Η καθ΄ ης η αίτηση με ανακοίνωση ημερομηνίας 29.7.96 κάλεσε τους ενδιαφερόμενους να υποβάλουν προσφορές για την εκμετάλλευση του κυλικείου του Γυμνασίου Γερίου.

Υποβλήθηκαν δέκα προσφορές εκ των οποίων η μια ήταν εκπρόθεσμη και δεν εξετάστηκε. Μεταξύ των υπόλοιπων εννέα περιλαμβάνονταν η προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου κας Σταυρούλλας Τζιακούρη που ήταν £13.53 κατά μαθητή και ήταν η υψηλότερη και η προσφορά της αιτήτριας που ήταν £12.50 κατά μαθητή και ήταν η αμέσως χαμηλότερη από εκείνη του ενδιαφερόμενου προσώπου. Οι υπόλοιπες προσφορές ήταν χαμηλότερες από την προσφορά της αιτήτριας.

Οι προσφορές ανοίχθηκαν κατά τη συνεδρία της καθ΄ ης η αίτηση που πραγματοποιήθηκε στις 27.8.96. Την επομένη, 28.8.96 η καθ΄ ης η αίτηση σε νέα συνεδρία της ασχολήθηκε με το θέμα των προσφορών. Κατά τη συνεδρίαση της 28.8.96 το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στις δυο υψηλότερες προσφορές ήτοι, στην προσφορά του ενδιαφερόμενου προσώπου και στην προσφορά της αιτήτριας.

Κατά την έναρξη της συνεδρίας ένα από τα παρόντα μέλη ανέφερε ότι λόγω της εξ αγχιστείας συγγένειας του με την κα Σταυρούλλα Τζιακούρη (ενδιαφερόμενο πρόσωπο) δεν θα λάμβανε μέρος στη διαδικασία κατακύρωσης των προσφορών, παρέμεινε όμως στην αίθουσα για τήρηση των πρακτικών.

Υποβλήθηκαν δυο προτάσεις. Οι προτάσεις που υποβλήθηκαν και η απόφαση που λήφθηκε παρατίθεται αμέσως πιο κάτω:

Η καθ΄ ης η αίτηση με επιστολή της ημερομηνίας 20.9.96 πληροφόρησε την αιτήτρια ότι η προσφορά της για την εκμετάλλευση του κυλικείου του Γυμνασίου Γερίου για τα σχολικά έτη 1996-97 και 1997-98 δεν κατέστη δυνατό να γίνει αποδεκτή.

Με την παρούσα προσφυγή η αιτήτρια επιδιώκει την ανατροπή της απόφασης που έλαβε η καθ΄ ης η αίτηση στις 28.8.96 και κοινοποιήθηκε στην αιτήτρια με την επιστολή ημερομηνίας 20.9.96.

Ενα από τα ζητήματα που έθεσε η αιτήτρια προς εξέταση είναι το καίριο ζήτημα της νόμιμης συγκρότησης της καθ΄ης η αίτηση ως συλλογικού οργάνου κατά τη συνεδρία που λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση.

Στην προκείμενη περίπτωση το ένα από τα μέλη της καθ΄ ης η αίτηση δήλωσε ότι συνδέεται με δεσμό συγγένειας με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο και ότι δεν θα ήθελε να συμμετάσχει στη διαδικασία κατακύρωσης των προσφορών. Ωστόσο, παρέμεινε στην αίθουσα που διεξαγόταν η συνεδρία της καθ΄ ης η αίτηση για το θέμα των προσφορών και μάλιστα ανέλαβε και την τήρηση των πρακτικών. Kατά την κρίση μου, η τήρηση των πρακτικών αποτελεί μέρος της διαδικασίας. Η ορθή τήρηση των πρακτικών αποτελεί το εχέγγυο του ελέγχου της ορθότητας της διαδικασίας και των αποφάσεων που λαμβάνονται από το συλλογικό όργανο.

