ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

Έρευνα - - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων


(1998) 4 ΑΑΔ 927

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Συνεκδικαζόμενες Προσφυγές

189/96 και 190/96

ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗ, Δ.

Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος

Προσφυγή 189/96

Μεταξύ:

1. Βάσος Εστέϊτ Λτδ, εκ Λευκωσίας

2. Γιώργου Ηλιάδη, εκ Λευκωσίας

3. Κύπρου Ηλιάδη, εκ Λευκωσίας

Αιτητών

και

Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω

1. Υπουργού Οικονομικών

2. Εφόρου Φόρου Εισοδήματος

Καθ΄ων η αίτηση

--------------

Προσφυγή 190/96

Μεταξύ:

1. Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd

μετονομασθείσα σε Vassos Eliades Sports Ltd, εκ Λευκωσίας

2. Γιώργου Ηλιάδη, εκ Λευκωσίας

3. Κύπρου Ηλιάδη, εκ Λευκωσίας

Αιτητών

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

1. Υπουργού Οικονομικών

2. Εφόρου Φόρου Εισοδήματος

Καθ΄ων η αίτηση

-----------------

 

 

23 Οκτωβρίου 1998

Για τους αιτητές: κ. Γ. Τριανταφυλλίδης.

Για τους καθ΄ων η αίτηση: κα Γ. Κυριακίδου.

---------------

 

Α Π Ο Φ Α Σ Η

 

Με τις παρούσες συνεκδικασθείσες προσφυγές, που στρέφονται εναντίον των φορολογιών φόρου εισοδήματος για τα φορολογικά έτη 1982 μέχρι 1984, οι αιτητές προσβάλλουν τις αποφάσεις του Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων με ημερομηνία 30.1.96 με τις οποίες θεώρησε εικονικές ορισμένες πράξεις που αφορούν:

1) την μεταβίβαση μετοχών της εταιρείας Βάσος Ηλιάδης Λτδ., από τους κ.κ. Γεώργιο Ηλιάδη, Κύπρο Ηλιάδη (αιτητές 2 και 3) και Γιανούλα Ηλιάδου στην αιτήτρια εταιρεία Βάσος Εστέϊτς Λτδ (Αιτήτρια 1 στην Προσφυγή 189/96),

2) την έκδοση δωρεάν μετοχών προς τους μετόχους της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ", στις 20.10.92,

3) την μεταβίβαση δια μέσου υποτιθέμενης πώλησης 60,000 μετοχών της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" από την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ", προς την "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd" (αιτήτρια 1 στην Προσφυγή 190/96) την 1.12.1983, και

4) την μεταβίβαση δια μέσου υποτιθέμενης πώλησης 17,000 μετοχών της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" από την "Βάσος Εστέϊτς Λτδ" προς την "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd", στις 2.12.84.

Οι προαναφερθείσες πράξεις θεωρήθηκαν εικονικές προς τον σκοπό αποφυγής πληρωμής φόρου από τα φυσικά πρόσωπα και ως εκ τούτου αγνοήθηκαν σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 33(1) των περί Βεβαιώσεως Φόρων Νόμων του 1978-1988.

Γεγονότα:

Η αιτήτρια εταιρεία 1 στην Προσφυγή 189/96, είναι ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και ιδρύθηκε στις 24.1.1955. Το εγκεκριμένο μετοχικό της κεφάλαιο την 31.12.84 ήταν 15.000 μετοχές της £1 η κάθε μια πλήρως πληρωμένες και το 1982 αυξήθηκε σε 115.000 μετοχές της £1 η κάθε μια. Διευθυντές της εταιρείας είναι οι κ.κ. Γεώργιος Β. Ηλιάδης, Κύπρος Β. Ηλιάδης (αδέλφια) και η κα Γιαννούλα Β. Ηλιάδη (μητέρα). Το εισόδημα της αιτήτριας εταιρείας κατά τα ουσιώδη χρόνια προήρχετο από ενοίκια, τόκους και μερίσματα.

Η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε Δηλώσεις Εισοδήματος και Προσδιορισμούς Φορολογητέου Εισοδήματος για το φορολογικό έτος 1982 στις 22.12.1984 και για τα φορολογικά έτη 1983 και 1984 στις 14.4.1986.

