|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2935
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
< FONT FACE="Arial,Arial">ΣΥΝΕΚΔΙΚΑΖΟΜΕΝΕΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΑΡ.
< FONT FACE="Arial,Arial">895/96 και 913/96.
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
< FONT FACE="Arial,Arial">ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 895/96.
Μεταξύ:
Παναγιώτη Κουτσουπίδη,
Αιτητή
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Καθ΄ ων η αίτηση.
_________________
< FONT FACE="Arial,Arial">ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 913/96.
Μεταξύ:
Φρόσως Χατζηλούκα,
Αιτήτριας
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,
Καθ΄ ων η αίτηση.
_________________
27 Νοεμβρίου, 1997
.Για τον Αιτητή στην 895/96: Α. Κωνσταντίνου.
Για την Αιτήτρια στην 913/96: Α. Λυκούργου (κα.) για Τ. Παπαδόπουλο.
Για τους Καθ΄ ων η αίτηση: Α. Βασιλειάδης, Ανώτερος Δικηγόρος της
Δημοκρατίας εκ μέρους του Γεν. Εισ.
Για το Ενδιαφερόμενο Μέρος: Α. Σ. Αγγελίδης.
_________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι πιο πάνω προσφυγές έχουν συνεκδικαστεί επειδή στρέφονται κατά της ίδιας διοικητικής πράξης - της προαγωγής του Σόλωνα Κασίνη ("Ε.Μ.") στη θέση του Ανώτερου Λειτουργού Βιομηχανίας, Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.
Η σύσταση του Διευθυντή υπέρ του Ε.Μ. έχει διαδραματίσει δεσπόζοντα ρόλο στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης. ΄Εχει δεχθεί τα συνδυασμένα πυρά των συνηγόρων των δύο αιτητών. Επιβάλλεται η παράθεση της:
"Με βάση τα τρία κριτήρια στο σύνολό τους, την προσωπική γνώση που έχω και για τους πέντε υποψηφίους καθώς και τις πληροφορίες που πήρα από τους άμεσα προϊσταμένους τους σ΄ ότι αφορά την προσφορά και την καταλληλότητα τους για την υπό πλήρωση θέση, συστήνω για προαγωγή τον Κασίνη Σόλωνα.
Ο Κασίνης διαθέτει την προσωπικότητα και το δυναμισμό που χρειάζονται για την υπό πλήρωση θέση. Αναπτύσσει πρωτοβουλία σε μεγάλο βαθμό σε σύγκριση με τους λοιπούς υποψηφίους και μπορεί να εργάζεται με τον ελάχιστο βαθμό εποπτείας, ιδιότητα που είναι απαραίτητη για τη θέση αυτή. Συγκρινόμενος με τους ανθυποψηφίους του μπορεί να ανταποκριθεί με περισσότερη επάρκεια στις διοικητικές και οργανωτικές απαιτήσεις της θέσης Ανώτερου Λειτουργού Βιομηχανίας.
Συστήνοντας τον Κασίνη δεν παρέλειψα να λάβω υπόψη μου ότι υστερεί σε αρχαιότητα έναντι του ανθυποψηφίου του Κουτσουπίδη Παναγιώτη. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι ο Κασίνης δεν υστερεί σε αξία και προσόντα και υπό το φως των ιδιοτήτων που διαθέτει και στις οποίες αναφέρθηκα πιο πάνω, κρίνω ότι η αρχαιότητα δεν μπορεί να κλίνει την πλάστιγγα υπέρ του Κουτσουπίδη.
Συγκρίνοντας τον Κασίνη με τον Τσιμίλλη Κυριάκο ο οποίος διαθέτει το πλεονέκτημα, σημειώνω ότι ο συστηνόμενος υπερέχει ουσιαστικά σε αρχαιότητα (πέραν των επτά χρόνων στην παρούσα τους θέση) και υπερέχει, έστω και οριακά, σε αξία.
Συστήνοντας τον Κασίνη, έλαβα επίσης υπόψη ότι και οι υποψήφιοι Χατζήπαπας και Χατζηλούκα διαθέτουν το πλεονέκτημα, ο Κασίνης όμως υπερέχει έναντι τους σε αξία και αρχαιότητα που είναι μεν οριακή στην παρούσα τους θέση αλλά ουσιαστική στην προηγούμενη και, περιπλέον, διακρίνεται και στις ιδιότητες στις οποίες αναφέρθηκα πιο πάνω και οι οποίες είναι απαραίτητες στον κάτοχο της υπό πλήρωση θέσης."
