Συνεργ. Ταμιευτήριο Λεμεσού Λτδ ν. Δήμου Λεμεσού (1997) 4 ΑΑΔ 108

Διοικητικό Δίκαιο —Διοικητική πράξη —Αιτιολογία —Αιτιολογία πράξεων διακριτικής ευχέρειας και δη δυσμενών — Ορισμοί και διακρίσεις — Περιστάσεις του αναιτιολόγητου της επίδικης απόφασης.

Προσφυγή βάσει του Άρθρου 146 του Συντάγματος — Προσφυγή κατά πράξεως και ταυτόχρονη εμμονή στο αίτημα για ακύρωση της προηγηθείσας παράλειψης απαντήσεως εντός της προθεσμίας του Άρθρου 29 του Συντάγματος — Το αίτημα παραδεκτό σε περίπτωση που προβάλλεται ισχυρισμός ζημίας από την καθυστέρηση.

Οι αιτητές προσέβαλαν την απόρριψη της αίτησης για ανανέωση της άδειας οικοδομής τους από κοινού με την μη έγκαιρη κοινοποίηση της απόρριψης σε αυτούς.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας τόσο την επίδικη πράξη όσο και την επίδικη παράλειψη, αποφάσισε ότι:

1. Οι πράξεις της διοίκησης και ειδικότερα οι πράξεις διακριτικής εξουσίας πρέπει να είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένες.

Η υποχρέωση της διοίκησης να αιτιολογεί τις πράξεις της γίνεται πιο επιτακτική όταν πρόκειται για πράξεις που έχουν δυσμενή αποτελέσματα για το διοικούμενο ή όταν πρόκειται για αποφάσεις συλλογικών οργάνων, ιδίως μάλιστα όταν αυτές λαμβάνονται κατά πλειοψηφία διότι οι αποφάσεις των οργάνων αυτών αναμένεται να λαμβάνονται κατόπιν διαβουλεύσεων των μελών τους.

Αιτιολογία που διατυπώνεται κατά γενικό και αόριστο τρόπο, ώστε να μην προκύπτει με ποια στοιχεία μορφώθηκε η κρίση ή πρόκριση της διοίκησης, είναι αόριστη γιατί ο Δικαστής δεν έχει στη διάθεση του συγκεκριμένα στοιχεία επιδεκτικά δικαστικής εκτίμησης και άσκησης του δικαστικού ελέγχου.

Δεν αποτελεί επαρκή αιτιολογία η αναφορά στην απόφαση γενικών χαρακτηρισμών που μπορούν να εφαρμοσθούν και ισχύσουν για κάθε περίπτωση, ούτε η απλή αναφορά των γενικών όρων του νόμου που μπορούν να τύχουν εφαρμογής σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Κατά κανόνα η αιτιολογία μιας διοικητικής πράξης που εκδίδεται κατόπιν άσκησης διακριτικής εξουσίας πρέπει να περιέχει (α) την πραγματική βάση, δηλαδή τα πραγματικά γεγονότα πάνω στα οποία βασίζεται η διοίκηση, (β) το σκοπό που επιδιώκεται από τη διοίκηση, (γ) τη νομική βάση, δηλαδή πρέπει να μνημονεύει τον εφαρμοζόμενο στη συγκεκριμένη περίπτωση νομικό κανόνα και (δ) την υπαγωγή των γεγονότων που σχετίζονται με την υπόθεση στον εφαρμοζόμενο νομικό κανόνα.

Με βάση τα πιο πάνω, η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη, γιατί δεν περιέχει τα πιο πάνω στοιχεία.

2. Η κοινοποίηση της απόφασης των καθ' ων η αίτηση έγινε εν προκειμένω μετά την καταχώριση της προσφυγής.

Εγείρεται ερώτημα αν μετά την κοινοποίηση της απόφασης των καθ' ων η αίτηση στους αιτητές η Προσφυγή μένει χωρίς αντικείμενο όσον αφορά τη δεύτερη θεραπεία.

Έχοντας υπόψη του τις σχετικές αποφάσεις το Δικατήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι αιτητές δικαιούνται στο δεύτερο αι-τητικό της προσφυγής τους.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.

Αναφερόμενες υποθέσεις:

Δημοκρατία ν. Φιλιππίδη κ.ά. (1989) 3 Α.Α.Δ. 292,

J.M.C. Polytrade ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 294,

Στεφανίδης και Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 367,

Γεωργίου ν. Δημοκρατίας (1989) 3 Α.Α.Δ. 589,

Κούλλουρος ν. Δήμου Μέσα Γειτονιάς (1991) 4 Α.Α.Δ. 1764,

Panayiotopoulou-Toumazi v. Nicosia Municipality (1985) 3(D) C.L.R. 2405,

Παντελίδης κ.ά. ν. Δήμου Στροβόλου (1993) 4 Α.Α.Δ. 1828.

