ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.

Μεταξύ:

Σοφοκλή Ν. Σοφοκλέους,

Αιτητή

και

Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου,

Καθ΄ ων η αίτηση.

_______________

Για τον αιτητή: Α. Σ. Αγγελίδης.

Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Γ. Κακογιάννης.

Για το ενδιαφερόμενο μέρος: Α. Κωνσταντίνου.

________________

Με απόφαση του ημερ. 13.12.96 ("η ακυρωτική απόφαση") στην Προσφυγή 750/95 (Σοφοκλέους ν. Α.Η.Κ.) Δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου ακύρωσε τη προαγωγή του Ανδρέα Μαλιαλή ("το Ε.Μ.") στη θέση Ανώτερου Περιφερειακού Μηχανικού (Μελέτες Συστήματος) ("η επίδικη θέση") της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου ("η Α.Η.Κ.").

Με την ακυρωτική απόφαση είχε διαπιστωθεί ότι η πείρα του αιτητή και του Ε.Μ. δεν ήταν ταυτόσημη. Υπερτερούσε ο αιτητής σε ένα τομέα και το Ε.Μ. σε άλλο. Ορθολογικό έρεισμα για διάκριση μεταξύ τους σε ότι αφορά την πείρα δεν υπήρχε. Είχε, επίσης, διαπιστωθεί, με βάση το περιεχόμενο των υπηρεσιακών εκθέσεων ότι "στην αξία και οι δύο τους ήταν ισοδύναμοι".

Μετά την ακυρωτική απόφαση το θέμα της πλήρωσης της επίδικης θέσης παραπέμφθηκε για επανεξέταση στη Μεικτή Συμβουλευτική Επιτροπή Επιλογής για Προαγωγές Επιστημονικού Προσωπικού ("η Μεικτή Συμβουλευτική Επιτροπή"). Η Μεικτή Συμβουλευτική Επιτροπή μελέτησε και αξιολόγησε όλα τα στοιχεία που τέθηκαν ενώπιον της και "που ανάγονται στο πραγματικό και νομικό καθεστώς του ουσιώδους χρόνου της λήψης της απόφασης που ακυρώθηκε". Ομόφωνα έκρινε ως τους επικρατέστερους για προαγωγή στην επίδικη θέση τον αιτητή, το Ε.Μ. και ένα άλλο υποψήφιο.

Μετά την πιο πάνω απόφαση το θέμα τέθηκε ενώπιον της Συμβουλευτικής Υπεπιτροπής της Α.Η.Κ. για θέματα Προσωπικού ("η Συμβουλευτική Υπεπιτροπή").

Η Συμβουλευτική Υπεπιτροπή μετά από αξιολόγηση όλων των στοιχείων που είχαν τεθεί ενώπιον της και "που ανάγονται στο πραγματικό και νομικό καθεστώς του ουσιώδους χρόνου της λήψης της απόφασης που ακυρώθηκε" και αφού άκουσε και έλαβε δεόντως υπόψη τις απόψεις και συστάσεις του Διευθυντή αποφάσισε να συστήσει στην Α.Η.Κ. το Ε.Μ. για προαγωγή στην επίδικη θέση. Παραθέτω το σχετικό μέρος της σύστασης:

