Στέλιου Ξάνθου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω Υπουργείου Εσωτερικών και κ.α., ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 863/97, 28 Ιουλίου 1998

ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία

Έρευνα - Κατάλογος Αποφάσεων - Εμφάνιση Αναφορών (Noteup on) - Αφαίρεση Υπογραμμίσεων

ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 863/97

ΕΝΩΠΙΟΝ: Τ. ΗΛΙΑΔΗ, Δ.

Αναφορικά με το Αρθρο 146 του Συντάγματος.

ΜΕΤΑΞΥ:

Στέλιου Ξάνθου, από τη Λευκωσία,

Αιτητή

και

Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω

1. Υπουργείου Εσωτερικών και

2. Υπηρεσίας Εγγραφής,

Καθ'ων η αίτηση

------------------------

28 Ιουλίου 1998

Για τον Αιτητή: κ. Χρ. Τριανταφυλλίδης.

Για τους Καθ'ων η αίτηση: κ. Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας.

-----------------------

Α Π Ο Φ Α Σ Η

Η προσφυγική ταυτότητα που εκδίδεται μέσα στα πλαίσια δημιουργίας των αναγκαίων κινήτρων που συμβάλλουν στην ένταξη των "εκτοπισθέντων" στο εργατικό δυναμικό του τόπου, παρέχει στον κάτοχο της διάφορα οικονομικά ωφελήματα που περιλαμβάνουν βοήθεια σε είδος, βοήθεια σε μορφή ένδυσης και υπόδησης, χρηματική βοήθεια, δωρεάν παιδεία, παροχή υποτροφιών, δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και στέγαση. Με την παρούσα αίτηση ο αιτητής προσβάλλει την εγκυρότητα της απόφασης των καθ'ων η αίτηση της 5/8/97 με την οποία απορρίφθηκε αίτημά του για έκδοση προσφυγικής ταυτότητας.

(α) Τα γεγονότα

Ο αιτητής γεννήθηκε στον Καραβά και φοίτησε στα Δημοτικά Σχολεία Α΄ και Β΄ του Καραβά και ακολούθως στο Γυμνάσιο Λαπήθου και Γυμνάσιο Κερύνειας από όπου αποφοίτησε. Το 1958 μετέβηκε στο Λονδίνο για σπουδές. Το 1968 επέστρεψε στην Κύπρο όπου εργαζόταν στη Λευκωσία ως Ηλεκτρολόγος - Ηλεκτρονικός Μηχανικός μέχρι το Μάιο του 1969. Τον Ιούνιο του 1969 προσλήφθηκε στην Εταιρεία Lanitis Bros (Coca Cola) στη Λευκωσία. Τον Οκτώβριο του 1969 τέλεσε τους γάμους του στον Καραβά. Η σύζυγος του, που γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη από γονείς που κατάγονται από τον Καραβά, δεν εργαζόταν. Από τον Οκτώβριο του 1973 και μέχρι την Εισβολή ήταν Διευθυντής της Εταιρείας Rentokil (Cyprus) Ltd στη Λευκωσία. Από το 1964 μέχρι την Τουρκική Εισβολή είχε δηλώσει σαν τόπους διαμονής και εργασίας του τους πιο κάτω:

1964 - 1968: Λονδίνο

1968 - 1971: Λευκωσία - Καραβάς

1971 - 1972: Δυτική Γερμανία

1972 - 1974: Λευκωσία - Λευκωσία/Καραβάς

Στη Λευκωσία διέμενε με τη σύζυγο του στο ιδιόκτητο σπίτι της συζύγου του (που της είχε δωρήσει ο πατέρας της από το 1952). Ο αιτητής υπέβαλε στις 28/6/95 αίτηση για την έκδοση προσφυγικής ταυτότητας. Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσια τη σχετική απάντηση των καθ'ων η αίτηση της 5/8/97:

"Κύριε,

Η αίτησή σας που υποβλήθηκε στο Γραφείο μας γι' απόκτηση προσφυγικής ταυτότητας με τόπο εκτοπισμού τον Καραβά, σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου αρ. 42465 και ημερομηνία 19.4.1995, μελετήθηκε προσεκτικά και αποφασίστηκε ν' απορριφθεί.

2. Η πιο πάνω απόφαση βασίζεται στο γεγονός ότι μετά την αξιολόγηση όλων των στοιχείων που έχετε υποβάλει και αυτών που προέκυψαν από την έρευνα του Γραφείου μας και γενικά το σύνολο των στοιχείων που υπάρχουν στο διοικητικό φάκελο, ιδιαίτερα όμως του γεγονότος ότι κατά τον χρόνο της τουρκικής εισβολής διαμένατε στις ελεύθερες περιοχές σε κατοικία που ανήκε στη σύζυγό σας (δηλαδή στη Ζαννέττου 19, Αγιος Ανδρέας, Λευκωσία), κρίθηκε ότι δεν καλύπτεσθε από την πιο πάνω απόφαση του Υπ. Συμβουλίου.