Προσφυγή.

Προσφυγή με την οποία προσβάλλεται η απόφαση του Δήμου Λεμεσού να μην ανανεώσει την παραχωρηθείσα άδεια οικοδομής αναφορικά με το ακίνητο των αιτητών.

Γ. Κακογιάννης με Π. Παύλου, για τους Αιτητές.

Τ. Καρακάννα, για Κ. Μιχαηλίδη και Γ. Ποταμίτη, για τους Καθ' ων η αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ.: Οι αιτητές με την παρούσα προσφυγή ζητούν την πιο κάτω θεραπεία:-

"1. Δήλωση του δικαστηρίου ότι η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση που λήφθηκε στις 6.5.1993 και η οποία γνωστοποιήθηκε τηλεφωνικά στους δικηγόρους των Αιτητών κατά/ή περί την 21.9.1993, να απορρίψουν την αίτηση των Αιτητών για ανανέωση της άδειας οικοδομής με αριθμό 29446 ημερομηνίας 25.9.1984 (Δ.Μ 565/83) αναφορικά με το ακίνητο των Αιτητών με αριθμό εγγραφής 34660 που βρίσκεται στην οδό Γλάδστωνος στη Λεμεσό και/ή η άρνηση τους να ανανεώσουν την εν λόγω άδεια οικοδομής και διαζευκτικά η απόφαση των Καθ' ων η Αίτηση για απόρριψη της αίτησης των Αιτητών, στην έκταση που αφορά στο έργο που ήδη εκτελέστηκε, είναι άκυρη και στερείται οποιουδήποτε έννομου αποτελέσματος.

2. Δήλωση του δικαστηρίου ότι η παράλειψη των Καθ' ων η Αίτηση να γνωστοποιήσουν στους Αιτητές την απόφαση που αναφέρεται πιο πάνω, αμέσως και σε κάθε περίπτωση μέσα σε προθεσμία που δεν ξεπερνούσε τις τριάντα μέρες, είναι άκυρη και η σχετική απόφαση όφειλε να είχε κοινοποιηθεί."

Οι αιτητές είναι ιδιοκτήτες ενός ακινήτου, Τεμάχιον υπ' αρ. 20/1 Φυλ./Σχ. LIV/58.3III το οποίον ευρίσκεται στην οδό Γλάδστωνος, περιοχή Αγίας Ζώνης, στη Λεμεσό.

Κατά ή περί την 25/7/1983 οι αιτητές υπέβαλαν στο Δήμο Λεμεσού αίτηση για έκδοση άδειας οικοδομής ενός κτιριακού συγκροτήματος επί του πιο πάνω ακινήτου, αποτελούμενου εκ καταστημάτων, γραφείων και διαμερισμάτων. Συμφώνως της πιο πάνω άδειας το ποσοστόν δομήσεως όλου του συγκροτήματος θα ήταν 1.89%.

Κατά ή περί την 25/9/1984 οι καθ' ων η αίτηση εξέδωσαν την αιτηθείσα άδειαν οικοδομής.

Κατά το χρόνο εκδόσεως της άδειας ο συντελεστής δομήσεως του επίδικου ακινήτου ήταν 2.09% και ο ανώτατος επιτρεπόμενος αριθμός ορόφων δώδεκα, αφαιρούμενης εκ του εμβαδού του ακινήτου της εκτάσεως της δεσμευτικής ρυμοτομίας.

Το κτιριακό συγκρότημα για το οποίο εξασφαλίστηκε η πιο πάνω άδεια οικοδομής θ' αποτελείτο από τις ακόλουθες μονάδες κτιρίων:-

(I) Κτίριο Α: υπόστεγος χώρος σταθμεύσεως και έντεκα όροφοι διαμερίσματα.

(II) Κτίριο Β: υπόστεγος χώρος σταθμεύσεως και εννέα όροφοι διαμερίσματα.

(III) Κτίριο Γ: υπόγειος χώρος σταθμεύσεως, ισόγειο με μεσοπάτωμα, καταστήματα και τρεις ορόφοι διαμερίσματα.

(IV) Κτίριο Δ: ως κτίριο Γ.

(V) Κτίριο Ε: υπόγειος χώρος σταθμεύσεως, ισόγειο με είσοδο από την οδό Γλάδστωνος, ισόγειο και μεσοπάτωμα, τράπεζα και έξι ορόφοι γραφεία.

