|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1991) 4 ΑΑΔ 2694
22 Ιουλίου, 1991
[ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΕΝΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΛΤΔ,
Αιτητές,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ (ΑΡ. 1),
Καθ' ων η Αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 557/87).
Αναγκαστική Απαλλοτρίωση — Η απαλλοτρίωση δεν αποτελεί δυσμενή μεταχείριση αντίθετη προς το άρθρο 28 του Συντάγματος προς τους ιδιοκτήτες των απαλλοτριωθέντων κτημάτων — Υποχρέωση επιλογής της ολιγότερο επαχθούς λύσης.
Οι αιτητές προσέβαλαν την απαλλοτρίωση ακίνητης περιουσίας τους στο χωριό Γέρι με την παρούσα προσφυγή ισχυριζόμενοι ότι δεν διεξήχθη η δέουσα έρευνα, ότι η απόφαση λήφθηκε κατά παράβαση των γενικών αρχών της χρηστής Διοίκησης και της αρχής της ισότητας του άρθρου 28 του Συντάγματος όσον αφορά στους άλλους ιδιοκτήτες στην ίδια περιοχή. Πριν την έκδοση του τελικού διατάγματος απαλλοτρίωσης οι αιτητές είχαν υποβάλει ένσταση η οποία μελετήθηκε τόσο από τον Έπαρχο Λευκωσίας όσο και από το Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως. Και οι δύο πρότειναν την απόρριψη της ένστασης και ανέφεραν ότι οι προτεινόμενες από τους αιτητές λύσεις δεν ήταν ικανοποιητικές.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:-
(1) Το Ανώτατο Δικαστήριο κατά την άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας δεν επεμβαίνει στην κρίση της διοίκησης αν η τελευταία άσκησε τη διακριτική της εξουσία ορθά.
(2) Από τα στοιχεία της υπόθεσης είναι φανερό ότι έγινε εκτενής μελέτη, λήφθηκαν οι απόψεις των σχετικών τμημάτων, μελετήθηκαν οι ενστάσεις και έγινε η δέουσα έρευνα. Η Διοίκηση ερεύνησε αν υπήρχαν άλλα κατάλληλα ακίνητα και προτίμησε εκείνο του οποίου η απαλλοτρίωση θα προξενούσε ολιγότερο επαχθή στέρηση στον ιδιοκτήτη σε σύγκριση με τη στέρηση που θα προκαλούσε η απαλλοτρίωση εξίσου κατάλληλου ακινήτου σε άλλον ιδιοκτήτη.
(3) Ο δυσμενής επηρεασμός μόνο ορισμένων κτημάτων από μία αναγκαστική απαλλοτρίωση ενώ άλλα τμήματα παραμένουν εντελώς ανεπηρέαστα δεν αποτελεί δυσμενή μεταχείριση αντίθετη προς το Άρθρο 28 του Συντάγματος.
(4) Η επίδικη απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα και μέσα στα πλαίσια της διακριτικής εξουσίας των καθ' ων η αίτηση.
Προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες υποθέσεις:
Demetriou & Others v. The Republic (1988) 3 C.L.R. 91·
Σεργίδης ν. Δημοκρατίας (1991) 1 Α.Α.Δ. 119.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον του διατάγματος απαλλοτρίωσης των κτημάτων των αιτητών στη Βιομηχανική Ζώνη Δαλιού - Γερίου.
Μ. Τσαγγαρίδης για Τ. Παπαδόπουλο, για τους αιτητές.
Ν. Χαραλάμπους, Ανώτερος Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, Δ. ανάγνωσε την ακόλουθη απόφαση. Οι αιτητές είναι εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και ασχολούνται με εργοληπτικές εργασίες και είναι οι εγγεγραμμένοι ιδιοκτήτες των Τεμαχίων Αρ. 782 και 783, Φ/Σχ. XXX32.W.2, Μπλοκ "Κ" στο χωριό Γέρι, υπ' Αρ. εγγραφής Κ608 και Κ609 αντίστοιχα.
Την 14/11/1985 το Υπουργικό Συμβούλιο με την Απόφασή του αρ. 26.436 υιοθέτησε τις εισηγήσεις ειδικής Υπουργικής Επιτροπής η οποία είχε συσταθεί για τη μελέτη των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι διάφορες Βιομηχανικές Ζώνες. Για τη Βιομηχανική Ζώνη Δαλιού-Γερίου η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ήταν η απαλλοτρίωση της γης που καταλαμβάνει το εσωτερικό οδικό δίκτυο που προνοείται στο χωροταξικό σχέδιο που ετοίμασε το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Την 16/5/1986 δημοσιεύτηκε στο Παράρτημα Τρίτο, Μέρος II της Επίσημης Εφημερίδας της Δημοκρατίας με αρ. 2142, η σχετική με το πιο πάνω οδικό δίκτυο Γνωστοποίηση Απαλλοτριώσης με αριθμό 605.
