|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 885/95
ΕΝΩΠΙΟΝ: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.
Αναφορικά με το Αρθρο 146 του Συντάγματος.
ΜΕΤΑΞΥ:
SECO LTD., από τη Λευκωσία,
Αιτητών
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, δια
1. Του Υπουργού Εσωτερικών,
2. Του Επάρχου Λευκωσίας,
Καθ'ων η αίτηση
-------------------------
31 Ιουλίου 1998
Για την Αιτήτρια Εταιρεία: κ. Ν. Αβρααμίδης.
Για τους Καθ'ων η αίτηση: κα Ν. Νικολαΐδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.
-------------------------
ΕΝΔΙΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΑΣΗ
(α) Τα γεγονότα και οι θέσεις των δύο πλευρών
Στις 31/5/95 οι καθ'ων η αίτηση ζήτησαν προσφορές για την προμήθεια "σχάρων βαρετού τύπου". Ηταν ουσιώδης όρος των προσφορών ότι "οι σχάρες και τα πλαίσια τους θα πρέπει να είναι σύμφωνα με το Κυπριακό Πρότυπο CYS 183 Grade A". Η αιτήτρια εταιρεία υπέβαλε προσφορά και ένα μέρος της ήταν "σύμφωνα με το BS 497/76 το οποίο αντιστοιχεί με το CYS 183". Η προσφορά κατοχυρώθηκε στο ενδιαφερόμενο μέρος. Οταν η αιτήτρια εταιρεία ζήτησε εξηγήσεις γιατί είχε απορριφθεί η δική της προσφορά, οι καθ'ων η αίτηση τους πληροφόρησαν ότι θα έπρεπε να είχαν παρουσιάσει πιστοποιητικό από τον Κυπριακό Οργανισμό Προτύπων και Ελέγχου Ποιότητας ότι οι σχάρες που κατασκεύαζαν με το Πρότυπο BS 497/76 ήταν σύμφωνα με το Κυπριακό Πρότυπο CYS 183.
Με την παρούσα αίτηση η αιτήτρια εταιρεία ζητά
"Οδηγίες του Σεβαστού Δικαστηρίου όπως οι αιτητές κλητεύσουν τον κ. Γεώργιο Χ" Παπά, Γραμματέα του Κυπριακού Οργανισμού Προτύπων όπως δώσει μαρτυρία κατά την ακρόαση της υπόθεσης αναφορικά με την αντιστοιχία του Κυπριακού Προτύπου CYS 183 προς το Αγγλικό Πρότυπο BS 497/76 και όπως καταθέσει ως τεκμήριο το επισυνημμένο στην απάντηση στη γραπτή αγόρευση των καθ'ων η αίτηση ως παράρτημα "Α" έγγραφο."
Είναι η θέση της αιτήτριας εταιρείας ότι οι καθ'ων η αίτηση αγνοούσαν ότι το Πρότυπο BS 497/76 αντιστοιχεί προς το Κυπριακό CYS 183, Grade Α και ως αποτέλεσμα ενήργησαν υπό κράτος πλάνης. Η πλάνη μπορεί να αποδειχθεί είτε από τα στοιχεία του φακέλου είτε από τον αιτητή. Επειδή δε τα στοιχεία του φακέλου δεν μπορούν να υποστηρίξουν τη θέση της αιτήτριας εταιρείας, ζητείται η άδεια του Δικαστηρίου για την παρουσίαση της αιτούμενης προφορικής μαρτυρίας για να δυνηθεί το Δικαστήριο σε αργότερο στάδιο να ελέγξει αν υπήρξε πλάνη περί τα πράγματα ή όχι.
Είναι η θέση των καθ'ων η αίτηση ότι τα προϊόντα της προσφοράς της αιτήτριας εταιρείας έπρεπε να συνάδουν με το Κυπριακό Πρότυπο CYS 183, Grade A. Οι καθ'ων η αίτηση δεν είχαν την υποχρέωση να ελέγξουν αν η προσφορά της αιτήτριας εταιρείας ήταν έγκυρη συγκρίνοντας το Πρότυπο BS 497/76 με το Πρότυπο CYS 183. Η επιβεβαίωση αυτή αποτελούσε καθήκον της αιτήτριας εταιρείας. Η έγκριση της αίτησης θα ισοδυναμούσε με μεταγενέστερη παρουσίαση στοιχείων που δεν είχαν παρουσιαστεί κατά τον ουσιώδη χρόνο ενώπιον των καθ'ων η αίτηση, πράγμα που νομικά είναι ανεπίτρεπτο.
