|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1992) 4 ΑΑΔ 4508
30 Νοεμβρίου, 1992
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥ,
Αιτητής.
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 1085/91).
Εκπαιδευτικοί Λειτουργοί — Διορισμοί — Προσόντα — Εννομο Συμφέρον — Στερείται εννόμου συμφέροντος να προσβάλει απόφαση διορισμού ο λειτουργός που δεν πληροί τα προσόντα της θέσης — Ενόψει όμως ιδιαίτερων περιστατικών νομιμοποιείται να προσβάλει την απόφαση — Είτε γιατί έχει ηθικό συμφέρον είτε γιατί επηρεάζονται δυσμενώς τα συμφέροντά του.
Ο αιτητής προσέβαλε με την προσφυγή του τον διορισμό του ενδιαφερόμενου μέρους στη θέση Εκπαιδευτή Δημόσιων Σχολείων πάνω σε έκτακτη βάση με απόφαση του Υπουργού. Η απόφαση διορισμού προσβλήθηκε λόγω αναρμοδιότητας του Υπουργού και στέρηση από το ενδιαφερόμενο μέρος των προσόντων της θέσης.
Οι καθ' ων η αίτηση πρόβαλαν προδικαστική ένσταση πως εφόσον ο αιτητής δεν είχε τα προσόντα για διορισμό στην επίδικη θέση στη κλίμακα Α8-Α10 αλλά μόνο τα προσόντα για την θέση στη κλίμακα Α4-Α6, στερείτο εννόμου συμφέροντος να προσβάλει τον διορισμό του ενδιαφερόμενου μέρους.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, ακυρώνοντας την επίδικη απόφαση, αποφάσισε ότι:
Η ύπαρξη ή μή εννόμου συμφέροντος αποφασίζεται με βάση τα ιδιαίτερα περιστατικά της κάθε περίπτωσης. Ενόψει ιδιαίτερων περιστατικών, θεμελιώνεται η νομιμοποίηση για την προσβολή της πράξης, παρά το γεγονός ότι ο αιτητής δεν συγκεντρώνει τα προσόντα της θέσης, είτε γιατί έχει ηθικό έννομο συμφέρον είτε γιατί αποκαλύπτεται κάποιας μορφής δυσμενής επηρεασμός του. Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που ο λόγος της προσβολής του διορισμού ή της προαγωγής αναφέρεται στη μή κατοχή από τον διορισθέντα ή τον προαχθέντα των προσόντων της θέσης.
Θεωρώ το επιχείρημα του αιτητή βάσιμο. Ενισχύεται από την ίδια τη σημείωση (β) της δημοσίευσης ως προς τις θέσεις στις κλίμακες Α4-Α6, σύμφωνα με την οποία, εκπαιδευτές στις κλίμακες αυτές διορίζονται μόνο αν δεν υπάρχουν άλλοι υποψήφιοι που να κατέχουν τα προσόντα που ορίζονται για διορισμό στη θέση εκπαιδευτή στις κλίμακες Α5-Α7 της αντίστοιχης ειδικότητας. Όπως ορθά παρατήρησε ο δικηγόρος του αιτητή, οι θέσεις στις κλίμακες Α4-Α6 ήταν είδος εφεδρείας. Η σημείωση αναφέρεται, βέβαια, στις κλίμακες Α5-Α7 και όχι στις κλίμακες Α8-Α10 αλλά νομίζω πως αυτό δεν διαφοροποιεί την κατάσταση. Οι θέσεις στις κλίμακες Α5-Α7 ήταν, σύμφωνα με τη δημοσίευση, συνδυασμένες με τις θέσεις στις κλίμακες Α8-Α10. Φυσιολογικά η έλλειψη υποψηφίων στις κλίμακες Α8-Α10 θα οδηγούσε σε εξέταση της δυνατότητας κάλυψης των αναγκών με διορισμό στην κατώτερη κλίμακα. Με δεδομένη την ανυπαρξία υποψηφίου και σε εκείνη, θα εδημιουργείτο η δυνατότητα για διορισμό του αιτητή.
