|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 865/95
ΕΝΩΠΙΟΝ: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗ, Δ.
Αναφορικά με τα άρθρα 23, 25, 28, 29 και 146 του Συντάγματος
Μεταξύ:
Δρ. Μιλτιάδη Πρωτοπαπά
Αιτητή
και
Συμβουλίου Βελτιώσεως Φρενάρους μέσω
του Προέδρου αυτού Επάρχου Αμμοχώστου
Καθ΄ων η αίτηση
--------------
26 Νοεμβρίου 1997
Για τον αιτητή: κ. Α.Σ. Αγγελίδης.
Για τους καθ΄ων η αίτηση: κα. Μ. Σελίπα.
---------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Ο αιτητής ζητά την ακύρωση της απόφασης η οποία περιέχεται σε επιστολή του καθ΄ου η αίτηση ημερ. 8.9.95, με την οποία απορρίφθηκε αίτησή του για άδεια οικοδομής.
Ο αιτητής είναι κτηνίατρος και με γραπτή συμφωνία ημερ. 9.1.92, αγόρασε το κτήμα, τεμάχιο 112/1, Φ/Σχ. 33/50, στο Φρέναρος. Ακολούθως αποτάθηκε για εξασφάλιση πολεοδομικής άδειας, για ανέγερση κτηνιατρικής κλινικής και κατοικίας στο κτήμα του. Στις 13.2.92 εκδόθηκε η πολεοδομική άδεια και ο αιτητής, στις 15.
5.92, υπέβαλε αίτηση για έκδοση άδειας οικοδομής.Στη συνέχεια προωθήθηκε η διαδικασία εξέτασης της αίτησης και ζητήθηκαν οι απόψεις διαφόρων Κυβερνητικών Τμημάτων.
Κατά τη συνεδρία του καθ΄ου η αίτηση Συμβουλίου Βελτιώσεως Φρενάρους (το Συμβούλιο) ημερ. 8.6.92, εκφράστηκαν από τα επιτόπια μέλη σοβαρές ανησυχίες σχετικά με το ενδεχόμενο πρόκλησης οχληρίας και μετάδοσης ασθενειών, αφού στην κλινική θα περιθάλπονταν ασθενή ζώα.
Στις 17.12.92 εκδόθηκε στον αιτητή, κατόπιν αιτήματος του, άδεια περίφραξης του τεμαχίου του, εκκρεμούσης της μελέτης της αίτησής του για άδεια οικοδομής.
Αν και οι απόψεις των εμπλεκομένων Κυβερνητικών Τμημάτων υπήρξαν θετικές για την έκδοση της άδειας οικοδομής, με την τήρηση ορισμένων όρων, τα επιτόπια μέλη του Συμβουλίου εξακολουθούσαν να εκφράζουν ανησυχίες και επιφυλάξεις για την πιθανότητα μετατροπής της κλινικής σε φάρμα αναπαραγωγής ζώων και τη μετάδοση ασθενειών.
Στις 3.11.93, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει εκ νέου τις απόψεις των εμπλεκομένων Κυβερνητικών Τμημάτων και να επανέλθει επί του θέματος σε μεταγενέστερη συνεδρία του.
Λόγω της καθυστέρησης που σημειώθηκε στην έκδοση της άδειας, ο αιτητής καταχώρησε στις 21.3.94, την προσφυγή 223/94, εναντίον της παράλειψης των καθ΄ων η αίτηση να αποφασίσουν επί της αίτησής του
.Στις 8.9.94 πραγματοποιήθηκε έκτακτη συνεδρία του Συμβουλίου, στην οποία παρακάθησαν η Επαρχιακός Λειτουργός, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, ο Τεχνικός Επιθεωρητής, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, ο Υγειονολόγος Μηχανικός, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, ο Επαρχιακός Κτηνιατρικός Λειτουργός, η νομική σύμβουλος του Συμβουλίου και άλλοι λειτουργοί του Συμβουλίου. Αφού οι εκπρόσωποι των Κυβερνητικών Τμημάτων εξέφρασαν τις απόψεις τους, που ήταν όλες θετικές για την έκδοση της άδειας, υποβλήθηκαν, λόγω των
επιφυλάξεων που εκφράστηκαν από τα επιτόπια μέλη, εισηγήσεις για την προσθήκη και άλλων όρων, σε περίπτωση που θα αποφασίζετο η έκδοση της άδειας, με σκοπό τη διασφάλιση της αποφυγής ρύπανσης, οχληρίας ή άλλης ζημιάς στην περιοχή. Στο πρακτικό αναφέρεται ότι ο Κοινοτάρχης και τα επιτόπια μέλη διατηρούσαν ακόμα επιφυλάξεις γιατί, κατά την άποψή τους, υπήρχε πιθανότητα να μην τηρηθούν οι όροι.Αυτή είναι και η τελευταία συνεδρία, πρακτικό της οποίας βρίσκεται στο φάκελο της Διοίκησης (Κ. 47 στο Τεκμήριο 2). Το επόμενο έγγραφο στο φάκελο (Κ.48) είναι επιστολή των επιτοπίων μελών του Συμβουλίου ημερ. 18.7.95, προς τον Έπαρχο, με την οποία τον πληροφορούσαν ότι εμμένουν στην απόφασή τους για τη μη έκδοση της αιτούμενης άδειας, γιατί θα προκληθεί ρύπανση του υδροφόρου στρώματος, θα είναι εύκολη η εξάπλωση ασθενειών, θα προκαλείται οχληρία και υπήρχε μεγάλη κοινοτική αντίδραση.
