|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 4 ΑΑΔ 949
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΡ. 601/96
.ΕΝΩΠΙΟΝ
: Π. ΚΑΛΛΗ, Δ.Αναφορικά με το άρθρο 146 του Συντάγματος.
Μεταξύ:
Χρύσανθου Σαββίδη,
Αιτητή,
και
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Υπουργείου Εσωτερικών,
Καθ΄ ων η αίτηση.
_________________
15 Απριλίου, 1997
.Για τον αιτητή : Ν. Λοΐζου.
Για τους καθ΄ ων η αίτηση: Γ. Παπαϊωάννου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας
εκ μέρους του Γεν. Εισ.
__________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
Η παρούσα προσφυγή στρέφεται κατά της απόφασης των καθ΄ ων η αίτηση με την οποία απέρριψαν την αίτηση του αιτητή "για να θεωρηθεί εκτοπισμένος και/ή να του αντικαταστήσουν και/ή να του ανανεώσουν την προσφυγική του ταυτότητα". Στρέφεται, επίσης, κατά της παράλειψης των καθ΄ ων η αίτηση να τον θεωρήσουν "εκτοπισμένο και/ή να ανανεώσουν την προσφυγική του ταυτότητα".
Τα πραγματικά περιστατικά τα οποία περιβάλλουν την προσφυγή έχουν ως πιο κάτω:
Με αίτηση επί του νενομισμένου εντύπου (Υ.Ε.Α 10.5 - Κ.18 στο Φακ. Τεκ. 1), ημερ. 13.6.95, προς τον Λειτουργό Εγγραφής ο αιτητής ζήτησε όπως εγκριθεί η αντικατάσταση της προσφυγικής του ταυτότητας. Σαν διεύθυνση "συνήθους διαμονής αμέσως πριν και μέχρι την Τουρκική εισβολή" δήλωσε την "Οδό Μιαούλη αρ. 33, Μόρφου". Η πιο πάνω διεύθυνση δηλώθηκε σαν "η μόνιμος διαμονή του" και σε σχετική επιστολή του προς τον Λειτουργό Εγγραφής, ημερ. 13.6.95.
Η αίτηση του αιτητή εξετάστηκε από Λειτουργό του Τμήματος Καταγραφής - τον Χρ. Δήμαρχο. Ο τελευταίος με σχετικό σημείωμα του (Κ.22-30 στο Φακ. Τεκ.1), ημερ. 19.9.95, εισηγήθηκε την απόρριψη της αίτησης. Κατέληξε στην εισήγηση εκείνη μετά που έλαβε υπόψη, ανάμεσα σ΄ άλλα, τα πιο κάτω στοιχεία και πληροφορίες
:"(1) Δεν υπάρχει κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος στο όνομα των αιτητών στη Μόρφου.
(2) Είναι και οι δύο - ο αιτητής και η σύζυγος του - καταχωρημένοι ως
ψηφοφόροι στους εκλογικούς καταλόγους 1972/73 της Γαλάτας, ενώ
δεν είναι στους αντίστοιχους της Μόρφου.
(3) Η σύζυγος του όταν αντικατέστησε το δελτίο ταυτότητάς της στις
8.5.1973 ως διεύθυνση δήλωσε τη Γαλάτα.
(4) Στις αιτήσεις τους γι΄ απόκτηση εκλογικού βιβλιαρίου δήλωσαν και οι
δύο ότι δεν είναι εκτοπισμένοι.
(5) Από έρευνα στο Γραφείο Επάρχου Λευκωσίας φαίνεται ότι όταν ο
αιτητής ενέγραψε στις 10.3.1973 τον υιό του Μάριο - γεννήθηκε στις
9.3.1973 - ως διεύθυνση διαμονής δήλωσε τη Γαλάτα.
(6) Η κα. Στυλιανή Θεοδουλίδου - θεία του αιτητή - ανέφερε ότι ο
αιτητής από τον καιρό που παντρεύτηκε μέχρι την εισβολή διέμενε
οικογενειακώς σε ιδιόκτητο σπίτι στη Γαλάτα.