(VI) Κτίρο Ζ: υπόγειος χώρος σταθμεύσεως με είσοδο από την οδό Γλάδστωνος, ισόγειο και μεσοπάτωμα, τράπεζα και δύο ορόφοι γραφεία.

Κατά τη 17/11/1987 η πιο πάνω άδεια οικοδομής ανανεώθηκε για περίοδο ενός χρόνου, δηλαδή μέχρι τη 17/11/1988, παρ' όλον ότι οι εγκριθείσες με την πιο πάνω άδεια οικοδομής οικοδομικές εργασίες δεν είχαν αρχίσει.

Την 31/12/1987 δημοσιεύθηκε στο Παράρτημα Τρίτο, Μέρος Ι της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας η Κ.Δ.Π. 328/87, δυνάμει της οποίας το ακίνητο των αιτητών εμπίπτει στη Ζώνη Κα3 και στη Ζώνη Εβ3. Στη Ζώνη Εβ3 ο ανώτατος συντελεστής δομήσεως είναι 1.60% και ο ανώτατος επιτρεπόμενος αριθμός ορόφων πέντε.

Η ανέγερση του πιο πάνω κτιριακού συγκροτήματος άρχισε την 23/3/1988.

Οι καθ' ων η αίτηση με επιστολή τους ημερομηνίας 13/5/1992 πληροφόρησαν τους αιτητές ότι η άδεια οικοδομής είχε λήξει στις 17/11/1988 και έκτοτε δεν είχε ανανεωθεί. Τους πληροφόρησαν επίσης ότι η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών χωρίς άδεια οικοδομής αποτελεί ποινικό αδίκημα.

Οι αιτητές, μέσω του αρχιτέκτονα τους, απέστειλαν επιστολή ημερομηνίας 3/6/1992 προς τους καθ' ων η αίτηση με την οποία ζητούσαν την ανανέωση της πιο πάνω άδειας οικοδομής.

Οι καθ' ων η αίτηση με επιστολή τους ημερομηνίας 10/6/1992 απέρριψαν το αίτημα των αιτητών για ανανέωση της πιο πάνω άδειας οικοδομής.

Εναντίον της πιο πάνω απόφασης οι αιτητές καταχώρησαν την Προσφυγή Αρ. 608/92, την οποία όμως απέσυραν μετέπειτα.

Οι αιτητές με επιστολή τους ημερομηνίας 28/8/1992, μέσω των δικηγόρων τους, ζήτησαν από τους καθ' ων η αίτηση όπως τους χορηγηθεί χαλάρωση των προνοιών της Ζώνης Εβ3, η οποία καθορίστηκε με την Κ.Δ.Π. 328/87, και τους καλούσαν όπως δηλώσουν ότι το δημόσιο συμφέρον απαιτούσε την ανανέωση της άδειας οικοδομής με βάση το νομικό καθεστώς που ίσχυε πριν τη δημοσίευση της Κ.Δ.Π. 328/87.

Επιστολή προς το Δήμο Λεμεσού απέστειλε επίσης και ο αρχιτέκτονας των αιτητών.

Στις 28/1/1993 ο κ. Μιχάλης Ιακωβίδης, δημοτικός υπάλληλος, επισκέφθηκε το υπό ανέγερση κτιριακό συγκρότημα και ετοίμασε μία έκθεση. Συμφώνως της έκθεσης αυτής κατά την 28/1/1993 είχαν ανεγερθεί τα κάτωθι κτίρια:-

Κίτριο Α:	Είχε άδεια για έντεκα ορόφους, συμπληρώθηκαν οι δύο και ανεγείρετο ο τρίτος.
Κτίριο Β:	Είχε άδεια για εννέα ορόφους, συμπληρώθηκαν οι δύο και ανεγείρετο ο τρίτος όροφος.
Κτίριο Γ:	Είχε άδεια για ισόγειο και τρεις ορόφους και είχε αποπερατωθεί.
Κτίριο Δ:	Είχε άδεια για ισόγειο και τρεις ορόφους και είχε αποπερατωθεί.
Κτίριο Ε:	Είχε άδεια για ισόγειο, μεσοπάτωμα και έξι ορόφους, συμπληρώθηκε το ισόγειο, το μεσοπάτωμα μετετράπη σε όροφο και ανηγέρθησαν ακόμα τρεις ορόφοι.
Κτίριο Ζ:	Είχε άδεια για υπόγειο χώρο σταθμεύσεως, ισόγειο, μεσοπάτωμα και δύο ορόφους και είχε αποπερατωθεί.

