|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 2224
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Συνεκδικαζόμενες Υποθέσεις
αρ. 704/95 και 705/95
ΕΝΩΠΙΟΝ: Μ. ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ.
Αναφορικά με τo Άρθρο 146 του Συντάγματος.
Υπόθεση Αρ. 704/95
Μεταξύ
:Νίκου Αναστάση Νικολάου, από τη Λάρνακα
Αιτητή
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Υπουργείου Οικονομικών
(Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων)
Καθ΄ων η αίτηση
- - - - - - -
Υπόθεση Αρ. 705/95
Μεταξύ
:TOUCHSTONE DEVELOPMENTS LTD., από τη Λάρνακα
Αιτητώ ν
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Υπουργείου Οικονομικών
(Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων)
Καθ΄ων η αίτηση
- - - - - - -
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 15 Σεπτεμβρίου, 1997.
ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ
:Για τους αιτητές και στις δύο υποθέσεις: Α. Καλλένου (κα) για
Δ. Παπαδόπουλο.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση και στις δύο υποθέσεις: Στ. Χούρη (κα).
- - - - - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Οι δύο αυτές προσφυγές, με διάταγμα του Δικαστηρίου ημερομηνίας 6.6.1997, συνεκδικάζονται. Και οι δύο αφορούν απόφαση του Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων ("Διευθυντής") σχετικά με επιβολή Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών που προέκυψε από αναγκαστική πώληση ακινήτων συνιδιοκτησίας και των δύο αιτητών. Και οι δύο προσφυγές αναφέρονται στα ίδια γεγονότα και στα ίδια νομικά σημεία.
Και οι δύο προσφυγές έχουν ταυτόσημο αίτημα, το ακόλουθο:-
"Δήλωση και/ή Διάταγμα του Δικαστηρίου ότι η πράξη και/ή απόφαση των Καθ΄ ων η αίτηση, η οποία κοινοποιήθηκε στον Αιτητή με ειδοποίηση των Καθ΄ ων η αίτηση ημερομηνίας 22/5/95 για επιβολή στον Αιτητή φορολογίας κεφαλαιουχικών κερδών είναι άκυρη, παράνομη και στερημένη οιουδήποτε αποτελέσματος.".
Και οι δύο αιτητές είναι συνιδιοκτήτες των ακινήτων με αριθμούς εγγραφής 5868 και 7412 και με αριθμούς τεμαχίων 74 και 128 αντίστοιχα που βρίσκονται στα Λειβάδια Λάρνακας.
Τρίτος συνιδιοκτήτης των ίδιων κτημάτων, ο Κώστας Λειβαδιώτης, υπέβαλε αίτηση στο Κτηματολόγιο με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 28 του Κεφ. 224 για την υποχρεωτική διανομή και/ή αναγκαστική πώληση των συνιδιόκτητων κτημάτων. Τελικά τα δύο κτήματα, επειδή με βάση το Νόμο δεν ήταν δυνατό να διανεμηθούν με αναγκαστική πώληση, κατόπιν πλειστηριασμού μεταβιβάστηκαν σε τρίτο πρόσωπο.
Το Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων, διά του Διευθυντή, επέβαλε φορολογία στους αιτητές με βάση τις πρόνοιες του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου, θεωρώντας την αναγκαστική πώληση ως διάθεση ιδιοκτησίας, η οποία υπόκειται σε Φόρο Κεφαλαιουχικών Κερδών.
Οι αιτητές, διά του δικηγόρου τους, υπέβαλαν ένσταση, στις 18.4.1995, για τη φορολογία αυτή. Ο Διευθυντής αποδέχθηκε μερικώς την ένσταση ως προς τον τρόπο υπολογισμού της φορολογίας αλλά απέρριψε την ένσταση σε σχέση με το νόμιμο της επιβολής ή όχι της σχετικής φορολογίας. Η απόφαση του Διευθυντή περιέχεται σε επιστολή προς τους αιτητές, ημερομηνίας 22.5.1995, στην οποία επισύναψε την τελική Ειδοποίηση Επιβολής Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών.
Εναντίον της απόφασης αυτής καταχωρήθηκαν οι δύο αυτές προσφυγές.