(7) Δύο πρώην συνάδελφοι του αιτητή - επιθυμούν όπως παραμείνουν
ανώμυμοι - ανέφεραν ότι είχαν την εντύπωση ότι ο αιτητής μέχρι
την εισβολή διέμενε οικογενειακώς στη Γαλάτα.
(8) Η κα. Αφρούλα Α. Αθηνοδώρου, ανέφερε ότι νοικίασαν την οικία
του αιτητή στη Γαλάτα μετά το πραξικόπημα. Επίσης ανέφερε ότι
δεν θυμάται που διέμενεν η οικογένεια του αιτητή ή εάν η οικία του
ήταν νοικιασμένη και προηγουμένως.
(9) Οι γονείς του αιτητή κατέχουν τη με αρ. 35827 ελεγμένη προσφυγική
ταυτότητα με τόπο εκτοπισμού την Ενορία Χρυσηλίου στη Μόρφου και
όχι στην οδό Μιαούλη 33, που όπως ισχυρίζεται διέμενε ο αιτητής. Τα
πεθερικά του δεν είναι εκτοπισμένοι."
Η εισήγηση του πιο πάνω λειτουργού υιοθετήθηκε από τον Λειτουργό Καταγραφής με συνέπεια την απόρριψη της αίτησης του αιτητή.
Μετά που ο αιτητής είχε πληροφορηθεί για την απόρριψη της αίτησης του (Βλ. επιστολή ημερ. 4.10.95, Κ.31 στο Φακ. Τεκ. 1) ζήτησε αναθεώρηση της σχετικής απόφασης μέσω του δικηγόρου του. Το αίτημα του δεν ικανοποιήθηκε και ο αιτητής καταχώρησε την προσφυγή με αρ. 904/95. Η προσφυγή εκείνη αποσύρθηκε μετά από δήλωση του συνήγορου των καθ΄ ων η αίτηση ότι θα γίνει νεά έρευνα και επανεξέταση της υπόθεσης. Σύμφωνα με τον συνήγορο τους
"τούτο κατέστη αναπόφευκτο, μεταξύ άλλων, διότι με την αγόρευση του αιτητή κατατέθησαν στοιχεία που αντικρούουν μέρος του υλικού στο οποίο στηρίχθηκε η προσβαλλόμενη απόφαση".Τα στοιχεία που κατατέθηκαν με την γραπτή αγόρευση του δικηγόρου του αιτητή ήταν
:(1) Πιστοποιητικό ημερ. 1.11.95, το οποίο υπογράφεται από κάποιο Τάκη
Ευσταθίου "εκ Μόρφου και τώρα κάτοικο Λευκωσιας" (Κ.77 στο Φακ.
Τεκ. 1). Σύμφωνα με το πιστοποιητικό αυτό ο αιτητής διέμενε με τους
γονείς του στην οδό Μιαούλη αρ. 33, Μόρφου, την οποία ενοικίαζαν από
τον ίδιο - τον Τάκη Ευσταθίου - από "τον Φεβρουάριο του 1956 μέχρι
τέλους 1971 οπότε μετακόμισαν στην ιδιόκτητη κατοικία τους, δρόμος
Μόρφου-Καπουτίου".
(2) Πιστοποιητικό από τον κάθε ένα από τους Κοινοτάρχες Αγίου Μάμαντος, Μόρφου, Αγίας Παρασκευής, Μόρφου και Αγίου Γεωργίου, Μόρφου, ημερ. 7.12.95 (Κ.74-76 στο Φακ. Τεκ. 1) σύμφωνα με το οποίο κατά την "περίοδο 1972-1974, μέχρι την Τουρκική εισβολή", ο αιτητής διέμενε στην Μόρφου σε οικία που βρίσκεται στο δρόμο Μόρφου-Καπουτίου παρά τη γέφυρα
Οβγού.