Με επιστολή του δικηγόρου τους προς τον Έπαρχο Λευκωσίας, ημερ. 30/5/1986 με την οποία ζητούσαν τη μετατόπιση του δρόμου που επηρέαζε τα κτήματα τους, οι αιτητές υπέβαλαν ένσταση στη προτεινόμενη απαλλοτρίωση.
Σαν αποτέλεσμα της ένστασης που υπέβαλαν οι αιτητές ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών ζήτησε τις απόψεις του Έπαρχου Λευκωσίας και του Διευθυντή Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως.
Με επιστολή του ημερ. 7/7/1986 ο Έπαρχος μεταξύ άλλων αναφέρει τα ακόλουθα:-
"Τα κτήματα των ενισταμένων τέμνονται από κύριο δρόμο 50 ποδών. Ο προτεινόμενος δρόμος έχει σχεδιασθεί πριν από πολλά χρόνια και αποσκοπεί να προσφέρει πρόσβαση και προσπέλαση στη Βιομηχανική Ζώνη. Η εισήγηση για μετατόπιση του δρόμου είναι ανεφάρμοστη γιατί θα επιφέρει αναστάτωση σε ολόκληρο το οδικό δίκτυο της περιοχής και θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα στην περιοχή. Η κατασκευή του δρόμου δημιουργεί δύο τμήματα ικανοποιητικού κατά τη γνώμη μου, εμβαδού που μπορούν να αξιοποιηθούν και να ικανοποιήσουν τους σκοπούς για τους οποίους προορίζεται να τα αξιοποιήσει η ιδιοκτήτρια Εταιρεία. Τα κτήματα αυτά καλλιεργούνται επί του παρόντος με σιτηρά."
Ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως με επιστολή του ημερ. 2/8/1986 επίσης εισηγήθηκε την απόρριψη της ένστασης των αιτητών. Ο Διευθυντής στην επιστολή του λέγει τα ακόλουθα:-
"Πέραν των όσων αναφέρει ο Έπαρχος Λευκωσίας στην επιστολή του με αρ. 24/86 και ημερ. 1/7/86 επιθυμώ να παρατηρήσω τα ακόλουθα:
Ο δρόμος δευτερεύουσας δημοσίας, που επηρεάζει την ιδιοκτησία των ενισταμένων, συμβάλει στο δρόμο πρωταρχικής σημασίας, που έχει κατασκευαστεί μέχρι τα όρια της βιομηχανικής ζώνης. Όπως προαναφέρθηκε, ο δρόμος δευτερεύουσας σημασίας αποτελεί την σπονδυλική στήλη του όλου οδικού δικτύου και πάνω σ' αυτό συμβάλουν διάφοροι δρόμοι τοπικής σημασίας. Μετατόπισή του, όπως εισηγούνται οι ενιστάμενοι, θα αλλοίωνε και υποβάθμιζε τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του, θα επηρέαζε ολότελα το τεμάχιο 565, Φ/Σχ. XXX.32.W2 και η δημιουργία κάθετης συμβολής θα ήταν ανέφικτη. Για τους παραπάνω λόγους, η ένσταση πρέπει να απορριφθεί."
Στις 23/10/1986 το Υπουργικό Συμβούλιο αφού έλαβε υπόψη του τις ενστάσεις των ιδιοκτητών των επηρεαζομένων τεμαχίων και τις ενστάσεις του Υπουργού Εσωτερικών όπως (α) απορρίψει τις ενστάσεις και (β) εγκρίνει σύμφωνα με το άρθρο 6 των περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμων (Νόμος αρ. 15 του 1962 και 25 του 1983), την έκδοση του Διατάγματος Απαλλοτρίωσης, ενέκρινε την έκδοση του σχετικού Διατάγματος Απαλλοτρίωσης των περιουσιών που αναφέρονται στη Γνωστοποίηση Απαλλοτριώσης Δ.Π. 605, συμπεριλαμβανομένης και της περιουσίας των αιτητών.
Το σχετικό Διάταγμα Απαλλοτρίωσης δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, ημερ. 7/11/ 1986, αρ. 2186, Παράρτημα Τρίτο, Μέρος II, Αρ. Γνωστοποίησης 1572.
Στις 7/4/87 οι αιτητές με επιστολή των δικηγόρων τους ζήτησαν να πληροφορηθούν περί της τύχης της ένστασης τους. Ο Έπαρχος Λευκωσίας με την επιστολή του ημερομηνίας 15/4/1987 πληροφόρησε τους αιτητές ότι η ένσταση απορρίφθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο και ότι την 7/11/1986 δημοσιεύτηκε το σχετικό Διάταγμα Απαλλοτρίωσης.
