|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2998
28 Νοεμβρίου, 1997
[ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
LORDOS HOTELS (HOLDINGS),
Αιτητές,
ν.
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΑΠΟΧΕΤΕΥΣΕΩΣ ΛΑΡΝΑΚΟΣ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 980/94)
Τέλη αποχετεύσεως — Επιβολή — Κριτήρια καθορισμού του ύψους του τέλους —Άρθρο 30(1) του περί Αποχετευτικών Συστημάτων Νόμου του 1971, Αρ. 1/71 — Παράβασή του στην κριθείσα περίπτωση — Ειδικά το όφελος της ιδιοκτησίας και του κατόχου της που οφείλει να ληφθεί κατά νόμον υπόψη.
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Έλλειψη δέουσας έρευνας και αιτιολογίας — Περιστάσεις βασιμότητάς τους.
Οι αιτητές προσέβαλαν την επιστολή με την οποία τους κοινοποιήθηκαν ταχυδρομικώς τα ποσά που έπρεπε να καταβάλουν ως τέλη αποχετεύσεως.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
1. Στα ενώπιον του Δικαστηρίου κατατεθέντα στοιχεία βρίσκεται μόνο μια γενική διατύπωση ότι τα υφιστάμενα συστήματα επεξεργασίας είναι υπερφορτωμένα και ανεπαρκή. Δεν γίνεται καμιά ειδική αναφορά στο συγκεκριμένο υποστατικό της αιτήτριας, ενώ δεν φαίνεται οποιαδήποτε καν σκέψη για διαφοροποίηση στην επιβολή τελών. Οι καθ' ων η αίτηση κατέληξαν με βάση τις διάφορες μελέτες που είχαν και βεβαίως με βάση και την προβλεπόμενη δαπάνη ανέγερσης και λειτουργίας του συστήματος, σε τέλη τα οποία επιβάλλονται γενικά σε δύο κατηγορίες υποστατικών.
Εν όψει του Άρθρου 30 (1) και της πρόβλεψης του νόμου για τη δυνατότητα μείωσης ή αύξησης του τέλους ανάλογα με το προκύπτον στην ιδιοκτησία όφελος, οι καθ' ων η αίτηση πριν επιβάλουν το τέλος, έπρεπε να προβούν σε έρευνα ως προς το όφελος που η συγκεκριμένη ιδιοκτησία θα αποκόμιζε από τη λειτουργία του συστήματος.
Πλην της γενικής αναφοράς στα υφιστάμενα συστήματα επεξεργασίας, δεν υπάρχει ίχνος μαρτυρίας που να θεμελιώνει τον ισχυρισμό ότι το αποχετευτικό σύστημα του συγκεκριμένου ξενοδοχείου ήταν είτε υπερφορτωμένο, είτε ανεπαρκές και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι καθ' ων η αίτηση έχουν προβεί στην δέουσα έρευνα για εξακρίβωση όλων των στοιχείων. Περαιτέρω θα έχρηζε ίσως εξέτασης από τους καθ' ων η αίτηση και ο ισχυρισμός της αιτήτριας ότι χρησιμοποιεί το επεξεργασμένο νερό για άρδευση των κήπων του ξενοδοχείου, ένα όφελος το οποίο θα χάσουν λόγω της λειτουργίας του αποχετευτικού.
2. Οι καθ' ων η αίτηση χρησιμοποίησαν κοινό μέτρο για επιβολή τέλους σε όλα τα ξενοδοχεία και οργανωμένα διαμερίσματα, κατά παράβαση μάλιστα των προνοιών του Άρθρου 30 του Ν. 1/71. Είναι φανερό ότι κατέληξαν στην απόφαση τους χωρίς να προηγηθεί έρευνα. Ειδικότερα παράλειψαν να εξετάσουν στοιχεία που σύμφωνα με τη νομοθεσία έπρεπε να είχαν εξετάσει.
3. Περαιτέρω η απόφαση για την επιβολή του συγκεκριμένου τέλους είναι πλήρως αναιτιολόγητη. Οι γενικές αναφορές που παρουσιάζονται στις διάφορες εκθέσεις που κατά καιρούς έγιναν από ειδικούς, δεν συνιστούν ικανοποιητική αιτιολογία, αφού το θέμα ρυθμίζεται αόριστα και χωρίς αναφορά στα ειδικά περιστατικά της περίπτωσης.