(3) Πιστοποιητικό του Πρωτοπρεσβύτερου Χαράλαμπου Κούρρη (Κ.26
στο Φακ. Τεκ. 1) σύμφωνα με το οποίο μετά το γάμο του ο αιτητής
έμενε "στο σπίτι του κήπου τους στο δρόμο Μόρφου-Καπουτίου".
(4) Φωτοτυπία της προσφυγικής ταυτότητας του πατέρα του αιτητή
στην οποία σαν τόπος εκτοπισμού αναφέρετο "Χρυσηλίου Μόρφου".
(5) Αντίγραφο του Εκλογικού Καταλόγου του χωρίου Γαλάτας (Κ. 53-70
στο φάκελο Τεκ. 1).
(6) ΄Ενορκες δηλώσεις των πιο πάνω Στυλιανής Θεοδουλίδου και
Αφρούλας Αθηνοδώρου, ημερ. 7.12.96, με τις οποίες διαψεύδουν
τα όσα τους αποδίδονται πιο πάνω από τον Λειτουργό Χρ. Δήμαρχο.
Η αγόρευση του δικηγόρου του αιτητή μαζί με τα πιο πάνω πιστοποιητικά
και ενόρκους δηλώσεις διαβιβάσθηκε στους καθ΄ ων η αίτηση. Τα όσα αναφέρονται στην αγόρευση σχολιάσθηκαν ως ακολούθως από τον πιο πάνω Λειτουργό - Χρ. Δήμαρχο (Βλ. Κ.90-95 στο Φακ. Τεκ.1):
Τα πιο πάνω πιστοποιητικά - του Τάκη Ευσταθίου, των τριών Κοινοταρχών και του πρωτοπρεσβύτερου Χαρ. Κούρρη - δεν λήφθηκαν υπόψη γιατί φέρουν τον αιτητή να είχε εκτοπισθεί από την πατρική του οικία, που βρισκόταν στο δρόμο Μόρφου-Καπουτίου ενώ ο ίδιος ο αιτητής στην αίτηση του ημερ. 13.6.95 ανάφερε ότι μέχρι την εισβολή διέμενε στην οδό Μιαούλη 33. Τόσον ο αιτητής, όσο και η σύζυγος του είναι καταχωρημένοι ως ψηφοφόροι στους εκλογικούς καταλόγους 1972/73 στη Γαλάτα, ενώ στους αντίστοιχους της Μόρφου δεν είναι. Η σύζυγός του είναι στη σελίδα 11 και ο αιτητής στον Συμπληρωματικό Κατάλογο, πράγμα που σημαίνει ότι ενεγράφηκε κατόπιν δικής του ενστάσεως.
Η επανεξέταση της αίτησης του αιτητή έλαβε χώραν στις 21.6.96. Την επανεξέτασε η "Επιτροπή Εξετάσεως Προσφυγικής Ιδιότητας Αιτητών Ειδικών Περιπτώσεων". Παραθέτω το σχετικό πρακτικό:
"Ο αιτητης υπέβαλε αίτηση γι΄ αντικατάσταση της προσφυγικής του ταυτότητας με αριθμό 068270 και τόπο εκτοπισμού την οδό Μιαούλη 33, στη Μόρφου. Σε σημείωμά του αναφέρει ότι κατάγεται από τη Μόρφου, από τις 12.12.1966 εργάζεται στο Γραφείο Επάρχου στη Μόρφου και στις 9.7.1972 παντρεύτηκε στη Γαλάτα με την νυν σύζυγό του Λυδία Γαβριηλίδου και ισχυρίζεται ότι μέχρι την εισβολή διέμενε με τους γονείς του στη Μόρφου. Από την έρευνα που έγινε αποδείκτηκε ότι από το 1972 που παντρεύτηκε διέμενε οικογενειακώς στο ιδιόκτητο σπίτι της συζύγου του στην οδό Αγίας Παρασκευής 7 στη Γαλάτα, γι΄ αυτό και το αίτημά του απορρίφθηκε στις 4.10.1995. Στις 25.9.1995 υπέβαλε ένσταση, η οποία απορρίφθηκε στις 18.10.1995. Τελικά στις 25.10.1995 καταχώρησε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο, η οποία αποσύρθηκε για να γίνει επανεξέταση της όλης υπόθεσης.
