ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
KOUMIS HJI MICHAEL AND OTHERS ν. REPUBLIC (COUNCIL OF MINISTERS AND ANOTHER) (1972) 3 CLR 246
VASSO TOURPEKI ν. REPUBLIC (PUBLIC SERVICE COMMISSION) (1973) 3 CLR 592
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση αρ. 681/97
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ, Δ.Αναφορικά με το ΄Αρθρο 146 του Συντάγματος
ΜΕΤΑΞΥ
:Mαρίας Γεωργιάδη, από την Πάφο
Αιτήτριας
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω της
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας
Καθ΄ων η αίτηση
________
8 Μαρτίου, 1999
Για την αιτήτρια : κ. Χρ. Γεωργιάδης.
Για τους καθ΄ων η αίτηση : κα Κλ. Θεοδούλου, Εισαγγελέας
της Δημοκρατίας, για Γεν. Εισαγγελέα
της Δημοκρατίας.
Για το ενδιαφερόμενο μέρος : κ. Α. Σ. Αγγελίδης.
_________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την παρούσα προσφυγή αξιώνεται η ακύρωση της προαγωγής του ενδιαφερόμενου μέρους από την Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας (στο εξής "η Επιτροπή") στη μόνιμη (Τακτικός Προϋπολογισμός) θέση Πρώτου Οδοντιατρικού Λειτουργού, Οδοντιατρικές Υπηρεσίες, ημερ. 20.6.1997.
Στις 28.5.1997 ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Υγείας ζήτησε, μεταξύ άλλων, από την Επιτροπή, την πλήρωση της θέσης. Επειδή είναι θέση προαγωγής η Επιτροπή στις 10.6.1997 αποφάσισε να επιληφθεί του θέματος σε μεταγενέστερη ημερομηνία, σε συνεδρίαση που θα παρίστατο και η Διευθύντρια Οδοντιατρικών Υπηρεσιών.
Στο πρακτικό της συνεδρίας ημερ. 20.6.1997 αναφέρεται ότι η Διευθύντρια Οδοντιατρικών Υπηρεσιών με επιστολή της ημερ. 12.6.1997 πληροφόρησε την Επιτροπή ότι η μόνη προάξιμη υποψήφια, η Εύη Νεοφύτου, είναι κατάλληλη και συστήνεται για προαγωγή. Το πρακτικό συνεχίζει:
"
΄Υστερα από τα πιο πάνω, η Επιτροπή έκρινε και η ίδια την καταλληλότητα της υποψήφιας και προς τούτο εξέτασε τα ουσιώδη στοιχεία από το Φάκελο Πλήρωσης της θέσης καθώς και από τον Προσωπικό Φάκελο και το Φάκελο των Ετήσιων Υπηρεσιακών Εκθέσεων της υποψήφιας και έλαβε επίσης υπόψη τη σύσταση της Διευθύντριας.Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας, αφού έλαβε υπόψη όλα τα ενώπιόν της ουσιώδη στοιχεία, έκρινε ότι η μόνη προάξιμη υποψήφια, Νεοφύτου Εύη, είναι κατάλληλη και αποφάσισε να της προσφέρει προαγωγή στη μόνιμη (Τακτ. Προϋπ.) θέση Πρώτου Οδοντιατρικού Λειτουργού, Οδοντιατρικές Υπηρεσίες."
Τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας για τη θέση προσόντα είναι:
1. Μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλος σ΄ οποιοδήποτε κλάδο της Οδοντιατρικής και τριετής τουλάχιστον υπηρεσία στη θέση Ανώτερου Οδοντιατρικού Λειτουργού.
2. Ακεραιότητα χαρακτήρα, οργανωτική και διοικητική ικανότητα, πρωτοβουλία, υπευθυνότητα και ευθυκρισία.
3. Πολύ καλή γνώση της ελληνικής και της αγγλικής γλώσσας.
Στο σχέδιο υπηρεσίας σημειώνεται ότι υπάλληλοι που υπηρετούσαν στις Οδοντιατρικές Υπηρεσίες κατά την ημερομηνία έγκρισης του σχεδίου υπηρεσίας μπορούν να είναι υποψήφιοι έστω και αν δεν κατέχουν μεταπτυχιακό δίπλωμα ή τίτλο, νοουμένου ότι θα έχουν μεταπτυχιακή εκπαίδευση σε οποιοδήποτε κλάδο της Οδοντιατρικής συνολικής διάρκειας ενός τουλάχιστον ακαδημαϊκού έτους ή δεκαετή τουλάχιστον υπηρεσία στη θέση Ανώτερου Οδοντιατρικού Λειτουργού (Α13) από την οποία πενταετή τουλάχιστον διοικητική πείρα.