4. Η ανάγκη για διαφοροποίηση της αντιμετώπισης και εξέτασης του οφέλους που κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου θα έχει από το σύστημα γίνεται ακόμα περισσότερο φανερή από το γεγονός ότι στο ακίνητο της αιτήτριας έχει ανεγερθεί ξενοδοχείο, ενώ στο διπλανό βοηθητικές εγκαταστάσεις. Κατά τον υπολογισμό του επιβληθέντος τέλους έχει χρησιμοποιηθεί και για τα δύο υποστατικά ο ίδιος συντελεστής που βασίστηκε στην αξία του κάθε ακινήτου χωριστά. Δεν έχει γίνει οποιαδήποτε διαφοροποίηση, ούτε υπολογίστηκε βέβαια το όφελος που θα προσπορίζεται η αιτήτρια από τη χρήση του αποχετευτικού συστήματος στο ακίνητό της. Αναμφίβολα το όφελος που προκύπτει από το αποχετευτικό σε ένα ξενοδοχείο, είναι διαφορετικό από το όφελος σε ένα τεμάχιο με βοηθητικές εγκαταστάσεις. Σημειώνεται ότι το Άρθρο 30 αναφέρεται σε όφελος που προκύπτει στην ιδιοκτησία και τον ιδιοκτήτη ή κάτοχο αυτής.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόφαση του Συμβουλίου Αποχετεύσεως για την επιβολή, στους αιτητές, αποχετευτικών τελών.
Ι. Νικολάου, για Μαρκίδη, Μαρκίδη & Σία, για τους Αιτητές.
Γ. Νικολαΐδης, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur adv. vult.
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Η αιτήτρια που είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης είναι ιδιοκτήτρια του ακίνητου υπ' αρ. εγγραφής 6037 στο χωρίο Πύλα της επαρχίας Λάρνακας επί του οποίου έχει ανεγερθεί ξενοδοχειακό συγκρότημα γνωστό ως Golden Bay.
Με την παρούσα προσφυγή αξιώνει ακύρωση της επιβολής των αποχετευτικών τελών για το πιο πάνω ακίνητο που της κοινοποιήθηκε ταχυδρομικώς κατά ή περί την 26.10.1994. Αποχετευτικό τέλος διαφορετικού ύψους επιβλήθηκε και στην εταιρεία που είναι εγγεγραμμένη ιδιοκτήτρια του παρακείμενου τεμαχίου υπ' αρ. εγγραφής 6038 στο οποίο έχουν ανεγερθεί βοηθητικές εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου. Εναντίον του τέλους αυτού καταχωρήθηκε η προσφυγή 981/94. Τα επιχειρήματα είναι τα ίδια και στις δύο προσφυγές.
Η αιτήτρια ισχυρίζεται ότι η συγκεκριμένη επιβολή του τέλους αποχετεύσεως είναι αποτέλεσμα πλάνης περί τα πράγματα και/ή το νόμο. Περαιτέρω ότι είναι αναιτιολόγητη και ελήφθη χωρίς τη δέουσα έρευνα.
Ο ισχυρισμός για εμφιλοχώρηση της πλάνης βασίζεται στη θέση ότι η αξία που ελήφθη υπ' όψη κατά τον υπολογισμό και καθορισμό των αποχετευτικών τελών δεν ήταν η τελική αξία που εκτιμήθηκε από το Επαρχιακό Κτηματολόγιο Λάρνακας δυνάμει του άρθρου 69 (1) του περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου, Κεφ. 224, όπως προβλέπεται στους σχετικούς Κανονισμούς.
Είναι η θέση της αιτήτριας ότι η αξία που καθορίστηκε για το ακίνητό της δεν αποτελεί την τελική εκτίμηση, αλλά την αρχική εκτίμηση της ολικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή έχει μετά την ανέγερση του ξενοδοχείου.
Η εκτιμημένη αξία του ακινήτου είναι κεφαλαιώδους σημασίας γιατί σύμφωνα με τους περί Αποχετεύσεως Λάρνακας Κανονισμούς του 1991-1994, Κ.Δ.Π. 350/91, τα ετήσια τέλη που καθορίζει το Συμβούλιο υπολογίζονται με βάση την εκτιμημένη αξία του ακινήτου, όπως αυτή είναι εγγεγραμμένη ή καταχωρημένη στο Επαρχιακό Κτηματολόγιο Λάρνακας, κατά τρόπο που εκάστοτε θα καθορίζεται από το Συμβούλιο.