Στις 28 Νοεμβρίου 1986 έγιναν αρχικές φορολογίες για τα έτη 1982 μέχρι 1984 έναντι των οποίων υποβλήθηκε ένσταση στις 28 Δεκεμβρίου 1986. Ο καθ΄ου η αίτηση για εξέταση της ένστασης ζήτησε διάφορα στοιχεία, επισκέφθηκε τα γραφεία της αιτήτριας εταιρείας στον ΄Αγιο Δομέτιο και αφού εξέτασε την όλη υπόθεση, πήρε απόφαση επί των ενστάσεων διατηρώντας την αρχική του απόφαση και απέστειλε στην αιτήτρια εταιρεία στις 15 Απριλίου 1989 τελικές φορολογίες μαζί με συνοδευτική επιστολή της ίδιας ημερομηνίας στην οποία αιτιολογήθηκε η απόφασή του. ΄Εναντι των πιο πάνω τελικών φορολογιών κατατέθηκε από την αιτήτρια εταιρεία η Προσφυγή υπ΄αρ. 334/89. Το Δικαστήριο εξέδωσε την απόφασή του στην πιο πάνω Προσφυγή στις 12 Νοεμβρίου 1991, με την οποία ακυρώθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση λόγω ελλειπούς έρευνας επί ενός συγκεκριμένου σημείου, η οποία οδήγησε τον ΄Εφορο σε πλάνη αναφορικά με ουσιώδη γεγονότα. Οι άλλοι λόγοι ακύρωσης που επικαλέστηκαν οι αιτητές δεν εξετάστηκαν από το Δικαστήριο. Ακολούθως, ο ΄Εφορος επανεξέτασε τα στοιχεία που είχε ενώπιόν του και στις 7 Μαϊου 1992 εξέδωσε, σύμφωνα με το άρθρο 21(3) του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμου, αναθεωρημένες φορολογίες για τα έτη 1982 μέχρι 1984 και τις απέστειλε στην αιτήτρια εταιρεία μαζί με συνοδευτική επιστολή της ίδιας ημερομηνίας. Με την επιστολή αυτή, ο καθ΄ου η αίτηση πληροφόρησε την εταιρεία ότι θεωρούσε τη μεταβίβαση των μετοχών της εταιρείας "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" από τους μετόχους κυρίους Γιώργο Ηλιάδη, Κύπρο Ηλιάδη και Γιαννούλα Ηλιάδη στην εταιρεία "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" και την έκδοση μερισμάτων που ακολούθησε ως εικονικές πράξεις τις οποίες αγνόησε, όπως προβλέπεται στο άρθρο 33(1) του περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Νόμου.

Στις 16 Ιουνίου 1992 η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε μέσω του φορολογικού της συμβούλου ένσταση κατά των πιο πάνω φορολογιών. Αντίγραφο της ένστασης στο οποίο φαίνονται οι λόγοι της ένστασης επισυνάπτεται ως Παράρτημα "Η".

Στις 9 Μαρτίου 1995 έγινε συνάντηση μεταξύ του κ. Π. Ριαλά, τότε Πρώτου Λειτουργού Εσωτερικών Προσόδων και νυν Διευθυντή του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων, της κας Λ. Χ"Νέστορα, ανώτερης Αρχιφοροθέτου, Προϊστάμενης του Επαρχιακού Γραφείου Φόρου Εισοδήματος Λευκωσίας, του Κωνστ. Τρικούπη, Αρχιφοροθέτη 1ης τάξης και των κ.κ. Α. Αποστολίδη, Φορολογικού συμβούλου της αιτήτριας εταιρείας και Μ. Ιωάννου, Ελεγκτή της αιτήτριας εταιρείας. Κατά την συνάντηση αυτή γνωστοποιήθηκε στο φορολογικό σύμβουλο και στον ελεγκτή της αιτήτριας εταιρείας η πρόθεση του καθ΄ου η αίτηση να θεωρήσει τις μεταβιβάσεις των μετοχών ως εικονικές πράξεις και να τις αγνοήσει. Ο φορολογικός σύμβουλος και ο ελεγκτής της αιτήτριας εταιρείας διαφώνησαν με την παραπάνω πρόθεση του καθ΄ου η αίτηση.

