|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 150/98.
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Γεώργιου Βρυώνη,
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Καθ΄ ων η αίτηση.
___________________
29 Σεπτεμβρίου, 1998
.Για τον αιτητή: Α. Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Κ. Σταυρινός, Δικηγόρος της Δημοκρατίας
εκ μέρους του Γεν. Εισ.
Για το ενδιαφερόμενο μέρος: Α. Παπαχαραλάμπους.
___________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο αιτητής κατέχει τη θέση του Ανώτερου Τεχνικού στο Τμήμα Αναδασμού. ΄Ηταν υποψήφιος για τη θέση Τεχνικού Επιθεωρητή ("η επίδικη θέση") η οποία είναι θέση προαγωγής. Η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας ("η Ε.Δ.Υ.") επέλεξε για προαγωγή στην επίδικη θέση τον Τάκη Ζαχαριάδη ("το Ε.Μ."). Το κύριο μέρος της σχετικής απόφασης καταγράφεται στο πρακτικό της. Το μεταφέρω:
"Επιλέγοντας το Ζαχαριάδη Τάκη, η Επιτροπή δεν παρέλειψε να λάβει υπόψη ότι οι υποψήφιοι Χειμάρης, Βρυώνης, Καραμανίδης και Γεωργίαδης προηγούνται αυτού σε αρχαιότητα, κατά δύο χρόνια στην παρούσα τους θέση. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι ο Ζαχαριάδης υπερέχει έναντι αυτών σε αξία, διαθέτει πρόσθετα ακαδημαϊκά προσόντα, τα οποία, παρόλο που δεν απαιτούνται ούτε προβλέπονται στο Σχέδιο Υπηρεσίας ως πλεονέκτημα, είναι σχετικά με τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης και ενδεικτικά του μορφωτικού επιπέδου και των εν γένει δυνατοτήτων του, και έχει υπέρ του και την αιτιολογημένη σύσταση του Αναπληρωτή Διευθυντή, η οποία είναι απόλυτα σαφής και τεκμηριωμένη και ενισχύει ακόμα περισσότερο την αξία του, έκρινε ότι αυτός γενικά υπερέχει και είναι πιο κατάλληλος για προαγωγή."
Με την παρούσα προσφυγή ο αιτητής επιδιώκει την ακύρωση της προαγωγής του Ε.Μ. στην επίδικη θέση. Είναι προφανές από το πιο πάνω μέρος της προσβαλλόμενης απόφασης ότι η σύσταση του Προϊσταμένου του Τμήματος ("ο Διευθυντής") υπέρ του Ε.Μ. ήταν ένας από τους παράγοντες που λήφθηκαν υπόψη για την προτίμηση του τελευταίου από την Ε.Δ.Υ.. ΄Ετσι το κύριο μέρος της επιχειρηματολογίας του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή έχει επικεντρωθεί στην σύσταση. Αναφορά στο σχετικό μέρος της κρίνεται απαραίτητη. Θα καταστήσει κατανοητούς τους λόγους ακύρωσης:
"Λόγω του ότι το Τμήμα Αναδασμού είναι ένα μικρό Τμήμα, γνωρίζω προσωπικά όλους τους υποψηφίους, για περισσότερο από είκοσι χρόνια. Προκειμένου όμως να προβώ στις συστάσεις μου, έχω πάρει στοιχεία και πληροφορίες από τους κατά καιρούς προϊσταμένους όλων των υποψηφίων, όσον αφορά την απόδοση στην εργασία τους και την εν γένει προσφορά τους στο Τμήμα. ΄Εχω, επίσης, μελετήσει τους φακέλους των υποψηφίων που τηρούνται στο Τμήμα.
Με βάση τα πιο πάνω και αφού έλαβα υπόψη και τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - τις απαιτήσεις της υπό πλήρωση θέσης, καθώς και την καταλληλότητα των υποψηφίων γι΄ αυτήν, συστήνω για προαγωγή τους Χριστοφή Ανδρέα και Ζαχαριάδη Τάκη, τους οποίους θεωρώ ως τους πιο κατάλληλους.
.................................. .................................................. ........