Από τη στιγμή που το συγκεκριμένο μέλος της καθ΄ ης η αίτηση για λόγους συνείδησης, αισθάνθηκε ότι δεν έπρεπε να συμμετάσχει στη διαδικασία συζήτησης των προσφορών όφειλε να αποχωρήσει και από την αίθουσα. Αυτό επέβαλλε η αρχή της χρηστής διοίκησης η οποία τυγχάνει ευρείας εφαρμογής στον τομέα του διοικητικού δικαίου που λόγω της φύσης της λειτουργίας του επιβάλλει στα διοικητικά όργανα κατά την άσκηση της διακριτικής τους εξουσίας να ενεργούν σύμφωνα με το επικρατούν περί δικαίου αίσθημα ώστε να αποφεύγονται ανεπιεικείς και άδικες λύσεις. Βλ. Σπηλιωτόπουλος και Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου, έκδοση 1978, σελ. 88.

Οι προσφοροδότες πρέπει να τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης όπως επιβάλλει η αρχή της ισότητας και οι γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου οι οποίες προστατεύουν τον ελεύθερο συναγωνισμό στον τομέα των προσφορών. Η καταστρατήγηση των εν λόγω αρχών συνεπάγεται ακυρότητα της διοικητικής πράξης.

Η παρουσία του εν λόγω μέλους καθ΄ όλη τη διάρκεια της συνεδρίας και η υπ΄ αυτού τήρηση των πρακτικών, έστω και αν δεν έλαβε μέρος στη συζήτηση και τη ψηφοφορία που ανέδειξε νικητή του διαγωνισμού το συγγενικό του πρόσωπο καθιστά νομικά μεμπτή την όλη διαδικασία.

Η καθ΄ ης η αίτηση Σχολική Εφορεία αποτελεί συλλογικό διοικητικό όργανο μιας μικρής κοινότητας τα μέλη της οποίας συνήθως γνωρίζονται μεταξύ τους και ενίοτε συνδέονται με δεσμούς στενούςς ή χαλαρούς ανάλογα με την περίπτωση. Ακριβώς είναι σ΄αυτές τις περιπτώσεις που η ευαισθησία των μελών των συλλογικών οργάνων πρέπει να εκδηλώνεται έμπρακτα και όχι μόνο κατ΄ επίφαση και επιφανειακά.

Η αμερόληπτη κρίση είναι πρωτογενές στοιχείο της νομιμότητας, χωρίς το οποίο η οικεία διοικητική πράξη είναι αυθαίρετη και έκνομη. Γι΄αυτό και επιβάλλεται όπως τα διοικητικά όργανα, είτε μονομελή είτε συλλογικά, τηρούν τα στοιχειώδη εχέγγυα για αδέκαστη κρίση. Η νομολογία συνιστά όπως στις περιπτώσεις που υπάρχουν δεσμοί συγγένειας ή άλλες ιδιάζουσες σχέσεις προς τα εμπλεκόμενα πρόσωπα, να αποφεύγεται η συμμετοχή ή σύμπραξη των οργάνων αυτών στη διαδικασία. Ασφαλώς η αποχή σε τέτοιες περιπτώσεις εμπεδώνει την υπέρτατη αξία της νομιμότητας. Βλ. Παναγιώτης Τσαγγαράς ν. 1. Συμβούλιο Βελτιώσεως Γερίου, 2. Επάρχου Λευκωσίας, υπόθ. αρ. 568/95, ημερ. 6.8.96 και Χρίστου ν. Δημοκρατίας (1980) 3 ΑΑΔ 437 και Γιαννούλα Λούκα ν. Δημοκρατίας κα, Α.Ε. 777 και 780, ημερ. 16.6.89.

Συνάγεται από τα όσα έχουν λεχθεί πιο πάνω ότι η παρουσία του μέλους της καθ΄ ης η αίτηση, συγγενούς με το ενδιαφερόμενο πρόσωπο, στη συνεδρία που πραγματοποιήθηκε στις 28.8.96 κατά την οποία λήφθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση καθιστά τρωτή τη διαδικασία και νομικά επιλήψιμη την προσβαλλόμενη απόφαση.

Θεωρώ περιττή την ενασχόλησή μου με τα άλλα ζητήματα που έχει εγείρει η αιτήτρια.

ΑΦ.