Η προσβαλλόμενη απόφαση αμφισβητείται και από τους δύο αιτητές. Οι τελευταίοι διατείνονται, ανάμεσα σ΄ άλλα, ότι πάσχει λόγω έλλειψης αιτιολογίας και ουσιούδους πλάνης. Παράθεση του σχετικού μέρους της θα καταστήσει ευχερέστερη την κατανόηση των επιδίκων θεμάτων:
"Η Επιτροπή, αφού έλαβε υπόψη όλα τα ενώπιόν της ουσιώδη στοιχεία και με βάση τα καθιερωμένα κριτήρια στο σύνολό τους - αξία, προσόντα, αρχαιότητα - τη σύσταση και τα σχετικά αιτιολογικά που πρόβαλε ο Γενικός Διευθυντής, έκρινε ότι ο ΚΑΣΙΝΗΣ Σόλωνας, ο οποίος, όπως αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες αξιολογήσεις, υπερέχει των ανθυποψηφίων του σε αξία και έχει υπέρ του την αιτιολογημένη σύσταση του Γενικού Διευθυντή, υπερέχει γενικά των άλλων υποψηφίων, τον επέλεξε ως τον πιο κατάλληλο και αποφάσισε να προσφέρει σ΄ αυτόν προαγωγή στη μόνιμη (Τακτ. Προϋπ.) θέση Ανώτερου Λειτουργού Βιομηχανίας, Υπηρεσίες Εμπορίου και Βιομηχανίας.
Επιλέγοντας τον Κασίνη η Επιτροπή δεν παρέλειψε να σημειώσει ότι ο ανθυποψήφιος του Κουτσουπίδης Παναγιώτης υπερέχει του επιλεγέντος σε αρχαιότητα (κατά τρία χρόνια και έξι μήνες στην παρούσα τους θέση). Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι οι δύο υποψήφιοι έχουν κατά τα πέντε τελευταία χρόνια τις ίδιες αξιολογήσεις, εκτός από το 1993 κατά το οποίο ο Κασίνης υπερέχει του Κουτσουπίδη στο στοιχείο της διευθυντικής ικανότητας, το γεγονός ότι ο Κασίνης δεν υστερεί έναντι του Κουτσουπίδη σε προσόντα καθώς και το ότι έχει υπέρ του την αιτιολογημένη σύσταση του Γενικού Διευθυντή η οποία προσθέτει στο στοιχείο της αξίας, η Επιτροπή έκρινε ότι αυτός γενικά υπερέχει και είναι πιο κατάλληλος για να προαχθεί.
Η Επιτροπή δεν παρέλειψε επίσης να σημειώσει ότι οι άλλοι τρεις ανθυποψήφιοι του επιλεγέντος, Χατζήπαπας Γεώργιος, Χατζηλούκα Φρόσω και Τσιμίλλης Κυριάκος, διαθέτουν το πλεονέκτημα, προσόν το οποίο ο επιλεγείς δεν κατέχει. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι ο επιλεγείς υπερέχει έναντι των υποψηφίων αυτών σε αξία και αρχαιότητα, και επιπλέον, έχει υπέρ του την αιτιολογημένη σύσταση του Γενικού Διευθυντή, η οποία συνάδει με τα στοιχεία των Φακέλων και στην οποία γίνεται ιδιαίτερη αναφορά ως προς τις ιδιότητες και δυνατότητες του Κασίνη να ανταποκριθεί πιο αποτελεσματικά στα καθήκοντα της υπό πλήρωση θέσης, η Επιτροπή έκρινε ότι αυτός γενικά υπερέχει και είναι πιο κατάλληλος για προαγωγή στη θέση Ανώτερου Λειτουργού Βιομηχανίας."
Λόγοι ακυρώσεως
.Προσφυγή 895/96 - Αιτητής Παναγιώτης Κουτσουπίδης
.Ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή υποστήριξε ότι η σύσταση του Διευθυντή είναι άκυρη και πεπλανημένη. Υποστήριξε συναφώς ότι η σύσταση του Διευθυντή συγκρούεται με τα στοιχεία των φακέλων επειδή και οι δύο υποψήφιοι έχουν την ίδια γενική βαθμολογία στις εμπιστευτικές εκθέσεις των τελευταίων 11 ετών (1985-95), ο αιτητής δεν υστερεί σε προσόντα έναντι του Ε.Μ. και ο αιτητής υπερέχει σε αρχαιότητα κατά 3 χρόνια και 6 μήνες.