Η απόφαση του Διευθυντή που περιέχεται στην επιστολή του ημερομηνίας 22.5.1995 έχει αυτούσια ως εξής:-
"Αναφέρομαι στην ένστασή σας με ημερομηνία 18/4/95 κατά της Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών με αριθμό 950001 και σας πληροφορώ τα πιο κάτω:
Η καταναγκαστική πώληση των χωραφιών σας με αριθμούς εγγραφής 5868 και 7412 στα Λειβάδια Λάρνακας, αποτελεί για σκοπούς του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου, με αριθμό 52/80 και 135/90, διάθεση ιδιοκτησίας η οποία υπόκειται σε Φόρο Κεφαλαιουχικών Κερδών βάσει του άρθρου 10 του ιδίου Νόμου.
Περαιτέρω βάσει του ιδίου Νόμου σας αναφέρω ότι στην τελική φορολογία η οποία σας αποστέλλεται, λήφθηκε υπόψη το κόστος απόκτησης των πιο πάνω χωραφιών και όχι η αγοραία αξία τους κατά την 1/1/80.
Σας εσωκλείω Ειδοποίηση Επιβολής Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών και παρακαλώ να προσέξετε ιδιαίτερα την παράγραφο 7 στο πίσω μέρος της Ειδοποίησης.".
Μοναδικό θέμα που εγείρεται στις προσφυγές αυτές, είναι εάν και κατά πόσο ο Διευθυντής έχει ερμηνεύσει ορθά το άρθρο 10 του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών Νόμου (Νόμος 52/80, όπως έχει τροποποιηθεί) όταν θεωρούσε ότι πώληση με βάση το άρθρο 28 του Κεφ. 224 αποτελεί διάθεση για τους σκοπούς του άρθρου 10.
Το άρθρο 10 του Νόμου έχει ως εξής:-
"10. Διά τους σκοπούς του παρόντος Νόμου διάθεσις ιδιοκτησίας περιλαμβάνει πώλησιν, συμφωνίαν πωλήσεως, ανταλλαγήν, μίσθωσιν, ήτις ενεγράφη συμφώνως προς τας διατάξεις του εκάστοτε εν ισχύϊ περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου και δωρεάν ιδιοκτησίας ως και εγκατάλειψιν χρήσεως ή εκμεταλλεύσεως οιουδήποτε σχετικού δικαιώματος, αλλά δεν περιλαμβάνει-
.............................. .................................................. ......................".
Το πιο πάνω άρθρο, όπως τροποποιήθηκε από τους Νόμους 135/90 και 70(Ι)/94, απαριθμεί τις περιπτώσεις όπου η μεταβίβαση της ιδιοκτησίας δεν θεωρείται διάθεση εντός της εννοίας του Νόμου. Στις περιπτώσεις αυτές δεν περιλαμβάνεται η αναγκαστική πώληση.
Είναι η θέση των αιτητών ότι το άρθρο 28 του Κεφ. 224 διαγράφει μηχανισμό επίλυσης περιουσιακών προβλημάτων και διαφορών και δεν ήταν ποτέ η πρόθεση του Νομοθέτη όταν καθόρισε αυτούς τους μηχανισμούς να επιβαρύνει με φορολογία εκείνους τους ιδιοκτήτες που δεν είχαν καμιά ανάμειξη και δεν ενεργοποίησαν οι ίδιοι αυτούς τους μηχανισμούς.
Για ενδυνάμωση της θέσης αυτής οι αιτητές επικαλούνται τις πρόνοιες του τροποποιητικού Νόμου 148/85 που απάλλαξε οποιασδήποτε φορολογίας την αποζημίωση που δίδεται από το Κράτος σε ιδιοκτήτη γης που απαλλοτριώθηκε δυνάμει του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου.