Ο αιτητής παρουσιάστηκε στην Επιτροπή και έδωσε τις εξηγήσεις που του ζητήθησαν. Συγκεκριμένα ανέφερε ότι 15 μέρες μετά το γάμο τους εγκαταστάθηκαν στη Μόρφου και διέμεναν με τους γονείς του, ενώ το σπίτι του το νοικίασε. Το 1973 έκτισε ακόμη μια οικία (πάνω-κάτω) την οποία νοικίασε κι΄ αυτή. Τέλος ο αιτητής δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει γιατί σε όλα τα γραπτά στοιχεία που υπάρχουν δήλωνε ως διεύθυνση διαμονής του πριν και μετά την εισβολή τη Γαλάτα.
Η Επιτροπή αφού έλαβε υπ΄ όψη τα στοιχεία του φακέλου και τις εξηγήσεις του αιτητή, αποφάσισε όπως απορρίψει την αίτησή του."
Το πιο πάνω πρακτικό τέθηκε υπόψη του Λειτουργού Καταγραφής από τον Βοηθό Λειτουργό Καταγραφής (Βλ. πρακτικό 21 στο Φακ. Τεκ. 1). ΄Ηταν η εισήγηση του τελευταίου όπως το αίτημα απορριφθεί "έχοντας υπόψη και τα υπόλοιπα στοιχεία του φακέλου". Ο Λειτουργός Καταγραφής υιοθέτησε την εισήγηση με την ένδειξη "το αίτημα απορρίπτεται". Εξού και η παρούσα προσφυγή.
Ο αιτητής επιδιώκει την ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης για τους πιο κάτω λόγους:
(1) Απουσία δέουσας έρευνας για την διακρίβωση των πραγματικών γεγονότων με αποτέλεσμα η προσβαλλόμενη απόφαση να είναι
προϊόν πλάνης περί τον Νόμο και περί τα πράγματα.
(2) Απουσία νόμιμης αιτιολογίας.
(3) Λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης από ανύπαρκτο και/ή
αναρμόδιο όργανο.
(4) Οι αρμόδιοι λειτουργοί αντίκρυσαν με προκατάληψη την αίτηση του
αιτητή.
(5) Οι καθ΄ ων η αίτηση "ουδέποτε κατεύθυναν την σκέψη τους ούτε
έλαβαν υπόψη τον ορισμό του όρου "εκτοπισθείς" όπως έχει διατυπωθεί
από το Υπουργικό Συμβούλιο.
Πρώτος λόγος ακυρώσεως - Απουσία δέουσας έρευνας
.Είναι νομολογημένο ότι παράλειψη διεξαγωγής δέουσας έρευνας αποτελεί από μόνη της λόγο ακυρώσεως. Η σχετική απόφαση καθίσταται το προϊόν πλημμελούς άσκησης της σχετικής διακριτικής ευχέρειας και ακυρώνεται επειδή ισοδυναμεί με απόφαση αντίθετη προς το νόμο και καθ΄ υπέρβαση ή κατάχρηση εξουσίας. (Βλ. Ξαπόλυτος ν. Δημοκρατίας (1967) 3 Α.Α.Δ. 703, Φραγκίδης κ.α. ν. Δημοκρατίας (1968) 3 Α.Α.Δ. 90, Ιορδάνου ν. Δημοκρατίας (1967) 3 Α.Α.Δ. 245, Ανδρέου ν. Δημοκρατίας (1973) 3 Α.Α.Δ. 101, Χ" Πασχάλης ν. Δημοκρατίας (1980) 3 Α.Α.Δ. 224, Οικονόμου ν. Δημοκρατίας (1970) 3 Α.Α.Δ. 420, Παφίτης ν. Δημοκρατίας (1967) 3 Α.Α.Δ. 300, Ιωαννίδης ν. Δημοκρατίας (1972) 3 Α.Α.Δ. 318, Δημοκρατία ν. Ματθαίου, Α
.Ε. 832/12.7.90 και Κουνούνης κ.α. ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου, Υποθέσεις 535/91 και 667/91/30.9.96).΄Εχω παραθέσει σε κάποια έκταση τα πραγματικά περιστατικά τα οποία περιβάλλουν την προσφυγή. Περιέχονται στο διοικητικό φάκελο - Τεκ. 1. Εξέταση του διοικητικού φακέλου αποκαλύπτει ότι πριν την λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης είχε λάβει χώραν πλήρης και διεξοδική έρευνα όλων των πτυχών της υπόθεσης καθώς και διερεύνηση όλων των στοιχείων που παρουσίασε ο αιτητής. Ακολουθεί πως ο σχετικός λόγος ακυρώσεως δεν μπορεί να πετύχει.