(β) Η νομική πλευρά
Η παράθεση προφορικής μαρτυρίας προϋποθέτει την προηγούμενη άδεια του Δικαστηρίου. Η σχετική άδεια μπορεί να δοθεί σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 19 των Κανονισμών του 1962 κατόπιν αίτησης που υποβάλλεται είτε προφορικά είτε εγγράφως. (Ιδε Σταύρου ν. Δημοκρατίας 739/87 της 26/4/89 και Ευθυμίου ν. Δημοκρατίας Α.Ε. 1883 της 14/7
/97).Το άρθρο 146 του Συντάγματος καθορίζει τα πλαίσια του δικαστικού ελέγχου στο έργο της Διοίκησης. Ο δικαστικός έλεγχος έχει ερευνητικό χαρακτήρα και εξασκείται σύμφωνα με τις αρχές του εξεταστικού (ανακριτικού) συστήματος δικαίου. Τα επίδικα θέματα καθορίζονται από το περιεχόμενο της δικογραφίας που συμπεριλαμβάνει την αίτηση και την ένσταση.
Τα νομικά πλαίσια που παρέχουν στο Δικαστήριο την ευχέρεια να επιτρέψει την προσαγωγή προφορικής μαρτυρίας καθορίζονται με τους Κανονισμούς 10, 12 και 19 του Διαδικαστικού Κανονισμού του Ανωτάτου Δικαστηρίου του 1962.
Ο Κανονισμός 10(2) προνοεί ότι,
"Κατά την διάρκειαν της τοιαύτης ακροάσεως το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να εκδώση τοιαύτας οδηγίας αναφορικώς προς περαιτέρω εγγράφους προτάσεις, λεπτομερείας, αποκάλυψιν ή επιθεώρησιν εγγράφων, αποδεικτικά μέσα, συμπεριλαμβανομένων ενόρκων ομολογιών αποδεικνυουσών τα γεγονότα εφ' ων βασίζεται έκαστος διάδικος, επιθεώρησιν του επιδίκου μέρους, διαδικασίαν συμφώνως προς την παράγραφον 2 του Αρθρου 134, ημερομηνίαν δημοσίας ακροάσεως, καταχώρισιν και ανταλλαγήν μεταξύ των διαδίκων εγγράφου επιχειρηματολογίας εντός καθοριζομένων χρονικών ορίων ως και την διάρκειαν τυχόν μεταγενεστέρων αγορεύσεων, ή οιασδήποτε άλλας οδηγίας σχετικώς προς την διαδικασίαν της υποθέσεως ως ήθελε κρίνη αναγκαίον."
Ο Κανονισμός 12 προνοεί ότι,
"(1) Το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να διατάξη οιονδήποτε αιτητήν να παρουσιασθή αυτοπροσώπως είτε δια να δώση ενόρκως ή άλλως πως πληροφορίας προς το Δικαστήριον, είτε δια να παρουσιάση έγγραφα ή άλλα αποδεικτικά μέσα. Εάν αιτητής τις διαταχθείς να εμφανισθή αυτοπροσώπως αρνηθή να πράξη ούτω, η ακολουθητέα διαδικασία εξαναγκασμού προς συμμόρφωσιν του τοιούτου αιτητού, η οποία δυνατόν να εφαρμοσθή, θα είναι ως η ισχύουσα δια τον εξαναγκασμόν εμφανίσεως μάρτυρος, όστις αρνήται να συμμορφωθή προς μαρτυρικήν κλήσιν ...........
(2) Το Δικαστήριον δύναται να διατάξη τον καθ'ου η αίτησις να δώση ενόρκως ή άλλως πως πληροφορίας ή να παρουσιάση έγγραφα ή άλλα αποδεικτικά μέσα διά δεόντως εξουσιοδοτημένου υπαλλήλου."
Ο Κανονισμός 19 προνοεί ότι,
"Καθ' οιονδήποτε στάδιον της διαδικασίας το Δικαστήριον ή Δικαστής δύναται να εκδώσει τοιαύτας οδηγίας, αι οποίαι απαιτούνται προς το συμφέρον της δικαιοσύνης."