Η ιδιαίτερη σύνδεση της θέσης για την οποία ο αιτητής είχε τα προσόντα με την πληρωθείσα θέση και η ειδική έννομη σχέση του αιτητή με την προσβαλλόμενη απόφαση που αυτή συνεπάγεται, συνιστούν ιδιαίτερα περιστατικά που θεμελιώνουν έννομο συμφέρον του αιτητή να προσβάλει τον διορισμό.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Panayides v. Republic (1973) 3 C.L.R. 378·
Christodoulou and Others v. Cyprus Telecommunications Authority (1973) 3 C.L.R. 695·
Κυριάκου και Άλλοι ν. Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (Αρ.1) (1991) 4(B) Α.Α.Δ. 1443·
Ευαγγέλου ν. Δημοκρατίας (1989) 3(Δ) Α.Α.Δ. 2434·
Γαβριήλ ν. Δημοκρατίας (1991) 4(B) Α.Α.Δ. 1653.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης του Υπουργού Παιδείας, με την οποία διόρισε το ενδιαφερόμενο μέρος Α. Στέφου πάνω σε έκτακτη βάση, στη θέση Εκπαιδευτή Δημοσίων Σχολείων Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην ειδικότητα της Υποδηματοποιίας.
Α.Σ. Αγγελίδης, για τον αιτητή.
Γ. Στυλιανίδης, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας εξέτασε την αίτηση της Α. Στέφου για διορισμό στη θέση Εκπαιδευτή Δημόσιων Σχολείων Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην ειδικότητα της Υποδηματοποιίας και κατέληξε πως δεν πληρούσε τα προσόντα του σχετικού Σχεδίου Υπηρεσίας. Δεν είχε την απαιτούμενη γνώση της ελληνικής γλώσσας σε επίπεδο έκτης τάξης Δημόσιας Σχολής Μέσης Εκπαίδευσης ούτε διετή πείρα μετά τη συμπλήρωση των σπουδών της. Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, η Α. Στέφου διορίστηκε πάνω σε έκτακτη βάση.
Ο αιτητής αμφισβητεί το κύρος της απόφασης για δυο λόγους:
(α) Ο Υπουργός δεν ήταν ο αρμόδιος για τέτοια πρόσληψη ή, διαζευκτικά, η πρόσληψη με ειδική σύμβαση έγινε κατά παράβαση των προνοιών των περί Προσλήψεως Εκτάκτων Υπαλλήλων (Δημόσια και Εκπαιδευτική Υπηρεσία) Νόμων του 1985 που επικαλείται η διοίκηση, και
(β) Εν πάση περιπτώσει το ενδιαφερόμενο μέρος, ως στερούμενο των προσόντων της θέσης, δεν ήταν δυνατό να διοριστεί πάνω σε οποιαδήποτε βάση από οποιονδήποτε.
Δέχθηκαν, στο τέλος, οι καθ' ων η αίτηση πως ανεξάρτητα από το αν την αρμοδιότητα για πρόσληψη πάνω σε έκτακτη βάση την είχε τότε ο Υπουργός, όπως ισχυρίζονται οι ίδιοι, ή η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, όπως ισχυρίζεται ο αιτητής, αποτελούσε προϋπόθεση για νόμιμη πρόσληψη να συγκεντρώνει ο προσλαμβανόμενος τα προσόντα της θέσης. Το άρθρο 28 (γ) του περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμου του 1969 (Νόμος 10/69) προβλέπει πως
"ουδείς διορίζεται ως εκπαιδευτικός λειτουργός εκτός εάν κέκτηται τα προσόντα τα οποία καθορίζονται εν τω σχεδίω υπηρεσίας διά την θέσιν στην οποίαν πρόκειται να γίνει ο διορισμός".
Δεν διαφωνούν, επομένως, οι καθ' ων η αίτηση πως το αποτέλεσμα του αναθεωρητικού ελέγχου δεν θα μπορούσε παρά να ήταν η ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης. Υποστηρίζουν, όμως, πως δεν είναι νομικά επιτρεπτό να ασκηθεί τέτοιος έλεγχος στην παρούσα υπόθεση γιατί ο αιτητής στερείται του απαραίτητου έννομου συμφέροντος εφόσον ούτε ο ίδιος είχε τα προσόντα της πληρωθείσας θέσης. Η προσφυγή θα επιτύχει ή θα αποτύχει ανάλογα με το αν θα βρεθεί ότι ο αιτητής έχει έννομο συμφέρον στην προσβολή του διορισμού που έγινε.
Δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της 20 Ιουλίου 1990 κενές θέσεις Εκπαιδευτή για την ειδικότητα της Υποδηματοποιίας. Εντάχθηκαν στις κλίμακες Α8-Α10, Α5-Α7 και Α4-Α6, ανάλογα με τα καθήκοντα, τις ευθύνες και τα απαιτούμενα προσόντα που καθορίστηκαν για την κάθε θέση. Το ενδιαφερόμενο μέρος και ο αιτητής υπέβαλαν αίτηση διορισμού μέσα στην ταχθείσα προθεσμία χωρίς να προσδιορίζονται, στο σχετικό έντυπο που συμπλήρωσαν, οι ακριβείς θέσεις για τις οποίες ενδιαφέρονταν. Για τους λόγους που σημείωσα, θεωρήθηκε ότι το ενδιαφερόμενο μέρος δεν πληρούσε τους όρους υπηρεσίας για καμιά από τις κλίμακες. Ο αιτητής θεωρήθηκε ότι πληρούσε τα προσόντα της θέσης στην κλίμακα Α4-Α6 και, στην πορεία, τοποθετήθηκε στο σχετικό κατάλογο διοριστέων. Δεν εγείρεται για εξέταση στην παρούσα διαδικασία η ορθότητα αυτής της απόφασης. Ο αιτητής, όπως έχει αναφερθεί, επεδίωξε με ξεχωριστή προσφυγή την ακύρωση της υποστηρίζοντας πως στην πραγματικότητα κατείχε τα προσόντα και της κλίμακας Α5-Α7.
Είναι η θέση του αιτητή πως αρκεί για τη θεμελίωση του εννόμου του συμφέροντος, η διαπίστωση πως είχε τα προσόντα έστω της θέσης που εντάχθηκε στην κλίμακα Α4-Α6. Ο συλλογισμός μπορεί να διατυπωθεί με συντομία. Η παράνομη πρόσληψη του ενδιαφερόμενου μέρους, στέρησε από τον αιτητή τη δυνατότητα να προσληφθεί ο ίδιος, όχι βέβαια στη θέση της κλίμακας Α8-Α10, αλλά σε εκείνη αναφορικά με την οποία είχε τα προσόντα. Η ανυπαρξία προσοντούχων για τη θέση στην κλίμακα Α8-Α10 θα έπρεπε να οδηγήσει στην εξέταση της δυνατότητας κάλυψης των αναγκών που διαπιστώθηκαν με πρόσληψη έστω στην κλίμακα Α4-Α6. Ο δικηγόρος των καθ' ων η αίτηση επικαλέστηκε την πάγια νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου που θεωρεί ως προϋπόθεση αναγνώρισης έννομου συμφέροντος όταν προσβάλλεται διορισμός ή προαγωγή, το να έχει ο αιτητής τα προσόντα της θέσης. Εισηγήθηκε πως η σύντομη απάντηση στο ερώτημα που τίθεται θα πρέπει να είναι πως ο αιτητής δεν έχει έννομο συμφέρον γιατί δεν έχει τα προσόντα της θέσης στην κλίμακα Α8-Α10 που είναι εκείνη που πληρώθηκε.
Η ύπαρξη ή μή εννόμου συμφέροντος αποφασίζεται με βάση τα ιδιαίτερα περιστατικά της κάθε περίπτωσης. Σε σειρά αποφάσεων του Ανωτάτου Δικαστηρίου έχει γίνει δεκτό πως, ενόψει ιδιαίτερων περιστατικών, θεμελιώνεται η νομιμοποίηση για την προσβολή της πράξης, παρά το γεγονός ότι ο αιτητής δεν συγκεντρώνει τα προσόντα της θέσης, είτε γιατί έχει ηθικό έννομο συμφέρον είτε γιατί αποκαλύπτεται κάποιας μορφής δυσμενής επηρεασμός του· Ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που ο λόγος της προσβολής του διορισμού ή της προαγωγής αναφέρεται στη μή κατοχή από τον διορισθέντα ή τον προαχθέντα των προσόντων της θέσης. (Βλ. Petrakis Panayides v. Republic (1973) 3 C.L.R. 378, X. Christodoulou and Others v. Cyprus Telecommunications Authority (1973) 3 C.L.R. 695, Χρίστος Κυριάκου και Άλλοι ν. Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, Προσφυγή 289/90 της 24 Απριλίου 1991). Όπως παρατηρεί ο Επαμεινώνδας Σπηλιωτόπουλος στο Εγχειρίδιο Διοικητικού Δικαίου. 5η έκδοση, 1991 σελ. 433
"Το έννομο συμφέρον αφορά κάθε νομική ή πραγματική κατάσταση που αναγνωρίζεται από το δίκαιο, από την οποία ο αιτών, βάσει ενός ειδικού δεσμού αντλεί ωφέλεια, η οποία θίγεται αμέσως ή εμμέσως από την προβαλλόμενη πράξη ή παράλειψη, δηλαδή μεταβλήθηκε ή δεν ρυθμίστηκε με συνέπεια την πρόκληση υλικής ή ηθικής βλάβης σ' αυτόν".
