|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2484
14 Οκτωβρίου, 1997
[ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΣΥΝΤΕΧΝΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΩΝ ("ΠΑ.ΣΥ.ΝΟ." ΔΙΑ ΤΟΥ ΓΡΑΜΜΑΤΕΩΣ ΑΥΤΗΣ)
Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 877/95)
Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Έννομο συμφέρον — Εξάλειψη του με την αποδοχή εκ μέρους δημοσίου υπαλλήλου των όρων του διορισμού του — Ειδικά το θέμα του ωραρίου — Η απαίτηση ενεστώτος συμφέροντος.
Διοικητικό Δίκαιο — Παράλειψη οφειλόμενης ενέργειας —Δεν περιλαμβάνονται στην έννοιά της οι αρνήσεις ικανοποίησης συνδικαλιστικών αιτημάτων — Σχετικά ζητήματα δεν εμπίπτουν καν στο πεδίο του διοικητικού δικαίου.
Διοικητικό Δίκαιο — Διοικητική πράξη — Πράξη πληροφοριακού περιεχομένου — Περιστάσεις του πληροφοριακού χαρακτήρα της πράξης στην κριθείσα περίπτωση.
Η αιτήτρια συντεχνία προσέφυγε κατά της μη ικανοποίησης αιτήματός της αναφορικά με την μεταρρύθμιση του ωραρίου εργασίας των μελών της.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή ως απαράδεκτη, αποφάσισε ότι:
1. Η ανεπιφύλακτη, αναφορικά με το ωράριο, αποδοχή διορισμού εκ μέρους των μελών της αιτήτριας στις θέσεις τους, την αποστερεί του απαραίτητου, κάτω από το Άρθρο 146 του Συντάγματος, έννομου συμφέροντος να πλήξει την άρνηση της διοίκησης να ικανοποιήσει το αίτημα στο οποίο αναφέρεται το πρώτο σκέλος της επίδικης επιστολής. Αναφορικά με τη σημασία και το αποτέλεσμα της αποδοχής διορισμού στα δικαιώματα των δημόσιων υπαλλήλων σχετική είναι η απόφαση της Ολομέλειας, Χαρίλαος Παπαδόπουλος και Άλλοι ν. Ρ.Ι.Κ. και Άλλου (1996) 3 Α.Α.Δ. 1.
Πέραν τούτου το συμφέρον δεν είναι ενεστώς όπως απαιτεί το Άρθρο 146.2 του Συντάγματος.
2. Η θέση, που ουσιαστικά προώθησε ο δικηγόρος της αιτήτριας, ότι η σύμπηξη συντεχνίας αποδεσμεύει τα μέλη από προγενέστερες νόμιμες υποχρεώσεις τους, που είχαν ελεύθερα όπως εδώ αποδεχθεί, δε βρίσκει έρεισμα είτε στα νομικά κείμενα είτε στη νομολογία. Παράλληλα, αν γινόταν δεκτή θα έπληττε ανεπανόρθωτα την έννομη τάξη και την εύρυθμη λειτουργία κράτους δικαίου. Η παράλειψη ή η άρνηση ικανοποίησης συνδικαλιστικών αιτημάτων δεν έχει κανένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που γεννούν διοικητική διαφορά. Οι συναφείς ενέργειες βρίσκονται ολότελα έξω από το πεδίο του διοικητικού δικαίου. Και δε συνιστούν παράλειψη με την έννοια που ο όρος αυτός έχει αναπτυχθεί στο διοικητικό δίκαιο.