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι κατείχε τα απαραίτητα προσόντα και αναπτύσσει αριθμό λόγων για τους οποίους η προσβαλλόμενη απόφαση θα πρέπει να ακυρωθεί. Τονίζεται από την αιτήτρια ότι η Επιτροπή, με την ίδια μάλιστα σύνθεση, στη συνεδρία της ημερ. 12.7.1996, δηλαδή έντεκα περίπου μήνες πριν, κατά την πλήρωση της ίδιας θέσης έκρινε ότι η αιτήτρια μαζί με άλλες δύο υποψήφιες, κατείχαν τα απαιτούμενα προσόντα, όπως αυτά περιγράφονταν είτε στο σχέδιο υπηρεσίας, είτε στη διάζευξη της σημείωσής του.
Δεν χρειάζεται να εξετάσω κατά πόσο τα προσόντα της αιτήτριας ήταν τέτοια που θα έπρεπε ή όχι να θεωρηθεί υποψήφια. Η προσβαλλόμενη απόφασή της πάσχει για ένα πολύ απλούστερο λόγο. Η Επιτροπή έλαβε ως δεδομένο ότι, όπως ανέφερε η Διευθύντρια των Οδοντιατρικών Υπηρεσιών στην επιστολή της ημερ. 12.6.1997, η μόνη προάξιμη υποψήφια ήταν το ενδιαφερόμενο μέρος,
παραλείποντας να προβεί σε έρευνα για να το διαπιστώσει. Η έλλειψη δέουσας έρευνας καθίσταται ακόμα πιο εμφανής από το γεγονός ότι η ίδια η Επιτροπή λίγους μήνες προηγουμένως είχε θεωρήσει την αιτήτρια ως προσοντούχα υποψήφιο. ΄Ομως το θέμα αυτό θα μας απασχολήσει αργότερα.Η Επιτροπή είναι το αρμόδιο όργανο για τη διαδικασία διαπίστωσης των γεγονότων που έχουν σχέση με τα προσόντα των υποψηφίων και εφ΄ όσον η έρευνα που γίνεται είναι ικανοποιητική, οι διαπιστώσεις της Επιτροπής δεν μπορούν να θεωρηθούν λανθασμένες, εκτός εάν θεωρηθεί ότι δεν ήταν εύλογες (
Stylianou v. Republic, Υποθ. Αρ. 365/87, ημερ. 21.5.1988 - να βρεθεί - Λεώνας κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 683/88 κ.α., ημερ. 14.6.1990). Το όλο θέμα καταλήγει στο κατά πόσο η Επιτροπή προέβη σε επαρκή έρευνα ως προς τα προσόντα των υποψηφίων (Δαβερώνας κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 129/92 κ.α., ημερ. 10.7.1996). Το τι συνιστά επαρκή έρευνα εξαρτάται από τα γεγονότα και τα περιστατικά της συγκεκριμένης υπόθεσης (Knai v. Republic (1987) 3 C.L.R. 1534, 1545, 1546).Στην υπόθεση Χατζημιχαήλ and Others v. Republic
(1972) 3 C.L.R. 246, 252, τονίστηκε ότι σύμφωνα με τις αρχές του Διοικητικού Δικαίου τεκμαίρεται ότι μία διοικητική απόφαση έχει ληφθεί ύστερα από επιβεβαίωση των γεγονότων. Το τεκμήριο αυτό μπορεί να καταρριφθεί αν διάδικος πετύχει να αποδείξει ότι υπάρχει τουλάχιστον πιθανότητα εμφιλοχώρησης πλάνης κατά τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης.Στην παρούσα περίπτωση η Eπιτροπή θα έπρεπε να μην στηρικτεί στην επιστολή της Διευθύντριας Οδοντιατρικών Υπηρεσιών, αλλά να προβεί η ίδια σε έρευνα κατά πόσον άλλοι υπάλληλοι κατείχαν ή όχι τα προσόντα, μια και η θέση ήταν θέση προαγωγής. Αν και πόσοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αμέσως κατώτερη τάξη ή θέση, κατέχουν τα απαιτούμενα από το σχέδιο υπηρεσίας για