Ειδικότερα υποστήριξε ότι η θέση του Διευθυντή ότι το Ε.Μ. "αναπτύσσει πρωτοβουλία σε μεγάλο βαθμό σε σύγκριση με τους λοιπούς υποψηφίους
" συγκρούεται με το περιεχόμενο των εμπιστευτικών εκθέσεων επειδή τα τελευταία 5 έτη οι δύο υποψήφιοι είχαν ακριβώς την ίδια βαθμολογία στο στοιχείο "Πρωτοβουλία". Η σύσταση του Διευθυντή προσβάλλεται και σαν αντιφατική κατά τρόπο που συνιστά δυσμενή διάκριση σε βάρος του αιτητή. ΄Οπως το έχει θέσει ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή: "Ενώ συγκρίνοντας τον αιτητή με το Ε.Μ. ο Διευθυντής αποφάνθηκε ότι η αρχαιότητα - των 3 1/2 ετών - δεν μπορεί να κλίνει την πλάστιγγα υπέρ του αιτητή συγκρίνοντας το Ε.Μ. με τους υποψηφίους Χατζήπαπα και Χατζηλούκα (αιτήτρια στην Προσφυγή 913/96) υπερτόνισε την έναντι αυτών αρχαιότητα του Ε.Μ., αρχαιότητα που είναι μεν οριακή στην παρούσα τους θέση αλλά ουσιαστική στην προηγούμενη εφαρμόζοντας δύο μέτρα και δύο σταθμά".Αποτελεί σταθερή θέση της νομολογίας μας ότι οι συστάσεις του Διευθυντή αποτελούν πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές στοιχείο κρίσεως (Βλ. Δημοκρατία ν. Χριστούδη, Α.Ε. 1636/21.6.96, Δήμος Λευκωσίας ν. Κοσμά, Α.Ε. 1608/17.6.96, Κέντα ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1576/30.10.96, Δημοκρατία ν. Ψωμά, Α.Ε. 1
979/17.10.97)
Ο Διευθυντής έχει τη δυνατότητα να εκτιμήσει τις ανάγκες της θέσης και η σημασία της σύστασης του έγκειται στο γεγονός ότι εμπεριέχει τη γνώμη του ως προς το ποιός από τους υποψηφίους είναι ο αξιότερος από την άποψη των ικανοτήτων και των ιδιοτήτων που απαιτούν τα καθήκοντα της θέσης (Βλ. Στυλιανού κ.α. ν. Δημοκρατίας (1994) 3 Α.Α.Δ. 387, 399). ΄Εχει επίσης νομολογηθεί ότι η βαρύτητα μιας σύστασης εξαρτάται από το βαθμό στον οποίο συνάδει προς τα στοιχεία του φακέλου (Βλ. Στυλιανού, πιο πάνω σελ. 399 και Βασιλείου ν. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1524/27.2.97). Οι συστάσεις του Διευθυντή πρέπει, σύμφωνα με ρητή νομοθετική πρόνοια, να είναι αιτιολογημένες (Βλ. άρθρο 35(4) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου, 1990 (Ν 1/90))
.Και εγείρεται λοιπόν το ερώτημα κατά πόσο οι επίδικες συστάσεις ικανοποιούν την πιο πάνω νομοθετική απαίτηση.
Σύμφωνα με τη σύσταση του Διευθυντή το Ε.Μ. "αναπτύσσει πρωτοβουλία σε μεγάλο βαθμό σε σύγκριση με τους λοιπούς υποψηφίους ....." . Εφόσον ο Διευθυντής έχει προβεί σε σύγκριση η μόνη πηγή δικαστικού ελέγχου της σύγκρισης είναι οι υπηρεσιακές εκθέσεις. Εξέταση τους αποκαλύπτει ότι κατά τα τελευταία 5 έτη ο αιτητής και το Ε.Μ. είχαν ακριβώς την ίδια βαθμολογία ("εξαίρετος") στο στοιχείο της πρωτοβουλίας. Διαπιστώνεται, επομένως, πως η πιο πάνω θέση του Διευθυντή - ότι το Ε.Μ. αναπτύσσει πρωτοβουλία σε μεγάλο βαθμό σε σύγκριση με τους λοιπούς υποψηφίους - κλονίζεται από τα στοιχεία του φακέλου. Για το λόγο αυτό τυγχάνει αναιτιολόγητη (Βλ. Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, 1929-59, σελ. 188: "Είναι πλημμελής αιτιολογία της πράξεως, ήτις ού μόνον δεν στηρίζεται εις τα στοιχεία του φακέλλου, αλλ΄ αντιθέτως κλονίζεται εξ αυτών")
.Υπάρχει και άλλος λόγος ο οποίος καθιστά την σύσταση του Διευθυντή αναιτιολόγητη. Κατά τη διαδικασία της σύγκρισης του Ε.Μ. με τον αιτητή Κουτσουπίδη η κατά 3 1/2 έτη αρχαιότητα του τελευταίου δεν "μπορεί - σύμφωνα με τη σύστασητου Διευθυντή - να κλίνει την πλάστιγγα υπέρ του". Ωστόσο στη διαδικασία της σύγκρισης του Ε.Μ.