Ως προς το δεύτερο σκέλος της επιστολής, το επίδικο έγγραφο είναι καθαρά πληροφοριακό. Η αποδοχή και των τριών προδικαστικών ενστάσεων αποτελεί το τέλος της υπόθεσης. Θα μπορούσε όμως να προστεθεί ότι, πέραν από τους ισχυρισμούς των δικηγόρων, δεν τέθηκε άλλο αποδεκτό υλικό για να σχηματίσει το δικαστήριο αντίληψη αναφορικά με τον ισχυρισμό για δυσμενή διάκριση σε βάρος των μελών της αιτήτριας.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενη υπόθεση:
Παπαδόπουλος κ.ά. ν. Ρ.Ι.Κ. κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 1.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόρριψη των αιτημάτων της αιτήτριας για την μείωση των ωρών εργασίας και την εφαρμογή της πενθήμερης εβδομάδας εργασίας για το νοσηλευτικό προσωπικό.
Χρ. Μ. Τριανταφυλλίδης, για την Αιτήτρια.
Τ. Πολυχρονίδου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΝΙΚΗΤΑΣ, Δ.: Η αιτήτρια είναι εγγεγραμμένη συντεχνία. Όπως προκύπτει από το πιστοποιητικό του Εφόρου Συντεχνιών, που είναι στο φάκελο, το όνομα της καταχωρήθηκε στο μητρώο, το οποίον τηρείται με βάση τις διατάξεις του περί Συντεχνιών Νόμου του 1965 (αρ. 71/65 όπως τροποποιήθηκε), στις 12/9/91. Φαίνεται πως στη συντεχνία αυτή είναι ενταγμένο το νοσηλευτικό προσωπικό των κυβερνητικών νοσοκομείων της χώρας.
Μετά την ίδρυση της, η συντεχνία άρχισε να προωθεί αριθμό αιτημάτων των μελών της. Είχε για το σκοπό αυτό συζητήσεις με λειτουργούς του Υπουργείου Οικονομικών. Συγκεκριμένα με την Υπηρεσία Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, η οποία υπάγεται σ' αυτό. Μεταξύ των αιτημάτων που υποβλήθηκαν ήταν (1) η μείωση των ωρών εργασίας από 38 σε 35. και (2) η υιοθέτηση πενθήμερης εβδομάδας εργασίας χωρίς οι ελεύθερες ημέρες να είναι αναγκαστικά το Σαββατοκύριακο.
Συνολική απάντηση σε όλο το φάσμα διεκδικήσεων της συντεχνίας δόθηκε στις 31/8/95. Ενδιαφέρει μόνο η παράγραφος 1 της σχετικής επιστολής, της οποίας πλήττεται το περιεχόμενο με την κρινόμενη προσφυγή:
"1. Μείωση ωρών εργασίας και εφαρμογή πενθήμερης εβδομάδα εργασίας.
Το αίτημα της μείωσης των ωρών εργασίας έχει ήδη τεθεί από όλο το προσωπικό που εργάζεται με το σύστημα βάρδιας και η θέση της επίσημης πλευράς είναι ότι δεν μπορεί να συμφωνήσει σε ικανοποίηση τούτου.
Όσον αφορά το θέμα της εφαρμογής της πενθήμερης εβδομάδας εργασίας, έχουν γίνει διευθετήσεις για σύμπτυξη του ωραρίου σε 5 μέρες. Αυτό εφαρμόζεται δοκιμαστικά σε 2 τμήματα του Νοσοκομείου Λεμεσού και σε 1 τμήμα του Νοσοκομείου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου III. Μέχρι στιγμής το προσωπικό δεν το βρίσκει ικανοποιητικό, λόγω του ότι δημιουργεί αρκετά προβλήματα και επιπλέον είναι πολύ κουραστικό."
Η Δημοκρατία πρόβαλε και ανέπτυξε τις εξής προδικαστικές ενστάσεις, που θα εξεταστούν κατά προτεραιότητα:
(1) Η αιτήτρια στερείται έννομου συμφέροντος να προσφύγει γιατί τα μέλη της με το διορισμό τους αποδέχθηκαν, χωρίς επιφυλάξεις, το ειδικό ωράριο που προβλέπουν τα συνημμένα στην ένσταση οικεία σχέδια υπηρεσίας. Αυτό είναι αναντίλεκτο γεγονός. Έχει όμως ειπωθεί εκ μέρους της αιτήτριας πως δε δεσμεύεται η ίδια η συντεχνία γιατί ιδρύθηκε μετά το γεγονός, το 1991.
(2) Η δεύτερη υποπαράγραφος της παραγράφου 1 της επίδικης επιστολής, που αφορά την πενθήμερη εβδομάδα εργασίας, δε συνιστά απόφαση εκτελεστού χαρακτήρα, αλλά παρέχει πληροφορίες για το θέμα. Έτσι η προσφυγή είναι πρόωρη. Η απάντηση της αιτήτριας στηρίζεται στο συλλογισμό ότι στην πραγματικότητα η απόφαση περιέχει αρνητική στάση, που επηρεάζει δυσμενώς τα δικαιώματα των μελών της αιτήτριας.
(3) Η αιτήτρια στην ουσία προσβάλλει την παράλειψη ή άρνηση της Δημοκρατίας να στέρξει στην ικανοποίηση των παραπάνω συνδικαλιστικών αιτημάτων. Δεν είναι όμως προσβλητή γιατί η διοίκηση δεν υποχρεούται να προβεί σε συγκεκριμένη ενέργεια.
Αναφορικά με την ουσία της υπόθεσης η αιτήτρια ισχυρίζεται πως υπάρχει παραβίαση της συνταγματικής αρχής της ισότητας. Για άλλες κατηγορίες υπαλλήλων, π.χ., του δασκάλου εφαρμόζεται άλλο ωράριο που προβλέπει 30 ώρες εβδομαδιαία εργασία. Η δυσμενής διάκριση έγκειται στη διαφορετική μεταχείριση παρά τις ομοιότητες μεταξύ των δύο τάξεων υπαλλήλων, δασκάλων και νοσηλευτών. Η άλλη πλευρά τόνισε πως τέτοιες ομοιότητες ή αναλογίες είναι ανύπαρκτες.
Η απασχόληση των δημόσιων υπαλλήλων ρυθμίζεται από τους περί Δημόσιας Υπηρεσίας (Χρόνος Εργασίας) Κανονισμούς του 1990 (Κ.Δ.Π. 395/90). Οι υπάλληλοι υποχρεούνται να εργάζονται 38 ώρες την εβδομάδα κατά την περίοδο 1/9 έως 30/6 και 35 ώρες κατά την περίοδο 1/7 έως 31/8 (Καν. 2(3)]. Σύμφωνα με τον Καν. 2(1) ο χρόνος αυτός κατανέμεται σε 5 εργάσιμες ημέρες. Δημιουργούνται όμως εξαιρέσεις. Ο Καν. 3(1) σε συνδυασμό με την παράγραφο 10 του Δεύτερου Πίνακα εξαιρεί από την εφαρμογή της πενθήμερης εβδομάδας, μεταξύ άλλων και το νοσηλευτικό προσωπικό που υπηρετεί στις Ιατρικές Υπηρεσίες και Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας καθώς και το προσωπικό των θέσεων "των οποίων τα σχέδια υπηρεσίας προνοούν ότι οι υπάλληλοι δυνατό να εργάζονται και εκτός του συνηθισμένου ωραρίου της δημόσιας υπηρεσίας". Επίσης, σύμφωνα με την παράγραφο (1) του Δεύτερου Πίνακα του ίδιου κανονισμού εξαιρείται "το προσωπικό των υπηρεσιών που εργάζονται με το σύστημα βάρδιας (όπως συμβαίνει με τα μέλη της αιτήτριας) του οποίου το ωράριο εργασίας ρυθμίζεται με βάση το σύστημα βάρδιας που ισχύει σε κάθε περίπτωση".