Ως αποτέλεσμα οι αιτητές καταχώρησαν την προσφυγή αυτή με την οποία ισχυρίζονται ότι οι καθ' ων η αίτηση παρέλειψαν να διεξάγουν τη δέουσα έρευνα, ενήργησαν κατά παράβαση των γενικών αρχών της χρηστής Διοίκησης και άσκησαν πλημμελώς τη διακριτική τους εξουσία, κατά παράβαση της αρχής της ισότητας που διαφυλάσσεται με το άρθρο 28 του Συντάγματος όσον αφορά άλλους ιδιοκτήτες στην ίδια περιοχή των οποίων οι περιουσίες όχι μόνον παρέμειναν ανεπηρέαστες, από την προτεινόμενη απαλλοτρίωση, αλλά οφελήθηκαν από τη δημιουργία του δρόμου.
Είναι η θέση των καθ' ων η αίτηση ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε μετά από σοβαρή μελέτη από όλα τα αρμόδια Τμήματα, και ότι εξετάστηκε η ένσταση των αιτητών, όπως και η λύση που πρότειναν για μετατόπιση της λωρίδας που επρόκειτο να απαλλοτριωθεί προς την άκρη τους κτήματος τους. Είναι επίσης η θέση των καθ' ων η αίτηση ότι η εισήγηση των αιτητών για μετατόπιση της λωρίδας θα αλλοίωνε και θα υποβάθμιζε τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά του οδικού δικτύου και θα επηρέαζε ολότελα το Τεμάχιο 565.
Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του Διοικητικού Δικαίου το Δικαστήριο κατά την άσκηση της αναθεωρητικής του δικαιοδοσίας δεν επεμβαίνει στη κρίση της διοίκησης αν η τελευταία άσκησε τη διακριτική της εξουσία ορθά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που υπάρχουν ενώπιόν μου είναι φανερόν ότι η επίδικη απόφαση εκδόθηκε μετά από εκτενή μελέτη του θέματος, αφού λήφθηκαν οι απόψεις όλων των σχετικών Τμημάτων, αφού μελετήθηκαν όλες οι ενστάσεις των επηρεαζομένων τεμαχίων και κατόπιν διεξαγωγής της δέουσας έρευνας.
Στην προκειμένη περίπτωση η Διοίκηση ερεύνησε αν υπήρχαν και άλλα εξίσου κατάλληλα ακίνητα για την ικανοποίηση του σκοπού της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και προτίμησε εκείνο του οποίου η απαλλοτρίωση θα προξενούσε την ολιγότερη επαχθή στέρηση στον ιδιοκτήτη σε σύγκριση με τη στέρηση που θα προκαλούσε η απαλλοτρίωση εξίσου κατάλληλου ακίνητου σε άλλον ιδιοκτήτη.
Αναμφίβολα ως εκ των πραγμάτων μια απαλλοτρίωση επηρεάζει δυσμενώς μόνο ορισμένα κτήματα, ενώ άλλα τμήματα παραμένουν εντελώς ανεπηρέαστα. Αυτό όμως δεν αποτελεί δυσμενή μεταχείριση αντίθετη προς το Άρθρο 28 του Συντάγματος.
Σχετικά αναφέρθηκαν τα ακόλουθα από την Ολομέλεια του Δικαστηρίου στην υπόθεση Lavrentios Demetriou & Others v. The Republic, (1988) 3 C.L.R.91 στη σελ. 98:-
"The first ground pressed on appeal revolved round the findings of the Court that the inquiry held to ascertain hardship to the appellants and the exploration of alternative ways of implementing the acquisition was inadequate. Counsel laid stress on the decisions of the Supreme Court in Chrysochou Bros. v. Republic (1966) 3 C.L.R. 480 and Tikkinis and Others v. Electricity Authority of Cypurs (1970) 3 C.L.R. 291 establishing that in contemplating and effecting the acquisition of land, the expropriating authority is under duty to consider the hardship likely to befall individual owners and balance it by the exploration of alternative means of achieving the acquisition, if available, within the framework of the plan. In the end it must appear that hardship was an unavoidable consequence of the implementation of the project."
(Επίσης ίδε την απόφαση Σεργίδης ν. Δημοκρατίας (1991)1 Α.Α.Δ. 119).
Για όλους τους πιο πάνω λόγους καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η επίδικη απόφαση λήφθηκε ορθά και νόμιμα και μέσα στα πλαίσια της διακριτικής εξουσίας των καθ' ων η αίτηση. Συνεπώς η προσφυγή αποτυγχάνει και απορρίπτεται.
Καμιά διαταγή για έξοδα.
Προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.