Σύμφωνα με τον Καν. 2 "εκτιμημένη αξία" σημαίνει την αξία όπως υπολογίστηκε κατά τη γενική εκτίμηση ακίνητης ιδιοκτησίας η οποία έγινε με βάση τις αγοραίες αξίες των ακινήτων κατά την 1.1.1980 και η οποία διενεργήθηκε δυνάμει του άρθρου 69 (1) ή θα διενεργείται δυνάμει του άρθρου 67 του περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου, Κεφ. 224, όπως τροποποιήθηκε. Η γενική εκτίμηση για ολόκληρη την Κύπρο διατάχθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 3.12.1981 (βλ. Κ.Δ.Π. 2/82).
Η θέση της αιτήτριας υποστηρίζεται από ένορκη δήλωση εγκεκριμένου εκτιμητή, σύμφωνα με την οποία οι αξίες των δύο ακινήτων, όπως παρουσιάζονται στα βιβλία του Επαρχιακού Κτηματολογίου, δεν είναι οι εκτιμημένες τους αξίες, αφού δεν έχουν υπολογιστεί κατά τη διαδικασία της γενικής εκτίμησης που διενεργήθηκε με βάση το άρθρο 69 (1) του Κεφ. 224.
Σύμφωνα πάντα με την ίδια ένορκη δήλωση κατά ή περί το 1992 το Κτηματολόγιο προέβη σε εκτίμηση των δύο τεμαχίων και των οικοδομών που βρίσκονταν σ' αυτά και υπελόγισε την αγοραία αξία τους σε £3.500.000 για το τεμάχιο υπ' αρ. εγγραφής 6037 και £325.000 για το τεμάχιο υπ' αρ. εγγραφής 6038. Κατά την εκτίμηση δεν ακολουθήθηκαν οι πρόνοιες του Κεφ. 224 και ειδικότερα η διαδικασία που ακολουθείται κατά την εκτίμηση των ακινήτων σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 70 (1).
Στον πιο πάνω ισχυρισμό δίδεται απάντηση με την επιστολή του Επαρχιακού Κτηματολογίου Λάρνακας ημερ. 14.11.1996 που συνοδεύει ως τεκμήριο την ένορκο δήλωση που καταχωρήθηκε από τους καθ' ων η αίτηση. Σύμφωνα με την επιστολή αυτή οι αξίες των ακινήτων υπ' αρ. εγγραφής 6037 και 6038 υπολογίστηκαν κατά τη γενική εκτίμηση που διέταξε το Υπουργικό Συμβούλιο με την Κ.Δ.Π. 2/82.
Ο Διευθυντής του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας με ειδοποίηση σύμφωνα με το άρθρο 70 (β) του Νόμου, Κεφ. 224, που δημοσιεύτηκε στο Τρίτο Παράρτημα της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας (Κ.Δ.Π. 55/97, ημερ. 1.3.1991), γνωστοποίησε στο κοινό ότι είχε συμπληρωθεί η γενική εκτίμηση σε αριθμό περιοχών, μεταξύ των οποίων και η περιοχή του χωριού Πύλας, στην οποία βρίσκονται τα συγκεκριμένα κτήματα. Η ίδια ειδοποίηση καλούσε οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο πρόσωπο που διαφωνούσε με την εκτίμηση να υποβάλει ένσταση μέσα σε έξι μήνες από της ανάρτησης της ειδοποίησης. Η αιτήτρια εταιρεία δεν υπέβαλε ένσταση όπως προνοείται από τα άρθρα 70 (δ) και 74 και γι' αυτό η εκτίμηση έχει καταστεί τελική.
Στην ένορκη δήλωση του εκτιμητή της αιτήτριας δεν εξηγείται γιατί η εκτίμηση δεν είναι τελική. Αντίθετα, όπως φαίνεται και πιο πάνω, με την επιστολή του Διευθυντή του Κτηματολογίου παρέχεται πλήρης εξήγηση. Γι' αυτό το λόγο δέχομαι ότι η εκτίμηση της αξίας του ακινήτου είναι τελική και συνεπώς το σχετικό επιχείρημα της αιτήτριας δεν ευσταθεί και θα πρέπει να απορριφθεί.
Δοθέντος ότι η εκτίμηση της αξίας του ακινήτου είναι τελική το περαιτέρω επιχείρημα της αιτήτριας ότι ο υπολογισμός των τελών θα έπρεπε να γίνει σύμφωνα με τον Καν. 34 θα πρέπει επίσης να απορριφθεί. Ο Κανονισμός 34 αναφέρεται σε οικοδομές που δεν έχουν ληφθεί υπ' όψη κατά τον καθορισμό της εκτιμημένης αξίας. Προφανώς αυτό δεν έγινε στην παρούσα περίπτωση. Αντίθετα προς καθορισμό της αξίας του ακινήτου λήφθηκαν σαφώς υπ' όψη τα ανεγερθέντα υποστατικά και συνεπώς δεν τίθεται θέμα εφαρμογής του Κανονισμού 34.