3. Σημειώνεται πως σκοπός της πιο πάνω απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου είναι να θεωρηθούν πρόσφυγες εκτοπισθέντες πρόσωπα/οικογένειες που έχασαν λόγω της Τουρκικής Εισβολής στα κατεχόμενα το ιδιόκτητο σπίτι ή/και γενικά την περιουσία τους ενώ πριν και μέχρι την Τουρκική Εισβολή είχαν λόγω του επαγγέλματος τους τη μόνιμη κατοικία, δηλαδή τη διαμονή τους, στις ελεύθερες περιοχές, χωρίς να είχαν κατά τον ίδιο χρόνο ιδιόκτητο σπίτι ή/και γενικά περιουσία στις ελεύθερες περιοχές.

4. Σημειώνεται, επίσης, ότι λήφθηκαν σφαιρικά υπόψη και τα 11 κύρια κριτήρια της παραγράφου αρ. 11 της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου που αναφέρεται πιο πάνω."

Είναι η θέση του αιτητή ότι η πιο πάνω απόφαση

(i) Είχε ληφθεί παράνομα και/ή αυθαίρετα και/ή κατόπιν πλάνης και

(ii) Είναι αναιτιολόγητη.

(β) Η νομική πλευρά

Η σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της 19/4/95 αρ. 42.465 που διέπει το θέμα, καθορίζει ότι ο όρος "εκτοπισθείς" συμπεριλαμβάνει,

"πρόσωπα τα οποία πριν και μέχρι την εισβολή είχαν τη μόνιμη κατοικία τους στις ελεύθερες περιοχές λόγω του επαγγέλματος τους αλλά το σπίτι τους ή/και γενικά η περιουσία τους ήταν στις κατεχόμενες περιοχές."

Με την ίδια απόφαση καθορίζονται τα κύρια κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη στον καθορισμό ενός προσώπου ως "εκτοπισθέντος" μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται η καταγωγή του αιτητή (11(α)), η κατοχή κατοικίας ή άλλης ακίνητης περιουσίας τόσο στα κατεχόμενα όσο και στις ελεύθερες περιοχές (11(β)), η χρονική διάρκεια διαμονής στις ελεύθερες περιοχές (11(δ)), πού διατηρούσαν τα προσωπικά τους αντικείμενα (11(ζ)) και η κατοχή προσφυγικής ταυτότητας από τους γονείς (11(κ)).

Η ερμηνεία του όρου "μόνιμος κατοικία" έχει εξεταστεί σε πολλές αποφάσεις από το Ανώτατο Δικαστήριο. (Ιδε Razis & Another v. Republic (1979) 3 C.L.R. 127, Περατίτης ν. Δημοκρατίας, 331/90 της 21/2/92, Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας, 248/90 της 16/1/91, Παρτασίδης ν. Δημοκρατίας, 360/87 της 10/3/92, Καρδέλη ν. Δημοκρατίας, 36/91 της 15/3/92, Ιακώβου ν. Δημοκρατίας, 1175/91 της 18/10/93, Γιασουμή ν. Δημοκρατίας, 581/92 της 14/1/94, Καζέλα ν. Δημοκρατίας, 500/93 της 14/9/94 και Ζαΐμη ν. Δημοκρατίας, 720/93 της 21/6/95.) Χαρακτηριστικά στην υπόθεση Razis and Another v. Republic (πιο πάνω) τονίστηκε ότι ο όρος "μόνιμος κατοικία" σημαίνει τη συνήθη διαμονή ενός ατόμου σε αντιδιαστολή με προσωρινή ή έκτακτη διαμονή.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο αιτητής στη σχετική αίτηση που υπέβαλε ανέφερε ως τόπο εργασίας και διαμονής για τις περιόδους 1968-1971 και 1972-1974 "Λευκωσία - Καραβά". Ομως ο ισχυρισμός αυτός δεν μπορούσε να επιβεβαιωθεί με την παρουσίαση αποδείξεων πληρωμής φορολογιών στα κατεχόμενα, καταχωρίσεων σε εκλογικούς καταλόγους στα κατεχόμενα ή καταχώρισης του ονόματός του σε τηλεφωνικούς καταλόγους. Αντίθετα από το περιεχόμενο του σχετικού φακέλου της Διοίκησης φαίνεται ότι ο αιτητής διέμενε στο σπίτι της συζύγου του στη Λευκωσία, ήταν καταχωρημένος το 1972-73 στους εκλογικούς καταλόγους Λευκωσίας και το όνομα του ήταν επίσης καταχωρημένο στους τηλεφωνικούς καταλόγους Λευκωσίας με αρ. 49208. Τα πιο πάνω στοιχεία όπως επίσης και το γεγονός ότι διέμενε με τη σύζυγο του στην ιδιόκτητη κατοικία της τελευταίας μετά από το γάμο τους το 1969, οδήγησε τους καθ'ων η αίτηση στο συμπέρασμα ότι η συνήθης διαμονή του αιτητή πριν από την εισβολή ήταν στη Λευκωσία. Παρά το ότι στο Διοικητικό Δίκαιο εφαρμόζεται το ανακριτικό σύστημα διαδικασίας και όχι το συζητητικό, έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι ο αιτητής έχει το βάρος να αποδείξει τους λόγους με τους οποίους προσβάλλει την εγκυρότητα μιας διοικητικής απόφασης (Ιδε Cousoumides v. Republic (1966) 3 C.L.R. 1, C.L. Trading and Estates Ltd. v. Δημοκρατία, 318/87 της 26/3/91). Στην παρούσα περίπτωση ο αιτητής δεν παρουσίασε στοιχεία ή μαρτυρία που θα μπορούσε να επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς του ότι η μόνιμη κατοικία του πριν από την εισβολή ήταν στον Καραβά. Με βάση τα στοιχεία που είχαν παρουσιαστεί σε συνάρτηση με τα κριτήρια που έχει υιοθετήσει το Υπουργικό Συμβούλιο για τον καθορισμό ενός προσώπου ως "εκτοπισθέντος", βρίσκω ότι η απόφαση των καθ'ων η αίτηση ήταν εύλογα επιτρεπτή και ο ισχυρισμός του αιτητή ότι η σχετική απόφαση ήταν παράνομη ή αυθαίρετη δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός.

(γ) Ελλειψη αιτιολογίας

Είναι η θέση του αιτητή ότι η προσβαλλόμενη απόφαση πάσχει λόγω ανυπαρξίας του κειμένου της αιτιολογίας και δεν παρέχει τα απαραίτητα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητάς της. Αντίθετα οι καθ'ων η αίτηση υποστηρίζουν ότι η απόφαση είναι αποτέλεσμα διεξαγωγής δέουσας έρευνας και ότι είναι αιτιολογημένη με σαφήνεια. Επιπρόσθετα υποβλήθηκε ότι η απόφαση είναι σύμφωνη με το περιεχόμενο του διοικητικού φακέλου.

Μια διοικητική απόφαση πρέπει να είναι αιτιολογημένη σε βαθμό που να παρέχει στο Δικαστήριο την ευχέρεια να ελέγχει τη νομιμότητα της. Η αοριστία και η ασάφεια που καθιστά αδύνατο τον έλεγχο μιας διοικητικής απόφασης έχει ως φυσικό επακόλουθο την ακύρωση της πράξης. (Ιδε Δαγτόγλου "Γενικό Διοικητικό Δίκαιο", 3η Εκδοση, 1992, παράγραφοι 636, 646 και 647). Η αιτιολογία πρέπει να είναι ειδική και επαρκής. Ομως μπορεί να πάρει και μια λακωνική μορφή νοουμένου ότι το συμπέρασμα ανταποκρίνεται προς τα γεγονότα που περιέχονται στο σχετικό φάκελο. (Ιδε Σπηλιωτόπουλου "Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου", 6η Εκδοση, σ. 67 και Ι. Σαρμά "Συνταγματική και Διοικητική Νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας", σ. 130).

Μπορεί να λεχθεί ότι η σχετική απόφαση δεν περιέχει πλήρη αιτιολογία των λόγων που οδήγησαν τους καθ'ων η αίτηση στη λήψη της σχετικής απόφασης, άνκαι αναφέρει ως ιδιαίτερο απορριπτικό λόγο ότι ο αιτητής διέμενε πριν από την εισβολή στη Λευκωσία. Ομως τα γεγονότα που περιέχονται στο σχετικό φάκελο της Διοίκησης, προσφέρουν επαρκή στοιχεία που δίνουν την ευχέρεια στο Δικαστήριο να εξετάσει τη νομιμότητα της σχετικής απόφασης. Τα στοιχεία αυτά, που βασίζονται πάνω στα 11 κριτήρια που καθορίζει η σχετική απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, συνθέτουν το πλαίσιο πάνω στο οποίο έχει στηριχθεί η απόφαση. Επεται ότι η αιτιολογία συμπληρώνεται από το περιεχόμενο του σχετικού φακέλου.

Η αίτηση απορρίπτεται. Η σχετική απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 146.4 του Συντάγματος. Ουδεμία διαταγή για έξοδα.

Τ. ΗΛΙΑΔΗΣ,

Δ.

/ΔΓ