΄Οσον αφορά τα προσόντα και οι οκτώ υποψήφιοι είναι απόφοιτοι Σχολών Μέσης Παιδείας. Τρεις υποψήφιοι, οι Γεωργιάδης Γεώργιος, Ζαχαριάδης Τάκης και Ζαχαρίου Ρένος, κατέχουν και Διπλώματα Ανώτερων Σχολών, τα οποία είναι σχετικά με τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης, αλλά δεν απαιτούνται από το Σχέδιο Υπηρεσίας. Συγκεκριμένα, ο Γεωργιάδης κατέχει Δίπλωμα Μηχανικού Γεωδαισίας (Ανώτερη Σχολή Γεωδαισίας του Βελιγραδίου), ο Ζαχαριάδης Πτυχίο Σχεδιαστή (Τεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης 'ο Ευκλείδης') και ο Ζαχαρίου Απολυτήριο του Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ομίλου (Σχολή Δοξιάδη).
.................................. .................................................. ........
Η σύσταση μου για το Ζαχαριάδη Τάκη βασίζεται στα ακόλουθα:
΄Οσον αφορά την αξία των υποψηφίων, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται στις Ετήσιες Υπηρεσιακές τους Εκθέσεις, με έμφαση στα τελευταία πέντε χρόνια, ο Ζαχαριάδης υπερέχει έναντι όλων των άλλων υποψηφίων που δε συστήνονται.
΄Οσον αφορά τα προσόντα, όπως ανέφερα και πιο πάνω, ο Ζαχαριάδης κατέχει πτυχίο Σχεδιαστή από την Τεχνική Σχολή Θεσσαλονίκης 'ο Ευκλείδης', το οποίο είναι σχετικό με τα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης, αλλά δεν απαιτείται ούτε προβλέπεται στο Σχέδιο Υπηρεσίας ως πλεονέκτημα.
Ο Ζαχαριάδης διακρίνεται για το έντονο ενδιαφέρον του για επιμόρφωση και συνεχή ανανέωση των γνώσεων του και παρακολουθεί την εξέλιξη της τεχνολογίας στον τομέα του, με στόχο την όσο το δυνατό καλύτερη και ταχύτερη προώθηση των εργασιών του Τμήματος.
Επίσης, ο Ζαχαριάδης ξεχωρίζει για τον τρόπο με τον οποίο εποπτεύει, καθοδηγεί και συντονίζει τους υφισταμένους του, ώστε η απόδοσή τους και η παραγωγικότητά τους να φτάνει σε πολύ ψηλά επίπεδα.
Ακόμη, εργάζεται υπερωριακά με μεγάλη προθυμία, όποτε του ζητηθεί τούτο για εκτέλεση εργασιών του Τμήματος που χρειάζονται άμεση διεκπεραίωση, χωρίς να απαιτεί οποιαδήποτε αποζημίωση. Για παράδειγμα, στις περιπτώσεις ζήτησης προσφορών για κατασκευή του οδικού δικτύου σε διάφορες περιοχές αναδασμού ή σε περιπτώσεις αλλαγής σχεδίων κατά την κατασκευή, ο Ζαχαριάδης, χωρίς να φείδεται κόπου και χρόνου, ανταποκρίνεται άμεσα και χωρίς οποιεσδήποτε μεμψιμοιρίες εργάζεται και εκτός κανονικού ωραρίου εργασίας, για να ετοιμαστούν τα απαιτούμενα
σχέδια, ώστε να μη μένει εκτεθειμένο το Τμήμα έναντι των προσφοροδοτών/εργολάβων.Θέλω επίσης να τονίσω ότι ο Ζαχαριάδης διακρίνεται για τις διοικητικές και οργανωτικές του ικανότητες, την υπευθυνότητα, την ευθυκρισία και την ακεραιότητα του χαρακτήρα του, ιδιότητες στις οποίες ξεχωρίζει και υπερέχει ουσιαστικά έναντι των άλλων υποψηφίων.
Συστήνοντας το Ζαχαριάδη, δεν παρέλειψα να λάβω υπόψη ότι αυτός υστερεί σε αρχαιότητα, στην παρούσα τους θέση, έναντι των Χειμάρη, Βρυώνη, Καραμανίδη και Γεωργιάδη, κατά δύο χρόνια. Αφού όμως συνεκτίμησα όλα τα δεδομένα, όπως τα έχω αναφέρει πιο πάνω, περιλαμβανομένων και των προσωπικών ιδιοτήτων και ικανοτήτων του Ζαχαριάδη, κρίνω ότι αυτός γενικά υπερέχει και είναι πιο κατάλληλος για προαγωγή. ΄Ελαβα, επίσης, υπόψη μου
ότι ο Ζαχαριάδης υπηρετεί στο Τμήμα από το 1972 και συνεπώς δεν υστερεί σε πείρα έναντι των άλλων υποψηφίων................................... .................................................. ........