Ο καθ΄ου η αίτηση μετά από προσεκτική εξέταση της υπόθεσης, πήρε απόφαση για τις ενστάσεις και στις 30 Ιανουαρίου 1996 απέστειλε στην αιτήτρια εταιρεία τελικές ειδοποιήσεις επιβολής φορολογίας φόρου εισοδήματος για τα φορολογικά έτη 1982 μέχρι 1984, μαζί με συνοδευτική επιστολή ημερ. 30 Ιανουαρίου 1996 στην οποία δίδεται η αιτιολογία της απόφασής του η οποία και αναφέρεται σε κατοπινό στάδιο της απόφασης.

Η αιτήτρια 1 στην Προσφυγή Αρ. 190/96, είναι ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και ιδρύθηκε στις 30 Ιουνίου 1979. Το εγκεκριμένο και το εκδοθέν μετοχικό της κεφάλαιο κατά τα ουσιώδη χρόνια ήταν:

1982 1983 1984

£ £ £

Εγκεκριμένο μετοχικό κεφάλαιο

(προς £1 εκάστη μετοχή) 10.000 50.000 200.000

Εκδοθέν μετοχικό κεφάλαιο

(προς £1 εκάστη μετοχή) 10.000 10.000 200.000

 

Διευθυντές της εταιρείας ήταν οι κ.κ. Γιώργος Β. Ηλιάδης και Κύπρος Β. Ηλιάδης. Γραμματέας ήταν ο κ. Μάμας Χ"Χριστοφής.

Το εισόδημα της αιτήτριας εταιρείας κατά τα ουσιώδη έτη προήρχετο από την εκμετάλλευση επιχείρησης ψυχαγωγίας και αθλητικών, γνωστή ως "The Limassol Bowling Centre".

Η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε Δηλώσεις Εισοδήματος μαζί με τους εξελεγμένους λογαριασμούς και Προσδιορισμούς Φορολογητέου Εισοδήματος για τα φορολογικά έτη 1983 και 1984 στις 14 Απριλίου 1986.

Στις 29 Δεκεμβρίου 1989, ο καθ΄ου η αίτηση απέστειλε στους ελεγκτές της αιτήτριας εταιρείας κ.κ. Μηνά Ιωάννου & Σία, αρχικές ειδοποιήσεις επιβολής φορολογίας φόρου εισοδήματος για τα φορολογικά έτη 1983 και 1984, μαζί με συνοδευτική επιστολή της ιδίας ημερομηνίας, με την οποία τους πληροφόρησε ότι θεωρούσε τη μεταβίβαση μετοχών της εταιρείας Βάσος Ηλιάδης Λτδ από την εταιρεία Βάσος Εστέϊτ Λτδ προς την αιτήτρια εταιρεία, εικονική πράξη την οποία αποφάσισε να αγνοήσει. Ο καθ΄ου η αίτηση ανάφερε στην επιστολή του ότι παρόμοια πράξη όπου μετοχές της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" μεταβιβάστηκαν προς την Βάσος Εστέϊτ Λτδ είχε θεωρηθεί εικονική πράξη και αγνοήθηκε.

Στις 8 Ιανουαρίου 1990 η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε ένσταση μέσω του ελεγκτή της έναντι των φορολογιών φόρου εισοδήματος για τα έτη 1983 και 1984, για τους λόγους οι οποίοι εκτίθενται στο αντίγραφο της επιστολής το οποίο επισυνάπτεται ως Παράρτημα "Γ".

Στις 9 Μαρτίου 1995 έγινε η προαναφερθείσα συνάντηση, όπου και στην περίπτωση αυτή γνωστοποιήθηκε στο φορολογικό σύμβουλο και στον ελεγκτή της αιτήτριας εταιρείας, η πρόθεση του καθ΄ου η αίτηση να θεωρήσει τη μεταβίβαση των μετοχών ως εικονικές πράξεις και να τις αγνοήσει. Ο φορολογικός σύμβουλος και ο ελεγκτής της αιτήτριας εταιρείας διαφώνησαν με την παραπάνω πρόθεση του καθ΄ου η αίτηση.

Ο καθ΄ου η αίτηση μετά από προσεκτική εξέταση της υπόθεσης, πήρε απόφαση για τις δυο ενστάσεις και απέστειλε στην αιτήτρια εταιρεία τελικές ειδοποιήσεις Επιβολής Φορολογίας Φόρου Εισοδήματος για τα φορολογικά έτη 1983 και 1984, με συνοδευτική επιστολή ημερ. 30 Ιανουαρίου 1996 στην οποία δίδεται η αιτιολογία της απόφασής του. Η αιτιολογία είναι η ακόλουθη:

"................................. .................................................. ......................................

