ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Συνεκδικαζόμενες Προσφυγές Αρ. 455/96,
497-498/96, 502/96, 504-507/96, 509-511/96
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΑΤΖΗΧΑΜΠΗ, Δ.
Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος
Προσφυγή Αρ. 455/96
Μεταξύ:
Λοΐζου Πηλαβά
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 497/96
Μεταξύ:
Αθανασίας Νουσκά-Κόκκινου
Αιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 498/96
Μεταξύ:
Χαράλαμπου Νεοφύτου
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ
. 502/96Μεταξύ:
Λουκίας Μοδινού-Κούτρα
Αιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 504/96
Μεταξύ:
Ιωάννη Πάφιου
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 505/96
Μεταξύ:
Παύλου Ελευθερίου
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 506/96
Μεταξύ:
Μαργαρίτας Χριστοδούλου
Αιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 507/96
Μεταξύ:
Ερατώς Γεωργίου-Καζάκου
Αιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 509/96
Μεταξύ:
Ανδρέα Παπαδόπουλου
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 510/96
Μεταξύ:
Βάσως Κυθραιώτου-Σεργίδου
Αιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
Προσφυγή Αρ. 511/96
Μεταξύ:
Γεωργίας Ζακχαίου-Ηλία
Αιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η Αίτηση
--------------
12 Ιουλίου 1999
Για τον Αιτητή στην προσφ. 455/96: κα. Καλλένου για κ. Σπ. Ευαγγέλου.
Για τους Αιτητές στις προσφ. 497-498/96, 502/96, 504-507/96,
509-511/96: κ. Σ. Ανδρέου.
Για τους Καθ΄ων η Αίτηση: κ. Γ. Γεωργαλλής, Δικηγόρος της Δημοκρατίας,
εκ Μέρους του Γενικού Εισαγγελέα.
Για το ενδιαφ. μέρος Μούσα στις προσφ. 455/96, 497/96, 502/96:
κα. Αργυρού για κ. Ζαχαρίου.
Για τα Ενδιαφ. Μέρη Χρ. Τσαγγαρίδη, Χρ. Γιώρκα και Γ. Περικλέους
στις προφ. 455/96, 497/96 και 502/96: κα. Ρουσουνίδου για
Μαρκίδη και Μαρκίδη.
--------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι συνενωμένες αυτές προσφυγές προσβάλλουν το διορισμό/προαγωγή από την ΕΔΥ των δεκαέξη Ενδιαφερομένων Μερών στη θέση Λειτουργού Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (θέση πρώτου διορισμού και προαγωγής) που δημοσιεύθηκε στις 5.4.1996. Συγκεκριμένα, η προσφυγή 455/96 αφορά και τα 16 Ενδιαφερόμενα Μέρη, οι προσφυγές 497/96, 504/96, 505/96 και 506/96 αφορούν τα Ενδιαφερόμενα Μέρη 1, 2, 4, 6 και 10, οι προσφυγές 497/96 και 502/96 αφορούν τα Ενδιαφερόμενα Μέρη 3, 5, 7, 8 και 9, και οι προσφυγές 507/96, 509/96, 510/96 και 511/96 αφορούν τα Ενδιαφερόμενα Μέρη 11, 12, 13, 14, 15 και 16.
Μετά τη δημοσίευση στις 28.1.1994 για πλήρωση 17 θέσεων Λειτουργού ΦΠΑ την οποία απεφάσισε η ΕΔΥ στις 12.1.1994, υπεβλήθησαν συνολικά 1117 αιτήσεις, οι οποίες διεβιβάσθησαν στην αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή για να ετοιμάσει την έκθεση της. Η Συμβουλευτική Επιτροπή η οποία ανασυγκροτήθηκε με γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, με διαφορετική σύνθεση εκείνης της αρχικά συγκροτηθείσας ως εκ της αποχώρησης του Προέδρου της, ο οποίος είχε ετοιμάσει και τα θέματα των
εξετάσεων, στη συνεδρία της 29.8.1995, υιοθετώντας τις αποφάσεις της προηγούμενης επιτροπής ημερομηνίας 17.3.1995, αποφάσισε:"α) να διενεργηθούν γραπτές εξετάσεις στην Ελληνική γλώσσα στις 15.4.95, συναγωνιστικού χαρακτήρα με θέματα γνωσιολογικής φύσεως
β) να θεωρείται ως επιτυχών στις γραπτές εξετάσεις, οποιοσδήποτε υποψήφιος, στην περίπτωση που συγκεντρώσει 60/100 βαθμούς και άνω
γ) την εξουσιοδότηση που δόθηκε στον Πρόεδρο της προηγούμενης Συμβουλευτικής Επιτροπής κο Θάνο Μιχαήλ να ετοιμάσει τα θέματα των γραπτών εξετάσεων
δ) τη διόρθωση των γραπτών εξετάσεων από Λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού."