Από τα πρώτα στάδια της διαμόρφωσης του Διοικητικού Δικαίου στην Κύπρο καθιερώθηκε ότι προφορική μαρτυρία μπορεί να επιτραπεί εφόσον είναι σχετική με τα επίδικα θέματα. Οπως έχει τονιστεί στην υπόθεση
Phedias Kyriakides v. The Republic (1961) 1 R.S.C.C. 66,"Without in any way wishing to prevent parties from raising any legitimate objection to the admissibility of any evidence adduced before this Court, the Court draws their attention to the fact that one of the guiding factors to be applied in considering the admissibility of any such evidence is whether such evidence is reasonably relevant to, and probative of, any issue before the Court and can or cannot be of assistance to the Court in doing justice in the particular case in accordance with its jurisdiction."
(Ιδε επίσης Skourides v. Γενικού Εισαγγελέα (1967) 3 Α.Α.Δ. 518, Lambrakis v. Δημοκρατίας (1970) 3 Α.Α.Δ. 72 και Αντωνίου ν. Δημοκρατίας (1971) 3 Α.Α.Δ. 417.)
Το θέμα εξετάστηκε λίγο αργότερα στην υπόθεση Ζαβρού ν. Δημοκρατίας (779/87 της 26/1/89) όπου το Δικαστήριο υιοθετώντας την απόφαση
Phedias Kyriakides παρατήρησε ότι,".. ένας από τους καθοδηγητικούς παράγοντες που θα ακολουθούνται στην εξέταση της αποδοχής οποιασδήποτε μαρτυρίας είναι κατά πόσο τέτοια μαρτυρία είναι εύλογα σχετική προς οιονδήποτε επίδικο θέμα και αποδειχτική οιουδήποτε επίδικου θέματος ενώπιο του Δικαστηρίου και μπορεί ή όχι να βοηθήσει το Δικαστήριο στην απονομή δικαιοσύνης στη συγκεκριμένη περίπτωση σύμφωνα με τη δικαιοδοσία του."
(Ιδε επίσης
Constantinides v. The Electricity Authority of Cyprus (1982) 3 C.L.R. 387, Platonia Estates Ltd. v. Δημοκρατίας 211/94 της 4/12/97.)Προφορική μαρτυρία από τρίτο πρόσωπο έχει επιτραπεί για να ενισχύσει άλλη μαρτυρία που είχε δοθεί από την αιτήτρια ότι ένα κτήμα που αγοράστηκε και γράφτηκε στο όνομα της (που αργότερα συμπεριλήφθηκε στο φορολογητέο εισόδημα της) είχε αγοραστεί από την αιτήτρια με την ιδιότητα του αντιπροσώπου ενός άλλου προσώπου και ότι είχε εγγραφεί στο όνομα της ως αποτέλεσμα λάθους (Λέλλα Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας 668/90 της 30/9/93), για να ενισχύσει τους ισχυρισμούς του αιτητή σε υπόθεση προαγωγής ότι υπήρξε έλλειψη αντικειμενικότητας και προκατάληψη εκ μέρους του αξιολογούντος λειτουργού προς τον αιτητή (Ακάμας ν. Δημοκρατίας 353/92 της 20/10/93) και για να ενισχύσει τους ισχυρισμούς της αιτήτριας εταιρείας σε υπόθεση κατακύρωσης προσφοράς ότι η αιτήτρια εταιρεία διέθετε τα κατάλληλα μηχανήματα και ότι κατά τη διάρκεια της επιτόπιας έρευνας οι υπεύθυνοι της αιτήτριας εταιρείας δεν ρωτήθηκαν από τους καθ'ων η αίτηση αν διέθεταν αποθηκευτικό χώρο (Sunrise Industry Clothing Ltd. v. Δημοκρατίας 470/91 της 13/10/93).