 

3. Οι λόγοι για τους οποίους έκρινα ότι οι πιο πάνω πράξεις είναι εικονικές εκτίθενται στις παραγράφους 4-8 πιο κάτω.

4. Δεν συνέτρεχε κανένας λόγος και ούτε εξυπηρετείτο οιοσδήποτε εμπορικός ή επιχειρηματικός σκοπός για την μεταβίβαση των μετοχών από τα πιο πάνω φυσικά πρόσωπα προς την εταιρεία "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" και στη συνέχεια από την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" προς την "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd" πλην της αποφυγής φόρου και διεκδίκησης πίστωσης φόρου που πληρώθηκε νόμιμα από την εταιρεία "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" αναφορικά με μερίσματα που στα χέρια των μετόχων ιδιωτών κατά τους ουσιώδεις χρόνους υπόκειντο σε φορολογία με βάση την ισχύουσα νομοθεσία με συντελεστή φόρου μέχρι ύψους 60% (Παράρτημα Δεύτερο του Περί Φορολογίας του Εισοδήματος Νόμου 1961-1981) διότι:-

(ι) η εταιρεία "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" είχε τεράστιες φορολογικές ζημιές και κατά το χρόνο της υποτιθέμενης αγοράς των μετοχών της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" η "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" χρωστούσε πέραν των £387.000 και δεν διέθετε την αναγκαία ρευστότητα για την αγορά των μετοχών.

(ιι) Η εταιρεία "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd" είχε μεγάλες φορολογικές ζημιές και κατά το χρόνο των υποτιθέμενων αγορών των μετοχών της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" χρωστούσε πέραν των £190.000 και δεν διέθετε την αναγκαία ρευστότητα για την αγορά των μετοχών.

(ιιι) Η μεταβίβαση των μετοχών από τους Γιώργο, Κύπρο και Γιαννούλα Ηλιάδη, μέλη της ίδιας οικογένειας προς οικογενειακές τους εταιρείες ή από μια οικογενειακή τους εταιρεία σε άλλη βάσει αποφάσεων που οι ίδιοι ελάμβαναν, εφόσον οι ίδιοι ασκούσαν τον αποφασιστικό έλεγχο, απέβλεπε αποκλειστικά στην αποφυγή πληρωμής φόρου και διεκδίκησης για επιστροφή νομίμως πληρωθέντων φόρων από οικογενειακές εταιρείες που παρουσίαζαν ζημιές. Με τις ενέργειές τους, τα πιο πάνω άτομα που αποτελούσαν τον εγκέφαλο που κινούσε τα νήματα, εμφάνισαν το εισόδημα από την κατοχή μετοχών στην εταιρεία "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" ως εισόδημα άλλων οικογενειακών εταιρειών τους, που παρουσίαζαν σημαντικές φορολογικές ζημιές.

(iv) Η μεταβίβαση μετοχών προς την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" και στη συνέχεια οι μεταβιβάσεις αριθμού μετοχών από την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" προς την "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd" δεν επέφεραν οποιαδήποτε ουσιαστική αλλαγή στα ποσοστά συμμετοχής των πιο πάνω φυσικών προσώπων έμμεσα και άμεσα στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας "Βάσος Ηλιάδης Λτδ", αφού τα ποσοστά συμμετοχής τους στο μετοχικό κεφάλαιο της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" όπως φαίνεται στο Παράρτημα "Α", δεν έχουν αλλάξει ουσιωδώς. Στην πραγματικότητα τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκε μετά τις μεταβιβάσεις των μετοχών η "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" είναι τα ίδια με αυτά στα οποία ανήκε πριν τις μεταβιβάσεις των μετοχών.

(v) Ως αποτέλεσμα των μεταβιβάσεων των μετοχών δεν υπήρξε αλλαγή στα φυσικά πρόσωπα τα οποία είχαν άμεσα και έμμεσα έλεγχο (control) της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ".

(vi) Ως αποτέλεσμα των μεταβιβάσεων των μετοχών έχει δημιουργηθεί μια πολύπλοκη δομή του συγκροτήματος (group structure) (βλ. Παράρτημα "Β") η οποία δεν μπορεί να έχει γίνει για εμπορικό, επιχειρηματικό ή άλλο σκοπό, αφού δεν έχει επιφέρει αλλαγές στις δραστηριότητες της κάθε εταιρείας.