Στις 8.9.95 στάληκε η ακόλουθη επιστολή στον αιτητή, υπογραμμένη από τον Έπαρχο σαν Πρόεδρο του Συμβουλίου:
"Αναφέρομαι στην αίτηση σας για παραχώρηση άδειας οικοδομής για την ανέγερση κτηνιατρικής κλινικής και κατοικίας στο τεμάχιο 112/1, Φ/Σχ. 33/50, Φρέναρος, και σας πληροφορώ τα ακόλουθα:
2. Το Συμβούλιο Βελτιώσεως Φρενάρους, αφού μελέτησε την ανωτέρω αίτησή σας, απεφάσισε να μην εγκρίνει την έκδοση της αιτούμενης άδειας οικοδομής γιατί η περιοχή στην οποία βρίσκεται το ανωτέρω κτήμα δεν θεωρείται κατάλληλη για τη λειτουργία κτηνιατρικής κλινικής. Και τούτο γιατί, από την προτιθέμενη λειτουργία της αναμένεται να προκαλείται οχληρία και υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών. Επιπροσθέτως, εγείρονται σοβαροί φόβοι για επηρεασμό της δημόσιας υγείας και του υπογείου υδροφόρου στρώματος της περιοχής."
Σαν αποτέλεσμα, ο αιτητής καταχώρησε την παρούσα προσφυγή.
Στην ένσταση που καταχωρήθηκε εκ μέρους των καθ΄ων η αίτηση δεν επισυνάφθηκε κανένα έγγραφο ή πρακτικό της επίδικης απόφασης. Παρά τις οχλήσεις του δικηγόρου του αιτητή για αποστολή όλων των σχετικών εγγράφων για σκοπούς ετοιμασίας της αγόρευσής του και πάλιν δεν παρουσιάστηκαν οποιαδήποτε έγγραφα. Τελικά, κατόπιν διαταγής του Δικαστηρίου, δόθηκαν τα σχετικά έγγραφα στο δικηγόρο του αιτητή, χωρίς όμως να του δοθεί οποιοδήποτε πρακτικό συνεδρίας του Συμβουλίου, στο οποίο να φαίνεται ότι λήφθηκε η επίδικη απόφαση. Ως εκ τούτου, ο δικηγόρος του αιτητή στηριζόμενος στην απουσία πρακτικού, υποστήριξε ότι δεν υπήρξε ποτέ απόφαση αρμοδίου οργάνου και ότι η κοινοποίηση δεν αποτελεί απόφαση του αρμοδίου συλλογικού οργάνου, η οποία προϋποθέτει σύγκληση συνεδρίας, απαρτία, συζήτηση του θέματος και τήρηση πρακτικών. Υποστήριξε επίσης ότι οι καθ΄ων η αίτηση όφειλαν να εκδόσουν την αιτηθείσα άδεια ενόψει της ήδη εκδοθείσας πολεοδομικής άδειας και ζήτησε την ακύρωση της επίδικης απόφασης.