Δεύτερος λόγος ακυρώσεως - Απουσία αιτιολογίας
.Αποτελεί πάγεια αρχή του διοικητικού δικαίου ότι οι διοικητικές πράξεις και αποφάσεις πρέπει να είναι πλήρως και επαρκώς αιτιολογημένες. Αιτιολογία που δεν παρέχει στο Δικαστή τα απαραίτητα ειδικά και συγκεκριμένα στοιχεία για τη διακρίβωση της νομιμότητας της διοικητικής πράξεως ή είναι τόσο αόριστη και ασαφής ώστε να καθιστά ανέφικτο τον δικαστικό έλεγχο δεν είναι νόμιμη και οδηγεί στην ακύρωση της πράξεως (Δαγτόγλου, Γενικό Διοικητικό Δίκαιο, 3η έκδοση, σελ. 287). Ωστόσο εφόσον η αιτιολογία δεν αξιούται ρητώς από τον Νόμο "δύναται ν΄ αναπληρούται εκ των στοιχείων του φακέλου" (Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1929-59, σελ. 185). Στην κρινόμενη περίπτωση η αιτιολογία της προσβαλλόμενης απόφασης αναπληρούται από τα στοιχεία του φακέλου και τις δυο εκθέσεις του πιο πάνω Λειτουργού - Χρ. Δημάρχου. Ο σχετικός λόγος ακυρώσεως δεν μπορεί να πετύχει.
Τρίτος λόγος ακυρώσεως - Αναρμοδιότητα
.΄Εχω παραθέσει τις λεπτομέρειες της διαδικασίας η οποία οδήγησε στην προσβαλλόμενη απόφαση. Στην υπόθεση Δημοτικό Συμβούλιο Λάρνακας κ.α. ν. Μobil Oil (Cyprus) Ltd κ.α., Α.Ε. 1436/11.7.96 το πρωτόδικο δικαστήριο αποφάσισε ότι η συμφωνία του Υπουργού που εκδηλώθηκε μονολεκτικά με τη λέξη "συμφωνώ" αποτελούσε απλή επισφράγιση της απόφασης υφιστάμενου οργάνου και όχι κυριαρχική άσκηση διοικητικής αρμοδιότητας. Κρίθηκε κατ΄ έφεση - απόφαση της πλειοψηφίας - ότι:
"Είναι αναμφισβήτητη η αρχή ότι όπου ο νόμος παρέχει σε διοικητικό όργανο συγκεκριμένη αρμοδιότητα ή εξουσία, η εξουσία αυτή θα πρέπει να ασκείται από το όργανο, χωρίς να εκχωρείται σε άλλον. ΄Ομως στην παρούσα περίπτωση ο Υπουργός δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εξεχώρησε την αρμοδιότητά του. Ανάθεσε απλώς σε λειτουργό την εξέταση θεμάτων,
Το τί στην πραγματικότητα έχει λάβει χώραν στην κρινόμενη περίπτωση είναι η επίκληση του θεσμού της γνωμοδοτήσεως - σε σχέση με τον οποίο αναφέρονται τα πιο κάτω στα "Πορίσματα Νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας" 1929-59, σελ. 193:
"Ο Θεσμός της γνωμοδοτήσεως σκοπόν έχει την διαφώτισιν του αποφασίζοντος οργάνου επί της επικείμενης εκτελεστής διοικητικής πράξεως 419, 454(43), 1423(46), 131(47) .......
..................................... .......................................................... .................................................. ............
Η υπό οργάνου αποφασιστικής αρμοδιότητος συγκρότησις συλλογικού συμβουλευτικού οργάνου προς κατατόπισιν και γνωμοδότησιν επι θεμάτων της αρμοδιότητος του, εις ουδεμίαν διάταξιν νόμου αντίκειται, ουδέ και η υπ΄ αυτού αποδοχή της γνώμης του συμβουλευτικού τούτου οργάνου: 1062(51)."
Σημειώνεται ότι οι πιο πάνω αρχές της ελληνικής νομολογίας έχουν υιοθετηθεί και από τη δική μας νομολογία (Βλ. Thalassinos v. Republic (1973) 3 C.L.R. 386, 392 και (1974) 3 C.L.R. 290, 292, 293 και Tsangaris v. Republic (1975) 3 C.L.R. 518, 528. Βλ. και Δημητριάδης κ.α. ν. Υπουργικού Συμβουλίου κ.α., Υπόθεση 1029/85 κ.α./13.3.96 (απόφαση της Ολομέλειας) στην οποία το όργανο αποφασιστικής αρμοδιότητας στοιχειοθέτησε την απόφασή του υπό το φως των απόψεων οργάνων, τα οποία, λόγω των αρμοδιοτήτων τους, ήταν σε θέση να εκφέρουν άποψη επί των εξεταζομένων θεμάτων, πεφωτισμένη από την πείρα και γνώση τους. Κρίθηκε ότι το γεγονός ότι η τελική του απόφαση συμπίπτει με τις εισηγήσεις των οργάνων εκείνων, δεν αποκαλύπτει, ούτε απεμπόληση εξουσίας, ούτε αποποίηση εκτέλεσης καθηκόντων. Κρίθηκε περαιτέρω ότι η αναζήτηση των απόψεων τρίτων στο πλαίσιο της διερεύνησης των γεγονότων προς το σκοπό άσκησης της εξουσίας η οποία εναποτίθεται σε νομοθετημένο όργανο, δε συνιστά απεμπόληση εξουσίας αλλά μέτρο αναγόμενο στη δέουσα διερεύνηση των γεγονότων).
Υιοθετώ τις πιο πάνω θέσεις της νομολογίας. Κρίνω ότι στην παρούσα υπόθεση η τελική απόφαση και η άσκηση της αρμοδιότητας ασκήθηκε τελικά από το αρμόδιο όργανο, τον Λειτουργό Καταγραφής. Ακολουθεί πως ο σχετικός λόγος ακυρώσεως δεν μπορεί να πετύχει.
Τέταρτος λόγος ακυρώσεως - Προκατάληψη
.Πραγματικό υπόβαθρο του πιο πάνω λόγου ακυρώσεως ήταν η θέση του αιτητή ότι οι αρμόδιοι Λειτουργοί του Τμήματος Εγγραφής "μεταξύ άλλων του ανάφεραν 'οι πρόσφυγες αντί να λλιανίσκουν, πολλυνίσκουν, και εν για τα ριάλλια που το κάμνετε'".