5. Παρόλο ότι η υποτιθέμενη αγορά των μετοχών της εταιρείας "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" από την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" έγινε στις 2 Ιανουαρίου 1982, κανένα ποσό δεν πληρώθηκε ενώ οι λογιστικές εγγραφές που επικύρωναν την δοσοληψία αυτή έγιναν την 31 Δεκεμβρίου 1982 με ημερολογιακή εγγραφή με την οποία τα φυσικά πρόσωπα απλώς πιστώθηκαν στα βιβλία της "Βάσος Εστέϊτ Λτδ". Παρόλο ότι οι υποτιθέμενες μεταβιβάσεις των μετοχών της εταιρείας "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" από την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" προς την "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd" έγιναν την 1 Δεκεμβρίου 1983 και την 2 Δεκεμβρίου 1984 κανένα ποσό δεν πληρώθηκε και οι λογιστικές εγγραφές που επικύρωναν τις δοσοληψίες αυτές έγιναν στις 31 Δεκεμβρίου 1983 και 31 Δεκεμβρίου 1984 με ημερολογιακές εγγραφές με τις οποίες η "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" απλώς πιστώθηκε στα βιβλία της "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd".

6. Η τιμή μεταβίβασης των μετοχών προς την "Βάσος Εστέϊτς Λτδ" δεν αποτελεί εμπορική ή οικονομική πράξη που έγινε επί ίσοις όροις άνευ επιρροής ή συγγενικής σχέσεως (arm΄s length transaction) ούτε έγινε με καθαρά εμπορικά κριτήρια.

(ι) Μελέτησα με προσοχή την δική σας επανεκτίμηση η οποία ετοιμάστηκε από τον λογιστικό οίκο Μεταξά, Λοϊζίδη, Συρίμη και υποβλήθηκε από τους δικηγόρους σας κ.κ. Α. Τριανταφυλλίδη & Υιούς στις 18 Μαρτίου 1992 και σας πληροφορώ ότι δεν συμφωνώ με την εκτίμηση των μετοχών για τους πιο κάτω λόγους:-

(α) Στην εκτίμησή τους οι λογιστές κ.κ. Μεταξάς, Λοϊζίδης, Συρίμης, χρησιμοποίησαν μεθοδολογία η οποία διεθνώς είναι μή αποδεκτή αφού χρησιμοποίησαν τα κέρδη όπως φαίνονται στους λογαριασμούς χωρίς αυτά να τροποποιηθούν για σκοπούς της εκτίμησης με τα έκτακτα και τα ασυνήθιστα κονδύλια όπως το σημαντικό έκτακτο κονδύλι στο έτος 1979 ύψους £32.242 που αφορά έκπτωση για επισφαλείς χρεώστες λόγω της Τούρκικης εισβολής.

(β) Το απασχολούμενο κεφάλαιο της "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" κατά την 31 Δεκεμβρίου 1981 ήταν £152.287 και όχι £128.712 όπως αναφέρεται στην κατάσταση 5, διότι τα πληρωτέα μερίσματα ανήκουν στους μετόχους της εταιρείας με αποτέλεσμα να αυξάνεται η τιμή της κάθε μετοχής και δεν είναι οφειλή που έπρεπε να περιληφθεί στο παθητικό της εταιρείας.

(γ) Το ποσοστό 8% της επιπρόσθετης απόδοσης για την εταιρεία που χρησιμοποιήθηκε, κρίνεται ψηλό αν ληφθεί υπόψη ότι ο κίνδυνος απώλειας οποιασδήποτε αντιπροσωπείας ήταν χαμηλός μια και η εταιρεία αντιπροσώπευε προϊόντα μεγάλων οίκων για πολλά χρόνια.

Ως αποτέλεσμα η αξία μιας μετοχής είναι ψηλότερη από την αξία που υπολογίστηκε από τον οίκο Μεταξά Λοϊζίδη Συρίμη.

(ιι) Με βάση την εκτίμηση του Γραφείου μου, η αξία μας μετοχής στην Βάσος Ηλιάδης Λτδ κατά την 31 Δεκεμβρίου 1981 κυμαίνεται μεταξύ £5,41 και £7,22.

