|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2521
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Υπόθεση Αρ. 627/95
ΕΝΩΠΙΟΝ
: Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ.Αναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Γεωργίας Βάνια Σπανιά, από τη Λευκωσία Αι τήτριας
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
1. Υπουργού Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης
2. Γενικού Λογιστή
Καθ΄ων η αίτηση
- - - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ
: 16 Οκτωβρίου, 1997.ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ:
Για την αιτήτρια: Ι. Νικολάου.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Μ. Φλωρέντζος.
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Με την προσφυγή αυτή η αιτήτρια ζητά τις ακόλουθες θεραπείες:-
"1. Διακήρυξη του Δικαστηρίου ότι η άρνηση και/ή παράλειψη του καθ΄ ου η αίτησις υπ΄ αρ. 1 να προάξει τον Βάνια Σπανιά εις τον βαθμό του Λοχία, αναδρομικά από 1.12.87, συμφώνως του άρθρου 16Β του περί Συντάξεων Νόμου, ως ετροποποιήθη ειδικότερα από τους Νόμους 47/87 και 61/90, είναι άκυρη και στερείται οιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.
2. Διακήρυξη του Δικαστηρίου ότι η άρνηση και/ή παράλειψη του καθ΄ου η αίτησις υπ΄ αρ. 2 να χορηγήσει στην αιτήτρια και το τέκνο της τα ωφελήματα και/ή συντάξεις που ρυθμίζονται στο άρθρο 16Β του περί Συντάξεων Νόμου ως ετροποποιήθη, είναι άκυρη και στερείται οιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.
3. Διακήρυξη του Δικαστηρίου ότι η διοικητική πράξη και/ή απόφαση των καθ΄ ων η αίτησις με την οποία καθορίστηκε και/ή χορηγήθηκαν στην αιτήτρια και το τέκνο της τα ωφελήματα και/ή δικαιώματα συντάξεως ποσού £4.610,72 και ποσού £268,35 είναι άκυρη και στερείται οιουδήποτε εννόμου αποτελέσματος.".
Ο Βάνιας Σπανιάς ενεγράφη στην Αστυνομία το 1964 και νυμφεύτηκε την αιτήτρια το 1969. Από το γάμο τους απέκτησαν ενα γυιό. Οι υπηρεσίες του Β. Σπανιά στην Αστυνομία τερματίστηκαν από 1.8.73 και επαναπροσλήφθηκε στις 16.7.94, ως Αστυφύλακας. Στις 23.7.74 και καθώς υπηρετούσε σε αποστολή στην περιοχή του αεροδρομίου Λευκωσίας μαζί με συνάδελφό του, απωλέσθηκαν τα ίχνη του και αγνοείτο η τύχη του. Ο συνάδελφός του, με τον οποίο υπηρετούσε βρέθηκε την επομένη νεκρός. Αργότερα, μετά από σχετικές έρευνες και λήψη μαρτυριών ο Αρχηγός της Αστυνομίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Β. Σπανιάς σκοτώθηκε κατά την 24.7.74, ενώ βρισκόταν σε διατεταγμένη υπηρεσία, και κάτω από συνθήκες σχετιζόμενες με τα γεγονότα της Τουρκικής Εισβολής. Στη συνέχεια εκδόθηκε από το Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού διάταγμα διαχείρησης της περιουσίας του Β. Σπανιά και καταβλήθηκαν στους νόμιμους κληρονόμους του οι οφειλόμενοι μισθοί και απολαβές του, όπως βεβαιούται με έγγραφο του Αρχηγού Αστυνομίας, ημερομηνίας 2.7.75.
Η αιτήτρια, με επιστολή της ημερομηνίας 3.11.78 προς τον Αρχηγό της Αστυνομίας, αποτάθηκε για σύνταξη. Με απόφασή του ημερομηνίας 31.1.80, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε τη χορήγηση φιλοδωρήματος, δυνάμει του άρθρου 5 του περί Συντάξεων Νόμου και τη μεταβίβαση της σύνταξης, δυνάμει του Μέρους ΙΙ του ιδίου Νόμου, στις χήρες και τα τέκνα τεσσάρων μελών της Αστυνομικής Δύναμης, περιλαμβανομένου του Β. Σπανιά. Με βάση την απόφαση αυτή καταβλήθηκε στην αιτήτρια το ποσό των £1.696,37 ως φιλοδώρημα, καταβάλλεται δε επίσης σ΄ αυτήν το ποσό των £44.01 ως μηνιαία σύνταξη.
Ακολούθως η αιτήτρια αποτάθηκε για πρόσληψη στην Αστυνομική Δύναμη. Το αίτημά της όμως δεν έγινε αποδεκτό, με το αιτιολογικό ότι δεν υπήρχαν κενές θέσεις.