Αντίθετα δεν έχει επιτραπεί η παράθεση προφορικής μαρτυρίας για να αποδείξει ισχυρισμό του αιτητή ότι στα πλαίσια της πλήρωσης μιας θέσης Κλινικού Ψυχολόγου στις Ψυχιατρικές Υπηρεσίες, η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας δεν υπέβαλε στον αιτητή ερωτήσεις σχετικά με τις θεραπευτικές του ιδιότητες και ότι η σημείωση στο πρακτικό ότι "ο αιτητής υστέρησε σε απαντήσεις ως προς τη θεραπευτική του δουλειά" ήταν πλήρως αυθαίρετη (Νικολαΐδη ν. Δημοκρατίας 374/92 της 9/12/92), για να αποδείξει ισχυρισμό ότι δεν έγινε προσφορά της υπολογισθείσας αποζημίωσης μέσα σε 10 μήνες από τη δημοσίευση της απαλλοτρίωσης (Κισσόποδα ν. Δημοκρατίας 143/93 της 20/4/94) και για την αντεξέταση ενός μέλους της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας αναφορικά με τις απόψεις του ως προς την ψήφο του σε υπόθεση προαγωγής (Christou v. Republic (1969) 3 C.L.R. 134).
Στην αναθεωρητική του δικαιοδοσία το Ανώτατο Δικαστήριο έχει τη διακριτική ευχέρεια (σε αντίθεση με τους περιορισμούς που υπάρχουν σε πολιτικές και ποινικές διαδικασίες) να ελέγχει το δικαίωμα των διαδίκων να προσαγάγουν μαρτυρία σχετική με τα γεγονότα που θέλουν να αποδείξουν, με γνώμονα πάντοτε τη σχετικότητα της μαρτυρίας με τα επίδικα θέματα. Οπως έχει λεχθεί χαρακτηριστικά στην υπόθεση Λέλλα Χριστοδούλου ν. Δημοκρατίας (668/90 της 30/9/93),
"η εξουσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου επί του προκειμένου είναι διακριτικής μορφής και ότι ο διάδικος που ζητά την έκδοση οδηγιών για προσαγωγή μαρτυρίας, είτε προφορικής είτε υπό μορφή ένορκης δήλωσης, οφείλει να προσδιορίσει με εύλογη λεπτομέρεια τα γεγονότα τα οποία επιδιώκει να αποδείξει και να ικανοποιήσει επίσης το Δικαστήριο ότι τα γεγονότα αυτά είναι σχετικά με τα επίδικα θέματα που εγείρονται στην προσφυγή, λαμβανομένων υπόψη των νομικών σημείων και
Στην παρούσα περίπτωση η μαρτυρία που σκοπείται να παρουσιαστεί μπορεί να είναι σχετική, όμως ισοδυναμεί με την προσκόμιση στοιχείων που έπρεπε να είχαν παρουσιαστεί προηγουμένως μαζί με την προσφορά. Η έγκριση της αίτησης για την παράθεση της προφορικής μαρτυρίας που ζητείται να παρουσιαστεί, θα επέτρεπε την αναδρομική εισαγωγή στοιχείων που δεν υπήρχαν κατά τον ουσιώδη χρόνο ενώπιον της αρμόδιας Αρχής. Χωρίς να θέλω να προδικάζω τα επακόλουθα της μη συμμόρφωσης προς τους όρους της προσφοράς κρίνω ότι η αίτηση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή.
Συνεπακόλουθα η αίτηση απορρίπτεται με έξοδα σε βάρος της αιτήτριας εταιρείας όπως αυτά θα υπολογιστούν από το Πρωτοκολλητείο και θα εγκριθούν από το Δικαστήριο.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.
/ΔΓ
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 885/95
ΕΝΩΠΙΟΝ: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.
Αναφορικά με το Αρθρο 146 του Συντάγματος.
ΜΕΤΑΞΥ:
SECO LTD., από τη Λευκωσία,
Αιτητών
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, δια
1. Του Υπουργού Εσωτερικών,
2. Του Επάρχου Λευκωσίας,
Καθ'ων η αίτηση
-------------------------
31 Ιουλίου 1998
Για την Αιτήτρια Εταιρεία: κ. Ν. Αβρααμίδης.
Για τους Καθ'ων η αίτηση: κ. Χριστοδούλου για κα Ν. Νικολαΐδου.
-------------------------
- Διαβάζεται η απόφαση και δίδονται αντίγραφα στους δικηγόρους -
Δικαστήριο: Η υπόθεση ορίζεται για διευκρινίσεις στις 7/10/98 η ώρα 9.00 π.μ.
Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,
Δ.