Η δικηγόρος για τους καθ΄ων η αίτηση παρουσίασε μαζί με τη γραπτή αγόρευσή της, απόσπασμα από τα πρακτικά συνεδρίας του Συμβουλίου ημερ. 7.9.95, στο οποίο περιέχεται η επίδικη απόφαση και είπε ότι δεν βρισκόταν στο φάκελο της διοίκησης κατά την επιθεώρησή του και εκ παραδρομής δεν αποστάληκε στο δικηγόρο του αιτητή μαζί με τα υπόλοιπα έγγραφα.
Ο δικηγόρος του αιτητή στην απαντητική του αγόρευση, αφού αμφισβήτησε την αξία του πρακτικού, υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ενδεχόμενο να συντάχθηκε μεταγενέστερα, ισχυρίστηκε ότι η επίδικη απόφαση είναι αυθαίρετη και αντίθετη προς την πολεοδομική άδεια την οποία δεν αμφισβήτησαν οι καθ΄ων η αίτηση και τις απόψεις των διαφόρων Κυβερνητικών Τμημάτων, οι οποίες ήταν θετικές για την έκδοση της άδειας.
Δεν θα ασχοληθώ με τους ισχυρισμούς που αφορούν τη γνησιότητα του πρακτικού ημερ. 7.9.95. Θα ήθελα όμως να τονίσω σαν θέμα τάξεως, όχι μόνο την ανάγκη τήρησης πρακτικών από συλλογικά όργανα, αλλά και την ανάγκη τήρησης από τη Διοίκηση πλήρως ενημερωμένων φακέλων για σκοπούς διαύγειας και δικαστικού ελέγχου και αποκλεισμό του ενδεχόμενου παρόμοιων αμφισβητήσεων.
Είναι όντως γεγονός ότι τόσο η πολεοδομική αρχή που εξέδωσε την πολεοδομική άδεια, όσο και τα άλλα αρμόδια Κυβερνητικά Τμήματα (Υγειονομείο, Κτηνιατρείο, Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων) εκφράστηκαν θετικά ως προς την έκδοση της άδειας.
Πλην των σημειωμάτων/επιστολών που βρίσκονται στους διοικητικούς φακέλους, τα διάφορα Κυβερνητικά Τμήματα εξέφρασαν τις απόψεις τους και προφορικά ενώπιον του Συμβουλίου, όταν κλήθηκαν προς τούτο. Παραθέτω απόσπασμα από τα πρακτικά της συνεδρίας του Συμβουλίου, ημερ. 8.9.94, όπου συνοψίζονται οι απόψεις τους:
"4. Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι η αίτηση για έκδοση Πολεοδομικής άδειας υποβλήθηκε στο Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, ως Πολεοδομική Αρχή, στις 6 Φεβρουαρίου, 1992, και παράλληλα ο αιτητής προέβη σε σχετική δημοσίευση σε δύο ημερήσιες εφημερίδες. Μετά τη δημοσίευση δεν υποβλήθηκε ένσταση για την προτεινόμενη ανάπτυξη από οποιονδήποτε. Στη συνέχεια η αίτηση εξετάστηκε και εκδόθηκε Πολεοδομική άδεια πριν εκπνεύσει περίοδος τριών μηνών.
5. Ο Επαρχιακός Κτηνιατρικός Λειτουργός ανέφερε ότι οι απόψεις του Τμήματος του ήταν και εξακολουθούν να είναι θετικές όσον αφορά την έκδοση άδειας οικοδομής γιατί δεν προβλέπεται η δημιουργία προβλημάτων από τη λειτουργία της προτεινόμενης κτηνιατρικής κλινικής εφόσον εφαρμοστούν οι όροι που έθεσαν το Τμήμα του και οι Υγειονομικές Υπηρεσίες.
6. Ο κ. Κουλλαπής ανέφερε ότι δεν προβλέπεται ρύπανση των γειτονικών κτημάτων ούτε επηρεασμός των διατρήσεων της περιοχής γιατί αυτές βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από το κτήμα του αιτητή.
7. Η κ. Κωνσταντινίδου εξήγησε ότι το κτήμα του αιτητή βρίσκεται μεταξύ δύο κτηνοτροφικών ζωνών και εμπίπτει σε γεωργική ζώνη στην οποία δεν απαγορεύονται αναπτύξεις όπως είναι η προτεινόμενη κτηνιατρική κλινική."