(ιιι) Η τιμή μεταβίβασης της κάθε μετοχής ονομαστικής αξίας £1 δεν ήταν £4 για κάθε μετοχή αλλά ουσιαστικά £2. Τούτο αποδεικνύεται και από τα πρακτικά της ΄Εκτακτης Γενικής Συνέλευσης της εταιρείας "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" που έγινε στις 20 Οκτωβρίου 1982 και στη συμφωνία που έγινε την ίδια ημερομηνία για παραχώρηση των δωρεάν μετοχών. Στα εν λόγω πρακτικά στην παράγραφο 3 εγκρίθηκε ψήφισμα με το οποίο αποφασίστηκε όπως η έκδοση δωρεάν μετοχών σε ποσό ίσο με τις μετοχές, δοθεί στους παλαιούς μετόχους που ήταν εγγεγραμμένοι κατά την 31 Δεκεμβρίου 1981, ενώ τελικά εδόθηκαν στους νέους μετόχους. ΄Αρα στην ουσία η μεταβίβαση ήταν £2 για κάθε μετοχή μόνο. Επίσης στα πρακτικά φαίνεται ότι οι νέες μετοχές θα εδικαιούντο μέρισμα από τα κέρδη της εταιρείας από την 1 Ιανουαρίου 1982, πράγμα το οποίο τελικά δεν έγινε, εφόσον το τελικό μέρισμα που εξεδόθη στις 10 Δεκεμβρίου 1982 από τα κέρδη του 1981 εδόθη τελικά στους νέους μετόχους.

(iv) Πρέπει επίσης να τονισθεί ότι το συνολικό μικτό μέρισμα (ενδιάμεσο και τελικό) που εισέπραξε η "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" κατά το 1982 ήταν £215.696 ενώ η τιμή με την οποία έγινε η υποτιθέμενη πώληση των μετοχών προς την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" ήταν £195.200, γεγονός που υποστηρίζει τη θέση μου ότι η τιμή των μετοχών πρέπει να υπερβαίνει την τιμή μεταβίβασης των £4.

7. Μετά την απορρόφηση των ζημιών της "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" και όταν θα ετίθετο θέμα πληρωμής φόρου, αρκετές μετοχές μεταβιβάστηκαν με τον ίδιο τρόπο από την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" στην οικογενειακή εταιρεία "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd" η οποία είχε και αυτή συσσωρευμένες φορολογικές ζημιές.

8. Μια εταιρεία, δεν ενεργεί από μόνη της, αφού δεν έχει τέτοια δυνατότητα. Ενεργεί μετά από αποφάσεις που παίρνουν οι διευθυντές της. Τα φυσικά πρόσωπα που ασκούσαν τον έλεγχο και διεύθυνση των εμπλεκομένων εταιρειών ήταν σε θέση να γνωρίζουν τα αποτελέσματα, τις φορολογικές υποχρεώσεις και τις προθέσεις όλων των οικογενειακών εταιρειών, με αποτέλεσμα να είναι σε θέση να προαποφασίσουν μια σειρά ενεργειών και πράξεων με σκοπό την επίτευξη ενός συγκεκριμένου αποτελέσματος.

Στην προκειμένη περίπτωση, δεν υπήρχε πιθανότητα να μην γίνουν οι πράξεις με την προκαθορισμένη σειρά, διότι αν δεν γίνονταν οι μεταβιβάσεις των μετοχών προς την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" και στη συνέχεια προς την "Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd" θα προέκυπτε για τα φυσικά πρόσωπα και στη συνέχεια για την "Βάσος Εστέϊτ Λτδ" φορολογητέο εισόδημα και φόρος εισοδήματος, σαν αποτέλεσμα της πληρωμής των μερισμάτων από την "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" προς τους μετόχους της.

Επομένως οι μεταβιβάσεις των μετοχών και η έκδοση δωρεάν μετοχών έχουν θεωρηθεί εικονικές πράξεις με αποτέλεσμα τα μερίσματα που πληρώθηκαν να αποτελούν φορολογητέο εισόδημα των φυσικών προσώπων. Αδυνατώ να σας επιστρέψω φόρους οι οποίοι νόμιμα πληρώθηκαν από την "Βάσος Ηλιάδης Λτδ" πάνω σε φορολογητέα εισοδήματα με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.