Για όλες αυτές τις ιδιότητες, καθώς και για όσα ανέφερα πιο πάνω, θεωρώ το Ζαχαριάδη ως τον πιο κατάλληλο για να αναλάβει τα καθήκοντα της δεύτερης από τις δύο υπό πλήρωση θέσεις και γι΄ αυτό τον συστήνω ανεπιφύλακτα για προαγωγή."
΄Ηταν η θέση του ευπαίδευτου συνήγορου του αιτητή ότι ενόψει της ισοδυναμίας των δύο υποψηφίων σε αξία και προσόντα και της κατά δύο έτη αρχαιότητας του αιτητή, ο διευθυντής έπρεπε να αιτιολογήσει αξιοκρατικά τη σύσταση του υπέρ του Ε.Μ.. Περαιτέρω η αναφορά σε υπεροχή του Ε.Μ. στα στοιχεία της υπευθυνότητας, ευθυκρισίας, ακεραιότητας και των διοικητικών και οργανωτικών ικανοτήτων "όχι μόνο δεν προκύπτει ως υπεροχή από τους φακέλους (αφού είναι ισάξιοι), αλλά αφήνει το υπονοούμενο (χωρίς αιτιολογία) ότι οι άλλοι μεταξύ των οποίων και ο αιτητής (έστω και ισάξιοι) στερούνται ή υπολοίπονται του επιπέδου αυτού σ΄ αυτά όλα τα κριτήρια που ο Διευθυντής παραθέτει".
Οι εμπιστευτικές εκθέσεις των τελευταίων 5 ετών (1992-1996) δίνουν την πιο κάτω εικόνα:
Από συνολικό αριθμό 40 στοιχείων (8 στοιχεία Χ 5 έτη) ο αιτητής έχει βαθμολογηθεί με το βαθμό "εξαίρετα" σε 32 στοιχεία και με το βαθμό "πολύ ικανοποιητικά" σε 8 στοιχεία. Το Ε.Μ. έχει βαθμολογηθεί με το βαθμό "εξαίρετα" σε 38 στοιχεία και με το βαθμό "πολύ ικανοποιητικά" σε 2 στοιχεία. Η εικόνα που παρουσίαζαν οι δύο υποψήφιοι κατά τα προηγούμενα έτη είναι περίπου η ίδια.
Αναφορικά με τα προσόντα και οι δύο υποψήφιοι κατέχουν τα υπό του σχεδίου υπηρεσίας προσόντα - απολυτήριο σχολής Μέσης Παιδείας. Το Ε.Μ. κατέχει και "πτυχίο Σχεδιαστού, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ελλάδα". Το προσόν αυτό δεν αποτελεί πλεονέκτημα δυνάμει του σχεδίου υπηρεσίας.
Η σύσταση του Διευθυντή φέρει το Ε.Μ.:
(1) Να διακρίνεται για το έντονο ενδιαφέρον του για επιμόρφωση και
συνεχή ανανέωση των γνώσεων του και να παρακολουθεί την εξέλιξη
της τεχνολογίας στον τομέα του.
(2) Να διακρίνεται για τις (α) διοικητικές και οργανωτικές ικανότητες του
και (β) την υπευθυνότητα
.(3) Να ξεχωρίζει στις ιδιότητες της παραγ. 2(α) και (β) (πιο πάνω) και να
υπερέχει ουσιαστικά έναντι των άλλων υποψηφίων.
Η βαρύτητα μιας σύστασης εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο συνάδει προς τα στοιχεία του φακέλου (Βλ. Στυλιανού κ.α. ν. Χατζηκωνσταντίνου κ.α. (1994) 3 Α.Α.Δ. 387, 399 και Βασιλείου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1524/27.2.97). Η Ε.Δ.Υ., σύμφωνα με τη νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, όχι μόνο μπορεί αλλά πρέπει να παραγνωρίζει τις συστάσεις στην έκταση που είναι ασύμφωνες με τα στοιχεία του φακέλου (Βλ. Τριανταφυλλίδης κ.α. ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 429, 454).