Τα κτίρια τα οποία είχαν αποπερατωθεί, δηλαδή τα κτρια Γ, Δ και Ζ εμπίπτουν στη Ζώνη Κα3, ενώ τα υπόλοιπα εμπίπτουν στη Ζώνη Εβ3.

Οι αιτητές με επιστολή των δικηγόρων τους ημερομηνίας 16/2/1993 εζήτησαν και πάλιν από τους καθ' ων η αίτηση την ανανέωση της αρχικής άδειας οικοδομής.

Το Δημοτικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 10/3/1993 εξέτασε την αίτηση των αιτητών για ανανέωση της επίδικης άδειας οικοδομής και αποφάσισε όπως ζητήσει νομική γνωμάτευση κατά πόσο η επίδικη άδεια οικοδομής είναι ανανεώσιμη δυνάμει του Νόμου 97(1)/92, ο οποίος ετροποποίησε τον Περί Ρυθμίσεως Οδών και Οικοδομών Νόμο, Κεφ. 96.

Τέτοια συμβουλή δόθηκε από τους δικηγόρους Χρύσης Δημητριάδης & Σία τη 13/4/1993.

Το Δημοτικό Συμβούλιο κατά τη συνεδρία του ημερομηνίας 6/5/1993 αποφάσισε όπως απορρίψει την αίτηση των αιτητών για ανανέωση της άδειας οικοδομής.

Οι αιτητές πληροφορήθηκαν προφορικά για την πιο πάνω απόφαση των καθ' ων η αίτηση όταν σε τηλεφωνική επικοινωνία των δικηγόρων τους με αξιωματούχο των καθ' ων η αίτηση κατά ή περί την 21/9/1993 αναφέρθηκε προφορικά ότι οι καθ' ων η αίτηση είχαν απορρίψει την αίτηση των αιτητών για ανανέωση της άδειας οικοδομής από 6/5/1993.

Στις 19/10/1993 ο Δημοτικός Γραμματέας του Δήμου Λεμεσού με επιστολή του κοινοποίησε στους αιτητές την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ν' απορρίψει την αίτηση τους για ανανέωση της επίδικης άδειας οικοδομής.

Η παρούσα προσφυγή καταχωρίστηκε στις 7/10/1993, δηλαδή προτού γίνει η γραπτή κοινοποίηση της απόφασης από τους καθ' ων η αίτηση.

Οι καθ' ων η αίτηση στην ένσταση τους ήγειραν προδικαστικές ενστάσεις ισχυριζόμενοι ότι η παρούσα προσφυγή είναι εκπρόθεσμη και ότι η απόφαση που προσβάλλεται με την παρούσα προσφυγή δεν είναι εκτελεστή πράξη αλλά επιβεβαιωτική προηγούμενης.

Ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση συμφώνησε ότι η άρνηση του Δήμου Λεμεσού ν' ανανεώσει την άδεια οικοδομής, ως η επιστολή των δικηγόρων των αιτητών είναι εκτελεστή διοικητική πράξη και ότι η προσφυγή δεν είναι εκπρόθεσμη.

Ανάμεσα στους νομικούς ισχυρισμούς που προβλήθηκαν εκ μέρους των αιτητών για ακύρωση της επίδικης απόφασης ήταν και αυτός της πλημμελούς και αόριστης αιτιολογίας.

Παραθέτω αυτούσια την προσβαλλόμενη απόφαση.

"Αναφέρομαι στο πιο πάνω θέμα και σας διαβιβάζω τα πιο κάτω:

1. Η αίτηση σας με ημερομηνία 26.2.93 για ανανέωση της άδειας οικοδομής, συζητήθηκε στη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου της 6ης Μαΐου 1993 και απερρίφθη.

2. Οι λόγοι της απόρριψης είναι:

α. Το εκτελεσθέν έργον είναι παράνομο,

β. Το μη εκτελεσθέν έργον δεν επηρεάζει το ήδη εκτελεσθέν.

γ. Το δημόσιον συμφέρον.

3. Ο Δήμος αρνείται και απορρίπτει τους ισχυρισμούς σας ότι έχουν προκληθεί στους πελάτες σας ζημιές εξ' αιτίας του και ότι υπέχει οποιανδήποτε ευθύνη έναντι των πελατών σας για ενδεχόμενες ζημιές."

Οι πράξεις της διοίκησης και ειδικότερα οι πράξεις διακριτικής εξουσίας πρέπει να είναι επαρκώς και δεόντως αιτιολογημένες.