Σύμφωνα με την νομολογία η προκατάληψη πρέπει να αποδεικνύεται με επαρκή βεβαιότητα, είτε από τα γεγονότα που αναδύονται από τα σχετικά διοικητικά έγγραφα ή από ασφαλή συμπεράσματα που θα συναχθούν από την ύπαρξη τέτοιων γεγονότων (Βλ. Χρίστου ν. Δημοκρατίας (1980) 3 Α.Α.Δ. 437, 449, 450, Σωτηριάδου ν. Δημοκρατίας (1983) 3 Α.Α.Δ. 921, 946, Κοντεμενιώτης ν. Ρ.Ι.Κ. (1982) 3 Α.Α.Δ. 1027, Σταυρινίδης ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 575/89/30.1.91, Δημητριάδης κ.α. ν. Α.ΤΗ.Κ., Υπόθεση 716/91/17.7.92, Κουνούνης (πιο πάνω), Ακάμα ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 353/92/28.6.96)
.Λαμβάνω υπόψη μου το πιο πάνω πραγματικό βάθρο σε συνάρτηση με την σχετική νομική θέση. Κρίνω ότι το βάθρο εκείνο δεν μπορεί να θεμελιώσει προκατάληψη με επαρκή βεβαιότητα όπως απαιτείται από τη νομολογία. Ο σχετικός λόγος ακυρώσεως δεν μπορεί να πετύχει.
Πέμπτος λόγος ακυρώσεως - Ορισμός του όρου "εκτοπισθείς"
.Για να ενδυναμώσει το σχετικό επιχείρημα ο ευπαίδευτος συνήγορος του αιτητή έκαμε αναφορά στις υποθέσεις Αδάμου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 287/88/21.11.89 και Περατίτης ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 331/90/21.2.92 στις οποίες έχει επεξηγηθεί η έννοια της φράσης "μόνιμος κατοικία" στον πιο πάνω ορισμό του όρου "εκτοπισθείς". Θεωρώ ότι οι πιο πάνω αποφάσεις είναι υποβοηθητικές στις περιπτώσεις εκείνες που ο ενδιαφερόμενος διέμενε μεν στις υπο Τουρκική κατοχή περιοχές αλλά οι περιστάσεις της διαμονής του ήταν τέτοιες που οι αρμόδιες αρχές τις θεωρούσαν ότι δεν ικανοποιούσαν τα κριτήρια του πιο πάνω ορισμού. Στην κρινόμενη περίπτωση θέση των αρμοδίων αρχών ήταν: "Από το 1972 που παντρεύτηκε ο αιτητής διέμενε οικογενειακώς στο ιδιόκτητο σπίτι της συζύγου του στην οδό Αγίας Παρασκευής 7 στη Γαλάτα". Επομένως δεν εγείρεται καθόλου θέμα σωστής εφαρμογής ή μη λήψης υπόψη του ορισμού του όρου "εκτοπισθείς". Ο σχετικός λόγος ακυρώσεως αποτυγχάνει.
Πρόκειται για απόφαση η οποία έχει ληφθεί από το αρμόδιο διοικητικό όργανο στα πλαίσια άσκησης διακριτικής ευχέρειας και σε διαδικασία εκτίμησης και αξιολόγησης των πραγματικών περιστατικών. Τονίζεται ότι το έργο της αξιολόγησης και εκτίμησης των πραγματικών περιστατικών είναι έργο της διοίκησης και όχι του Δικαστηρίου στην άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας. Η δε συνεκτίμηση στοιχείων του φακέλου με άλλα αντίθετου περιεχομένου εκφεύγει του δικαστικού ελέγχου. ΄Οπως και η ουσιαστική κρίση της διοίκησης αναφορικά με την εκτίμηση της βαρύτητας ορισμένων στοιχείων του φακέλου έναντι άλλων ή η ουσιαστική εκτίμηση της διοίκησης του αποδεικτικού υλικού. Το δικαστήριο επεμβαίνει μόνο όταν η διοίκηση έχει υπερβεί τα ακραία όρια της διακριτικής της ευχέρειας ή όταν συντρέχει περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή το Νόμο.