Στη Δημοκρατία ν. Στυλιανού κ.α., Α.Ε. 1028, 1029, 10
34/10.7.90 το θέμα έχει τεθεί ως πιο κάτω:"Ο Προϊστάμενος του Τμήματος είναι σε θέση να εκτιμήσει τις απαιτήσεις της θέσης που πρόκειται να πληρωθεί και τις ικανότητες του υποψηφίου για να εκτελεί τα καθήκοντα της θέσης. Οι συστάσεις του, όμως, αν είναι ασύμφωνες με την εικόνα που παρουσιάζεται στις εμπιστευτικές εκθέσεις, πρέπει να παραγνωρίζονται ή να τους αποδίδεται περιορισμένη βαρύτητα, ανάλογα με την έκταση της ασυμφωνίας. (Βλ. Lardis v. Republic (1967) 3 C.L.R. 64, Odysseas Georghiou v. Republic (1976) 3 C.L.R. 74, 84 (Απόφαση Ολομέλειας), Niki Ioannou v. Republic (1976) 3 C.L.R. 431, 432, Ioannou v. Republic (1977) 3 C.L.R. 61, Savva v. Republic (1980) 3 C.L.R. 675, 696, και Republic v. Koufettas (1985) 3 C.L.R. 1950)
Οι εμπιστευτικές εκθέσεις αποτελούν αντικειμενικό στοιχείο κρίσεως της αξίας. Η σημασία των συστάσεων εξασθενίζει ανάλογα με το βαθμό διάστασης τους προς τις εμπιστευτικές εκθέσεις, που καθορίζουν αντικειμενικά την αξία του υπαλλήλου."
΄Οπως είχα την ευκαιρία να υποδείξω στην Ευλαβή κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υποθ. 238/97/26.2.98
:"Πρέπει να τονιστεί ότι το εύρος της διακριτικής ευχέρειας ενός Διευθυντή όταν αυτός προβαίνει σε συστάσεις είναι πολύ μεγάλο όταν εκφράζει άποψη για τις ανάγκες μιας θέσης και για τις αρετές, ικανότητες και ιδιότητες που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων της θέσης. ΄Οταν, όμως, εκφράζει άποψη σε σχέση με στοιχεία τα οποία αξιολογούνται και βαθμολογούνται στις υπηρεσιακές εκθέσεις τότε η βαρύτητα της σύστασης 'πρέπει να εξαρτάται και από το συσχετισμό της προς τα στοιχεία του φακέλου' (Βλ. Στυλιανού, πιο πάνω, σελ. 389). Αυτή η θέση συμβαδίζει και με τη σπουδαιότητα την οποία αποδίδει η νομολογία στις εμπιστευτικές εκθέσεις. Σύμφωνα λοιπόν με τη νομολογία οι εμπιστευτικές εκθέσεις αποτελούν τον πρωταρχικό δείκτη της αξίας των υποψηφίων και αντικειμενικό στοιχείο κρίσης της αξίας τους (Βλ. Χαραλαμπίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 414, Karpasitis v. Republic (1986) 3 C.L.R. 1617 και Δημοκρατία ν. Στυλιανού, Α.Ε. 1028, 1029 και 1034/10.7.90)
."Η πιο πάνω θέση της νομολογίας καθιστά αναγκαία την εξέταση των ετήσιων υπηρεσιακών εκθέσεων. Τα στοιχεία στα οποία το ενδιαφερόμενο μέρος φέρεται να υπερέχει του αιτητή βαθμολογούνται στις υπηρεσιακές εκθέσεις.
Από την εξέταση των υπηρεσιακών εκθέσεων των ετών 1992-1996 προκύπτει η πιο κάτω εικόνα:
(1) Ο αιτητής και το Ε.Μ. έχουν την ίδια βαθμολογία ("εξαίρετος")
στα στοιχεία της "υπευθυνότητας" και της "διευθυντικής και διοικητικής
ικανότητας".