9. Με βάση τα πιο πάνω, αποφάσισα να επικυρώσω τις τροποποιήσεις του φορολογητέου εισοδήματός σας, όπως η επιστολή μου ημερ. 7 Μαϊου 1992. Οι τροποποιήσεις φαίνονται στο Παράρτημα "Η". Εσωκλείω ειδοποιήσεις φορολογητέου εισοδήματος με κώδικα 4 και η προσοχή σας εφιστάται στην παράγραφο 4 των ειδοποιήσεων.

Εάν πιστεύετε ότι αδικείσθε από την πιο πάνω απόφασή μου, έχετε το δικαίωμα προσφυγής στο Ανώτατο Δικαστήριο της Δημοκρατίας εντός 75 ημερών απ΄την ημερομηνία της επιστολής αυτής."

Σαν αποτέλεσμα καταχωρήθηκαν οι παρούσες προσφυγές.

Το βασικό θέμα που εγείρεται στις παρούσες προσφυγές επικεντρώνεται στο κατά πόσο οι αποφάσεις του καθ΄ου η αίτηση ήταν εύλογα επιτρεπτές υπό την έννοια ότι τα γεγονότα των υπό εκδίκαση υποθέσεων δικαιολογούσαν την εφαρμογή των προνοιών του άρθρου 33(1) των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμων του 1978 (4/78) όπως αυτός τροποποιήθηκε.

Το άρθρο 33(1) έχει ως ακολούθως:

"33. (1) Οσάκις ο Διευθυντής κρίνη ότι αναφορικώς προς φορολογικόν τι έτος το αντικείμενον φόρου οιουδήποτε προσώπου μειούται εκ πράξεων αίτινες, κατά την γνώμην αυτού, δεν είναι γνήσιαι ή είναι εικονικαί, δύναται να αγνοήση οιανδήποτε τοιαύτην πράξιν και να φορολογήση τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα επί του ορθού αντικειμένου φόρου."

Σύμφωνα με βασική αρχή του διοικητικού δικαίου, ο αιτητής φέρει το βάρος της απόδειξης προκειμένου να πεισθεί το Δικαστήριο να επέμβει και να ελέγξει τη νομιμότητα της διοικητικής πράξης (βλ. Georghios Coussoumides v. The Republic of Cyprus & Others (1966) 3 C.L.R. σελ. 1, Lilian Georghiades v. The Republic of Cyprus and Others (1982) 3 C.L.R. 659 στις σελ. 668-669). Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Georghiades (ανωτέρω), τόνισε ότι το Δικαστήριο στην άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας που είναι ακυρωτικής φύσεως, οφείλει να επικυρώσει τη διοικητική απόφαση αν η απόφαση αυτή είναι εύλογα επιτρεπτή για το όργανο που την πήρε και ότι το αρχικό βάρος της απόδειξης ότι η επίδικη απόφαση θα πρέπει ν΄ακυρωθεί για οποιοδήποτε λόγο, το έχει εκείνος που επιδιώκει την ακύρωσή της. Η γενική αυτή αρχή εφαρμόζεται και στις περιπτώσεις που το αντικείμενο της προσφυγής σύμφωνα με το άρθρο 146 του Συντάγματος, είναι απόφαση για επιβολή φορολογίας.

΄Εχοντας υπόψη την πιο πάνω αρχή καθώς επίσης και τις αρχές πάνω στις οποίες θα πρέπει το Δικαστήριο να βασιστεί για να επέμβει στα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε ο ΄Εφορος Φόρου Εισοδήματος μετά από μελέτη και έρευνα των πρωτογενών γεγονότων (βλ. HjiEraclis and Another v. Republic (1984) 3 C.L.R. 604 στις σελ. 611-612). Ακόμα έχοντας κατά νου το άρθρο 33(1) και τους λόγους για τους οποίους έκρινε ο ΄Εφορος τις πράξεις των αιτητών εικονικές, καταλήγω ότι η επίδικη απόφαση ήταν εύλογα επιτρεπτή. Ο ΄Εφορος ενήργησε μέσα στα πλαίσια της λογικότητας και της διακριτικής του εξουσίας που του παρέχει ο ίδιος ο Νόμος.

Σχετικά με τον ορισμό της εικονικότητας παραθέτω στο σημείο αυτό απόσπασμα από την απόφαση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου στην υπόθεση Acropolis Est. Ltd., v. ΄Εφορο Φόρου Εισοδήματος (1995) 3 Α.Α.Δ. 418 στη σελ. 422.