Πεντακόσιοι είκοσι Αιτητές είχαν παρακαθίσει στις εξετάσεις, εκ των οποίων μόνο 39 επέτυχαν, συγκεντρώνοντας πέραν του καθορισθέντος 60%. Σε αυτούς περιλαμβάνοντο όλα τα Ενδιαφερόμενα Μέρη αλλά όχι οι Αιτητές οι οποίοι είχαν εξασφαλίσει τους ακόλουθους βαθμούς:
455/96 29%
497/96 47%
498/96 51%
502/96 48%
504/96 51%
505/96 51%
506/96 52%
597/96 50%
509/96 45%
510/96 47%
511/96 51%
Η Συμβουλευτική Επιτροπή στην έκθεση της εσύστησε προς την ΕΔΥ ως προσοντούχους και κατάλληλους για διορισμό/προαγωγή 35 από τους άνω 39. Προηγουμένως είχε αποφασίσει, μετά από γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα την οποία ζήτησε, όπως μη αποδεχθεί το αίτημα που είχαν υποβάλει ορισμένοι υποψήφιοι για αναθεώρηση των γραπτών των εξετάσεων. Τα γραπτά είχαν διορθωθεί από τρεις εξεταστές του Υπουργείου Παιδείας (270 ο ένας, 200 ο άλλος και 50 ο άλλος, με 4, 23 και 12 επιτυχίες αντίστοιχα ή ποσοστό 1
.5%, 11.5% και 24% αντίστοιχα). Ας σημειωθεί επίσης ότι η ΕΔΥ, μετά τη λήψη της έκθεσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής, εξέτασε και το θέμα που προέκυπτε ως εκ του ότι ο αριθμός των συστηθέντων από τη Συμβουλευτική Επιτροπή - 35 - ήταν μικρότερος του αριθμού που προβλέπει το άρθρο 34(7) - τετραπλάσιος του αριθμού των θέσεων, δηλαδή 17 Χ 4 = 68. Αποφάσισε δε ότι δεν δικαιολογείτο διεύρυνση του καταλόγου των υποψηφίων ως εκ του όρου επιτυχίας στις γραπτές εξετάσεις που είχε θέσει η Συμβουλευτική Επιτροπή, καθορίζοντας έτσι και το όριο της καταλληλότητας των υποψηφίων, και αφού κάτι τέτοιο θα συνιστούσε παρέμβαση στο έργο της Συμβουλευτικής Επιτροπής και θα ήταν επισφαλές. Η διαδικασία ενώπιον της ΕΔΥ προχώρησε με βάση τον κατάλογο των 35 συστηθέντων από τη Συμβουλευτική Επιτροπή, καταλήγοντας στην επιλογή των 16 Ενδιαφερομένων Μερών και ενός άλλου για τις 17 θέσεις.Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τον Αιτητή στην 455/96 στη γραπτή του αγόρευση προβάλλει έξη λόγους ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης, τους οποίους και αναπτύσσει, τους ακόλουθους:
"(α) Η διαδικασία που ακολουθήθηκε από πλευράς συμβουλευτικής επιτροπής ήταν εσφαλμένη."
Ο λόγος αυτός αφορά την αποτυχία της Συμβουλευτικής Επιτροπής να κρίνει την καταλληλότητα των υποψηφίων ευρύτερα παρά μόνο βάσει των γραπτών εξετάσεων, την αποτυχία της να ετοιμάσει αιτιολογημένη έκθεση για όλους τους υποψηφίους και την αποτυχία της να συστήσει τετραπλάσιο αριθμό υποψηφίων εκείνου των θέσεων όπως προνοείται στο άρθρο 34(7).
