|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1998) 4 ΑΑΔ 490
24 Ioυνίου, 1998
[ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΚΑΙ 28 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΡΑΓΚΟΣ,
Αιτητής,
v.
ΘΕΑΤΡΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΚΥΠΡΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υποθέσεις Αρ. 799/96, 803/96)
Θεατρικός Oργανισμός Kύπρου ―�Διορισμοί και προαγωγές ― Kριτήρια και αιτιολογία επιλογής ― Eξωγενή κριτήρια χρησιμοποιήθηκαν στην κριθείσα περίπτωση ― H αιτιολογία της απόφασης του διορίζοντος οργάνου πάσχουσα ― Περιστάσεις.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος ―�Λόγοι ακυρώσεως ―�Eξωγενή κριτήρια επί διορισμών και έλλειψη αιτιολογίας της τελικής απόφασης ―�H περίπτωση της πλήρωσης θέσεων διαφόρων βαθμίδων στον Θεατρικό Oργανισμό Kύπρου.
O αιτητής προσέβαλε την πλήρωση θέσεων Hθοποιού, Aνώτερου Hθοποιού και Πρώτου Hθοποιού από τα ενδιαφερόμενα μέρη κατ' αποκλεισμό του ιδίου.
Tο Aνώτερο Δικαστήριο, ακυρώνοντας τις επίδικες αποφάσεις, αποφάσισε ότι:
1. Tα θέματα που τίθενται για εξέταση ηγέρθησαν προηγουμένως ενώπιον του Δικαστηρίου.
Στην υπόθεση Ανδρέας Μαραγκός και Άλλος v. Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (1990) 3 Α.Α.Δ. 1481, που εκδικάστηκαν από μένα, ηγέρθησαν και πάλι παρόμοια θέματα. Οι προσβληθείσες αποφάσεις ακυρώθηκαν και για το λόγο ότι λήφθηκαν υπόψη εξωγενή κριτήρια.
Και στην παρούσα περίπτωση ισχύουν τα ίδια. Το γεγονός ότι τα κριτήρια στα οποία αναφέρθηκε ο δικηγόρος του αιτητή δεν αναφέρονταν στη νέα συλλογική σύμβαση που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, είναι επουσιώδες. Ουσιώδες είναι το γεγονός ότι τα κριτήρια αυτά δεν αναφέρονται ούτε στο Νόμο, ούτε στους Κανονισμούς ή τα σχέδια υπηρεσίας που καταρτίστηκαν και ίσχυαν στην προκειμένη περίπτωση. Τα εξωγενή αυτά κριτήρια έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο στη λήψη των επιδίκων αποφάσεων, που πρέπει συνεπώς να ακυρωθούν για τον ίδιο λόγο.
2. Περαιτέρω οι επίδικες αποφάσεις πρέπει να ακυρωθούν και για το λόγο ότι η αιτιολογία τους πάσχει. Πρώτον επειδή τα εξωγενή κριτήρια χρησιμοποιήθηκαν για την αιτιολογία τους και δεύτερον διότι η αιτιολογία για τον αποκλεισμό του αιτητή είναι ελλειπής. Ναι μεν η διακριτική εξουσία του διορίζοντος οργάνου αναφορικά με την καλλιτεχνική αξία των υποψηφίων είναι ευρεία και ουσιαστικά ανεξέλεγκτη, όμως τούτο δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να δίνονται επαρκείς λόγοι για τον αποκλεισμό υποψηφίων.
Oι προσφυγές επιτυγχάνουν με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Μαραγκός v. ΘΟΚ (1990) 3 Α.Α.Δ. 1351,
Μαραγκός και Άλλος v. ΘΟΚ (1990) 3 Α.Α.Δ. 1481,
Σιαφκάλης v. ΘΟΚ (1989) 3 Α.Α.Δ. 2640.
Προσφυγές.
Συνεκδικαζόμενες προσφυγές με τις οποίες προσβάλλονται οι επί συμβάσει διορισμοί 12 ενδιαφερομένων μερών σε θέσεις Aνώτερου Hθοποιού και Hθοποιού αντί του αιτητή.