Στην υπόθεση Ευάγγελος Ευαγγέλου ν. Δημοκρατίας Προσφυγή 153/88 της 21 Οκτωβρίου 1989 το ενδιαφερόμενο μέρος διορίστηκε κατ' επίκληση του άρθρου 5 του περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας (Τροποποιητικού) (Αρ. 4) Νόμου του 1987 (Νόμος 180/87) το οποίο, κατά παρέκκλιση από τις υπόλοιπες νομοθετικές διατάξεις, επέτρεπε το διορισμό εκπαιδευτικών λειτουργών οι οποίοι, μεταξύ άλλων, υπηρετούσαν για ορισμένη περίοδο με σύμβαση στην Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία. Θεωρήθηκε ότι ο αιτητής που υποστήριζε πως το ενδιαφερόμενο μέρος δεν είχε το απαιτούμενο προσόν, είχε έννομο συμφέρον να προσβάλει το διορισμό παρά το ότι ο ίδιος δεν είχε καν υπηρετήσει με σύμβαση και, επομένως, ούτε εκείνος είχε το απαιτούμενο προσόν. Αυτό, γιατί αν η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας περιοριζόταν στους υποψηφίους που είχαν τα προσόντα, θα περίσσευαν θέσεις για τους υποψηφίους, όπως τον αιτητή, που βρίσκονταν στον κατάλογο διοριστέων. Στην υπόθεση Γιαννάκη Γαβριήλ ν. Δημοκρατίας, Προσφυγή 748/90 της 15ης Μαΐου 1991 που επικαλέστηκαν οι καθ' ων η αίτηση, οι παρατηρήσεις ως προς την έλλειψη έννομου συμφέροντος έγιναν ενόψει του γεγονότος ότι ο αιτητής όχι μόνο δεν κατείχε τα προσόντα οποιασδήποτε από τις θέσεις - ειδικότητες που πληρώθηκαν, αλλά και δεν συμπεριλαμβανόταν σε πίνακα διοριστέων άλλης ειδικότητας.
Θεωρώ το επιχείρημα του αιτητή βάσιμο. Ενισχύεται από την ίδια τη σημείωση (β) της δημοσίευσης ως προς τις θέσεις στις κλίμακες Α4-Α6, σύμφωνα με την οποία εκπαιδευτές στις κλίμακες αυτές διορίζονται μόνο αν δεν υπάρχουν άλλοι υποψήφιοι που να κατέχουν τα προσόντα που ορίζονται για διορισμό στη θέση εκπαιδευτή στις κλίμακες Α5-Α7 της αντίστοιχης ειδικότητας. Όπως ορθά παρατήρησε ο δικηγόρος του αιτητή, οι θέσεις στις κλίμακες Α4-Α6 ήταν είδος εφεδρείας. Η σημείωση αναφέρεται, βέβαια, στις κλίμακες Α5-Α7 και όχι στις κλίμακες Α8-Α10 αλλά νομίζω πως αυτό δεν διαφοροποιεί την κατάσταση. Οι θέσεις στις κλίμακες Α5-Α7 ήταν, σύμφωνα με τη δημοσίευση, συνδυασμένες με τις θέσεις στις κλίμακες Α8-Α10. Φυσιολογικά η έλλειψη υποψηφίων στις κλίμακες Α8-Α10 θα οδηγούσε σε εξέταση της δυνατότητας κάλυψης των αναγκών με διορισμό στην κατώτερη κλίμακα. Με δεδομένη την ανυπαρξία υποψηφίου και σε εκείνη, θα εδημιουργείτο η δυνατότητα για διορισμό του αιτητή.
Η ιδιαίτερη σύνδεση της θέσης για την οποία ο αιτητής είχε τα προσόντα με την πληρωθείσα θέση και η ειδική έννομη σχέση του αιτητή με την προσβαλλόμενη απόφαση που αυτή συνεπάγεται, συνιστούν ιδιαίτερα περιστατικά που θεμελιώνουν έννομο συμφέρον του αιτητή να προσβάλει το διορισμό.
Για τους πιο πάνω λόγους η προσφυγή πετυχαίνει και η προσβαλλόμενη πράξη ακυρώνεται με έξοδα υπέρ του αιτητή.
Η προσφυγή επιτυγχάνει με έξοδα.