με την αιτήτρια Χατζηλούκα, η οριακή - κατά ένα μήνα - στην "παρούσα θέση αλλά ουσιαστική στην προηγούμενη αρχαιότητα" του Ε.Μ. προσέδιδε στον τελευταίο υπεροχή. Βλέπουμε λοιπόν ότι η σύσταση του Διευθυντή περιλαμβάνει αντιφατικές προτάσεις σε σχέση με την αξία της αρχαιότητας οι οποίες αναιρούν η μια την άλλη, και είναι, για το λόγο αυτό αναιτιολόγητη (Βλ. Πορίσματα Νομολογίας, πιο πάνω, σελ. 186-187: "Καθιστά αναιτιολόγητον την πράξιν. Αιτιολογία ... περιλαμβάνουσα αντιφατικάς προτάσεις αναιρούσας αλλήλας 257/52). Από ακριβώς την ίδια αντίφαση πάσχει και η απόφαση της Ε.Δ.Υ. σε σχέση με το ζήτημα της αρχαιότητας του Ε.Μ. σε σύγκριση με τους δύο αιτητές. Κρίνεται για τον ίδιο λόγο και η προσβαλλόμενη απόφαση αναιτιολόγητη.Περαιτέρω η αρχαιότητα των υπαλλήλων που κατέχουν την ίδια θέση κρίνεται με βάση την ημερομηνία του διορισμού ή της προαγωγής στη συγκεκριμένη θέση (Βλ. ΄Αρθρο 49(1) του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου 1990 (Ν 1/90)). Επομένως η αναφορά του Διευθυντή στην αρχαιότητα στην προηγούμενη θέση έχει παραβιάσει το πιο πάνω άρθρο 49(1) του Νόμου. Από τη στιγμή που ένας υποψήφιος υπερέχει - οριακά έστω - σε αρχαιότητα στην τελευταία θέση η αναφορά στην αρχαιότητα της προηγούμενης θέσης είναι νομικώς ανεπίτρεπτη. Αυτό που μετρά είναι η αρχαιότητα στην
παρούσα θέση. ΄Ενας υποψήφιος μπορεί να έχει παραμείνει για πολλά χρόνια στην προηγούμενη θέση επειδή δεν είχε προηγουμένως κριθεί κατάλληλος για ανέλιξη. Επομένως ο Νόμος με πολύ σοφό τρόπο προσδιορίζει την αρχαιότητα με αναφορά στη συγκεκριμένη θέση.Για τους λόγους, που έχουν εκτεθεί πιο πάνω, η σύσταση του Διευθυντή καθώς και η προσβαλλόμενη απόφαση στερούνται αιτιολογίας. Ακολουθεί πως η Ε.Δ.Υ., έχει ενεργήσει κατά παράβαση του πιο πάνω άρθρου 35(4) του Νόμου 1/90, το οποίο απαιτεί όπως οι συστάσεις
του Διευθυντή είναι αιτιολογημένες και κατά παράβαση των αρχών του διοικητικού δικαίου οι οποίες επιβάλλουν όπως οι διοικητικές πράξεις αιτιολογούνται. Η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται λόγω παράβασης Νόμου - του άρθρου 35(4) του Ν 1/90 - και λόγω έλλειψης αιτιολογίας.Ο αιτητής έχει, επίσης, επιδιώξει την ακύρωση της προσβαλλόμενης πράξης και "λόγω πλάνης της Ε.Δ.Υ.". Υποστήριξε ότι η Ε.Δ.Υ. βάσισε ουσιωδώς την επιλογή του Ε.Μ. στην εσφαλμένη αντίληψη ότι αυτός υπερέχει του αιτητή σε αξία "όπως αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες αξιολογήσεις". ΄Οπως επισημαίνεται από την Ε.Δ.Υ. "οι δύο υποψήφιοι έχουν κατά τα πέντε τελευταία χρόνια τις ίδιες αξιολογήσεις, εκτός από το 1993 κατά το οποίο ο Κασίνης - Ε.Μ. - υπερέχει του Κουτσουπίδη - αιτητή". Τις ίδιες αξιολογήσεις είχαν και στη διάρκεια της προηγούμενης πενταετίας.
