ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.

Μεταξύ:

Γιαννάκη Λυσιώτη,

Αιτητή

και

1. Υπουργού Οικονομικών,

2. Εφόρου Φόρου Προστιθέμενης Αξίας,

Καθ΄ ων η αίτηση.

________________

Για τον αιτητή: Α. Ποιητής.

Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Ε. Γεωργίου-Αντωνίου (κα.), Δικηγόρος της

Δημοκρατίας εκ μέρους του Γ-Ε.

__________________

Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής ζητά την πιο κάτω θεραπεία:

Ο αιτητής είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο Φ.Π.Α. πρόσωπο και έχει ως εμπορική δραστηριότητα επιχείρηση αγοράς και πώλησης μεταχειρισμένων φορτηγών αυτοκινήτων και εκσκαφέων στη Λάρνακα.

(α) ο αιτητής παρέλειψε να δηλώσει διάφορες πωλήσεις οχημάτων συνολικής

(β) από διάφορες πωλήσεις που πραγματοποίησε ο αιτητής, αποδόθηκε

φόρος εκροών επί αξίας μικρότερης από την τιμή της κάθε πώλησης,

με αποτέλεσμα να προκύψει υπόλοιπο οφειλόμενου φόρου συνολικού

(γ) διαπιστώθηκε διαφορά μεταξύ του φόρου εκροών που δηλώθηκε στις

φορολογικές δηλώσεις του αιτητή και του φόρου εκροών που είχε

(δ) ο αιτητής διεκδίκησε διάφορες πιστώσεις φόρου (ύψους £2.866) τις

οποίες δεν είχε δικαίωμα να διεκδικήσει με βάση το άρθρο 25(4) του

(ε) ο αιτητής διεκδίκησε ως φόρο εκροών ποσό κατά £2.085 μικρότερο

(στ) ο αιτητής προέβει σε διορθώσεις στο λογαριασμό ΦΠΑ που τηρούσε με αποτέλεσμα να έχει προς πίστωση ποσό £2.650,14.

Με βάση τις πιο πάνω διαπιστώσεις, ο ΄Εφορος ΦΠΑ ("ο ΄Εφορος") έκρινες ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις των εδαφίων (1) και (2) του άρθρου 34 του νόμου για να προβεί σε βεβαίωση του ποσού του οφειλόμενου από τον αιτητή φόρου για τις φορολογικές περιόδους από 1.7.1992 μέχρι 30.9.1995. Ενόψει τούτου, ετοίμασε τη σχετική βεβαίωση και ειδοποίησε τον αιτητή με επιστολή ημερομηνίας 20.6.1996. Σύμφωνα με τη βεβαίωση, ο αιτητής όφειλε να καταβάλει στον ΄Εφορο το ποσό των £49.471,90.

Ο αιτητής αμφισβήτησε την πιο πάνω βεβαίωση φόρου ημερ. 20.6.96. Με την επιστολή του προς τον ΄Εφορο ημερ. 5.7.96 έδωσε τη δική του εκδοχή σχετικά με τις πωλήσεις, αντικείμενο της πιο πάνω βεβαίωσης φόρου. Αμφισβήτησε τις ημερομηνίες πώλησης οι οποίες αναφέρονται στο Παράρτημα 1 της επιστολής ημερ. 20.6.96. Ισχυρίσθηκε ότι οι πωλήσεις έγιναν πριν την 1.7.92 η οποία είναι η επίδικη ημερομηνία. Ο αιτητής επανήλθε επί του θέματος με επιστολή του ημερ. 14.8.96. Επισύναψε επιστολή-βεβαίωση της Λαϊκής Τράπεζας ημερ. 31.7.96 σύμφωνα με την οποία:

(α) Αριθμοί Συμβολαίων - 10 - αφορούν επαναχρηματοδότηση των ιδίων

αντικειμένων στα ίδια πρόσωπα.

(β) Το σχετικό με το όχημα JD 133 συμβόλαιο "αφορά διευκολυντική χρηματοδότηση όπως ισχυρίζεται ο πελάτης".

(γ) Η ημερομηνία έκδοσης των τιμολογίων ή η ημερομηνία υπογραφής των

συμβολαίων από τους ενοικιαγοραστές δυνατό να είναι διαφορετικές

από την ημερομηνία που πληρώνουν τον πωλητή.

Μετά την αποστολή της πιο πάνω επιστολής του Εφόρου ημερ. 15.1.97 ακολούθησαν άλλες 8 συνολικά επιστολές του αιτητή από 21.1.1997 μέχρι 29.10.1997 με τις οποίες ζητούσε περαιτέρω αναθεώρηση της αρχικής βεβαίωσης φόρου, προβάλλοντας διάφορους ισχυρισμούς και παραθέτοντας νέα στοιχεία.