Στις 8.11.94, οι δικηγόροι της αιτήτριας απηύθυναν την πιο κάτω επιστολή στον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως:-
"Ενεργούμε ως δικηγόροι της κας Γεωργίας Σπανιά και του κου Ανδρέα Σπανιά συζύγου και τέκνου του Αστυφύλακα Βάνια Σπανιά, ο οποίος διορίσθηκε στην Αστυνομία Κύπρου τον Σεπτέμβριο του 1964 και αποσπάσθηκε στην Κυπριακή Υπηρεσία Πληροφοριών (ΚΥΠ).
Η τύχη του Βάνια Σπανιά αγνοείται από της 23/7/74, ενώ ευρίσκετο σε εντεταλμένη υπηρεσία με αυτοκίνητο της ΚΥΠ μαζί με τον κο Ανδρέα Μαρνέρο στην περιοχή Αεροδρομίου Λευκωσίας, αγωνιζόμενος κατά της Τουρκικής Εισβολής.
Η Αστυνομία Κύπρου αν και αρχικά θεώρησε τον Βάνια Σπανιά αγνοούμενο, από τον Μάρτιο του 1975 τον θεωρεί νεκρό και γι΄ αυτό απέκοψε τον μισθό του, ο οποίος αποστέλλετο στην σύζυγό του και παραχώρησε σ΄ αυτή μειωμένη σύνταξη χηρίας, σύνταξη, η οποία της χορηγείται μέχρι σήμερα.
Παρά την τροποποίηση του Περί Συντάξεων Νόμου και της χορήγησης και/ή παραχώρησης περισσοτέρων ωφελημάτων σε εξαρτώμενους αστυνομικού, ο οποίος απεβίωσε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, εν τούτοις οι αρμόδιες υπηρεσίες παρέλειψαν αδικαιολόγητα να παραχωρήσουν όλα τα νόμιμα δικαιώματα στους πελάτες μας.
Ειδικώτερα με τον Περί Συντάξεων (Τροποποιητικό) Νόμο του 1987 (Ν. 47/87), ρυθμίστηκε η παραχώρηση για πρώτη φορά σύνταξης σε εξαρτώμενους αστυνομικού, ο οποίος απεβίωσε κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, ανεξάρτητα από τις διατάξεις του άρθρου 16, οι οποίες αφορούν την χορήγηση σύνταξης σε εξαρτώμενους υπαλλήλου, ο οποίος φονεύεται κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του.
Στο άρθρο 3 του Νόμου 47/87 ως τροποποιήθηκε υπό του Νόμου 61/90 ρυθμίζονται τα ακόλουθα:
"16Β.-(1) Ανεξαρτήτως των διατάξεων του άρθρου 16 και τηρουμένων των διατάξεων της δευτέρας επιφυλάξεως του εδαφίου (1) του άρθρου 25, εις περίπτωσιν καθ΄ ην αστυνομικός όστις συνεπλήρωσεν υπηρεσίαν πέντε ή περισσοτέρων ετών αποθάνη-
(α) ενώ διατελεί εν υπηρεσία και εν τη ενεργώ εκτελέσει του καθήκοντος αυτού.
(β) άνευ ιδικής του αμελείας
. και(γ) λόγω περιστάσεων αι οποίαι δύνανται ειδικώς να αποδοθώσιν εις την φύσιν του καθήκοντος αυτού,
η εις την χήραν και τα τέκνα αυτού χορηγητέα σύνταξις είναι εκείνη η οποία θα κατεβάλλετο εις αυτούς εάν ο αποθανών εξηκολούθει να ευρίσκεται εν τη υπηρεσία και απέθνησκε κατά την ημερομηνίαν καθ΄ ην θα συνεπλήρωνε το όριον ηλικίας αναγκαστικής αφυπηρετήσεως, υπολογίζεται δε επί της ανωτάτης βαθμίδος της μισθοδοτικής κλίμακος του βαθμού του αμέσως ανωτέρου του βαθμού τον οποίον ούτος κατείχε κατά την ημέραν του θανάτου του. Η ούτω προστιθεμένη περίοδος υπηρεσίας θεωρείται ως υπηρεσία μετ΄ εισφορών:
Νοείται ότι εάν αι δυνάμει του άρθρου 16 ή του Μέρους ΙΙ χορηγητέαι συντάξεις είναι συνολικώς μεταλύτεραι των δυνάμει του παρόντος άρθρου χορηγητέων συντάξεων καταβάλλονται αι συνολικώς μεγαλύτεραι συντάξεις.
(2) Εν τω παρόντι άρθρω ο όρος "αστυνομικός" έχει την έννοιαν την οποίαν αποδίδει εις τον όρον τούτον ο περί Αστυνομίας Νόμος."