Είναι νομολογημένο ότι το αρμόδιο για τη διενέργεια προαγωγών όργανο οφείλει να σταθμίσει το σύνολο της σταδιοδρομίας των υποψηφίων και όλα τα στοιχεία τα αναφερόμενα εις την υπαλληλική ικανότητα και ποιότητα τους (Βλ. Πορίσματα Νομολογίας (πιο πάνω) σελ. 355, Georghiades and Another v. Republic (1975) 3 Α.Α.Δ. 143, 151, HjiGregoriou v. Republic (1975) 3 Α.Α.Δ. 477, 483 - απόφαση Ολομέλειας)
.
΄Εχοντας υπόψη το σύνολο της σταδιοδρομίας των δύο υποψηφίων και το περιεχόμενο των εμπιστευτικών εκθέσεων τους κατά τα τελευταία 10 έτη θεωρώ ότι η κρίση της Ε.Δ.Υ. ότι το Ε.Μ. υπερέχει σε αξία οφείλεται σε πλάνη της Ε.Δ.Υ.. Η υπεροχή σε μόνο ένα στοιχείο για μόνο ένα έτος δεν μπορεί να καταλήξει σε διαπίστωση για "υπεροχή σε αξία όπως αντικατοπτρίζεται στις ετήσιες αξιολογήσεις". Επομένως η Ε.Δ.Υ. έχει ενεργήσει κάτω από την πλάνη ότι το Ε.Μ. υπερέχει σε αξία. Η πεπλανημένη διαπίστωση της Ε.Δ.Υ., καθώς φαίνεται από τα πρακτικά, έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης και αποτελεί λόγο ακυρώσεως επειδή το βάθρο της κρίσης της Ε.Δ.Υ. ως προς το ποιός είναι ο καταλληλότερος αφαιρείται εξαιτίας της πλάνης. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται και για αυτό το λόγο (Βλ. Παπαϊωάννου κ.α. (Αρ. 2) ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 713, 723 και Πορίσματα Νομολογίας (πιο πάνω) σελ. 267: "Η πλάνη περί τα πράγματα άγει εμμέσως εις παράβασιν του νόμου και συνιστά λόγο ακυρώσεως"). Η πιο πάνω πλάνη καθιστά την αιτιολογίαν της προσβαλλόμενης πράξης πεπλανημένη (Βλ. Πορίσματα Νομολογίας (πιο πάνω) σελ. 188: "Αιτιολογία πεπλανημένη: Πλάνη είναι η ανυπαρξία πραγμάτων: 263, 440-442/50. Μη νόμιμος θεωρείται η πράξις εφ΄ όσον η αιτιολογία της καταδεικνύεται πεπλανημένη κατά την αντικειμενικήν αυτής υπόστασιν"
).Προσφυγή 913/96, Αιτήτρια Φρόσω Χατζηλούκα
:Η πιο πάνω κατάληξη μου σχετικά με το αναιτιολόγητο της σύστασης του Διευθυντή σφραγίζει και τη μοίρα της προσφυγής 913/96. Η σύσταση έχει κριθεί αναιτιολόγητη ως αντιφατική σε σχέση με το ζήτημα της αρχαιότητας του Ε.Μ. έναντι και των δύο αιτητών. ΄Εχει επίσης, σε ότι αφορά την αιτήτρια, κριθεί ως παραβιάζουσα το άρθρο 49(1) του Νόμου 1/90 σε σχέση με την αναφορά της στην αρχαιότητα του Ε.Μ. στην προηγούμενη θέση. Η σύσταση του Διευθυντή υπέρ του Ε.Μ. αποτέλεσε ένα από τους λόγους που οδήγησαν την Ε.Δ.Υ. στην προτίμηση του Ε.Μ. και στην παραγνώριση του προσόντος "πλεονέκτημα" της αιτήτριας.
Η διαπίστωση για το αναιτιολόγητο της σύστασης του Διευθυντή οδηγεί στην επιτυχία της προσφυγής 913/96.
Οι προσφυγές επιτυγχάνουν. Η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώνεται στην ολότητά της. Οι καθ΄ ων η αίτηση να πληρώσουν το ποσό των £300 έναντι των εξόδων του κάθε ενός από τους αιτητές. Καμιά διαταγή για τα έξοδα του Ε.Μ..
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.