Η αιτήτρια ισχυρίζεται περαιτέρω ότι η επιβολή του φόρου είναι άκυρη λόγω πλάνης περί τα πράγματα γιατί οι καθ' ων η αίτηση δεν έλαβαν υπ' όψη τη φύση των υποστατικών και το όφελος που προκύπτει από τη σύνδεση με το αποχετευτικό στο ακίνητο και τον ιδιοκτήτη ή κάτοχό της.
Σύμφωνα με το άρθρο 30 (1) (β) του περί Αποχετευτικών Συστημάτων Νόμου του 1971, Ν. 1/71, το Συμβούλιο Αποχετεύσεως έχει εξουσία να επιβάλλει και εισπράττει τέλος επί των ιδιοκτητών ή κατόχων ακίνητης περιουσίας οι οποίοι εξυπηρετούνται ή μέλλουν να εξυπηρετηθούν από τα συστήματα αποχέτευσης λυμάτων.
Κατά τον καθορισμό του τέλους αυτού δυνατόν να ληφθεί ειδική πρόνοια για τη μείωση ή αύξηση του τέλους για ορισμένες τάξεις ιδιοκτησίας, αναλόγως του σκοπού για τον οποίο η επιβαρυνόμενη με το τέλος ιδιοκτησία χρησιμοποιείται, της φύσης των γενομένων εγκαταστάσεων και το προκύπτον στην ιδιοκτησία αυτή και τον ιδιοκτήτη ή κάτοχό της όφελος.
Είναι η θέση της αιτήτριας ότι οι καθ' ων η αίτηση επιβάλλοντας τα προσβαλλόμενα τέλη έλαβαν υπ' όψη μόνο τη φύση των ακινήτων, χωρίς να λάβουν υπ' όψη τα άλλα κριτήρια. Συγκεκριμένα οι καθ' ων η αίτηση καθόρισαν γενικά τα τέλη σε δύο κατηγορίες. Σε ξενοδοχεία και αδειούχα οργανωμένα διαμερίσματα επιβλήθηκε τέλος £7 ανά £1.000 εκτιμημένης αξίας, ενώ στις κατοικίες και τα άλλα υποστατικά £2,85 ανά £1.000.
Όλα τα ξενοδοχεία, διαμερίσματα και οργανωμένα συγκροτήματα κατατάγηκαν σε μία κατηγορία και επιβλήθηκε τέλος με βάση τον ίδιο συντελεστή. Διάφορα ξενοδοχεία ή διαμερίσματα, μεταξύ των οποίων και το ξενοδοχείο της αιτήτριας έχουν κατασκευάσει και διατηρούν συστήματα επεξεργασίας των λυμάτων τους. Η αιτήτρια υποχρεώθηκε από τους όρους της άδειας οικοδομής να προβεί στην κατασκευή του δικού της συστήματος, μετά δε την επεξεργασία το νερό χρησιμοποιείται για άρδευση των κήπων του ξενοδοχείου της. Είναι εισήγηση της αιτήτριας ότι δεν απασχόλησε τους καθ' ων η αίτηση και συνεπώς δεν ερεύνησαν το όφελος που προκύπτει στην ιδιοκτησία της αιτήτριας από τη χρήση του αποχετευτικού συστήματος. Ο ισχυρισμός αυτός συνδέεται και με τον ισχυρισμό για έλλειψη αιτιολογίας και δέουσα έρευνα.
Οι καθ' ων η αίτηση ισχυρίζονται ότι έγινε πλήρης και διεξοδική έρευνα και μελέτη η οποία απέδειξε το ακατάλληλο και ανθυγιεινό των υφιστάμενων αποχετευτικών συστημάτων των ξενοδοχείων της περιοχής και το κέρδος και όφελος στα ξενοδοχεία και στο περιβάλλον από τη δημιουργία του αποχετευτικού. Έχουν κατατεθεί ως παραρτήματα διάφορες μελέτες τόσο των συμβούλων μηχανικών όσο και της Διεθνούς Τράπεζας, καθώς και οι απόψεις της συντονιστικής επιτροπής.
Δεν συμφωνώ με τη θέση των καθ' ων η αίτηση. Στα ενώπιόν μου κατατεθέντα στοιχεία βρίσκεται μόνο μια γενική διατύπωση ότι τα υφιστάμενα συστήματα επεξεργασίας είναι υπερφορτωμένα και ανεπαρκή. Δεν γίνεται καμιά ειδική αναφορά στο συγκεκριμένο υποστατικό της αιτήτριας, ενώ δεν φαίνεται οποιαδήποτε καν σκέψη για διαφοροποίηση στην επιβολή τελών. Οι καθ' ων η αίτηση κατέληξαν με βάση τις διάφορες μελέτες που είχαν και βεβαίως με βάση και την προβλεπόμενη δαπάνη ανέγερσης και λειτουργίας του συστήματος, σε τέλη τα οποία επιβάλλονται γενικά σε δύο κατηγορίες υποστατικών.
Είμαι της γνώμης ότι, εν όψει του άρθρου 30 (1) και της πρόβλεψης του νόμου για τη δυνατότητα μείωσης ή αύξησης του τέλους ανάλογα με το προκύπτον στην ιδιοκτησία όφελος, οι καθ' ων η αίτηση πριν επιβάλουν το τέλος, έπρεπε να προβούν σε έρευνα ως προς το όφελος που η συγκεκριμένη ιδιοκτησία θα αποκόμιζε από τη λειτουργία του συστήματος.
Πλην της γενικής αναφοράς στα υφιστάμενα συστήματα επεξεργασίας, δεν υπάρχει ίχνος μαρτυρίας που να θεμελιώνει τον ισχυρισμό ότι το αποχετευτικό σύστημα του συγκεκριμένου ξενοδοχείου ήταν είτε υπερφορτωμένο, είτε ανεπαρκές και συνεπώς δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι οι καθ' ων η αίτηση έχουν προβεί στην δέουσα έρευνα για εξακρίβωση όλων των στοιχείων. Περαιτέρω θα έχρηζε ίσως εξέτασης από τους καθ' ων η αίτηση και ο ισχυρισμός της αιτήτριας ότι χρησιμοποιεί το επεξεργασμένο νερό για άρδευση των κήπων του ξενοδοχείου, ένα όφελος το οποίο θα χάσουν λόγω της λειτουργίας του αποχετευτικού.
Οι καθ' ων η αίτηση χρησιμοποίησαν κοινό μέτρο για επιβολή τέλους σε όλα τα ξενοδοχεία και οργανωμένα διαμερίσματα, κατά παράβαση μάλιστα των προνοιών του άρθρου 30 του Ν. 1/71. Είναι φανερό ότι κατέληξαν στην απόφαση τους χωρίς να προηγηθεί έρευνα. Ειδικότερα παράλειψαν να εξετάσουν στοιχεία που σύμφωνα με τη νομοθεσία έπρεπε να είχαν εξετάσει.
Περαιτέρω η απόφαση για την επιβολή του συγκεκριμένου τέλους είναι πλήρως αναιτιολόγητη. Οι γενικές αναφορές που παρουσιάζονται στις διάφορες εκθέσεις που κατά καιρούς έγιναν από ειδικούς, δεν συνιστούν ικανοποιητική αιτιολογία, αφού το θέμα ρυθμίζεται αόριστα και χωρίς αναφορά στα ειδικά περιστατικά της περίπτωσης.
Η ανάγκη για διαφοροποίηση της αντιμετώπισης και εξέτασης του οφέλους που κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου θα έχει από το σύστημα γίνεται ακόμα περισσότερο φανερή από το γεγονός ότι στο ακίνητο της αιτήτριας έχει ανεγερθεί ξενοδοχείο, ενώ στο διπλανό βοηθητικές εγκαταστάσεις. Κατά τον υπολογισμό του επιβληθέντος τέλους έχει χρησιμοποιηθεί και για τα δύο υποστατικά ο ίδιος συντελεστής που βασίστηκε στην αξία του κάθε ακινήτου χωριστά. Δεν έχει γίνει οποιαδήποτε διαφοροποίηση, ούτε υπολογίστηκε βέβαια το όφελος που θα προσπορίζεται η αιτήτρια από τη χρήση του αποχετευτικού συστήματος στο ακίνητό της. Αναμφίβολα το όφελος που προκύπτει από το αποχετευτικό σε ένα ξενοδοχείο, είναι διαφορετικό από το όφελος σε ένα τεμάχιο με βοηθητικές εγκαταστάσεις. Σημειώνεται ότι το άρθρο 30 αναφέρεται σε όφελος που προκύπτει στην ιδιοκτησία και τον ιδιοκτήτη ή κάτοχο αυτής.
Με βάση τα πιο πάνω η επιβολή του τέλους θα πρέπει να ακυρωθεί και διά ταύτα ακυρώνεται. Η προσφυγή επιτυγχάνει και η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται με έξοδα στη σχετική κλίμακα όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.