Σύμφωνα με το άρθρο 16 του Νόμου 61/90 η πιο πάνω ρύθμιση ισχύει αναδρομικά από 31 Δεκεμβρίου 1987.
Με βάση τα πιο πάνω η χήρα και το τέκνο του Βάνια Σπανιά δικαιούνται συντάξεως ίσης με τη σύνταξη, την οποία θα έπαιρναν, εάν ο Βάνιας Σπανιάς απέθνησκε κατά την ημερομηνία κατά την οποία θα συμπλήρωνε το όριο αναγκαστικής αφυπηρέτησης. Η σύνταξη αυτή πρέπει να υπολογισθεί επί της ανωτάτης βαθμίδας της μισθοδοτικής κλίμακας του βαθμού του Λοχίου.
Γι΄ αυτό παρακαλούμεν όπως αναθεωρήσετε την χορηγηθείσα σύνταξη στους ως άνω πελάτες μας και χορηγήσετε σ΄ αυτούς αναδρομικά όλα τα νόμιμα δικαιώματά τους.".
Στις 28.12.94 δόθηκε η πιο κάτω απάντηση στην αιτήτρια:-
"Έχω οδηγίες να αναφερθώ στην επιστολή σας προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως με Αρ. Αναφοράς 4017 και ημερομηνία 8.11.94 σχετικά με το πιο πάνω θέμα και να σας πληροφορήσω ότι το θέμα αναθεώρησης της σύνταξης που δίδεται στις χήρες και ορφανά των πεσόντων Αστυνομικών γενικά, το χειρίζεται αρμόδια ο Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας ο οποίος ζήτησε και του δόθηκε κατάλογος όλων των πεσόντων Αστυνομικών.
Αντίγραφο της επιστολής σας διαβιβάστηκε στο Γενικό Λογιστή για ενημέρωση.".
Η σύνταξη της αιτήτριας αναπροσαρμόστηκε με βάση τις πρόνοιες του περί Συντάξεων (Τροποποιητικού) Νόμου του 1993 (Ν. αρ. 43(Ι)/93) και στις 9.5.95 δόθηκε σ΄ αυτήν το ποσό των £4.610,72. Στις 31.5.95 στάληκε σ΄ αυτήν μηνιαία σύνταξη ύψους £268,35.
Στις 10.7.95 καταχωρήθηκε η παρούσα προσφυγή.
Ο δικηγόρος της αιτήτριας υποστηρίζει ότι οι καθ΄ ων η αίτηση είχαν εκ του νόμου οφειλόμενη ενέργεια να προάξουν το Β. Σπανιά στο βαθμό του Λοχία και να παραχωρήσουν στους νόμιμους κληρονόμους του την προβλεπόμενη από τη νομοθεσία σύνταξη. Οι ισχυρισμοί του έχουν βάση τον περί Συντάξεων (Τροποποιητικό) Νόμο του 1987 (αρ. 47/87 και ιδιαίτερα το άρθρο 16Β, το οποίο, σύμφωνα με τη δική του ερμηνεία καλύπτει και την παρούσα περίπτωση. Είναι η θέση του ότι οι
πρόνοιες του πιο πάνω άρθρου δεν καλύπτουν μόνο περιπτώσεις θανάτων επερχομένων μετά την ψήφιση του τροποποιητικού νόμου αρ. 47/87, αλλά όλες τις περιπτώσεις θανάτου αστυνομικού σε ώρα καθήκοντος εφ΄ όσον ο αποθανών συμπλήρωσε πενταετή υπηρεσία πριν το θάνατό του.Ο δικηγόρος για τους καθ΄ ων η αίτηση υποστήριξε ότι δεν υπάρχει εκτελεστή παράλειψη γιατί δεν υπήρχε εκ του νόμου οφειλόμενη ενέργεια να χορηγηθούν τα αιτούμενα ωφελήματα στην αιτήτρια αφού ο νόμος ρυθμίζει μελλοντικά το θέμα και δεν μπορεί να έχει αναδρομική ισχύ ούτως ώστε να καλύψει περιπτώσεις θανάτων που επισυνέβηκαν πριν τη θέσπισή του. Ισχυρίστηκε επίσης ότι η προσφυγή είναι εκπρόθεσμη καθότι οι διατάξεις του Ν. 47/87 εφαρμόστηκαν από τη διοίκηση και είχαν έννομες συνέπειες για την αιτήτρια από το 1987.
Όλα τα επιχειρήματα και αξιώσεις της αιτήτριας βασίζονται στις πρόνοιες του άρθρου 16Β του περί Συντάξεων Νόμου (Κεφ. 311 όπως τροποποιήθηκε), όπως τούτο εκτίθεται στον τροποποιητικό νόμο αρ. 47/87. Οι πρόνοιες του άρθρου αυτού εκτίθενται πιο πάνω, στην επιστολή της αιτήτριας, ημερομηνίας 8.11.1994.