Δεν νομίζω ότι οι πρόνοιες αυτής της Νομοθεσίας βοηθούν τους αιτητές. Αντίθετα, όπου ο Νομοθέτης θέλησε να εξαιρέσει από τη φορολογία οποιαδήποτε διάθεση ακίνητης ιδιοκτησίας το έπραξε ρητά. Τόσο ο τροποποιητικός Νόμος 148/85 όσο και οι πρόνοιες του άρθρου 1
0 του Νόμου 52/80 εξαιρούν συγκεκριμένες περιπτώσεις. Η πώληση διά πλειστηριασμού με βάση το άρθρο 28 του Κεφ. 224 δεν εξαιρείται της φορολογίας από καμιά πρόνοια οποιουδήποτε Νόμου. Το άρθρο 10 εξαιρεί ρητά τις περιπτώσεις διάθεσης ακίνητης ιδιοκτησίας που δεν υπόκεινται σε φορολογία. Σ΄ αυτές δεν περιλαμβάνεται η παρούσα περίπτωση.Ο ορισμός της λέξης "διάθεσις" είναι τόσο ευρύς που περιλαμβάνει κάθε μεταβίβαση ή αποξένωση ακίνητης ιδιοκτησίας από τον εγγεγραμμένο ιδιοκτήτη προς τρίτο πρόσωπο εκτός από τις περιπτώσεις που αναφέρονται ρητά στο άρθρο 10. Η πώληση διά πλειστηριασμού από τους συνιδιοκτήτες σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 28 του Κεφ. 224 αποτελεί διάθεση περιουσίας σύμφωνα με το άρθρο 10. Εάν από την τέτοια διάθεση προέκυψε κέρδος σύμφωνα με το άρθρο 2 του Νόμου αρ. 52/80, τότε έχει εφαρμογή το άρθρο 4, που αναφέρει:-
"Τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος Νόμου, και τηρουμένων των εν τω παρόντι Νόμω εμπεριεχομένων εξαιρέσεων, επί παντός κέρδους λόγω διαθέσεως ιδιοκτησίας, επιβάλλεται και καταβάλλεται φόρος κατά συντελεστήν είκοσι τοις εκατόν επί του τοιούτου κέρδους.".
Στην υπόθεση
Adis Ltd. v. Republic (1986) 3 CLR 900 ο Δικαστής Λοΐζου (όπως ήταν τότε), ερμηνεύοντας το άρθρο 10 αναφέρει στη σελίδα 908:-"It is clear from the aforesaid exposition that the transaction in question is a disposal within the meaning of Section 10 of the Law. The definition of this term is so wide that it covers all kinds of transfers or alienation of the beneficial title to an asset from one person to another except the four instances enumerated in the said section to which I shall be shortly making a brief reference. It is clear that whenever the ownership in assets changes or their owner divests himself of his rights or interest over them in a manner including sale, exchange or gift, there is a disposal, the reasons behind such change of ownership being irrelevant.".
Οι αιτητές ισχυρίζονται ότι η πώληση της ιδιοκτησίας τους εφόσον έγινε χωρίς τη θέλησή τους δεν πρέπει να θεωρηθεί διάθεση ιδιοκτησίας και ως εκ τούτου δεν έπρεπε να επιβληθεί στους αιτητές φορολογία Κεφαλαιουχικών Κερδών.
Δεν συμφωνώ με τη θέση αυτή. Η πώληση των ακινήτων έγινε κατόπιν αίτησης συνιδιοκτήτου τους γιατί τα ακίνητα δεν ήταν δυνατό, με βάση τις πρόνοιες του σχετικού Νόμου, να διανεμηθούν. Οι λόγοι που επέβαλαν την πώληση ή την αλλαγή της ιδιοκτησίας είναι άσχετοι και δεν καλύπτονται από τις εξαιρέσεις του άρθρου 10.
Για τους λόγους αυτούς βρίσκω ότι ορθά ο Διευθυντής ερμήνευσε το άρθρο 10 του Νόμου και η απόφασή του για επιβολή Φόρου Κεφαλαιουχικών Κερδών ήταν εύλογη υπό τις περιστάσεις.
Οι προσφυγές αποτυγχάνουν και απορρίπτονται με £200,= έξοδα υπέρ των καθ΄ ων η αίτηση.
Οι επίδικες αποφάσεις επικυρώνονται.
(Υπ.) Μ. Κρονίδης, Δ.
/ΕΠσ