Στα πρακτικά της συνεδρίας ημερ. 7.9.95, αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Στην παρουσία της δικηγόρου του Συμβουλίου κας Μαρίας Σελίπα συζητήθηκε σε έκταση η ανωτέρω υπόθεση για την οποία ο αιτητής προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο γιατί μέχρι σήμερα δεν πήρε καμμιά απάντηση πάνω στην αίτηση του και η οποία είναι ορισμένη για τις 11.9.1995. Αρχικά τόσο ο Πρόεδρος όσο και η κα Σελίπα αναφέρθηκαν στο ιστορικό και στις εξελίξεις του όλου θέματος, απάντησαν σε διάφορα ερωτήματα των συνέδρων, επεξήγησαν τη δύσκολη νομική θέση στην οποία βρίσκεται το Συμβούλιο και κάλεσαν το Συμβούλιο όπως προχωρήσει στη λήψη θετικής ή αρνητικής απόφασης πάνω στη σχετική αίτηση.
Στη συνέχεια και αφού αποχώρησαν από την αίθουσα συνεδριάσεων του Συμβουλίου τόσο η κα Σελίπα όσο και όλοι οι παρακαθήμενοι, εκτός από τον πρακτικογράφο, ο Πρόεδρος τόνισε ότι εφόσον εξεδόθη πολεοδομική άδεια θα πρέπει να εκδοθεί και άδεια οικοδομής στην οποία μπορούν να τεθούν διάφοροι όροι προς αποφυγή οποιωνδήποτε ανεπιθύμητων καταστάσεων, πρόκλησης οχληρίας και άλλων.
Ακολούθησε εκτενής συζήτηση και διαφωνούντος του Προέδρου αποφασίσθηκε όπως μη παραχωρηθεί η ζητούμενη άδεια οικοδομής γιατί η περιοχή στην οποία θα ανεγερθεί η προτεινόμενη οικοδομή δε θεωρείται κατάλληλη για τη λειτουργία κτηνιατρικής κλινικής γιατί αναμένεται να προκαλείται οχληρία, υπάρχει κίνδυνος εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών και επιπρόσθετα εγείρονται φόβοι για επηρεασμό της δημόσιας υγείας και του υπόγειου υδροφόρου στρώματος της περιοχής."
Συμφωνώ με τη θέση του δικηγόρου του αιτητή ότι οι λόγοι της απόρριψης της αίτησης του αιτητή βρίσκονται σ΄αντίθεση με τις απόψεις των ειδικών που εκφράστηκαν επί των θεμάτων που τους αφορούσαν. Περαιτέρω, δεν υπάρχει καμιά αιτιολογία για την αντίθεση των καθ΄ων η αίτηση με τις απόψεις αυτές.
Στην υπόθεση Συλβέστρου & Κιτρομηλίδη Λτδ και Άλλων ν. Δημοκρατίας, Υπ. Αρ. 907/93 και 983/93, ημερ. 25.10.95, αναφέρονται τα ακόλουθα:
"Αποτελεί επίσης βασική αρχή της νομολογίας πως το αρμόδιο διοικητικό όργανο πρέπει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις συστάσεις της αρμόδιας τεχνικής επιτροπής ή των εμπειρογνωμόνων που κλήθηκαν από τη διοίκηση να βοηθήσουν. Παραγνώριση των συστάσεων αυτών χωρίς αιτιολογία καθιστά την επίδικη απόφαση άκυρη (βλ. σχετικά, Φαρμακευτική Οργάνωση Κύπρου ν. Δημοκρατίας, Υπ. Αρ. 634/84, ημερ. 26.7.91 και τις αποφάσεις στις οποίες παραπέμπει).
Υιοθετώ όσα λέχθηκαν πιο πάνω, που εφαρμόζονται και στην παρούσα περίπτωση και κρίνω ότι η επίδικη απόφαση πρέπει ν΄ ακυρωθεί.