"(β) Επιτράπηκε σε υποψηφίους που δεν κατείχαν τα προσόντα για τη θέση να παρακαθίσουν σε εξετάσεις και/ή να κληθούν σε συνέντευξη.
(γ) Υπήρξε μεγάλη και αδικαιολόγητη ανομοιομορφία στη διόρθωση των γραπτών εξετάσεων σε βαθμό που υπερβαίνει τα άκρα όρια της κατά κοινή πείρα και αντίληψη αντικειμενικής αξιολόγησης.
(δ) Υπήρξε συχνής αλλαγή στη συγκρότηση της συμβουλευτικής επιτροπής χωρίς να επαναληφθεί η διαδικασία αξιολόγησης των υποψηφίων.
(ε) Υπήρξε ελλιπής έρευνα στο θέμα της πολύ καλής γνώσης της Αγγλικής Γλώσσας.
(στ) Η προσβαλλόμενη πράξη και/ή απόφαση είναι αναιτιολόγητη."
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Αιτητές στις υπόλοιπες προσφυγές εγείρει οκτώ λόγους ακύρωσης, τους οποίους και αναπτύσσει, τους ακόλουθους:
1. Πλάνη περί το νόμο, καθ΄όσον λανθασμένα η Συμβουλευτική Επιτροπή και η ΕΔΥ έκρινε την καταλληλότητα των υποψηφίων μόνο με βάση τις γραπτές εξετάσεις, με αποτέλεσμα να υπάρξει και παράβαση του άρθρου 34(7) αφού ο αριθμός των συστηθέντων δεν ήταν τουλάχιστον τετραπλάσιος εκείνου των θέσεων, και να μην υπάρξει αιτιολογημένη έκθεση για όλους τους υποψηφίους.
2. Ελλιπής έρευνα απολήγουσα σε πλάνη περί τα πράγματα όσον αφορά τα προσόντα ιδιαίτερα των Ενδιαφερομένων Μερών 5 και 6.
3. Ανομοιομορφία του τρόπου βαθμολογίας, όπως προκύπτει από τις ακραίες διαφορές μεταξύ των τριών που διόρθωσαν τα γραπτά.
4. Παράλειψη διεξαγωγής της διαδικασίας εξ υπαρχής μετά από την ανασυγκρότηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής και τις επανειλημμένες αλλαγές στη σύνθεση της.
5. Λανθασμένη σύνθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής κατά τις συνεδρίες της 24.8.1994 και 26
6. Λανθασμένη διαδικασία ετοιμασίας και βαθμολόγησης των θεμάτων των εξετάσεων.
7. Ελλιπής έρευνα στη διαπίστωση του προσόντος της πολύ καλής γνώσης της Αγγλικής γλώσσας στο σχέδιο υπηρεσίας.
8. Έλλειψη δέουσας αιτιολογίας από τη Συμβουλευτική Επιτροπή και την ΕΔΥ.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τη Δημοκρατία, στη γραπτή αγόρευση του την οποία υιοθετεί και ο ευπαίδευτος συνήγορος για τα Ενδιαφερόμενα Μέρη 3, 7 και 9 (σχολιάζοντας περαιτέρω ορισμένα συγκεκριμένα θέματα στη δική του γραπτή αγόρευση), αναφέρεται σε έκταση στο όλο πραγματικό υπόβαθρο των προσφυγών.
Οι προσβαλλόμενοι λόγοι ακύρωσης είναι κατά το πλείστον και ουσιαστικώτατον κοινοί στην προσφυγή 455/96 και στις υπόλοιπες προσφυγές. Μεταξύ αυτών δεσπόζει ο πρώτος λόγος, του εσφαλμένου και αναιτιολόγητου της διαδικασίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής όσον αφορά τον κατάλογο των συστηθέντων προς την ΕΔΥ, στους οποίους και η ίδια η ΕΔΥ περιορίσθηκε στην επιλογή της. Μου είναι δε απόλυτα καθαρό ότι ο λόγος αυτός δεν μπορεί παρά να επιτύχει, αφού το τι έκανε η Συμβουλευτική Επιτροπή συνιστά από κάθε άποψη εξόφθαλμη και θεμελιακή παράβαση των αρμοδιοτήτων της. Το άρθρο 34(6) επιτάσσει ότι:
"... η Συμβουλευτική Επιτροπή, αφού λάβει υπόψη της τα αποτελέσματα της γραπτής και ή προφορικής εξέτασης των υποψηφίων, ανάλογα με το τι έχει διεξαχθεί, τα προσόντα των υποψηφίων σε σχέση με τα καθήκοντα της θέσης, το περιεχόμενο των Προσωπικών Φακέλων και των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων οι οποίοι είναι δημόσιοι υπάλληλοι, όπως επίσης και τα υπόλοιπα στοιχεία των αιτήσεων, αποστέλλει στην Επιτροπή αιτιολογημένη έκθεση για όλους τους υποψηφίους και κατάλογο που περιέχει με αλφαβητική σειρά τα ονόματα των υποψηφίων τους οποίους συστήνει για επιλογή."
Για παρόντες σκοπούς αντιπαρέρχομαι το ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή, μετά την ανασυγκρότηση της, απλώς υιοθέτησε τις αποφάσεις της προηγούμενης Συμβουλευτικής Επιτροπής, περιλαμβανομένων των αφορωσών τις εξετάσεις που μάλιστα είχαν ήδη διεξαχθεί. Επικεντρώνομαι στο γεγονός ότι η Συμβουλευτική Επιτροπή, στη διαμόρφωση της σύστασης της προς την ΕΔΥ, έλαβε υπ΄όψη της μόνο τα αποτελέσματα των γραπτών εξετάσεων, αποκλείοντας εκ προοιμίου όλους τους υποψηφίους που είχαν βαθμολογηθεί κάτω του καθορισθέντος ορίου του 60% σε αυτές. Έτσι πράττοντας, παρέβη τις ρητές επιταγές του νόμου, αφού το άρθρο 34(6) την υποχρεώνει, στον καταρτισμό του καταλόγου των υποψηφίων τους οποίους συστήνει προς την ΕΔΥ για επιλογή, να λάβει υπ΄όψη της, εκτός από τα αποτελέσματα των εξετάσεων, τα προσόντα των υποψηφίων σε σχέση με τα
καθήκοντα της θέσης, που μας παραπέμπει και στο σχέδιο υπηρεσίας, το περιεχόμενο των Προσωπικών Φακέλλων και των Ετησίων Υπηρεσιακών Εκθέσεων των υποψηφίων που είναι δημόσιοι υπάλληλοι και τα λοιπά στοιχεία των αιτήσεων. Η Συμβουλευτική Επιτροπή αναμένεται έτσι να συνσταθμίσει όλα τα πιο πάνω δεδομένα και όχι να θέσει ως απαράβατη προϋπόθεση την επίτευξη ενός βαθμολογικού ορίου στις εξετάσεις, με αποτέλεσμα να μην προβεί στην αξιολόγηση που προνοείται στο άρθρο 34(6) στην περίπτωση των υποψηφίων που δεν επέτυχαν το βαθμό εκείνο. Είναι δε και καλά νομολογιακά καθιερωμένο γενικά ότι η αποτυχία της διοίκησης να λάβει υπ΄όψη της όλους τους σχετικούς και ουσιαστικούς παράγοντες καθιστά την απόφαση τρωτή (ίδε Christides v. Republic (1966) 3 CLR 732, Iordanou v. Republic (1967) 3 CLR 45, Kephala v. Republic (1969) 3 CLR 127, Tryfon v. Republic (1969) 3 CLR 28). Αυτό την οδήγησε και σε περαιτέρω θεμελιακή παράβαση των υποχρεώσεων της, αφού δεν υπέβαλε, όπως προνοείται και πάλι από το άρθρο 34(6), "αιτιολογημένη έκθεση για όλους τους υποψηφίους". Το ότι οι μη συστηνόμενοι υποψήφιοι δεν επέτυχαν τον καθορισθέντα βαθμό δεν συνιστά καθόλου "αιτιολογημένη έκθεση", καθ΄όσον, όπως ήδη υπεδείχθη, η σύσταση ή η μη σύσταση είναι συνάρτηση όχι μόνο των αποτελεσμάτων των εξετάσεων αλλά και των άλλων προνοουμένων από το άρθρο 34(6) παραγόντων. Η μια παράβαση του νόμου οδηγούσε δε αλυσιδωτά σε άλλη αφού, σαν αποτέλεσμα, η Συμβουλευτική Επιτροπή δεν περιέλαβε στον κατάλογο των συστηνομένων υποψηφίων τετραπλάσιο αριθμό εκείνου των θέσεων, όπως προνοεί το άρθρο 34(7) εφ΄όσον υπάρχουν κατάλληλοι υποψηφίοι. Αυτό έγινε όχι διότι δεν υπήρχαν κατάλληλοι υποψήφιοι, αλλά διότι η Συμβουλευτική Επιτροπή δεν εξέτασε κατά πόσον υπήρχαν κατάλληλοι υποψήφιοι, κακώς περιορισθείσα όπως παρετηρήθη ανωτέρω στα αποτελέσματα των γραπτών εξετάσεων για διαπίστωση της καταλληλότητας και έτσι μη προβαίνοντας ούτε σε δέουσα έρευνα.Αλλά και η ΕΔΥ ενήργησε κατά παράβαση των αρμοδιοτήτων της καθ΄όσον, ενώ δυνάμει του άρθρου 34(8) έχει την ευχέρεια να περιλάβει στον κατάλογο οποιοδήποτε υποψήφιο άλλο από εκείνους που σύστησε η Συμβουλευτική Επιτροπή αν κατά την κρίση της έπρεπε να ήταν, παρέλειψε να πράξει τούτο, ενεργώντας ουσιαστικά υπό πλάνη περί το νόμο, όταν αποφάσισε ότι διεύρυνση εκ μέρους της του καταλόγου θα αντιστρατεύετο το όριο καταλληλότητας που είχε θέσει η Συμβουλευτική Επιτροπή και θα συνιστούσε παρέμβαση στο έργο της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Η ΕΔΥ ενήργησε έτσι υπό την ίδια πλάνη που ενήργησε και η Συμβουλευτική Επιτροπή ως προς τον καθορισμό της
καταλληλότητας των υποψηφίων αλλά και υπό πλάνη όσον αφορά την ίδια τη δική της αρμοδιότητα που όχι μόνο δεν συνιστά παρέμβαση στο έργο της Συμβουλευτικής Επιτροπής αλλά αναφέρεται στο δικό της ρόλο στην όλη διαδικασία.Ο διαγνωσθείς λόγος ακύρωσης είναι τόσο βασικός που δεν χρειάζεται να επεκταθώ στους υπόλοιπους. Δεν θα παρέλειπα όμως να παρατηρήσω ότι υπάρχει ακόμα μια εντυπωσιακή πτυχή της διαδικασίας, το άνισο μέτρο κρίσεως των γραπτών των υποψηφίων, ως εκ του ότι αυτά δεν διορθώθησαν όλα από ένα εξεταστή αλλά από τρεις. Λαμβανομένης υπ΄όψη της περίληψης θεμάτων κρίσεως που συνεπώς εξυπάκουαν και την άσκηση ιδιαίτερα υποκειμενικής κρίσεως στη βαθμολογία εκ μέρους του εξεταστή, όντως προκύπτει θέμα ίσης, ενιαίας και αντικειμενικής βαθμολόγησης, για την
οποία δικαιούται να αμφιβάλλει ακόμα και ο πιο καλόπιστος εν όψει της τεράστιας διαφοράς στο ποσοστό επιτυχίας μεταξύ των τριών εξεταστών που θα ήταν προκρούστειο να αποδοθούν στην τύχη.Οι προσφυγές επιτυγχάνουν και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Η Δημοκρατία θα καταβάλει τα έξοδα των Αιτητών.
Δ. Χατζηχαμπής
Δ.
/ΚΧ"Π