Για τους αιτητές: Α. Λυκούργου για Τ. Παπαδόπουλο.

Για τους καθ΄ων η αίτηση: Μ. Ραφτόπουλος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

Μετά από ανώνυμη καταγγελία, Λειτουργός του Επαρχιακού Γραφείου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Λευκωσίας πραγματοποίησε έλεγχο στα υποστατικά της εταιρείας "Ο Σκαπανέας Λτδ". Στα έντυπα που συμπληρώθηκαν (Κ.Δ.Ε. 461 και Κ.Ε. 405), καταγράφονται οι διαπιστώσεις. Οι 22 μέτοχοι της εταιρείας ήταν ιδιοκτήτες αυτοκινήτων με τα οποία πραγματοποιούσαν μεταφορές τις οποίες αναλάμβανε η εταιρεία, ως υπεργολάβοι της. Η πλειονότητά τους είχε εγγραφεί στο μητρώο Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) ως υποκείμενα στο φόρο πρόσωπα. Οι αιτητές δεν είχαν εγγραφεί και επειδή η αξία των υπηρεσιών που πρόσφεραν ως την ορισθείσα για τον καθένα ημερομηνία υπερέβαινε τις £3,000, ο ΄Εφορος, ενόψει του άρθρου 13(1) του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμου του 1990 (Ν. 246/90), θεώρησε πως όφειλαν να είχαν εγγραφεί.

Οι αιτητές άσκησαν ξεχωριστές προσφυγές. Με αναφορά στα ίδια γεγονότα, εγείρουν όμοια νομικά σημεία και οι προσφυγές συνεκδικάστηκαν.

Η τελευταία από τις προσφυγές, η 938/96 αφορά στην Περιοδική Κατάσταση Λογαριασμού που στάληκε στον Γ. Καλαπαλίκκη μετά την καταχώριση της πρώτης του προσφυγής, της 704/96. ΄Ομοιο αίτημα, για ακύρωση της απόφασης που εμφανίζεται να περιέχει η Κατάσταση, περιλαμβάνεται και στις άλλες προσφυγές. Κατά τα άλλα, αμφισβητείται το κύρος της απόφασης του Εφόρου για εγγραφή τους στο Μητρώο και, συνακολούθως, η υποχρέωση για πληρωμή των επιβαρύνσεων και των τόκων.

Κατά τους καθ΄ων η αίτηση, από τις προσβαλλόμενες αποφάσεις εκτελεστή είναι μόνο εκείνη για την εγγραφή των αιτητών στο Μητρώο. Οι άλλες, κατά την εισήγηση, αποτελούν διοικητικά μέτρα προς εφαρμογή της και είναι πράξεις εκτέλεσης. Οι δε Περιοδικές Καταστάσεις απλώς περιέχουν τα οφειλόμενα κατά τα προηγηθέντα και είναι καθαρά πληροφοριακής φύσης. Οι αιτητές απαντούν μόνο σε σχέση με τις Περιοδικές Καταστάσεις χωρίς όμως και να υποδεικνύουν ποιού περιεχόμενου εκτελεστή απόφαση εμπεριέχουν. Διαφορετική ή επιπρόσθετη από τις άλλες που προσβάλλουν. Λέγουν πώς είναι εκτελεστές επειδή τους ζημιώνουν οικονομικά αφού τους εμφανίζουν να υπέχουν άμεση υποχρέωση πληρωμής χρημάτων. Και, κατά την απαντητική τους αγόρευση, "οι οικονομικές αυτές επιβαρύνσεις δημιουργήθηκαν με την έκδοση των προσβαλλομένων Περιοδικών Καταστάσεων Λογαριασμών".

Εφόσον οι καταστάσεις εμφανίζονται να συνοψίζουν απλώς όσα προκύπτουν ως οφειλόμενα, δεν είναι εκτελεστές πράξεις αλλά έγγραφα πληροφοριακής φύσης. Ας σημειωθεί πως δεν εγείρεται ως λόγος ακυρότητας τους οτιδήποτε το ξεχωριστό, που δεν ανατρέχει δηλαδή στην εγγραφή. Η προσφυγή 938/96 και τα αιτήματα Γ στις άλλες είναι απαράδεκτα αφού δεν αφορούν σε εκτελεστή πράξη.

Στην υπόθεση Χρ. Σ. Χριστοφίδης Λτδ ν. Κυπριακής Δημο- κρατίας, Προσφυγή 425/97 ημερομηνίας 12.5.98, έκρινα πως η αξίωση τόκου που επέβαλλε απευθείας το άρθρο 39(1) του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμου του 1978 (Ν. 4/78 όπως τροποποιήθηκε), δεν συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη. Θα έλεγα πως ισχύει το ίδιο και σε σχέση με τις επιβαρύνσεις και τους τόκους που και εδώ προβλέπονται κατ΄ευθείαν από το Νόμο, χωρίς την ανάγκη παρεμβολής πράξης του Εφόρου που θα παρήγαγε η ίδια έννομο αποτέλεσμα. Ούτως ή άλλως, όμως, το ζήτημα εδώ είναι ακαδημαϊκής σημασίας. Δεν έχουν προβληθεί ισχυρισμοί για ιδιαίτερους λόγους ακυρότητας σε σχέση με τις επιβαρύνσεις και τους τόκους, προσβάλλεται η ίδια η εγγραφή των αιτητών για λόγους όμοιους, οι προσφυγές αυτές είναι παραδεκτές και αν ευσταθούν οι ισχυρισμοί των αιτητών θα εξαφανιστεί το υπόβαθρο για κάθε οφειλή.