"Δεν υπάρχει νομοθετικός ορισμός της εικονικότητας. Είναι έννοια που σωστά αφέθηκε να προσδιοριστεί εμπειρικά από τη νομολογία. Εννοούμε πως είναι βασικά θέμα πραγματικό, που συνάγεται από τα δεδομένα κάθε περίπτωσης. Ισχύει η ευρύτερη και σταθερή αρχή όπως διακηρύχθηκε σε πλείστες περιπτώσεις. Θα αναφερθώ στη διατύπωση της στην πρόσφατη απόφαση στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις αρ. 1020/93, 1021/93 και 1022/93 Κτηματική Εταιρεία Α.Χ"Σάββα Λτδ. ν. Δημοκρατίας ημερ. 5.5.95.

Αν η απόφαση της φορολογικής αρχής στη συγκεκριμένη περίπτωση διαμορφώθηκε από ή στηρίχθηκε σε επαρκή στοιχεία στο πλαίσιο της λογικότητας η κρίση της είναι απρόσβλητη. Μόνο σε περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή το δίκαιο η κατάχρηση εξουσίας είναι ανατρέψιμη."

Στις υπό κρίση υποθέσεις δεν συνέτρεχε και δεν εξυπηρετείτο κανένας εμπορικός ή επαγγελματικός σκοπός ή στόχος, για την μεταβίβαση των μετοχών από τα φυσικά πρόσωπα προς την εταιρεία "Βάσος Εστέϊτς Λτδ" και στη συνέχεια από την "Βάσος Εστέϊτς Λτδ" προς την Vassos Eliades Entertainment and Sports Enterprises Ltd". Στόχος ήταν η μείωση του αντικειμένου του φόρου. Ο Νικήτας Δ., εκδίδοντας την απόφαση της Ολομέλειας στην υπόθεση Acropolis Est. Ltd (ανωτέρω), αναφέρει τα εξής πολύ σχετικά:

"Ο ΄Εφορος θεώρησε όλες αυτές τις ενέργειες εικονικές για να συγκαλυφθεί ο πραγματικός σκοπός που ήταν η απόκτηση κατοικίας από τους δύο αυτούς μετόχους για ιδιοκατοίκηση και η εξασφάλιση φορολογικών ελαφρύνσεων και ευεργετημάτων για την εταιρεία. Απέρριψε τελικά το αίτημα και εξήγησε εκτεταμένα γιατί σε επιστολή του ημερ. 8.3.90 (τεκ.Δ). Θα μπορούσαμε να σημειώσουμε εδώ ότι το άρθρο 33(1) των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμων, στο οποίο στηρίχθηκε ο ΄Εφορος, παρέχει σε αυτόν εξουσία να αγνοεί πράξεις που κατά την κρίση του δεν είναι γνήσιες ή είναι εικονικές για να φορολογεί τον ενδιαφερόμενο με βάση το ορθό αντικείμενο του φόρου.

Το πρωτόδικο δικαστήριο προέβη σε ανασκόπηση των υποθέσεων HadjiEraclis & another ν. Commissioner of Income Tax (1984) 3 C.L.R. 604, T.Z. Guarantee Developments Ltd v. Republic (1986) 3 C.L.R. 381, Pissarides v. Republic (1987) 3 C.L.R. 1920 και προσφυγή 182/87 Μαρούλα Παναγιώτου ν. Δημοκρατίας ημερ. 23.2.89, που αφορούσαν τη διαπίστωση εικονικότητας εκ μέρους του Εφόρου. ΄Οπως ορθά διέγνωσε η πρωτόδικη απόφαση, η αρχή που προβάλλει από τις περιπτώσεις αυτές είναι ότι μία πράξη μπορεί να θεωρηθεί πως είναι εικονική αν δεν είχε εμπορικό ή επαγγελματικό στόχο, αλλά αποσκοπούσε μόνο σε μείωση του αντικειμένου του φόρου. Με δυο λόγια σε φοροαποφυγή."

Σαν αποτέλεσμα οι προσφυγές αποτυγχάνουν και οι προσβαλλόμενες πράξεις επικυρώνονται με έξοδα σε βάρος των αιτητών.

 

 

(Υπ.) Γ. Χρυσοστομής

Δ.

/Μ.Στ.

 

 

 

 

 

&# 9;


cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο