|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 4 ΑΑΔ 1246
30 Δεκεμβρίου, 1998
[ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΑΡΘΡΑ 146, 24, 28 ΚΑΙ 30
ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ,
Αιτητής,
v.
1. ΔΗΜΟΥ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ,
2. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΤΟΥ
ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Yπόθεση Aρ. 926/97)
Διοικητικό Δικονομικό Δίκαιο ― Ζητήματα αυτεπαγγέλτως εξεταζόμενα από το Δικαστήριο ― Το ζήτημα της εκτελεστότητας της προσβαλλόμενης απόφασης ― Αυτεπάγγελτη εξέταση και κρίση της προσφυγής ως απαράδεκτης στην κριθείσα περίπτωση ― Περιστάσεις.
Οδοί και Οικοδομές ― Βελτίωση οδών ― Η διαδικασία εκτελέσεως της βελτίωσης σύμφωνα με τον περί Οδών και Οικοδομών Νόμο, Κεφ. 96 (Άρθρο 17) ― Προπαρασκευαστικά και τελικά στάδια της διαδικασίας ― Περιστάσεις εφαρμογής του Νόμου στην κριθείσα περίπτωση.
Ο αιτητής διαφωνώντας ως προς τον σκοπούμενο επιμερισμό της δαπάνης κατασκευής πεζοδρομίου εμπρός από το ακίνητό του, προσέβαλε την έγκριση των σχεδίων και προδιαγραφών του σχετικού έργου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας ως απαράδεκτη την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. H εκτελεστότητα της πράξης, ως απτόμενη του παραδεκτού της προσφυγής, είναι ένα από τα ζητήματα που εξετάζονται αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο.
2. Σύμφωνα με τη νομολογία, η διαδικασία για την κατασκευή, επανακατασκευή ή βελτίωση δρόμων, η οποία προβλέπεται στο Άρθρο 17 του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, Κεφ. 96, υποδιαιρείται σε τρία στάδια.
Η απόφαση της αρμόδιας αρχής, αναφορικά με την υπολογιζόμενη δαπάνη της εργασίας και την αναμενόμενη συνεισφορά των ιδιοκτητών, αποτελεί απλώς προπαρασκευαστική και όχι εκτελεστή διοικητική πράξη.
Με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, βάσει του Άρθρου 17(6), η υπολογιζόμενη δαπάνη της εργασίας και/ή η αναμενόμενη συνεισφορά των ιδιοκτητών ούτε εγκρίνεται, ούτε απορρίπτεται. Απλώς, αφού απορριφθούν οι τυχόν ενστάσεις, εγκρίνονται τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις.
Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, με την οποία εγκρίνονται τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις, συνιστά ενδεχομένως εκτελεστή διοικητική πράξη, αν, με μόνο από τα σχέδια, τις προδιαγραφές και τις προμετρήσεις, προκύπτουν έννομα αποτελέσματα για τους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες.
Η απόφαση της αρμόδιας αρχής, με την οποία επιμερίζεται τελικά το χρηματικό ποσό (η τελική συνεισφορά) που πρέπει να καταβάλει ο κάθε ιδιοκτήτης συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη.
3. Στην εξεταζόμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από το αιτητικό της προσφυγής, εκείνο που προσβάλλεται δεν είναι τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις που εγκρίθηκαν με την επίδικη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Προσβάλλεται η προηγηθείσα απόφαση της αρμόδιας αρχής με την οποία υπολογίσθηκε κατά προσέγγιση η δαπάνη της εργασίας και η αναμενόμενη συνεισφορά των ιδιοκτητών, μεταξύ των οποίων και ο αιτητής, απόφαση που ήταν προπαρασκευαστικής φύσεως και, εν πάση περιπτώσει, δεν αποτελούσε αντικείμενο έγκρισης ή μη από την επίδικη απόφαση. Προκύπτει ότι εκείνο που επιδιώκει να προσβάλλει ο αιτητής είναι την τελική συνεισφορά τους, κάτι που είναι άγνωστο αν μέχρι στιγμής ξεκαθάρισε και του επιμερίστηκε.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Razis and Another v. Republic (1982) 3 C.L.R. 54,
Georghiou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 828,
Yiangou v. Republic (1987) 3 C.L.R. 27,
Hadjigeorghi v. Minister of Finance (1987) 3 C.L.R. 280,
Γρηγορίου v. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 1239,
Γιασεμίδου και Άλλοι v. Δήμου Λευκωσίας (Αρ. 1) (1996) 3 Α.Α.Δ. 357.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η γνωστοποίηση του Yπουργικού Συμβουλίου με την οποία ενέκρινε την απόφαση του Δήμου Aγλαντζιάς με την οποία επιβάλλετο στον αιτητή τέλος και/ή δαπάνη για την κατασκευή πεζοδρομίων αναλόγως της προσόψεως της ακινήτου ιδιοκτησίας του.
Μ. Κωνσταντινίδης, για τον Aιτητή.
Ν. Χρυσομηλά, για τους Kαθ' ων η αίτηση 1.
Λ. Χριστοδουλίδου-Ζαννέτου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας Α΄, για τους Kαθ' ων η αίτηση 2.
Cur. adv. vult.
ΓABPIHΛIΔHΣ, Δ.: Ο αιτητής είναι ιδιοκτήτης ακινήτου που εφάπτεται της οδού Αλκιβιάδου στην Αγλαντζιά.
Στις 8/1/1996 ο Δήμος Αγλαντζιάς (καθ' ου η αίτηση αρ. 1) απεφάσισε να προβεί στη βελτίωση, μεταξύ άλλων, και της οδού Αλκιβιάδου, σύμφωνα με το άρθρο 17 των περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμων (Κεφ. 96, όπως τροποποιήθηκε - "ο Νόμος"), η δε δαπάνη για την κατασκευή των πεζοδρομίων να κατανεμηθεί εξ' ολοκλήρου στους παρόδιους ιδιοκτήτες. Η σχετική γνωστοποίηση δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στις 19/4/1996 με αριθμό 1572. Σε αυτή εκτίθετο η υπολογιζόμενη δαπάνη της εργασίας και η αναμενόμενη αναλογία συνεισφοράς των ιδιοκτητών.
Ο αιτητής, μέσω των γονέων του, υπέβαλε ένσταση στην πιο πάνω απόφαση.
Μετά από εισήγηση του Δήμου Αγλαντζιάς, το Υπουργικό Συμβούλιο (καθ' ου η αίτηση αρ. 2), με απόφαση του υπ' αριθμόν 45911, ημερομηνίας 18/4/1997, απέρριψε την ένσταση και, ταυτόχρονα, ενέκρινε τα προτεινόμενα σχέδια, προδιαγραφές και προμετρήσεις. Η σχετική γνωστοποίηση δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας της 19/9/1997 και έχει ως ακολούθως:-
"Αναφορικά με τη Γνωστοποίηση με αρ. 1572 που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας με αρ. 3052, ημερομηνίας 19 Απριλίου 1996, γνωστοποιείται ότι, μετά από μελέτη των σχεδίων και προδιαγραφών και προμετρήσεων που αφορούν τους δρόμους που αναφέρονται στον Πίνακα της πιο πάνω Γνωστοποίησης και των ενστάσεων που έχουν υποβληθεί, το Υπουργικό Συμβούλιο, ασκώντας τις εξουσίες που του χορηγούνται από το άρθρο 17(6) του περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμου, έχει απορρίψει τις πιο πάνω ενστάσεις, έχοντας υπόψη όλες τις περιστάσεις και έχει εγκρίνει τα σχέδια και προδιαγραφές και προμετρήσεις που αφορούν τους δρόμους που καθορίζονται στον πιο κάτω Πίνακα σε ότι αφορά την κατασκευή πεζοδρομίων μόνο. Η δαπάνη για τη διεύρυνση του ασφαλτικού οδοστρώματος θα αναληφθεί εξολοκλήρου από το Δήμο σύμφωνα με νεώτερη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.
Τα σχέδια και οι προδιαγραφές και προμετρήσεις για τους δρόμους που καθορίζονται στον πιο κάτω Πίνακα θα δεσμεύουν την Αρμόδια Αρχή καθώς και όλους τους ιδιοκτήτες που επηρεάζονται."
Με την προσφυγή ο αιτητής ζητά από το Δικαστήριο την πιο κάτω θεραπεία:-
"Δήλωσιν του Δικαστηρίου ότι η απόφασις και/ή γνωστοποίησις του καθ' ου η αίτησης αρ. 2 υπ' αρ. 1166 που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ημερομηνίας 19.9.97 με αρ. 3183 με την οποίαν ενέκρινεν την απόφασιν του καθ' ου η αίτησις αρ. 1 με αριθμόν γνωστοποιήσεως 1572 που είχε δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας αρ. 3052 ημερ. 19.4.96 με την οποία επεβάλλετο εις τον αιτητήν τέλος και/ή δαπάνη δια την κατασκευήν πεζοδρομίων αναλόγως της προσόψεως της ακινήτου ιδιοκτησίας αυτού είναι άκυρη, παράνομη και χωρίς κανένα νόμιμο αποτέλεσμα."
Το προκαταρκτικό ερώτημα που εγείρεται, το οποίο και θα εξετάσω αυτεπάγγελτα, εφόσο δεν έχει θιγεί από τους συνήγορους των διαδίκων, είναι κατά πόσο με την προσφυγή προσβάλλεται εκτελεστή διοικητική πράξη. Η εκτελεστότητα της πράξης, ως απτόμενη του παραδεκτού της προσφυγής, είναι ένα από τα ζητήματα που εξετάζονται αυτεπάγγελτα από το Δικαστήριο. (Βλ., μεταξύ άλλων, Razis and Another v. Republic (1982) 3 C.L.R. 45, Georgiou v. Republic (1982) 3 C.L.R. 828, Yiangou v. Republic (1987) 3 C.L.R. 27, Hadjigeorghi v. The Minister of Finance (1987) 3 C.L.R. 280, Γ. Γρηγορίου ν. Δημοκρατίας (1992) 4 Α.Α.Δ. 1239.)
Σύμφωνα με τη νομολογία η διαδικασία για την κατασκευή, επανακατασκευή ή βελτίωση δρόμων η οποία προβλέπεται στο άρθρο 17 του Νόμου υποδιαιρείται σε τρία στάδια.
Το πρώτο στάδιο περιλαμβάνει τη λήψη της απόφασης της αρμόδιας αρχής για τα σχέδια, τις προδιαγραφές και τις προμετρήσεις της κατασκευής [άρθρο 17(2)] και τη γνωστοποίηση τους. Η ίδια γνωστοποίηση εκθέτει, επίσης, λεπτομέρειες της υπολογιζόμενης δαπάνης και της αναμενόμενης συνεισφοράς την οποία θα κληθούν να καταβάλουν οι ιδιοκτήτες ανάλογα με την έκταση της πρόσοψης της ιδιοκτησίας τους [άρθρο 17(3)]. Η απόφαση για την κατασκευή του δρόμου και οι λεπτομέρειες της γνωστοποίησης συνιστούν διοικητική πράξη από την οποία δεν προκύπτουν έννομα αποτελέσματα. Δεν συνιστούν, με άλλα λόγια, εκτελεστή διοικητική πράξη. Συνιστούν πράξη καθαρά προπαρασκευαστική.
Το δεύτερο στάδιο αφορά το δικαίωμα των ιδιοκτητών για την υποβολή ενστάσεων. Το δικαίωμα υποβολής ενστάσεων περιορίζεται στα σχέδια, τις προδιαγραφές και τις προμετρήσεις που ετοιμάστηκαν σύμφωνα με το εδάφιο 3 [άρθρο 17(4)]. Η εξέταση των ενστάσεων ανήκει στο Υπουργικό Συμβούλιο, το αρμόδιο, κατά νόμο, όργανο για την έγκριση των σχεδίων, προδιαγραφών και προμετρήσεων [άρθρο 17(5)]. Με την απόρριψη των ενστάσεων και την έγκριση τους, τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις οριστοκοποιούνται [άρθρο 17(6)]. Η απόφαση αυτή είναι καθοριστική μόνο ως προς τα σχέδια, τις προδιαγραφές και τις προμετρήσεις. Δεν επιβάλλει φορολογικές υποχρεώσεις και, επομένως, δεν γεννάται από αυτή φορολογική υποχρέωση. Μετά την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου δημοσιεύεται σχετική γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας οπότε τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις καθίστανται δεσμευτικές για όλους του ιδιοκτήτες που επηρεάζονται [άρθρο 17(7)].