Α. Κωνσταντίνου, για τον Aιτητή.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Kαθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
XPYΣOΣTOMHΣ, Δ.: Οι υποθέσεις αυτές συνεκδικάστηκαν με διαταγή του Δικαστηρίου, κατόπιν αίτησης του δικηγόρου των καθ' ων η αίτηση και της συγκατάθεσης του δικηγόρου του αιτητή.
Οι προσφυγές αφορούν τους επί συμβάσει διορισμούς 17 συνολικά ηθοποιών για τη θεατρική περίοδο 1996/97 και καταχωρήθηκαν από τον ίδιο αιτητή.
Με την προσφυγή 799/96 προσβάλλεται ο διορισμός/προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών, 1) Σταύρου Λούρα, 2) Ελένης Σορόκου, 3) Αντώνη Κατσαρή, 4) Νεόφυτου Νεοφύτου, 5) Άκληστης Παυλίδου, 6) Αννίτας Σαντοριναίου, 7) Βαρνάβα Κυριαζή και 8) Κώστα Βήχα, στη θέση Ανώτερου Ηθοποιού στο Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου (ΘΟΚ).
Με την προσφυγή 803/96 προσβάλλεται ο διορισμός/προαγωγή των ενδιαφερομένων μερών: 1) Ανδρέα Τσουρή, 2) Δημήτρη Ξύστρα, 3) Έλενας Κυριακού-Παπαδοπούλου, 4) Σοφίας Καλλή, 5) Μαρίνας Μαλένη, 6) Χριστίνας Παυλίδου, 7) Στέλλας Φυρογένη, 8) Θέας Χριστοδουλίδου και 9) Αχιλλέα Γραμματικόπουλου, στη θέση Ηθοποιού στον Οργανισμό.
Όλοι οι διορισμοί/προαγωγές έγιναν κατά την ίδια διαδικασία.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΘΟΚ ενέκρινε, στις 9.4.96, την πλήρωση με σύμβαση των 23 οργανικών θέσεων ηθοποιών για τη θεατρική περίοδο 1996/97. Οι θέσεις προκηρύχθηκαν στις 3.5.96, ως ακολούθως: 6 θέσεις Πρώτου Ηθοποιού, 8 θέσεις Ανώτερου Ηθοποιού και 9 θέσεις Ηθοποιού.
Ο αιτητής και τα ενδιαφερόμενα μέρη υπέβαλαν αιτήσεις. Ετοιμάστηκε κατάλογος των υποψηφίων με κατάσταση των προσόντων, προϋπηρεσίας και πείρας τους στο θέατρο. Οι αιτήσεις εξετάστηκαν από την Καλλιτεχνική Επιτροπή σε συνεδρία της ημερ. 11.7.96. Όπως αναφέρεται στα πρακτικά, κατά την εξέταση των αιτήσεων η Καλλιτεχνική Επιτροπή και το Διοικητικό Συμβούλιο θα λάμβαναν υπόψη τα προσόντα, καλλιτεχνική αξία, επαγγελματική ευσυνειδησία και πείρα, χρησιμότητα, γενική απόδοση και προηγούμενη θεατρική προσφορά των υποψηφίων, τυχόν υπηρεσιακές εκθέσεις που τους αφορούσαν, όπως και τις γενικές ανάγκες του ρεπερτορίου του ΘΟΚ της νέας θεατρικής περιόδου. Η Καλλιτεχνική Επιτροπή επανέλαβε επίσης τις θέσεις της αναφορικά με τα ακόλουθα:
"α) Την ανάγκη για σταδιακή ανανέωση του καλλιτεχνικού δυναμικού του ΘΟΚ, λαμβάνοντας υπόψη και τις διαπιστώσεις και απαιτήσεις του κοινού.
β) Την ανάγκη για προσέλκυση καινούργιων θεατών.