Περαιτέρω, κρίνω ότι η αρμόδια αρχή για έκδοση άδειας οικοδομής δεσμεύεται, κατά την εξέταση αιτήσεων προς αυτήν, από οποιαδήποτε εκδοθείσα πολεοδομική άδεια, ως προς τη συγκεκριμένη ανάπτυξη για την οποία εκδόθηκε η πολεοδομική άδεια και τους περιλαμβανομένους σ΄αυτήν όρους. Η πολεοδομική άδεια προηγείται της άδειας οικοδομής, αποτελεί δε συνάμα και απαραίτητη προϋπόθεσή της. Η αρμόδια αρχή για έκδοση άδειας οικοδομής δεν μπορεί να ασκήσει οποιοδήποτε ιεραρχικό έλεγχο επί της ήδη εκδοθείσας από την πολεοδομική αρχή άδειας, ούτε να αμφισβητήσει τελεσίδικη πολεοδομική άδεια. Η εξουσία της περιορίζεται στη διασφάλιση των προνοιών του περί Οδών και Οικοδομών Νόμου και των εκδοθέντων δυνάμει τούτου Κανονισμών, σε όποιο βαθμό δεν συγκρούονται με τις πρόνοιες του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου. Σχετική είναι η υπόθεση Ζαντή ν. Επάρχου Λευκωσίας, Υπ. Αρ. 1131/91, ημερ. 23.12.92, από την οποία παραθέτω τα πιο κάτω, με τα οποία συμφωνώ.
"... Η πολεοδομική άδεια είναι πραγματοπαγής χρονικής διάρκειας 3 ετών (Βλ. Άρθρο 28 και τροποποιητικό νόμο 91(1)/92). Συνεπώς η πολεοδομική άδεια είναι καθοριστική για την αναπτυξιακή υπόσταση του ακίνητου στο οποίο αφορά. Η πολεοδομική άδεια αποτελεί ενιαίο διοικητικό μέτρο καθοριστικό τόσο για τη φύση της επιτρεπόμενης ανάπτυξης όσο και τους όρους κάτω από τους οποίους μπορεί να συντελεστεί (Άρθρο 25).
.................................. .................................................. .......................
Μετά την ενεργοποίηση του Ν. 90/72 η άδεια οικοδομής η οποία προβλέπεται στον περί Οδών και Οικοδομών Νόμο, Κεφ. 96, έπαυσε να αποτελεί το θεμέλιο για την οικοδομική ανάπτυξη. Η εμβέλεια της περιορίζεται στην εκτέλεση της ανάπτυξης που εξουσιοδοτείται με την πολεοδομική άδεια και τον καθορισμό λεπτομερειών που δεν προσδιορίζονται σ΄αυτή. Το Άρθρο 85(1) προβλέπει ότι υπερισχύουν οι διατάξεις του Ν. 90/72 έναντι των προνοιών του Κεφ. 96 σε οποιοδήποτε βαθμό και έκταση οι διατάξεις των δύο νόμων ή κανονισμών που εκδόθηκαν ή εκδίδονται βάσει των προνοιών τους, συγκρούονται μεταξύ τους. (Βλ. επίσης τροποποιητικό νόμο, Ν. 56/82). ..
...........................Η πολεοδομική άδεια συνιστά αυτοτελή πράξη, εκτελεστή σ΄ όλη την έκταση της, καθοριστική για τα δικαιώματα του ιδιοκτήτη να προβεί σε ανάπτυξη της γης στην οποία αναφέρεται. (Για τα χαρακτηριστικά και συνέπειες προπαρασκευαστικών πράξεων βλ. Τσάτσου - Η Αίτησις Ακυρώσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σελ. 124 κ.ε., Στασινόπουλου - Δίκαιον των Διοικητικών Πράξεων, σελ. 123 κ.ε., και
Frangos & Others v. Republic (1982) 3 C.L.R. 53). Η πολεοδομική άδεια αποτελεί το θεμέλιο, την προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης για την παροχή άδειας οικοδομής. Χωρίς το θεμέλιο αυτό δεν παρέχεται εξουσία στην αρμόδια, βάσει του Κεφ. 96, αρχή να εξετάσει τη δυνατότητα παροχής άδειας οικοδομής. Ο κάτοχος πολεοδομικής άδειας ο οποίος απευθύνεται για άδεια οικοδομής, δεσμεύεται εκ προοιμίου από αυτή εφόσο αυτό τούτο το δικαίωμα του για ανάπτυξη στοιχειοθετείται από τους όρους της. Η άδεια οικοδομής ορθά χαρακτηρίζεται ως άδεια για την εκτέλεση των εγκριθέντων με την πολεοδομική άδεια έργων. Η εξουσία της αρμοδίας αρχής περιορίζεται ουσιαστικά στον καθορισμό των όρων της εκτέλεσης."
Σαν αποτέλεσμα, η προσφυγή αυτή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται, με £250.- έξοδα εις βάρος των καθ΄ων η αίτηση.
Γ. Χρυσοστομής
Δ.
/ΚΧ"Π