Το τρίτο στάδιο συναρτάται με τον καθορισμό της συνεισφοράς της αρμόδιας αρχής, αφενός, και των ιδιοκτητών, αφετέρου, για την κατασκευή του δρόμου καθώς και την κατανομή της ανάλογα με την έκταση της πρόσοψης (στο δρόμο) της ιδιοκτησίας του καθ' ενός. Μετά τον καθορισμό της συνεισφοράς, η αρμόδια αρχή προβαίνει στον τελικό καταμερισμό της δαπάνης μεταξύ της αρχής και των ιδιοκτητών, αφενός, και μεταξύ των ιδίων των ιδιοκτητών, αφετέρου [άρθρο 17(8) και (9)]. Η τελευταία αυτή απόφαση είναι εκτελεστή διότι δημιουργεί υποχρέωση για τον κάθε ιδιοκτήτη να καταβάλει το συγκεκριμένο χρηματικό ποσό το οποίο του επιμερίστηκε. Προτού εκδοθεί η τελική αυτή απόφαση δεν υπάρχει εκτελεστή διοικητική πράξη επί του θέματος. Ο αρχικός υπολογισμός της αναμενόμενης συνεισφοράς, που εκτίθεται στη γνωστοποίηση της αρμόδιας αρχής, παρέχει απλώς μια ένδειξη για το ποσό το οποίο ενδέχεται τελικά να συνεισφέρει ο κάθε ιδιοκτήτης. (Μάρω Γιασεμίδου και Άλλοι ν. Δήμου Λευκωσίας (Αρ. 1) (1996) 3 Α.Α.Δ. 357.)
Από τα προαναφερθέντα προκύπτει ότι:-
(α) Η απόφαση της αρμόδιας αρχής αναφορικά με την υπολογιζόμενη δαπάνη της εργασίας και την αναμενόμενη συνεισφορά των ιδιοκτητών αποτελεί απλώς προπαρασκευαστική και όχι εκτελεστή διοικητική πράξη.
(β) Με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου βάσει του άρθρου 17(6) η υπολογιζόμενη δαπάνη της εργασίας και/ή η αναμενόμενη συνεισφορά των ιδιοκτητών ούτε εγκρίνεται ούτε απορρίπτεται. Απλώς, αφού απορριφθούν οι τυχόν ενστάσεις, εγκρίνονται τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις.
(γ) Η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, με την οποία εγκρίνονται τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις, συνιστά ενδεχομένως εκτελεστή διοικητική πράξη αν, με μόνο από τα σχέδια, τις προδιαγραφές και τις προμετρήσεις, προκύπτουν έννομα αποτελέσματα για τους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες.
(δ) Η απόφαση της αρμόδιας αρχής με την οποία επιμερίζεται τελικά το χρηματικό ποσό (η τελική συνεισφορά) που πρέπει να καταβάλει ο κάθε ιδιοκτήτης συνιστά εκτελεστή διοικητική πράξη.
Στην εξεταζόμενη περίπτωση, όπως προκύπτει από το αιτητικό της προσφυγής, εκείνο που προσβάλλεται δεν είναι τα σχέδια, οι προδιαγραφές και οι προμετρήσεις που εγκρίθηκαν με την επίδικη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Προσβάλλεται η προηγηθείσα απόφαση της αρμόδιας αρχής με την οποία υπολογίσθηκε κατά προσέγγιση η δαπάνη της εργασίας και η αναμενόμενη συνεισφορά των ιδιοκτητών, μεταξύ των οποίων και ο αιτητής, απόφαση που ήταν προπαρασκευαστικής φύσεως και, εν πάση περιπτώσει, δεν αποτελούσε αντικείμενο έγκρισης ή μη από την επίδικη απόφαση. Από τα ενώπιόν μου στοιχεία προκύπτει ότι εκείνο που επιδιώκει να προσβάλει ο αιτητής είναι την τελική συνεισφορά του, κάτι που είναι άγνωστο αν μέχρι στιγμής ξεκαθάρισε και του επιμερίστηκε.
Η προσφυγή απορρίπτεται ως απαράδεκτη αφού, σύμφωνα με τα πιο πάνω, προσβάλλει μη εκτελεστή διοικητική πράξη.
Δεν εκδίδεται διαταγή για τα έξοδα.
H προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.