γ) Την ανάγκη για πειραματισμό στους καινούργιους δρόμους του σύγχρονου θεάτρου μέσω της λειτουργίας της Νέας Σκηνής του ΘΟΚ.
δ) Την ανάγκη για περαιτέρω ανάπτυξη της Κεντρικής και της Παιδικής Σκηνής του ΘΟΚ."
Αφού έλαβε υπόψη τα πιο πάνω, η Καλλιτεχνική Επιτροπή επέλεξε σε πρώτο στάδιο 19 υποψήφιους τους οποίους εισηγήθηκε στο Διοικητικό Συμβούλιο για την πλήρωση 19 από τις 23 θέσεις. Ανάμεσα σ' αυτούς ήταν και τα ενδιαφερόμενα μέρη 1-3 και 6-8 στην προσφυγή 799/96, όπως και τα ενδιαφερόμενα μέρη 1-4, 6-7 και 9 στην προσφυγή 803/96. Ο αιτητής δεν περιλαμβάνετο στους υποψήφιους αυτούς.
Για την πλήρωση των υπολοίπων 4 κενών θέσεων η Καλλιτεχνική Επιτροπή συνέχισε την εξέταση του θέματος λαμβάνοντας υπόψη τους εναπομείναντες 26 υποψήφιους και σε πρώτο στάδιο απέκλεισε 11 υποψήφιους οι οποίοι, όπως έκρινε, μειονεκτούσαν αισθητά σε καλλιτεχνική αξία και χρησιμότητα γενικά έναντι των υπολοίπων υποψηφίων. Ο αιτητής ήταν ανάμεσα στους 11 αποκλεισθέντες υποψήφιους. Η Καλλιτεχνική Επιτροπή συνεχίζοντας τη διαλογή της απέκλεισε άλλους 7 υποψήφιους και τελικά κατάληξε στην εισήγηση για διορισμό στις υπόλοιπες 4 κενές θέσεις των 1) Κυριάκου Ευθυμίου, 2) Άλκηστης Παυλίδου, 3) Θέας Χριστοδουλίδου και 4) Λέας Μαλένη. Στα πρακτικά αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Με βάση τα πιο πάνω η Καλλιτεχνική Επιτροπή, έχοντας υπόψη το σύνολο των κριτηρίων και την καλύτερη εξυπηρέτηση των σκοπών και στόχων του Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου, ως και την ανάγκη για ανανέωση του καλλιτεχνικού δυναμικού του Οργανισμού, κρίνει ότι οι 23 πιο κάτω υποψήφιοι υπερτερούν αισθητά σε καλλιτεχνική αξία και χρησιμότητα από όλους τους άλλους υποψηφίους αναφορικά με τις κενές θέσεις και αποφασίζει ομόφωνα να γίνει εισήγηση στο Διοικητικό Συμβούλιο να τους προσφερθεί διορισμός επί συμβάσει για τη νέα θεατρική περίοδο 1996/97 (1.10.96-30.9.97), με βάση την κατάταξη τους σε σχέση με τις συγκεκριμένες κενές θέσεις."
Ακολουθεί η κατάταξη των συστηθέντων υποψηφίων σε Πρώτους Ηθοποιούς, Ανώτερους Ηθοποιούς και Ηθοποιούς.