Στο άρθρο αυτό προστέθηκε και τρίτο εδάφιο, με τον τροποποιητικό Νόμο 43(Ι)/93. Το εδάφιο αυτό έχει ως εξής:
"(3) Οι πρόνοιες του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και στην περίπτωση αστυνομικού ο οποίος, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της υπηρεσίας του, πέθανε υπό περιστάσεις οι οποίες απορρέουν από τις συνθήκες που δημιουργήθηκαν μετά την 21η Δεκεμβρίου 1963 ή από την παράνομη δράση της ΕΟΚΑ Β' ή από το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974 ή την τουρκική
Η αιτήτρια δεν δικαιούται στη θεραπεία 1 του αιτητικού της προσφυγής. Η διαδικασία προαγωγών στις τάξεις της Αστυνομίας δεν ρυθμίζεται με βάση τον περί Συντάξεων Νόμο, αλλά με άλλο νόμο και Κανονισμούς. Εκείνο που προνοεί ο περί Συντάξεων Νόμος, όπως τροποποιήθηκε, ειδικά με το Νόμο 47/87, είναι ο
τρόπος υπολογισμού της σύνταξης και δεν υπάρχει πρόνοια για "προαγωγή" εντός της εννοίας του όρου αυτού. Επομένως το αίτημα αυτό της αιτήτριας απορρίπτεται.Όσον αφορά το αιτητικό 2, στην ουσία δεν πρόκειται για παράλειψη αλλά για άρνηση των καθ΄ ων η αίτηση να χορηγήσουν στην αιτήτρια τα συνταξιοδοτικά ωφελήματα που ισχυρίζεται η αιτήτρια ότι δικαιούται με βάση το Ν. 47/87.
Η άρνηση των καθ΄ ων η αίτηση συνάγεται από το ότι ενώ είχαν ενώπιόν τους το αίτημά της για χορήγηση σύνταξης με βάση το Ν. 47/87, της χορήγησαν σύνταξη με βάση το Ν. 43(Ι)/93. Νοουμένου ότι η χορήγηση σύνταξης με βάση και τους δύο πιο πάνω Νόμους δεν είναι δυνατή, αφού ο Ν. 43(Ι)/93 καλύπτει περιπτώσεις που δεν καλύπτονται από το Ν. 47/87, συνάγεται ότι το αίτημα της αιτήτριας για χορήγηση σύνταξης με βάση το Ν. 47/87, απερρίφθη. Πουθενά όμως δεν φαίνονται οι λόγοι της απόρριψής του, ούτε αν και γιατί η περίπτωσή της δεν καλύπτεται από τις πρόνοιες του Ν. 47/87. Οι λόγοι που πρόβαλε ο δικηγόρος για τους καθ΄ ων η αίτηση για τη μη εφαρμογή του Ν. 47/87 στην περίπτωση της αιτήτριας αποτελούν εκ των υστέρων αιτιολογία που δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από το Δικαστήριο (J.M.C. Polytrade v. Δημοκρατίας (1992) 3 ΑΑΔ 294, 301). Η διεξαγωγή της δέουσας έρευνας, η διαπίστωση και αξιολόγηση των στοιχείων που αφορούν την κάθε περίπτωση και η υπαγωγή τους στις διατάξεις του νόμου δεν είναι έργο του Δικαστηρίου αλλά της διοίκησης. Το Δικαστήριο ελέγχει τη νομιμότητα της απόφασης της Διοίκησης. Η ανυπαρξία οποιασδήποτε αιτιολογίας καθιστά ανέφικτο το
δικαστικό έλεγχο.Το θέμα της αιτιολογίας δεν αναπτύχθηκε από το δικηγόρο της αιτήτριας στις γραπτές του αγορεύσεις, προσβάλλεται όμως στο δικόγραφο της αίτησης ως λόγος ακυρότητας της επίδικης απόφασης. Θεωρώ ότι τούτο δεν συνιστά εμπόδιο στην ακύρωση της επίδικης απόφασης. Σχετικές με το θέμα είναι οι υποθέσεις Κώστα Κακούρη και Άλλης ν. Δημοκρατίας (Υποθέσεις αρ. 496/93 και 497/93, ημερομηνίας 28.7.95) και Ανδρέα Κωνσταντίνου ν. Δημοκρατίας (Υπόθεση αρ. 285/94, ημερομηνίας 12.9.95) με τις οποίες συμφωνώ
.Ως αποτέλεσμα η προσφυγή αυτή επιτυγχάνει και η επίδικη απόφαση ακυρώνεται. Επιδικάζονται £200,= υπέρ της αιτήτριας.
(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/ΕΠσ