Στην απόφαση Στεφανίδης και άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 367, στη σελίδα 388, ο κ. Α. Λοΐζου, Πρόεδρος, εκδίδοντας την απόφαση της Ολομέλειας ανέφερε τα εξής σχετικά με το Δημόσιο Συμφέρο:-

"Είναι καθιερωμένη αρχή ότι απλή επίκληση του δημοσίου συμφέροντος δεν αποτελεί αιτιολογία. Αν πρόκειται η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος να προσφέρει στήριξη σε μια διοικητική ενέργεια θα πρέπει να συγκεκριμενοποιείται με αναφορά σε περιστατικά, έτσι που να αποκτά το απαραίτητο περιεχόμενο που θα αποκαλύπτει το συλλογισμό και θα επιτρέπει το δικαστικό έλεγχο. Η εξειδίκευση του δημοσίου συμφέροντος επιβάλλεται από της πλευράς της προστασίας του ατομικού συμφέροντος του επηρεζομένου. (Βλέπε απόφαση Ολομέλειας στην Νεόφυτος Παπαγεωργίου ν. Δημοκρατίας (1990) 3 Α.Α.Δ. 1254. Σχετικές επίσης είναι η Ανδρέας Σκαρπάρης ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (1993) 4 Α.Α.Δ. 476, όπως και η απόφαση της Ολομέλειας στη Φωκάς ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 114."

Με βάση τα πιο πάνω κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιτιολόγητη, γιατί δεν περιέχει τα πιο πάνω στοιχεία και για το λόγο αυτό η επίδικη απόφαση ακυρώνεται.

Οι αιτητές στο αιτητικό τους ζητούν θεραπεία αναφορικά με την παράλειψη των καθ' ων η αίτηση να κοινοποιήσουν στους αιτητές την απόφαση τους μέσα στην προθεσμία που τάσσει το Σύνταγμα.

Οι αιτητές επιμένουν στην έκδοση της Δήλωσης που ζητούν στην παράγραφο 2 του Πίνακα "Α" επειδή η μεγάλη και αδικαιολόγητη καθυστέρηση στη λήψη και/ή κοινοποίηση της απόφασης έχει προκαλέσει σ' αυτούς πολύ μεγάλη ζημιά.

Οι αιτητές πληροφορήθηκαν την απόφαση των καθ' ων η αίτηση τηλεφωνικά στις 21/9/1993. Η παρούσα προσφυγή καταχωρίστηκε στις 7/10/1993. Η κοινοποίηση δε της απόφασης των καθ' ων η αίτηση έγινε μετά την καταχώριση της προσφυγής στις 19/10/1993 (Παράρτημα 4 στη γραπτή αγόρευση για τους αιτητές).

Το ερώτημα που εγείρεται εδώ είναι αν μετά την κοινοποίηση της απόφασης των καθ' ων η αίτηση στους αιτητές η Προσφυγή μένει χωρίς αντικείμενο όσον αφορά τη δεύτερη θεραπεία. Για το θέμα αυτό ο αδελφός Δικαστής κ. Χρυσοστομής στην απόφαση Αχιλλέας Φωτίου Κούλλουρου ν. Δήμου Μέσα Γειτονιάς (1991) 4 Α.Α.Δ. 1764, λέγει τα εξής:-

"Συνεπώς, ο αιτητής με το να προχωρήσει και στην ουσία, δεν έχει χάσει το έννομο του συμφέρον για το θέμα της παράλειψης, ενόψει της ισχυριζόμενης ζημιάς που υπέστη και υφίσταται και συνεπώς, μπορεί να διεκδικήσει και τις δύο θεραπείες που ζητά με την προσφυγή του."

Η πιο πάνω θέση του Δικαστή Χρυσοστομή υποστηρίζεται από τις σχετικές με το θέμα αυτό αποφάσεις στην Υπόθεση Panayiotopoulou-Toumazi v. Nicosia Municipality (1985) 3(D) C.L.R. 2405, στη σελίδα 2411 και στην Νίκος Χ. Παντελί-δης κ.ά. ν. Δήμου Στροβόλου (1993) 4 Α.Α.Δ. 1828.

Έχοντας υπόψη μου τις πιο πάνω αποφάσεις κατέληξα στο συμπέρασμα ότι οι αιτητές δικαιούνται στο δεύτερο αιτητικό της προσφυγής τους.

Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή επιτυγχάνει.

Οι καθ' ων η αίτηση να πληρώσουν τα έξοδα των αιτητών τα οποία να υπολογισθούν από τον Πρωτοκολλητή.

Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία