|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 1946
4 Σεπτεμβρίου, 1997
[ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
INTER JURA CY (PUBLISHERS) LTD.,
Αιτήτρια,
v.
ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Καθ' ου η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 257/95)
Διοικητικό Δίκαιο — Διοικητική πράξη — Αιτιολογία — Όροι νομιμότητας — Περιστάσεις παντελούς έλλειψης αιτιολογίας στην κριθείσα περίπτωση.
Προσφυγή βάσει του Αρθρου 146 του Συντάγματος — Λόγοι ακυρώσεως — Έλλειψη αιτιολογίας—Παντελής η έλλειψη στην κριθείσα περίπτωση — Οδήγησε στην ακύρωση ανεξάρτητα από όποιον άλλο ακυρωτικό λόγο.
Η αιτήτρια εταιρεία προσέφυγε κατά της απορρίψεως της ένστασής της εναντίον της επιβολής επαγγελματικού φόρου σε βάρος της.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι όλες οι πράξεις και/ή αποφάσεις της Διοίκησης πρέπει να είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένες. Η επιταγή αυτή του Νόμου, η οποία εκπηγάζει από την αρχή της νομιμότητας είναι επιβεβλημένη για να διαπιστωθεί η ορθή εφαρμογή του Νόμου, των αρχών του διοικητικού δικαίου και κατ' επέκταση να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος των πράξεων ή αποφάσεων της διοίκησης.
Η απλή αναφορά στο Νόμο δεν είναι αρκετή για να ικανοποιήσει την επιταγή του Νόμου για αιτιολόγηση της απόφασης. Η τήρηση πρακτικών και η καταγραφή των ουσιωδών γεγονότων που περιστοιχίζουν τη λήψη της επίδικης απόφασης αποτελούν υποχρέωση της διοίκησης που επιβάλλουν οι κανόνες της χρηστής διοίκησης.
Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αιτιολογήθηκε με αναφορά είτε ρητή είτε έμμεση, σε οποιοδήποτε γεγονός και ότι εμφανίζεται ως η ουσιαστική κρίση του Δήμου είναι αδύνατο να ελεγχθεί από το Δικαστήριο αφού δεν υπάρχει φάκελος, ούτε, ως φαίνεται, έχουν τηρηθεί πρακτικά. Είναι άγνωστο σε ποιά γεγονότα στηρίχθηκε ο Δήμος για να αποφασίσει την ένσταση της αιτήτριας. Στο φάκελο της υπόθεσης δεν υπάρχει ούτε καν η αρχική απόφαση του Δήμου για την επιβολή του φόρου επαγγελματικής άδειας. Ούτε με την επίδικη απόφαση απαντάται καθόλου το κύριο μέρος της ένστασης που συνίσταται στο γεγονός ότι το εγγεγραμμένο γραφείο της αιτήτριας βρίσκεται στην Επαρχία Πάφου.
Ως εκ τούτου, η έλλειψη οποιασδήποτε αιτιολογίας και πρακτικών, στα οποία να δηλώνεται το σκεπτικό λήψης της απόφασης, έτσι ώστε να είναι δυνατό να διαπιστωθεί η ορθή εφαρμογή του Νόμου και να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος, καθιστούν την επίδικη απόφαση άκυρη. Και μόνο για το λόγο αυτό η απόφαση πρέπει να ακυρωθεί.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Zavros v. Republic (1969) 3 C.L.R. 310,
Dome Investments Ltd. v. Συμβούλιο Βελτιώσεως Αγ. Νάπας (1989) 3 Α.Α.Δ. 741.
Προσφυγή.
Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόρριψη της ένστασης της αιτήτριας στην επιβολή φόρου για επαγγελματική άδεια εκ Λ.Κ.37 από τον Δήμο Λευκωσίας.
Κ. Χρυσοστομίδης, για την Αιτήτρια.
Κ. Ιντιάνος, για τον Καθ' ου η αίτηση.
Cur. adv. vult
ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Α.: Η αιτήτρια Εταιρεία είναι ιδιωτική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και από τις 6.6.1993 το εγγεγραμμένο γραγείο της στον Έφορο Εταιρειών βρίσκεται στην οικία Χρυσοστομίδη στο χωριό Κάθηκας της Επαρχίας Πάφου.
Ο καθ' ου η αίτηση Δήμος Λευκωσίας ("Δήμος") επέβαλε φόρο για επαγγελματική άδεια στην αιτήτρια το ποσό των £37,= πληρωτέο στις 30.11.1994.
Η αιτήτρια στις 15.11.1994 υπέβαλε ένσταση στην πληρωμή του φόρου πληροφορώντας το Δήμο ότι το εγγεγραμμένο γραφείο της δεν βρίσκεται εντός των ορίων του Δήμου από τον Ιούνιο του 1993. Επισύναψε δε στην ένσταση και το σχετικό πιστοποιητικό του Εφόρου Εταιρειών.
Ο Δήμος με επιστολή του ημερομηνίας 27.12.1994 απέρριψε την ένσταση αποστέλλοντας στην αιτήτρια την εξής επιστολή:-
"Αναφέρομαι στην επιστολή σας ημερομηνίας 15.11.1994 σχετικά με ένστασή σας για το δικαίωμα επαγγελματικής άδειας, που επιβλήθηκε στην Εταιρεία σας για το έτος 1994 και σας πληροφορώ ότι ο Νέος Περί Δήμων Νόμος Αρ. 111 του 1985, καθόρισε το ύψος των δικαιωμάτων με βάση το εκδοθέν μετοχικό κεφάλαιο και/ή τον αριθμό των υπαλλήλων κάθε Εταιρείας ή Συνεταιρισμού.
Η ένσταση σας έχει εξετασθεί με βάση τα πιο πάνω και τα δικαιολογητικά που έχετε δώσει και αποφασίσθηκε όπως:-
(ι) Η ένσταση απορριφθεί.".
Εναντίον αυτής της απόφασης του Δήμου καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή.
Ο Δήμος εγείρει στη γραπτή του ένσταση θέμα εκπροθέσμου της προσφυγής. Στη γραπτή του αγόρευση ο ευπαίδευτος συνήγορος του Δήμου απέφυγε να την υποστηρίξει και στο στάδιο των διευκρινήσεων ρητά την εγκατέλειψε.
Ως νομικοί λόγοι ακυρότητας της επίδικης πράξης προβάλλονται στην προσφυγή η αντίθεσή της με το Νόμο, η έλλειψη επαρκούς έρευνας, η πλάνη περί τα πράγματα, η υπέρβαση και/ή η κατάχρηση εξουσίας και η έλλειψη επαρκούς αιτιολογίας.
Θα αρχίσω την εξέταση της προσφυγής από τον τελευταίο λόγο που προβάλλεται, αυτόν της έλλειψης επαρκούς αιτιολογίας της απόφασης. Ήδη έχω παραθέσει το κείμενο της επιστολής που στάληκε στην αιτήτρια που στην ουσία αποτελεί και την απόφαση του Δήμου αφού δηλώθηκε κατά τις διευκρινήσεις από το δικηγόρο του, ότι δεν υπάρχει οποιοσδήποτε φάκελος για να κατατεθεί. Στο φάκελο της προσφυγής αυτής έχει κατατεθεί μόνο η ένσταση της αιτήτριας με το συνοδευτικό πιστοποιητικό του Εφόρου Εταιρειών και η επιστολή του Δήμου ημερομηνίας 27.12.1994 όπως καταγράφηκε πιο πάνω.
Είναι ο ισχυρισμός της αιτήτριας ότι καμιά αιτιολογία δεν προβάλλεται από το Δήμο αναφορικά με την επίδικη απόφαση. Απλά η επιστολή ημερομηνίας 27.12.1994 πληροφορεί την αιτήτρια ότι η ένσταση της απορρίφθηκε παραπέμποντας την απλά στον νέο περί Δήμων Νόμο αρ. 111/85 ως προς το ύψος των δικαιωμάτων με βάση το εκδοθέν μετοχικό κεφάλαιο και/ή τον αριθμό των υπαλλήλων κάθε εταιρείας ή συνεταιρισμού.
Έχει νομολογιακά καθιερωθεί ότι όλες οι πράξεις και/ή αποφάσεις της Διοίκησης πρέπει να είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένες. Η επιταγή αυτή του Νόμου, η οποία εκπηγάζει από την αρχή της νομιμότητας είναι επιβεβλημένη για να διαπιστωθεί η ορθή εφαρμογή του Νόμου, των αρχών του διοικητικού δικαίου και κατ' επέκταση να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος των πράξεων ή αποφάσεων της διοίκησης (Βλέπε: Μιχ. Στασινόπουλος, Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων, Έκδοση 1951, σελίδα 337, Η. Κυριακόπουλος, Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο, Έκδοση 4, Τόμος Β, σελίδα 388, Zavros v. The Republic (1969) 3 C.L.R. 310, Dome Investments Ltd. v. Συμβούλιο Βελτιώσεως Αγ. Νά-πας (1989) 3 Α.Α.Δ. 741).
Η απλή αναφορά στο Νόμο δεν είναι αρκετή για να ικανοποιήσει την επιταγή του Νόμου για αιτιολόγηση της απόφασης. Η τήρηση πρακτικών και η καταγραφή των ουσιωδών γεγονότων που περιστοιχίζουν τη λήψη της επίδικης απόφασης αποτελούν υποχρέωση της διοίκησης που επιβάλλουν οι κανόνες της χρηστής διοίκησης.
Η προσβαλλόμενη απόφαση δεν αιτιολογήθηκε με αναφορά είτε ρητή είτε έμμεση, σε οποιοδήποτε γεγονός και ότι εμφανίζεται ως η ουσιαστική κρίση του Δήμου είναι αδύνατο να ελεγχθεί από το Δικαστήριο αφού δεν υπάρχει φάκελος, ούτε, ως φαίνεται, έχουν τηρηθεί πρακτικά. Είναι άγνωστο σε ποιά γεγονότα στηρίχθηκε ο Δήμος για να αποφασίσει την ένσταση της αιτήτριας. Στο φάκελο της υπόθεσης δεν υπάρχει ούτε καν η αρχική απόφαση του Δήμου για την επιβολή του φόρου επαγγελματικής άδειας. Ούτε με την επίδικη απόφαση απαντάται καθόλου το κύριο μέρος της ένστασης που συνίσταται στο γεγονός ότι το εγγεγραμμένο γραφείο της αιτήτριας βρίσκεται στην Επαρχία Πάφου.
Ως εκ τούτου, η έλλειψη οποιασδήποτε αιτιολογίας και πρακτικών, στα οποία να δηλώνεται το σκεπτικό λήψης της απόφασης, έτσι ώστε να είναι δυνατό να διαπιστωθεί η ορθή εφαρμογή του Νόμου και να καθίσταται εφικτός ο δικαστικός έλεγχος, καθιστούν την επίδικη απόφαση άκυρη. Και μόνο για το λόγο αυτό η απόφαση πρέπει να ακυρωθεί.
Ένεκα της κατάληξής μου αυτής, δεν θεωρώ αναγκαίο να επιληφθώ των άλλων λόγων ακυρότητας.
Η προσφυγή επιτυγχάνει. Η επίδικη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της. Δεν εκδίδεται καμιά διαταγή για έξοδα.
Η προσφυγή επιτυγχάνει χωρίς έξοδα.