Η προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης που περιέχεται στην πιο πάνω επιστολή ημερ. 7.11.97.

Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή έχει προβάλει τους πιο κάτω λόγους ακύρωσης:

(1) Η προσβαλλόμενη πράξη ήταν αναιτιολόγητη.

(2) Οι διαφορές που ανακαλύφθησαν στις πωλήσεις ήταν απλώς επαναχρηματοδοτήσεις.

(3) Πέραν των ανωτέρω ορισμένες πράξεις του αιτητή "είχαν γίνει σε ημερο-

μηνία πριν την εφαρμογή του Φ.Π.Α.".

(4) Ο αιτητής παρουσίασε στον ΄Εφορο δικές του βεβαιώσεις και βεβαίωση από τρίτα πρόσωπα.

(5) Ο ΄Εφορος παρέλειψε να λάβει υπόψη του τα στοιχεία που είχε δώσει

ο αιτητής.

(6) Ο ΄Εφορος δεν έκαμε τη δέουσα έρευνα όπως είχε καθήκον να πράξει.

(7) Εσφαλμένα ο ΄Εφορος θεώρησε ότι είχε στην προκείμενη περίπτωση

εφαρμογή το άρθρο 34 του Νόμου 246/90.

Η ευπαίδευτη συνήγορος του Εφόρου υποστήριξε πως η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν δεόντως αιτιολογημένη και η αιτιολογία της μπορεί να συμπληρωθεί από τα στοιχεία του φακέλου. Υποστήριξε, επίσης, πως οι ισχυρισμοί (2) -(7) δεν αποτελούν επίδικο θέμα της προσφυγής. Οι ισχυρισμοί αυτοί εξετάσθηκαν και απορρίφθηκαν από τον ΄Εφορο με απόφαση του η οποία γνωστοποιήθηκε στον αιτητή με την επιστολή ημερ. 15.1.97 η οποία δεν προσβλήθηκε ως αυτόνομη διοικητική πράξη και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εξετασθεί στην παρούσα διαδικασία.

Είναι αλήθεια ότι οι σχετικοί ισχυρισμοί είχαν απορριφθεί με την απόφαση που γνωστοποιήθηκε στον αιτητή με την πιο πάνω επιστολή ημερ. 15.1.97. Ωστόσο, όπως αναφέρεται στην ένσταση του Εφόρου (παραγ. 7 και 8): "Στη συνεχεια ο αιτητής με οκτώ συνολικά επιστολές του από 21.1.1997 μέχρι 29.10.1997, ζητούσε επίμονα από τον ΄Εφορο περαιτέρω αναθεώρηση της αρχικής βεβαίωσης φόρου, προβάλλοντας διάφορους ισχυρισμούς και παραθέτοντας νέα στοιχεία. Με βάση το περιεχόμενο των εν λόγω επιστολών, ο ΄Εφορος διενήργησε νέα έρευνα για να διαπιστώσει κατά πόσο οι ισχυρισμοί του αιτητή ήταν ορθοί. Από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι μόνο ένας από τους ισχυρισμούς ευσταθούσε και αυτός αφορούσε το αυτοκίνητο με αρ. εγγραφής CAT 650 σχετικά με το οποίο αναγράφηκε λανθασμένα το όνομα του αγοραστή. Ως εκ τούτου, ο ΄Εφορος προέβει σε νέα αναθεώρηση της αρχικής βεβαίωσης, μειώνοντας το ποσό του οφειλόμενου φόρου κατά £1948,00....".

Είναι, επομένως, σαφές ότι η προσβαλλόμενη απόφαση - ημερ. 7.11.97 - λήφθηκε μετά από νέα έρευνα της υπόθεσης και αφού λήφθηκαν υπόψη νέα στοιχεία. Ακολουθεί πως η προσβαλλόμενη απόφαση δεν μπορεί να θεωρηθεί ως βεβαιωτική άλλης προηγούμενης απόφασης και δεν έχει ασκηθεί εκπρόθεσμα.

