Aναφορικά με το Άρθρο 146 του Συντάγματος

Μεταξύ -

Σταύρος Κόκκινος και Υιοί Λτδ.

- και -

Κυπριακής Δημοκρατίας διά του

1. Υπουργού Οικονομικών

2. Διευθυντή Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων

--------------------

Για την αιτήτρια: Π. Λυσάνδρου

Για τους καθών η αίτηση: Μ. Φλωρέντζος, Εισαγγελέας της Δημοκρατίας

------------------

Θα αναφερθώ πρώτα στα γεγονότα από τα οποία έχει προκύψει η διαφορά. Η αιτήτρια είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης. Ιδρύθηκε στις 18/7/83 και ασχολήθηκε με την εμπορία ταπήτων, που είναι η πηγή εισοδήματος της. Ο Διευθυντής του Τμήματος Εσωτερικών Προσόδων (εφεξής καθού η αίτηση αρ. 2 ή Διευθυντής), εξετάζοντας τους λογαριασμούς της εταιρείας για τα φορολογικά έτη 1984 έως 1988, θεώρησε ότι τα τηρούμενα από αυτήν βιβλία ήταν ανεπαρκή ή ανακριβή με αποτέλεσμα να επεκτείνει την περίοδο φορολόγησης πέραν των 6 ετών. Η αιτήτρια αμφισβήτησε τις φορολογίες που της επιβλήθηκαν για την περίοδο εκείνη με την προσφυγή αρ. 516/93, η οποία απορρίφθηκε στις 19/10/95. Η αιτήτρια άσκησε έφεση που δε δικάστηκε ακόμη.

Παράλληλα, ο Γενικός Εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη κατά της αιτήτριας και του διευθυντή της Σταύρου Κόκκινου ως συγκατηγορούμενου της για ανακριβείς λογαριασμούς ή δηλώσεις (βλ. υπόθεση αρ. 6177/93). Το κατηγορητήριο περιείχε 10 κατηγορίες. Επίσης στράφηκε, με χωριστή υπόθεση από 6 κατηγορίες, εναντίον του διευθυντή της αιτήτριας (υπόθεση αρ. 6178/93). Ωστόσο, το Σεπτέμβριο του 1993 ανέστειλε την ποινική δίωξη και στις δύο υποθέσεις με την καταχώρηση nolle prosequi. Παρά την εξέλιξη αυτή ο Διευθυντής συνεχίζει να κρατά μέχρι σήμερα ορισμένα βιβλία και έγγραφα της αιτήτριας. Ας σημειωθεί ότι ο Διευθυντής ζήτησε από 21/11/94 από τις διωκτικές αρχές να μελετήσουν το ενδεχόμενο να επαναπροσάψουν τις κατηγορίες. Όμως τέτοια ενέργεια δεν προωθήθηκε.

Ο δικηγόρος της αιτήτριας ζήτησε την επιστροφή των βιβλίων τον Ιανουάριο του 1992 (αλλά και προηγουμένως), όμως ο Διευθυντής απάντησε πως τα κρατεί "σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρ. 32 (4) των περί Βεβαιώσεως και Εισπράξεως Φόρων Νόμων του 1978 μέχρι 1991". Η θέση των καθών καταγράφεται στην παράγραφο 6 της ένστασης που αντιγράφω χωρίς σχόλιο:

Θα μπορούσε στο σημείο αυτό να λεχθεί ότι η αιτήτρια προσέφυγε στα πολιτικά δικαστήρια (αγωγή Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας αρ. 11391/92) ζητώντας διάταγμα επιστροφής των βιβλίων και εγγράφων της καθώς και αποζημίωση για παράνομη κατακράτηση, αλλά δυστυχώς, παρά το διαρρεύσαν διάστημα, δεν έχει ακόμη εκδικαστεί.

Στο μεταξύ στις 22/11/95 ο καθού η αίτηση 2 με επιστολή του (τεκμ. 1 στην αίτηση) ζήτησε από την αιτήτρια:

Διαφορετικά απειλήθηκε η λήψη δικαστικών μέτρων, σύμφωνα με το άρθρ. 50 της ίδιας νομοθεσίας. Το περιεχόμενο της επιστολής αυτής αποτελεί και το αντικείμενο της προσφυγής.

Η Δημοκρατία έθεσε, με προδικαστική της ένσταση, ζήτημα εκτελεστότητας. Η προσβαλλόμενη ειδοποίηση, κατά τον Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, αποτελεί προπαρασκευαστική πράξη της τελικής, που είναι η επιβολή του φόρου και η είσπραξη του. Αναφορικά με την έννοια της εκτελεστότητας ως προϋπόθεσης για την ενεργοποίηση της δικαιοδοσίας του δικαστηρίου, ο κ. Φλωρέντζος παρέπεμψε στις αποφάσεις της Ολομέλειας Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd. (1994) 3 A.A.Δ. 26 και Α.Ε. 1212 Krashias Modern Land and Building Developers Ltd. v. Δήμου Έγκωμης, ημερ. 28/4/95. Έγινε δε ιδιαίτερη αναφορά στο παρακάτω απόσπασμα από την πρώτη απόφαση:

Η ειδοποίηση, όπως κατέληξε ο κ. Φλωρέντζος, δε δημιούργησε έννομο αποτέλεσμα. Η αιτήτρια είχε εκ του νόμου την υποχρέωση να δώσει τα στοιχεία που απαιτήθηκαν με την επιστολή.

Ανεξάρτητα από την προδικαστική ένσταση έχει λεχθεί ότι η αιτήτρια δεν προβάλλει κανένα λόγο ακυρότητας πλην του ότι δεν μπορεί να συμμορφωθεί με την επίδικη απόφαση γιατί, όπως ισχυρίζεται, ο Διευθυντής παράνομα κατακρατεί τα βιβλία της. Όμως το ζήτημα δεν αποτελεί αντικείμενο της παρούσας προσφυγής, αλλά είναι sub judice στην πολιτική αγωγή που εκκρεμεί. Εξάλλου, πρόσθεσε ο κ. Φλωρέντζος, η αιτήτρια ειδοποιήθηκε πως μπορούσε να πάρει φωτοαντίγραφα των εγγράφων της.

Δε νομίζω ότι η ειδοποίηση του Διευθυντή είναι πράξη καθαρά προπαρασκευαστική, όπως υπέβαλε η Δημοκρατία. Με την έννοια, δηλαδή, ότι η φορολόγηση αποτελεί σύνθετη διοικητική ενέργεια της οποίας η ειδοποίηση αυτής της φύσεως αποτελεί την πρώτη ή άλλη ενδιάμεση φάση με κορύφωση και τελείωση την αποστολή ειδοποίησης φορολογίας. Ούτε μπορώ να αποδεχθώ τη θέση της αιτήτριας όπως την ανέπτυξε ο δικηγόρος της. Τα στοιχεία συγκεκριμένης υπόθεσης δεν προσαρμόζονται επιφανειακά στους θεωρητικούς ορισμούς των εννοιών χωρίς κάποια ενδοσκόπηση της ουσίας, που θα αποκαλύψει κατά πόσον υπάρχουν τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα και τα εννοιολογικά στοιχεία που συγκροτούν τη διοικητική πράξη. Η ειδοποίηση του άρθρ. 5(2) δεν επάγεται έννομα αποτελέσματα γιατί δε διαπλάθει αυτή καθαυτή την φορολογική υποχρέωση του πολίτη. Από κάθε οπτική γωνία, και ανεξάρτητα αν η παράλειψη συμμόρφωσης επιφέρει ποινικές κυρώσεις, που ασφαλώς δεν είναι το κριτήριο, η επίδικη ειδοποίηση είναι, όπως έκρινε η υπόθεση του Συμβουλίου της Επικρατείας αρ. 15/36 "έγγραφον δι' ού ζητούνται απλώς πληροφορίαι" (Συμπλήρωμα Νομολογίας 1935-1952, σελ. 56), στερούμενη εκτελεστότητας.