Το διοικητικό δικαστήριο δεν προβαίνει σε οποιαδήποτε υποκατάσταση της δικής τους ουσιαστικής εκτίμησης μ΄ αυτή των διοικητικών οργάνων. ΄Εστω και αν το δικαστήριο θα μπορούσε στα πλαίσια της άσκησης της δικής του διακριτικής ευχέρειας να καταλήξει σε διαφορετικό συμπέρασμα δεν επεμβαίνει οσάκις η απόφαση της Διοίκησης ήταν εύλογα επιτρεπτή με βάση τα ενώπιον της στοιχεία (Βλ. Ευστρατίου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 396/88/30.1.91, Θεοδούλου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 949/89/27.11.90, Καλδέλη ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 36/91/15.5.92, Ιακώβου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 1175/91/18.10.93, Κωνσταντινίδης ν. Δημοκρατίας (1988) 3 Α.Α.Δ. 2375, Παναγιώτου ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 434/89/24.10.90, Γιαννούλα Χριστοδουλίδου κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 463/88/30.9.92, Μ. Δημητριάδης Λτδ ν. Υπουργού Οικονομικών κ.α. (1993) 3 Α.Α.Δ. 51, 61, Υπουργός Οικονομικών κ.α. ν. Χαραλάμπους (1993) 3 Α.Α.Δ. 525, 531, Tsangaris v. Republic (1974) 3 C.L.R. 518, Kyriacou & Another v
. Republic (1974) 3 C.L.R. 358, Merck v. Republic (1972) 3 C.L.R. 548, Θουκιδίδη ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 753/87/19.5.89, Σαράντα ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 92/91/24.1.96, Δημοκρατία ν. Λέρνη (1991) 3 Α.Α.Δ. 346, Ε.Δ.Υ. ν. Αναστασιάδη (1991) 3 Α.Α.Δ. 1).Εύλογα επιτρεπτή είναι η απόφαση στην οποία ένα λογικό πρόσωπο θα μπορούσε να καταλήξει με τα στοιχεία που είχε ενώπιον της η Διοίκηση, ανεξάρτητα αν ένα άλλο λογικό πρόσωπο μπορούσε να καταλήξει σε διαφορετική απόφαση (Μιχαήλ κ.α. ν. Δημοκρατίας, Υπόθεση 902/
88/13.12.89).Δύο σχετικά πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας διατυπώνουν τον Κανόνα που διέπει τον δικαστικό έλεγχο της ουσιαστικής κρίσεως της Διοίκησης, ως πιο κάτω:
"Η πρόσδοση μεγαλυτέρας βαρύτητος στα δυσμενή στοιχεία του φακέλλου κρινομένου αξιωματικού έναντι των υπαρχόντων ευμενών είναι κρίση ουσιαστική και ως τέτοια διαφεύγει τον ακυρωτικό έλεγχο εφ΄ όσον προκύπτει ότι πάντως το αποφασίσαν όργανο έλαβε υπ΄ όψιν του και εξετίμησε και τα ευμενή,
.... η κρίση δε αυτή, υποκειμένη στην ουσιαστική κρίση και εκτίμηση των αρμοδίων συμβουλίων, ελέγχεται από τον ακυρωτικό δικαστή μόνο σε περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή υπέρβασης των ακραίων ορίων της διακριτικής ευχέρειας
(1906/88)"
΄Εχω λάβει υπόψη μου τα στοιχεία που βρίσκοντο ενώπιον της Διοίκησης. Κρίνω ότι με βάσει εκείνα τα στοιχεία η προσβαλλόμενη απόφαση ήταν εύλογα επιτρεπτή. Δεν έχω εντοπίσει υπέρβαση των ακραίων ορίων της διακριτικής ευχέρειας της Διοίκησης ή περίπτωση πλάνης περί τα πράγματα ή το Νόμο. Δεν παρέχεται επομένως πεδίο επέμβασης του δικαστηρίου.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Η επίδικη απόφαση επικυρώνεται. Καμιά διαταγή για τα έξοδα.
Π. ΚΑΛΛΗΣ,
Δ.
/ΕΑΠ.