΄Οπως αναφέρεται πιο πάνω η Συμβουλευτική Υπεπιτροπή έλαβε υπόψη και τη σύσταση του Διευθυντή - κ. Α. Χατζηπασχάλη. Ο τελευταίος δήλωσε ενώπιον της Συμβουλευτικής Υπεπιτροπής ότι έκαμε τη δική του έρευνα και σύγκρινε όλους του υποψηφίους που έχουν αποταθεί για προαγωγή στην επίδικη θέση. Με βάση την άμεση και προσωπική γνώση μέσα από την κατευθεία επαφή, τις προσωπικές εμπειρίες και εργασία και τις ευκαιρίες που είχε ο ίδιος, τόσο ως Γενικός Διευθυντής όσο και από τα προηγούμενα στάδια της καριέρας του για να εκτιμήσει την προσφορά των υποψηφίων, καθώς επίσης με βάση τα όσα του μετέδωσαν οι προϊστάμενοι και αξιολογούντες λειτουργοί των υποψηφίων και, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κριτήρια προαγωγής στο σύνολο τους, πείρα, αξία, ικανότητα, αρχαιότητα, προσόντα σε συσχετισμό με το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης και την επίδοση στην υπηρεσία κάθε υποψηφίου, όπως αναφέρονται στον Κανονισμό 23(2) των περί ΑΗΚ (΄Οροι Υπηρεσίας) Κανονισμών του 1986, όπως αυτά παρατίθενται μέχρι τον ουσιώδη χρόνο, ο Διευθυντής ήταν της γνώμης ότι, ο Μαλιαλής Ανδρέας, ο οποίος επελέγη ομόφωνα από τη Μεικτή Συμβουλευτική Επιτροπή Επιλογής διά Προαγωγάς του Επιστημονικού Προσωπικού, ως ένας από τους τρεις επικρατέστερους υποψηφίους και με την οποία γνώμη συμφωνεί, είναι ο καταλληλότερος υποψήφιος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους υποψηφίους και τον σύστησε για προαγωγή στην επίδικη θέση.

Η σύσταση του Διευθυντή καταλήγει ως εξής:

Το Διοικητικό Συμβούλιο της Α.Η.Κ. εξέτασε το θέμα πλήρωσης της επίδικης θέσης κατά τη συνεδρία του ημερ. 27.10.97. Ενώπιον του τέθηκαν τα πρακτικά της Συμβουλευτικής Υπεπιτροπής, η ακυρωτική απόφαση, οι αιτήσεις των υποψηφίων, οι προσωπικοί τους φακέλοι με τα υπηρεσιακά τους στοιχεία, το σχέδιο υπηρεσίας της επίδικης θέσης, οι εμπιστευτικές εκθέσεις/φύλλα αξιολόγησης των υποψηφίων και τα πρακτικά της Μεικτής Συμβουλευτικής Επιτροπής. Στη συνεδρία κλήθηκε ο κ. Ιωάννης Χατζηπαύλου, ο οποίος έχει διοριστεί από την Αρχή, στην συνεδρία της ημερομηνίας 14 Οκτωβρίου 1997, να ενεργεί αναπληρωματικά στη θέση του Αρχιμηχανικού και Γενικού Διευθυντή της Αρχής μέχρις ότου επέλθει η πλήρωση της θέσης με μόνιμο διορισμό ή μέχρι νεότερης απόφασης της Αρχής, για να δώσει τις συστάσεις του, οι οποίες αναφέρονται και καλύπτουν την επίδοση των υποψηφίων μέχρι τον ουσιώδη χρόνο.

Καθώς φαίνεται από το σχετικό πρακτικό ο κ. Χατζηπαύλου εξέφρασε τις απόψεις του μετά από προσεκτική μελέτη των προσωπικών φακέλων, των εμπιστευτικών εκθέσεων και φύλλων αξιολογήσεως των υποψηφίων, και με βάση την προσωπική του γνώση και τις πληροφορίες που πήρε από τους άμεσα προϊσταμένους και αξιολογούντες λειτουργούς των υποψηφίων. Πληροφόρησε την Α.Η.Κ. ότι "συμφωνεί και επαναλαμβάνει τα όσα είχε αναφέρει ο κ. Ανδρέας Χατζηπασχάλη ενώπιον της Συμβουλευτικής Υπεπιτροπής".

Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής επιδιώκει την ακύρωση της πιο πάνω απόφασης. Υποστήριξε ότι έχει σημειωθεί "παραβίαση δεδικασμένου". ΄Εκαμε αναφορά στις πιο πάνω διαπιστώσεις (βλ. σελ. 1-2) της ακυρωτικής απόφασης και στην αρχαιότητα του αιτητή. Πρότεινε ότι δεν έπρεπε να εισαχθεί ως "νέο στοιχείο, κριτήριο επιλογής καθοριστικό για την επιλογή" του Ε.Μ. τα προσόντα του. Αυτή η πορεία - συνεχίζει η εισήγηση - παραβιάζει την αρχή της καλής πίστης. Αποτελεί δε μια "άκυρη παράνομη επίδειξη αλαζονείας της Διοίκησης που δεν θέλει να βλέπει τις αποφάσεις της να ανατρέπονται".

΄Εχει ήδη γίνει αναφορά στις διαπιστώσεις του Δικαστηρίου στην ακυρωτική απόφαση (βλ. σελ. 1-2). Εξέταση της προσβαλλόμενης απόφασης και των διαδικασιών που είχαν προηγηθεί δεν αποκαλύπτει οποιαδήποτε παραβίαση των πιο πάνω διαπιστώσεων. Δεν έχει, επομένως, σημειωθεί παραβίαση του δεδικασμένου. Το θέμα των προσόντων δεν αποτέλεσε επίδικο θέμα. Τα προσόντα σε συσχετισμό με το σχέδιο υπηρεσίας αποτελούν απαραίτητο κριτήριο προαγωγής (Βλ. Καν. 23(2) των περί Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (΄Οροι Υπηρεσίας) Κανονισμών του 1986).

΄Εχω, επομένως, την άποψη πως δεν υπάρχει τίποτε το επιλήψιμο στην πορεία που είχε υιοθετηθεί από την Α.Η.Κ.. Το αντίθετο θα συνέβαινε αν η Α.Η.Κ. δεν αναφερόταν στα προσόντα και δεν τους έδινε τη βαρύτητα που τους αρμόζει, σύμφωνα με τους πιο πάνω Κανονισμούς και τη Νομολογία. Τα προσόντα δεν ήταν νέο στοιχείο αλλά στοιχείο που υπήρχε στον ουσιώδη χρόνο και μπορούσε νόμιμα να ληφθεί υπόψη. Ακολουθεί πως δεν έχει σημειωθεί οποιαδήποτε παραβίαση του δεδικασμένου ή των αρχών της καλής πίστης.

Ο επόμενος λόγος ακύρωσης στρέφεται κατά της σύστασης του Διευθυντή. Υποστηρίχθηκε πως ήταν παράνομη και αναιτιολόγητη. Υποστηρίχθηκε επίσης πως οι πληροφορίες που πήρε ο Διευθυντής από τους Προϊσταμένους των υποψηφίων και ακόμη η δική του έρευνα που επικαλείται είναι νέο στοιχείο που τώρα εμφανίζεται και που δεν έχει σχέση με τον ουσιώδη αναδρομικό χρόνο.

Συναφώς με το λόγο ακύρωσης που σχετίζεται με την σύσταση του Διευθυντή έχει υποστηριχθεί ότι παραγνωρίστηκε - από το Διευθυντή - η κατά 3 χρόνια και 2 μήνες αρχαιότητα του αιτητή. Προβλήθηκε ακόμη η θέση ότι το δίπλωμα του αιτητή - είναι απόφοιτος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου - είναι ισοδύναμο με το Master of Science του Ε.Μ. και έτσι το αναγνωρίζει και η Δυτικοευρωπαϊκή ΄Ενωση. Επομένως - συνεχίζει η εισήγηση - ο αιτητής δεν υστερούσε ούτε στα προσόντα. Περαιτέρω υποστηρίχθηκε ότι ο Διευθυντής δεν αιτιολόγησε γιατί το Ε.Μ. είναι "καταλληλότερος και αξιότερος από την άποψη ικανοτήτων και ιδιοτήτων, και ποιές είναι αυτές οι ικανότητες και ιδιότητες που δεν κατέχει ο αιτητής για να συστηθεί". Υποστηρίχθηκε, επίσης, ότι η σύσταση είναι γενική και έρχεται σε σύγκρουση με το περιεχόμενο των φακέλων αλλά και με το δεδικασμένο.