Οι λόγοι που οδήγησαν στην προσβαλλόμενη απόφαση φαίνονται στο σημείωμα ημερ. 24.10.97 που ετοίμασε Λειτουργός της Υπηρεσίας Φ.Π.Α.. Το παραθέτω:

Από το σημείωμα εκείνο φαίνεται ότι ο πιο πάνω Λειτουργός κατά τη λήψη της απόφασης του έλαβε υπόψη έκθεση άλλου Λειτουργού της Υπηρεσίας Φ.Π.Α., ημερ. 18.9.97. Η έκθεση εκείνη αποτελείται από 24 σημεία και 3 εισηγήσεις (βλ. Ερ. 2-9 στο φάκελο Τεκ. 2). Με το σημείωμα ημερ. 24.10.97 υιοθετήθηκε το σημείο 9 της έκθεσης. Στην έκθεση ημερ. 18.9.97 γίνεται εισήγηση όπως σε σχέση με αριθμό οχημάτων ζητηθεί από τον αιτητή να παρουσιάσει ορισμένα στοιχεία, όπως:

(α) Συμβόλαιο ενοικιαγοράς (σε σχέση με 7 οχήματα).

(β) Πιστοποίηση από Τράπεζα (σε σχέση με δύο οχήματα).

(γ) Ασφαλιστικά συμβόλαια.

Στην ίδια έκθεση σημειώνεται ότι είχε ζητηθεί από τον αιτητή να παρουσιάσει ασφαλιστικά συμβόλαια (βλ. επιστολές του Εφόρου ημερ. 22.4.97 και 27.6.97) αλλά δεν το έπραξε. Δεν υπάρχει όμως τίποτε στην έκθεση εκείνη σε σχέση με το κατά πόσο ζητήθηκε από τον αιτητή να παρουσιάσει συμβόλαια ενοικιαγοράς. Τονίζεται ότι σε σχέση με τα τελευταία ο ΄Εφορος ζήτησε από τη Λαϊκή Τράπεζα τα αντίγραφα των συμβολαίων ενοικιαγοράς για 4 οχήματα (βλ. επιστολή του Εφόρου ημερ. 3.11.97). ΄Ενα από τα οχήματα εκείνα είναι το όχημα με αρ. εγγραφής JC 022 για το οποίο στο σημείο (7) της έκθεσης ημερ. 18.9.97 αναφέρεται: "Να παρουσιάσει" - ο αιτητής - "το συμβόλαιο ενοικιαγοράς". Η Τράπεζα ανταποκρίθηκε και εφοδίασε τον ΄Εφορο με τα σχετικά συμβόλαια περιλαμβανομένου και του συμβολαίου που αφορούσε το πιο πάνω όχημα JC 022 (βλ. επιστολή της Τράπεζας 13.11.97). Ωστόσο η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε στις 24.10.97 και κοινοποιήθηκε στον αιτητή με την επιστολή ημερ. 7.11.97.

Από το ενώπιον μου υλικό διαπιστώνω:

(α) Με την έκθεση της 18.9.97 εγένετο εισήγηση για να ζητηθούν περαιτέρω

στοιχεία από τον αιτητή, δηλαδή εισήγηση για περαιτέρω έρευνα της

υπόθεσης.

(β) Η εισήγηση εκείνη υιοθετήθηκε μόνο σε σχέση με το όχημα JC 022.

(γ) Με τη προσβαλλόμενη απόφαση δεν σχολιάσθηκε η εισήγηση για

παρουσίαση περαιτέρω στοιχείων.

(δ) Η προσβαλλόμενη απόφαση λήφθηκε πριν από τη λήψη των στοιχείων

που ζητήθηκαν σε σχέση με το όχημα JC 022 (βλ. παραγ. (β) πιο πάνω).

Στην Φράγκου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 2021/27.3.98 το θέμα της αιτιολογίας τέθηκε ως εξής:

Παιρετέρω: Στην κρινόμενη περίπτωση η αιτιολογία, όπως αυτή διατυπώθηκε στο σώμα της πράξης που κοινοποιήθηκε στον αιτητή, δεν είναι πλήρης γιατί δεν αναφέρεται στα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία που λήφθηκαν υπόψη από τη διοίκηση. Δεν παραθέτει με τη δέουσα και αναγκαία επάρκεια, σαφήνεια και πληρότητα τους λόγους απόρριψης των θέσεων του αιτητή οι οποίες ήταν κυρίως οι πιο κάτω: ΄Οτι ορισμένες πράξεις έλαβαν χώραν πριν από την επίδικη ημερομηνία και ότι ορισμένες πωλήσεις αφορούσαν χρηματοδοτήσεις. Ωστόσο, σύμφωνα με την νομολογία, όταν η αιτιολογία δεν αξιώνεται ρητά από το Νόμο, όπως είναι εδώ η περίπτωση, μπορεί να αναπληρωθεί από τα στοιχεία του φακέλου. Στην κρινόμενη περίπτωση τα κυρίαρχα στοιχεία του φακέλου είναι οι πιο πάνω εκθέσεις/σημειώματα ημερ. 18.9.97 και 24.10.97. ΄Οπως υποδεικνύεται πιο πάνω, στην έκθεση ημερ. 18.9.97, υπάρχει εισήγηση για να ζητηθούν περαιτέρω στοιχεία. Η έκθεση ημερ. 24.10.97 η οποία απετέλεσε το κύριο βάθρο για τη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης αγνόησε την απουσία των στοιχείων που έπρεπε να ζητηθούν με βάση την έκθεση της 18.9.97. Επομένως αντιμετωπίζουμε κατάσταση όπου υπάρχουν δύο αντίθετες γνωμοδοτήσεις και υιοθέτηση της μιας από τις δύο χωρίς αναφορά στους λόγους απόρριψης της μιας από τις δύο. Σε τέτοια περίπτωση η ληφθείσα απόφαση τυγχάνει αναιτιολόγητη (Βλ. Δαγτόγλου "Γενικό Διοικητικό Δίκαιο", 3η έκδοση, παραγ. 642. Βλ. και Σαρμά "Η Συνταγματική και Διοικητική Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας", Β΄ έκδοση, σελ. 132: "Κατά την παγία νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 482/1996, 369/1978, 1704/1981) επί απλής γνωμοδοτήσεως το αποφασίζον όργανον δεν οφείλει μεν να συμμορφωθεί προς την γνωμοδότησιν ή επί πλειόνων γνωμοδοτήσεων προς ωρισμένην εκ τούτων, πλην υποχρεούται να αιτιολογήση την απόκλισιν του από της ληθείσης γνώμης και δη εφ΄ όσον η γνώμη αυτή προέρχεται εξ οργάνου συντεθειμένου εκ προσώπων, κεκτημένων ειδικάς γνώσεις και εμπειρίαν" - Βλ. και Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-59, σελ. 188: "Ελλείπουσα αιτιολογία δεν δύναται να συμπληρωθεί εκ συγκρουόμενων προς άλληλα στοιχείων του φακέλου").

Ακολουθεί πως ο λόγος ακύρωσης που σχετίζεται με την έλλειψη αιτιολογίας πρέπει να πετύχει.

Σε σχέση με την αιτιολογία του μέρους της προσβαλλόμενης απόφασης με το οποίο αποσύρθηκε η μείωση ("η επίδικη μείωση") της βεβαίωσης φόρου ύψους £12.448,10, ημερ. 15.1.97, προσθέτω τα πιο κάτω:

Οι λόγοι που οδήγησαν στην επίδικη μείωση φαίνονται αναλυτικά στην παραγ. 2 του σημειώματος ημερ. 24.10.97 (παρατίθεται στις σελ. 6-7) και έχουν προκύψει κυρίως από τα πιό κάτω:

(1) Από τη μελέτη των συμβολαίων που χρησιμοποιεί η Λαϊκή Τράπεζα.

με τον υπεύθυνο της Λαϊκής Τράπεζας.

(3) Από τις συζητήσεις που είχε ο εν λόγω συντάκτης με τα Κεντρικά

Γραφεία της Υπηρεσίας.

Στην κρινόμενη περίπτωση το περιεχόμενο των πιο πάνω συζητήσεων δεν είναι καταγραμμένο. Είναι εντελώς άγνωστο. Ωστόσο ήταν τα στοιχεία που περιέχονται σε εκείνες τις συζήτησεις που οδήγησαν στο σχετικό μέρος της προσβαλλόμενης απόφασης.

Λόγω της απουσίας οποιονδήποτε στοιχείων που σχετίζονται με τις πιο πάνω συζητήσεις η αιτιολογία δεν παρέχει στο δικαστήριο τα απαραίτητα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της. ΄Οπως έχει το ενώπιον μου υλικό δεν παρέχεται η δυνατότητα στο δικαστήριο να αντιληφθεί "επί τη βάσει ποιών στοιχείων κατέληξε η Διοίκηση στο συμπέρασμα που έγινε δεκτό" (Βλ. Φράγκου, πιο πάνω). Ακολουθεί πως το μέρος της προσβαλλόμενης απόφασης που σχετίζεται με την απόσυρση της επίδικης μείωσης της βεβαίωσης φόρου ύψους £12.448,10 τυγχάνει και για τον πιο πάνω πρόσθετο λόγο αναιτιολόγητο.

Εναπόκειται στη Διοίκηση κατά την επανεξέταση της υπόθεσης να προβεί στην αναγκαία υπό τις περιστάσεις έρευνα για τη σωστή διακρίβωση των γεγονότων και να αιτιολογήσει πλήρως την απόφαση της με τρόπο που να μην αφήνει αμφιβολίες.

Π. ΚΑΛΛΗΣ,

Δ.

/ΕΑΠ.