδιαφερόμενο αν το Υπ. Συμβούλιο, εδώ η Υπουργική Επιτροπή, το κρίνει σκόπιμο. Η αιτήτρια εταιρεία είχε υποβάλει γραπτώς τις απόψεις της. Δεν υποβλήθηκαν νέα στοιχεία από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως και τον Έπαρχο Λευκωσίας, όπως λακωνικά ισχυρίζεται η αιτήτρια, χωρίς να αναφέρει ποιά είναι αυτά, τα οποία θα δικαιολογούσαν την κλήση της για να εκφέρει τις απόψεις της επ΄αυτών. Συνεπώς η Υπουργική Επιτροπή δεν είχε υποχρέωση να ακούσει την αιτήτρια πριν καταλήξει στην απόφαση της.

Παραπονείται η αιτήτρια εταιρεία ότι η διεξαγωγή έρευνας από το Υπουργείο Εσωτερικών και η υποβολή εισήγησης στην Υπουργική Επιτροπή με την παράλληλη συμμετοχή του Υπουργού Εσωτερικών σ΄αυτή, παραβιάζει την αρχή της φυσικής δικαιοσύνης. Από την αρχή αυτή προκύπτει ο κανόνας ότι "κανένας δεν πρέπει να είναι κριτής της δικής του υπόθεσης" (nemo judex in causa sua). Κάθε διοικητικό όργανο που μετέχει στην παραγωγή μιάς διοικητικής πράξης πρέπει να παρέχει τα εχέγγυα αμερόληπτης κρίσης.

Η διοίκηση δεν πρέπει μόνο να ενεργεί σωστά αλλά πρέπει και να φαίνεται ότι ενεργεί σωστά. Για αυτό το λόγο δεν πρέπει να μετέχει στην παραγωγή μιάς διοικητικής πράξης πρόσωπο που έχει ιδιάζουσα σχέση ή συγγενικό δεσμό ή βρίσκεται σε οξεία έχθρα με το άτομο που αφορά η εξεταζόμενη υπόθεση ή έχει συμφέρον για την έκβαση της.

Η αιτήτρια εταιρεία δεν ικανοποίησε το Δικαστήριο πώς η συμμετοχή του Υπουργού Εσωτερικών στη σύνθεση της Υπουργικής Επιτροπής συνέβαλε στη δημιουργία δυσμενών αποτελεσμάτων για αυτή, πως δηλαδή ο Υπουργός Εσωτερικών στερείται των εχέγγυων αμερόληπτης κρίσης.

Η προσφυγή απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των αιτητών.

Π. Αρτέμης,

Δ.

Χ.Π.