Αρχίζω με τη θέση του αιτητή που σχετίζεται με την ισοδυναμία του διπλώματος του με το Master of Science που κατέχει το Ε.Μ.. Με όλο το σεβασμό προς τη σχετική εισήγηση αυτή δεν μπορεί να ληφθεί υπόψη, γιατί το θέμα της ισοδυναμίας των προσόντων πρέπει να αποδεικνύεται με μαρτυρία.

Πριν εξετάσω το υπόλοιπο μέρος της εισήγησης του αιτητή θεωρώ σκόπιμο να παραθέσω τα προσόντα των δύο υποψηφίων:

Αιτητής: - Διπλωματούχος Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνίου.

- ΜΙΕΕ

- Μέλος ΕΤΕΚ.

Ε.Μ.: - Δίπλωμα Φυσικής - Εθνικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

- Μ.Sc. (Power System Engineering)

- MIEE

- Μέλος ΕΤΕΚ.

Στην Λεωνίδου κ.α. ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1579/29.5.98 έχει γίνει επισκόπηση της Νομολογίας που σχετίζεται με την αιτιολογία της σύστασης του Διευθυντή. Μεταφέρω το σχετικό απόσπασμα:

Εξέταση του περιεχομένου της σύστασης του Διευθυντή αποκαλύπτει ότι κατά τη διαμόρφωση της έλαβε κυρίως υπόψη την αρχαιότητα, πείρα, αξία, ικανότητα και επίδοση στην υπηρεσία. ΄Εδωσε ιδιαίτερη βαρύτητα στις άριστες γνώσεις του Ε.Μ. σε θέματα που αφορούν λογισμικά ανάλυσης συστήματος (computer facilities) και στο γεγονός ότι είναι άριστα καταρτισμένος στα προγράμματα των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών που αφορούν την επίλυση προβλημάτων που έχουν σχέση με τα δίκτυα μεταφοράς/διανομής "όλα στοιχεία απαραίτητα" για την επίδικη θέση.

Με την επίδικη σύσταση ο Διευθυντής έχει στην ουσία προσδιορίσει και εκτιμήσει τις ανάγκες της επίδικης θέσης από τη μια, όπως προδιαγράφονται κυρίως από τα σχέδια υπηρεσίας και από την άλλη έχει παραθέσει την άποψη του για τις αρετές, ικανότητες και ιδιότητες που χρειάζονται για την εκτέλεση των καθηκόντων της θέσης. Πρέπει στο σημείο αυτό να τονιστεί - και πάλιν - ότι ο Διευθυντής βρίσκεται σε μοναδική θέση να εκτιμήσει τις ανάγκες της υπηρεσίας καθώς και τις ιδιότητες που απαιτούνται ώστε να ανταποκριθεί ένας υποψήφιος στις απαιτήσεις μιας θέσης (Βλ. Ιωάννου ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 390, 418, 419 και Δημοκρατία ν. Παπαμιχαήλ, Α.Ε. 745/12.4.89). Περαιτέρω, έχει εξηγήσει και αιτιολογήσει γιατί το Ε.Μ. είναι ο αξιότερος από την άποψη της συγκέντρωσης των ικανοτήτων και των ιδιοτήτων που απαιτούν τα καθήκοντα της θέσης.

Λαμβάνοντας υπόψη τη σύσταση του Διευθυντή στο σύνολο της κρίνω ότι ικανοποιεί τα κριτήρια αιτιολόγησης που έχει θέσει η νομολογία. Ούτε και η εισήγηση για γενικότητα της σύστασης, για ασυμφωνία της με το περιεχόμενο των φακέλων και για σύγκρουση της με το δεδικασμένο ευσταθεί. Αντίθετα η σύσταση είναι επαρκώς εξειδικευμένη. Δίνει με πληρότητα και σαφήνεια τους λόγους προτίμησης του Ε.Μ.. Δεν συγκρούεται σε κανένα σημείο της με το περιεχόμενο των φακέλων ούτε και με το δεδικασμένο. ΄Οπως έχει αναφερθεί πιο πάνω το δεδικασμένο δεν περιλαμβάνει τα προσόντα. Κεντρικός άξονας της σύστασης ήταν τα προσόντα του Ε.Μ..