Το θέμα εξετάστηκε από το Διοικητικό Συμβούλιο του ΘΟΚ κατά τη συνεδρία του ημερ. 17.7.96. Από τα πρακτικά παραθέτω τα ακόλουθα:
"Ακολούθως το Διοικητικό Συμβούλιο συζήτησε την περίπτωση του καθενός υποψηφίου χωριστά, και αφού έλαβε υπόψη τα προσόντα και την καλλιτεχνική τους αξία, την επαγγελματική τους ευσυνειδησία και πείρα, τη χρησιμότητα τους, την γενική απόδοση και την προηγούμενη θεατρική προσφορά του καθενός, τις γενικές ανάγκες του ρεπερτορίου του ΘΟΚ της θεατρικής περιόδου 1996/97, ως και την γνώμη της Καλλιτεχνικής Επιτροπής (βλέπε πρακτικά συνεδρίας αρ. 191 της 11.7.1996), προκρίνει και αποφασίζει ομόφωνα την πρόσληψη στον ΘΟΚ κατά τη θεατρική περίοδο 1996/97 των 17 υποψηφίων που αναφέρονται στον Α΄ Κατάλογο που παρατίθεται πιο κάτω, για την πλήρωση 17 από τις 23 εγκεκριμένες οργανικές θέσεις Ηθοποιών, τους οποίους κρίνει ότι υπερτερούν αισθητά σε καλλιτεχνική αξία και χρησιμότητα από τους υπόλοιπους 28 υποψήφιους, που παρατίθενται στον επόμενο Β΄ Κατάλογο υποψηφίων, για περαιτέρω εξέταση της υποψηφιότητας τους, για την πλήρωση των υπολοίπων 6 θέσεων ηθοποιών:"
Ορισμένα από τα ενδιαφερόμενα μέρη περιλήφθηκαν στον κατάλογο των 17 επιλεγέντων κατά το πρώτο στάδιο, όχι όμως ο αιτητής. Εξετάζοντας περαιτέρω την υποψηφιότητα των υπολοίπων 28 υποψηφίων για σκοπούς πλήρωσης των υπολοίπων 6 κενών θέσεων, το Διοικητικό Συμβούλιο απέκλεισε περαιτέρω 12 υποψήφιους και συνέχισε τη διαδικασία επιλογής με μόνο τους 16 εναπομείναντες υποψήφιους, μεταξύ των οποίων ήταν και ο αιτητής. Μετά από περαιτέρω συζήτηση το Συμβούλιο απέκλεισε άλλους 3 υποψήφιους, μεταξύ των οποίων και τον αιτητή. Το Συμβούλιο έκρινε ότι οι αποκλεισθέντες μειονεκτούσαν αισθητά σε καλλιτεχνική αξία και χρησιμότητα έναντι των άλλων 13 υποψηφίων. Συνεχίζοντας τη διαδικασία, το Συμβούλιο επέλεξε τελικά και τους υπόλοιπους 6 υποψήφιους και κατέταξε και τους 23 επιλεγέντες στις κατηγορίες Πρώτου Ηθοποιού, Ανώτερου Ηθοποιού και Ηθοποιού, ανάλογα με τον αριθμό των κενών θέσεων στην κάθε κατηγορία.
Ο αιτητής προσβάλλει τις προαγωγές των ενδιαφερομένων μερών στις θέσεις Ανώτερου Ηθοποιού και Ηθοποιού.
Οι ισχυρισμοί που εγείρονται είναι κοινοί και στις δυο προσφυγές. Ο αιτητής ισχυρίζεται ότι για την επιλογή των προαχθέντων χρησιμοποιήθηκαν τόσο από την Καλλιτεχνική Επιτροπή όσο και το ίδιο το Συμβούλιο εξωγενή κριτήρια όπως η χρησιμότητά τους στον Οργανισμό και οι ειδικές ανάγκες του ρεπερτορίου του ΘΟΚ. Ο αιτητής δεν συστήθηκε από την Καλλιτεχνική Επιτροπή γιατί μειονεκτούσε αισθητά σε χρησιμότητα, κριτήριο που δεν προβλέπεται ούτε από τους Κανονισμούς ούτε από τα σχέδια υπηρεσίας, παραγνωρίστηκε δε η σημαντική υπεροχή του σε προσόντα και πείρα. Δόθηκε επίσης κατά τους ισχυρισμούς του, σημασία στα έργα τα οποία έλαβαν μέρος οι υποψήφιοι κατά την προηγούμενη χρονιά με αποτέλεσμα να θυματοποιηθεί ο ίδιος που αν και είχε λάβει μέρος σε πολύ μεγάλο αριθμό θεατρικών έργων, δεν είχε παίξει στο θέατρο κατά την προηγούμενη χρονιά. Ο αιτητής ισχυρίζεται επίσης ότι η επίδικη απόφαση δεν είναι δεόντως αιτιολογημένη, καθότι χαρακτηρίζεται από ασαφείς γενικότητες με αναφορά στα κριτήρια που λήφθηκαν υπόψη, χωρίς να αποκαλύπτει τους λόγους επιλογής των ενδιαφερομένων μερών, όπως και το πώς και γιατί ο αιτητής κρίθηκε ότι υστερούσε των ενδιαφερομένων μερών. Τέλος ο αιτητής ισχυρίζεται ότι ο διορισμός του ενδιαφερόμενου μέρους Λούρα ήταν εν πάση περιπτώσει ανεπίτρεπτος λόγω του ότι αυτός στερείται ενός των απαιτούμενων προϋποθέσεων για διορισμό, με βάση δεδικασμένο στην υπόθεση Ανδρέας Μαραγκός και Άλλος ν. Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (1990) 3 Α.Α.Δ. 1351, το οποίο παραβιάστηκε.