(2) Ο αιτητής και το Ε.Μ. έχουν τη ίδια βαθμολογία ("εξαίρετος")
στο στοιχείο της επαγγελματικής κατάρτισης στις υπηρεσιακές εκθέσεις των ετών 1992, 1995 και 1996. Στις υπηρεσιακές εκθέσεις των ετών 1993 και 1994 η βαθμολογία του αιτητή είναι ψηλότερη. ΄Εχει βαθμολογηθεί με το βαθμό "εξαίρετα" ενώ το ενδιαφερόμενο μέρος με το βαθμό "πολύ ικανοποιητικά".
Βλέπουμε λοιπόν πως η σύσταση του διευθυντή, στο βαθμό που αναφέρεται στα στοιχεία που απαρριθμούνται πιο πάνω, δεν συνάδει προς τα στοιχεία του φακέλου. Ουδόλως προκύπτει οποιαδήποτε υπεροχή του Ε.Μ. σε σχέση με τα πιο πάνω στοιχεία.
Υπό το φως του περιεχομένου του φακέλου και της θέσης της νομολογίας η Ε.Δ.Υ. έπρεπε να αγνοήσει τη σύσταση ή να της δώσει περιορισμένη βαρύτητα. ΄Οπως εξάγεται από την απόφαση της της έδωσε τη δέουσα βαρύτητα. Αυτό σημαίνει ότι η Ε.Δ.Υ. έχει προσεγγίσει και αξιολογήσει εσφαλμένα ένα σχετικό παράγοντα - τη σύσταση. ΄Εχει επομένως ασκήσει τη διακριτική της ευχέρεια με πλημμελή τρόπο με αποτέλεσμα η απόφαση της να έχει καταστεί αντίθετη προς το Νόμο και σαν απόφαση που λήφθηκε καθ΄ υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας (Βλ. Tseriotis v. Municipality of Nicosia (1968) 3 C. L.R. 215 και Hji Panayiotou v. Republic (1968) 3 C. L.R. 159)
.Περαιτέρω η μη συμφωνία της σύστασης προς τα στοιχεία του φακέλου την καθιστά αναιτιολόγητη (Σαρμά, "Η Συνταγματική και Διοικητική Νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας", σελ. 133. Βλ. επίσης Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-59, σελ. 188: "Είναι πλημμελής αιτιολογία της πράξεως, ήτις ού μόνον δεν στηρίζεται εις τα στοιχεία του φακέλλου, αλλ' αντιθέτως κλονίζεται εξ αυτών").
Μια τελευταία παρατήρηση. Αυτή είναι η πολλοστή φορά ακύρωσης προαγωγών λόγω ασυμφωνίας των συστάσεων του Διευθυντή με τις υπηρεσιακές εκθέσεις. ΄Οταν ο Διευθυντής προέβαινε στις συστάσεις του έκαμε αναφορά και στο περιεχόμενο των υπηρεσιακών εκθέσεων των τελευταίων πέντε ετών. Επομένως το είχε υπόψη του. Ωστόσο το αγνόησε χωρίς, μάλιστα, να δώσει οποιαδήποτε αιτιολογία.
΄Οπως τονίζεται πιο πάνω, οι υπηρεσιακές εκθέσεις αποτελούν τον πρωταρχικό δείκτη της αξίας των υποψηφίων και αντικειμενικό στοιχείο κρίσης της αξίας τους. Συντάσσονται σε ανύποπτο χρόνο και αποτελούν τον πιο αξιόπιστο δείκτη της αξίας των υποψηφίων. Η παραγνώριση τους από τους διευθυντές και η προσπάθεια δημιουργίας υπεροχής ενός υποψηφίου μέσα από τη σύσταση με τρόπο που αντιμάχεται και εξουδετερώνει τις υπηρεσιακές εκθέσεις δεν έχει γίνει δεκτή από τη νομολογία. Δεν είναι παραδεκτή. Αναμένεται από τους διευθυντές να μη αγνοούν τις υπηρεσιακές εκθέσεις όταν διαμορφώνουν τις συστάσεις τους
, και μάλιστα σε σχέση με στοιχεία που βαθμολογούνται στις υπηρεσιακές εκθέσεις. Αναμένεται και από την Ε.Δ.Υ. να ελέγχει με σχολαστικότητα το περιεχόμενο των συστάσεων και να αντιδρά σύμφωνα με τις επιταγές της νομολογίας.Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα £300. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.