΄Εχει επίσης υποστηριχθεί ότι η Α.Η.Κ. παρέλειψε να προβεί στη δική της πρωτογενή "και αποφασιστική εξουσία για ίδια έρευνα, γεγονός που οδηγεί σε ακύρωση". Συναφώς με αυτό το λόγο ακύρωσης έχει υποστηριχθεί ότι εσφαλμένα το M.Sc. του Ε.Μ. διαδραμάτισε το αποφασιστικό κριτήριο επιλογής. ΄Εχει καθιερωθεί νομολογιακά ότι όλα τα νόμιμα κριτήρια πρέπει να συνεκτιμούνται και να συνυπολογίζονται. Το M.Sc. του Ε.Μ. δεν προβλέπεται από τα σχέδια υπηρεσίας ως απαιτούμενο ή επιπρόσθετο προσόν και ήταν, επομένως, στοιχείο οριακής σημασίας. Δεν μπορούσε - συνεχίζει η εισήγηση - να του δοθεί μεγάλη βαρύτητα ούτε να θεωρηθεί ξεχωριστό κριτήριο επιλογής.

Μια άλλη εισήγηση αναφερόταν και πάλιν στο κριτήριο των προσόντων. Υποστηρίχθηκε ότι η Α.Η.Κ. "δεν μπορεί στην επανεξέταση να εισάγει νέα κριτήρια επιλογής του Ε.Μ. που δεν αποτελούσαν τον λόγο της αρχικής προαγωγής του. Αν είναι τόσο σχετικά με τα καθήκοντα της επίδικης θέσης γιατί δεν αναφέρθηκαν τότε; Πάσχουσα λοιπόν η αιτιολογία της Α.Η.Κ. για την εκ νέου επιλογή του Ε.Μ.

Αναφορικά με τον ισχυρισμό που σχετίζεται με το ρόλο που έχουν διαδραματίσει τα προσόντα του Ε.Μ. πράγματι τα πρόσθετα προσόντα δεν αποτελούν πλεονέκτημα δυνάμει του σχεδίου υπηρεσίας. Στην Λουκά ν. Α.Η.Κ., Υποθ. 488/92/26.4.96 έχει γίνει επισκόπηση της νομολογίας που διέπει το θέμα. Την μεταφέρω:

Παραπέμπω επίσης στην Αναστασιάδη ν. Α.Η.Κ., Υποθ. 893/96/14.5.98 (απόφαση Νικολαϊδη, Δ.):

Θεωρώ, επομένως, ότι η εγκύκλιος δεν είναι παράνομη και ανίσχυρη. Περαιτέρω ο αιτητής δεν έχει υποδείξει με ποιό τρόπο έχει επηρεαστεί δυσμενώς.

Στο στάδιο των διευκρινίσεων ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή είχε προβάλει ακόμη ένα λόγο ακύρωσης ο οποίος δεν έχει περιληφθεί ειδικά στο δικόγραφο του. Σχετίζεται με τους περί Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (΄Οροι Υπηρεσίας) (Τροποιητικών) Κανονισμών του 1996 (Κ.Δ.Π. 77/96) δυνάμει των οποίων έχει τροποποιηθεί ο Καν. 4 των Βασικών Κανονισμών. Θα ασχοληθώ με αυτό το λόγο ακύρωσης για τον ίδιο λόγο που έχω ασχοληθεί και με το λόγο ακύρωσης που σχετίζεται με την εγκύκλιο 1/94.

Π. ΚΑΛΛΗΣ,

Δ.

/ΕΑΠ.