Έχω την άποψη ότι η ανεπιφύλακτη, αναφορικά με το ωράριο, αποδοχή διορισμού εκ μέρους των μελών της αιτήτριας στις θέσεις τους, την αποστερεί του απαραίτητου, κάτω από το άρθρ. 146 του Συντάγματος, έννομου συμφέροντος να πλήξει την άρνηση της διοίκησης να ικανοποιήσει το αίτημα στο οποίο αναφέρεται το πρώτο σκέλος της επίδικης επιστολής. Αναφορικά με τη σημασία και το αποτέλεσμα της αποδοχής διορισμού στα δικαιώματα των δημόσιων υπαλλήλων σχετική είναι η απόφαση της Ολομέλειας Χαρίλαος Παπαδόπουλος και Άλλοι ν. Ρ.Ι.Κ. & Άλλου (1996) 3 Α.Α.Δ. 1:
"Κατ' εφαρμογήν γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου το έννομον συμφέρον εξαλείφεται σε περιπτώσεις που αφορούν τη συμφωνία του υπαλλήλου αναφορικά με τις αποδοχές του ή γενικά την αποδοχή πράξης, όταν αυτή ανταποκρίνεται στη βούληση του ενδιαφερομένου. Με ένα λόγο όταν είναι εκούσια. Υπάρχουν όμως δύο προϋποθέσεις ότι ο ενδιαφερόμενος προβαίνει στην αποδοχή (α) έχοντας πλήρη γνώση των πραγματικών περιστατικών και (β) χωρίς οποιαδήποτε επιφύλαξη."
Οι προϋποθέσεις εδώ δεν τέθηκαν ποτέ υπό αμφισβήτηση. Πέραν τούτο το συμφέρον δεν είναι ενεστώς όπως απαιτεί το άρθρ. 146.2 του Συντάγματος. Όπως αναφέρει ο Ε. Π. Σπηλιωτόπουλος "Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου", 6η έκδοση (1993) παράγραφος 463 στη σελ. 444:
"Συμφέρον μέλλον ή ενδεχόμενο (ΣΕ 3564/1977, 2398/1980, 2449/1980) και αόριστο ή απλώς προσδοκώμενο ή παρελθόν καθιστά την αίτηση ακυρώσεως απαράδεκτη."
Η θέση, που ουσιαστικά προώθησε ο δικηγόρος της αιτήτριας, ότι η σύμπηξη συντεχνίας αποδεσμεύει τα μέλη από προγενέστερες νόμιμες υποχρεώσεις τους, που είχαν ελεύθερα όπως εδώ αποδεχθεί, δε βρίσκει έρεισμα είτε στα νομικά κείμενα είτε στη νομολογία. Παράλληλα, αν γινόταν δεκτή θα έπληττε ανεπανόρθωτα την έννομη τάξη και την εύρυθμη λειτουργία κράτους δικαίου. Συμφωνώ ότι η παράλειψη ή η άρνηση ικανοποίησης συνδικαλιστικών αιτημάτων δεν έχει κανένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που γεννούν διοικητική διαφορά. Οι συναφείς ενέργειες βρίσκονται ολότελα έξω από το πεδίο του διοικητικού δικαίου. Και δε συνιστούν παράλειψη με την έννοια που ο όρος αυτός έχει αναπτυχθεί στο διοικητικό δίκαιο.
Ως προς το δεύτερο σκέλος της επιστολής, το επίδικο έγγραφο είναι καθαρά πληροφοριακό. Η αποδοχή και των τριών προδικαστικών ενστάσεων αποτελεί το τέλος της υπόθεσης. Θα μπορούσα όμως να προσθέσω ότι, πέραν από τους ισχυρισμούς των δικηγόρων, δεν τέθηκε άλλο αποδεκτό υλικό για να σχηματίσει το δικαστήριο αντίληψη αναφορικά με τον ισχυρισμό για δυσμενή διάκριση σε βάρος των μελών της αιτήτριας.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Δεν επιδικάζονται έξοδα.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.