Τα θέματα που τίθενται για εξέταση ηγέρθησαν προηγουμένως ενώπιον του Δικαστηρίου. Στην υπόθεση Ανδρέας Μαραγκός και Άλλος ν. Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (πιο πάνω), ο Δικαστής Στυλιανίδης, όπως ήταν τότε, έκρινε, α) ότι ο διορισμός του ενδιαφερόμενου μέρους Λούρα αποκλείετο από τον Καν. 8, β) ότι δόθηκε υπέρμετρη βαρύτητα σε κριτήρια που δεν προνοούνταν από το Νόμο ή τους Κανονισμούς και τα σχέδια υπηρεσίας και συγκεκριμένα τη χρησιμότητα των υποψηφίων στον Οργανισμό κατά την επόμενη θεατρική περίοδο. Τα κριτήρια αυτά προνοούνταν σε συλλογική σύμβαση που δεν είχε ενσωματωθεί σε κανονισμούς, γ) ότι χρησιμοποιήθηκαν διαφορετικά κριτήρια για τους εσωτερικούς και τους εξωτερικούς υποψήφιους κατά παράβαση της αρχής της ισότητας και δ) η προσβληθείσα απόφαση δεν ήταν δεόντως αιτιολογημένη.
Στην υπόθεση Ανδρέας Μαραγκός και Άλλος ν. Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (1990) 3 Α.Α.Δ. 1481, που εκδικάστηκαν από μένα, ηγέρθησαν και πάλι παρόμοια θέματα. Οι προσβληθείσες αποφάσεις ακυρώθηκαν και για το λόγο ότι λήφθηκαν υπόψη εξωγενή κριτήρια. Παραθέτω το ακόλουθο απόσπασμα από την απόφαση αυτή:
"Σύμφωνα με τον Κανονισμό 6(2) των εν λόγω Κανονισμών, τα απαιτούμενα προσόντα για διορισμό στη θέση ηθοποιού καθορίζονται από το Διοικητικό Συμβούλιο. Τα σχέδια υπηρεσίας για τις επίδικες θέσεις Ηθοποιού Α, Ανώτερου Ηθοποιού και Πρώτου Ηθοποιού, επισυνάφθηκαν στη γραπτή αγόρευση του αιτητή σαν Επισύναψη 1, 2 και 3 αντίστοιχα. Τα προσόντα που τα πιο πάνω Σχέδια Υπηρεσίας καθορίζουν είναι τα ακαδημαϊκά, η μεγάλη πείρα ή προϋπηρεσία (6 έτη τουλάχιστον για θέση Ηθοποιού Α, 5 έτη τουλάχιστον για θέση Ηθοποιού), η αποδεδειγμένη καλλιτεχνική ικανότητα και η ευδόκιμη προϋπηρεσία σε ορισμένη θέση. Τόσο η Καλλιτεχνική Επιτροπή όσο και το Διοικητικό Συμβούλιο όφειλαν να λάβουν υπόψη τους μόνο τα πιο πάνω προσόντα των Σχεδίων Υπηρεσίας. Αντίθετα όμως, οι καθ' ων η αίτηση κατά τη λήψη της απόφασής τους έλαβαν υπόψη άλλα κριτήρια και στοιχεία που δεν προέρχονταν από Κανονισμούς και Σχέδια Υπηρεσίας, αλλά από το κείμενο Συλλογικής Σύμβασης που υπογράφτηκε μεταξύ ΘΟΚ και ΕΗΚ στις 20.1.88 και το οποίο ουδέποτε ενσωματώθηκε σε οποιοδήποτε Κανονισμό του ΘΟΚ. Τα κριτήρια αυτά λήφθηκαν σοβαρά υπόψη τόσο από την Καλλιτεχνική Επιτροπή όσο και από το Διοικητικό Συμβούλιο και επηρέασαν ουσιαστικά την κρίση του Διοικητικού Συμβουλίου στο σχηματισμό της επίδικης απόφασης."