προαγωγή προσόντα, είναι ο πλέον ουσιώδης παράγων που θα έπρεπε να εξεταστεί και συνεπώς η Επιτροπή με την παράλειψή της να διεξάγει σχετική έρευνα, άσκησε τη διακριτική της ευχέρεια κατά τρόπο πλημμελή (βλέπε Tourpeki v. Republic, (1973) 3 C.L.R. 592, 602), Γεωργίου κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 213/84 κ.α., ημερ. 31.7.1989).Καθήκον της Επιτροπής ήταν η διενέργεια ίδιας έρευνας προς διακρίβωση των στοιχείων που δυνατόν να ασκούσαν ουσιώδη επίδραση στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. ΄Οπως έχει επανειλημμένα λεχθεί, το όργανο που έχει την αποφασιστική αρμοδιότητα δεν δεσμεύεται από τις απλές γνωμοδοτήσεις συμβουλευτικών οργάνων, όπως είναι στην περίπτωση αυτή η Διευθύντρια Οδοντιατρικών Υπηρεσιών, αλλά υποχρεούται να ασκήσει δική του ανεξάρτητη κρίση μέσα στα πλαίσια της διακριτικής ευχέρειας που του παρέχεται. Η Επιτροπή ουσιαστικά δεν άσκησε τη διακριτική της ευχέρεια, αλλά ακολούθησε τυφλοίς όμμασι τη διαπίστωση της Διευθύντριας.
΄Οπως είδαμε πιο πάνω, η Επιτροπή σε προηγούμενή της συνεδρία κατά την πλήρωση της ίδιας θέσης στις 12.7.1996, έκρινε ότι η αιτήτρια κατείχε τα απαιτούμενα για τη θέση προσόντα. Η αρχή της καλής πίστης που αποβλέπει στη διασφάλιση της σύμμετρης λειτουργίας των διοικητικών οργάνων και τον αποκλεισμό της αυθαιρεσίας ισχύει στο
διοικητικό δίκαιο. Από την αρχή της καλής πίστης προκύπτει ότι η διοίκηση δεν δικαιούται να εκμεταλλευτεί ή να δημιουργήσει καταστάσεις πλάνης, απάτης ή απειλής, ούτε να αναιρέσει προηγούμενες δικές της ενέργειες στις οποίες στηρίχθηκε ο διοικούμενος και οι οποίες δημιούργησαν γι΄ αυτόν μια ευνοϊκή κατάσταση, αλλάζοντας ex post facto τα κριτήρια (Παπαλεοντίου και άλλοι ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 637/92, ημερ. 13.1.1995, Παπαμιλτιάδους-Μπατίστα ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 61/95, ημερ. 2.4.1995). Πράξεις αντίθετες προς προηγούμενες πράξεις του ίδιου οργάνου είναι από τη φύση αιτιολογητέες (Δαγτόγλου, Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, Τρίτη ΄Εκδοση, παραγρ.642, σελ. 284, 285).Η διοίκηση μπορεί κατ΄ αρχήν να μεταβάλλει απόψεις και τακτική, αλλά οφείλει να αιτιολογεί την αλλαγή της πορείας της (βλέπε ΣτΕ 2387/66 στην οποία αποφασίστηκε ότι τα πιο πάνω ισχύουν υπό την προϋπόθεση ότι η προηγούμενη πράξη είναι πρόσφατη). Στην υπόθεση Ζαχαρίου κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 517/94 κ.α., ημερ. 17.1.1997 στην οποία η Ε.Δ.Υ. για την ίδια θέση αποφάσισε το 1989 ότι ο αιτητής κατείχε το πρόσθετο προσόν, ενώ το 1994 αποφάσισε ακριβώς το αντίθετο, το Δικαστήριο δέχτηκε ότι η συμπεριφορά αυτή παραβιάζει την αρχή της καλής πίστης και την ανάγκη για δέουσα έρευνα.
Εν όψει όλων των πιο πάνω θεωρώ ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει. Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη απόφαση
ακυρώνεται, με έξοδα εναντίον των καθ΄ ων η αίτηση όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Φρ. Νικολαΐδης,
Δ.
/ΜΔ