Οι αγορεύσεις των ευπαιδεύτων συνηγόρων είναι αρκετά εκτεταμένες αλλά δύο είναι, από ό,τι συνάγω, τα θέματα που εγείρονται:

Τα έγγραφα που επισύναψαν στην αγόρευσή τους οι αιτητές δεν είχαν τεθεί ενώπιον του Εφόρου αλλά δεν χρειάζεται να μας απασχολήσει αυτό το θέμα. Τα σταθερά δεδομένα του φακέλλου στα οποία παραπέμπει ο ΄Εφορος αποκαλύπτουν δραστηριότητα που ευλόγως ταξινομήθηκε ως "επιχείρηση", με την έννοια του Νόμου. Η ουσία τους δεν αλλοιώνεται από όσα τώρα προτείνονται. Η έννοια του όρου παρέχεται στο άρθρο 2(2) του Νόμου και είδαμε ποιό είναι ακριβώς το σημείο που εγείρεται. Αφορά στην εξαίρεση του άρθρου 2(2)(β) για μισθωτούς ή εργοδοτούμενους.

Είναι κοινοτοπία πως η εταιρεία αποτελεί ξεχωριστή οντότητα, ανεξάρτητη από τους μετόχους της. Η δε ιδιότητα των αιτητών ως μετόχων της εταιρείας δεν υποδηλώνει σχέση εργοδότη - εργοδοτουμένου. Η εταιρεία αναλάμβανε η ίδια την εκτέλεση μεταφορών. Δεν είχε δικά της αυτοκίνητα και, στο πλαίσιο συστήματος συνεργασίας που συμφωνήθηκε, χρησιμοποιούσε τα αυτοκίνητα τρίτων, στους οποίους κατένειμε την εργασία. Αυτοί μπορούσε να ήταν οι μέτοχοί της ή άλλοι. Η εταιρεία ήταν εγγεγραμμένη στο Μητρώο ΦΠΑ αλλά εδώ το ζήτημα αφορά στις υπηρεσίες που παρείχαν στην ίδια οι ιδιοκτήτες των φορτηγών. Οι πλείστοι από τους μετόχους της εταιρείας, επίσης ιδιοκτήτες φορτηγών που λειτουργούσαν όπως και οι αιτητές, είχαν εγγραφεί στο Μητρώο ΦΠΑ. Η εταιρεία εξέδιδε δικά της τιμολόγια για τις υπηρεσίες προς τους πελάτες της και οι ιδιοκτήτες φορτηγών άλλων για τις υπηρεσίες τους προς την εταιρεία. Η εταιρεία κατέβαλλε προς όλους τους ιδιοκτήτες των φορτηγών τη συμφωνημένη αξία των υπηρεσιών τους, αφού απέκοπτε επίσης συμφωνημένο ποσοστό. Δεν μπορώ να δω κανένα νομικό δεσμό που να δημιουργεί σχέση εργοδότη και εργοδοτουμένου, όπως απαιτεί ο Νόμος. ΄Ηταν επιλογή των μετόχων να ιδρύσουν εταιρεία, είναι σαφές πως τις υπηρεσίες προς τους πελάτες τις παρείχε η εταιρεία και όχι οι ίδιοι, και, κάτω από άλλη αντίκρυση, θα παρέμεναν χωρίς νόμιμη κάλυψη οι υπηρεσίες που αναμφιβόλως παρείχαν προς την εταιρεία. Το κατά πόσο υποψιάζονταν ή όχι την ύπαρξη υποχρέωσης εγγραφής ή το κατά πόσο ενεργούσαν καλόπιστα, δεν μπορεί να επιδράσει στην εφαρμογή του Νόμου. Σημειώνω όμως πως είναι παράξενοι αυτοί οι ισχυρισμοί όταν γνωρίζουμε ότι οι άλλοι μέτοχοι ήταν εξ αρχής εγγεγραμμένοι ως ασκούντες δική τους επιχείρηση. Πολύ περισσότερο στην περίπτωση του αιτητή Γ. Καλαπαλίκκη που ήταν και ο πρόεδρος της εταιρείας.

Δεν μπορώ να συμφωνήσω πως η επιβολή φόρου αποτελούσε προϋπόθεση για την εγγραφή. Η υποχρέωση για εγγραφή εξαρτάται από το ύψος της αξίας, κατά τις περιόδους που αναφέρονται στο άρθρο 13, των φορολογητέων παραδόσεων ή παροχών. Τέτοιες παραδόσεις ή παροχές είναι οι αφορώσες σε αγαθά ή υπηρεσίες που αποτελούν το αντικείμενο του ΦΠΑ, δηλαδή οι πραγματοποιούμενες στη Δημοκρατία από υποκείμενο στο φόρο πρόσωπο μέσα στα πλαίσια ή για προώθηση των δραστηριοτήτων επιχείρησης την οποία ασκεί. Επίσης η εισαγωγή αγαθών στη Δημοκρατία. Υποκείμενο δε στο φόρο πρόσωπο είναι κάθε πρόσωπο που ασκεί επιχείρηση εφόσο έχει εγγραφεί ή οφείλει να εγγραφεί. (Βλ. άρθρα 4 και 5 του Νόμου).

Οι ισχυρισμοί που προβλήθηκαν δεν ευσταθούν και δεν παρέχεται περιθώριο επέμβασης. Οι προσφυγές απορρίπτονται, η 938/96 ως απαράδεκτη, με έξοδα. Οι προσβαλλόμενες διοικητικές πράξεις επικυρώνονται.

Γ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ

/Μσι.