Και στην παρούσα περίπτωση ισχύουν τα ίδια. Το γεγονός ότι τα κριτήρια στα οποία αναφέρθηκε ο δικηγόρος του αιτητή δεν αναφέρονταν στη νέα συλλογική σύμβαση που ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, είναι επουσιώδες. Ουσιώδες είναι το γεγονός ότι τα κριτήρια αυτά δεν αναφέρονται ούτε στο Νόμο, ούτε στους Κανονισμούς ή τα σχέδια υπηρεσίας που καταρτίστηκαν και ίσχυαν στην προκειμένη περίπτωση. Τα εξωγενή αυτά κριτήρια έπαιξαν ουσιαστικό ρόλο στη λήψη των επιδίκων αποφάσεων, που πρέπει συνεπώς να ακυρωθούν για τον ίδιο λόγο.
Περαιτέρω βρίσκω ότι οι επίδικες αποφάσεις πρέπει να ακυρωθούν και για το λόγο ότι η αιτιολογία τους πάσχει. Πρώτον επειδή τα εξωγενή κριτήρια χρησιμοποιήθηκαν για την αιτιολογία τους και δεύτερον διότι η αιτιολογία για τον αποκλεισμό του αιτητή είναι ελλειπής. Ναι μεν η διακριτική εξουσία του διορίζοντος οργάνου αναφορικά με την καλλιτεχνική αξία των υποψηφίων είναι ευρεία και ουσιαστικά ανεξέλεγκτη, όμως τούτο δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να δίνονται επαρκείς λόγοι για τον αποκλεισμό υποψηφίων. Στο σημείο αυτό βρίσκω ότι η παρούσα περίπτωση διαφέρει από εκείνη στην υπόθεση Νίκος Σιαφκάλης ν. Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (1989) 3 Α.Α.Δ. 2640, στην οποία όπως φαίνεται από το κείμενο της απόφασης δόθηκε αιτιολογία για την κρίση της Καλλιτεχνικής Επιτροπής και του Συμβουλίου αναφορικά με την καλλιτεχνική αξία του αιτητή και εκείνο που αμφισβητείτο στην ουσία ήταν η κρίση τους.
Με βάση τα πιο πάνω βρίσκω ότι οι επίδικες αποφάσεις πρέπει να ακυρωθούν. Ενόψει της κατάληξής μου αυτής, και της ακύρωσης του διορισμού όλων των ενδιαφερομένων μερών, δεν κρίνω σκόπιμο να εξετάσω άλλους λόγους ακυρότητας και ιδιαίτερα εκείνο που αφορά το ενδιαφερόμενο μέρος Λούρα, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η συγκεκριμένη περίοδος ισχύος του διορισμού του έχει ήδη λήξει.
Σαν αποτέλεσμα, οι προσφυγές αυτές επιτυγχάνουν και οι επίδικες αποφάσεις ακυρώνονται, με έξοδα εις βάρος του ΘΟΚ για μια προσφυγή.
Oι προσφυγές επιτυγχάνουν με έξοδα.