|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Θρασύβουλου ν. Arto Estates Ltd (1993) 1 ΑΑΔ 12
Ζαβρού ν. Μιχαηλίδου (1996) 1 ΑΑΔ 477
Φιλίππου ν. Γιαννήταη κ.ά. (Αρ.2) (1996) 1 ΑΑΔ 1314
GEORGHIOS NICOLAOU ν. THE MINISTER OF INTERIOR AND ANOTHER (1974) 3 CLR 189
Δημοκρατία ν. Σταύρου (1993) 3 ΑΑΔ 71
Eπιτροπή Eκπαιδευτικής Yπηρεσίας ν. Aντώνη Zάμπογλου (1997) 3 ΑΑΔ 270
Motorways Ltd ν. Υπουργού Οικονομικών και Άλλου (1999) 3 ΑΑΔ 447
Ράφτης Αντώνης ν. Kυπριακής Δημοκρατίας και Άλλων (2002) 3 ΑΑΔ 345
Σολωμoύ Σόλων και Άλλοι ν. Aρχηγού Aστυνομίας και Άλλου (2006) 3 ΑΑΔ 271
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2022:A275
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Έφεση κατά απόφασης Διοικητικού Δικαστηρίου Αρ. 38/2016)
(Προσφυγή Αρ. 5657/2013)
1 Ιουλίου 2022
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΨΑΡΑ-ΜΙΛΤΙΑΔΟΥ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ/στές.]
ΛΟΥΚΑ ΣΚΥΛΛΟΥΡΙΩΤΗ,
Εφεσείοντα/Αιτητή,
ν.
ΔΗΜΟΥ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ,
Εφεσίβλητου/Καθ΄ου η Αίτηση.
_________
Α. Γεωργιάδης με Ε. Κυριαζή (κα), για τον Εφεσείοντα.
Α. Παπασιάντης για Κώστας Ιντιάνος & Σία, για τον Εφεσίβλητο.
____________________
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Μαλαχτό, Δ.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.: Ο Εφεσείων προσβάλλει την απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή που καταχώρισε για την ακύρωση της απόφασης του Εφεσίβλητου Δήμου να εκδώσει την 12.4.2013 προσωρινή πολεοδομική άδεια για ένα χρόνο, με ισχύ μέχρι 11.4.2014, για αλλαγή χρήσης διατηρητέας οικοδομής που κατέχει το Ενδιαφερόμενο Μέρος, από καφενείο σε ταβέρνα.
Η διατηρητέα οικοδομή βρίσκεται στη λεωφόρο Αγίων Ομολογητών στη Λευκωσία, εντός οικιστικής περιοχής ειδικού χαρακτήρα συνεχούς δόμησης. Ο Εφεσείων είναι ο ιδιοκτήτης κτιρίου στην ίδια λεωφόρο, σε κοντινή απόσταση από τη διατηρητέα οικοδομή. Σε αυτό το κτίριο, ο Εφεσείων διαμένει με την οικογένεια του και λειτουργεί και το οδοντιατρείο του.
Παρενθετικά σημειώνουμε ότι, παρά το ότι κατά την εκδίκαση της προσφυγής η ισχύς της επίδικης άδειας είχε εκπνεύσει, το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι ο Εφεσείων δεν στερείτο του απαραίτητου έννομου συμφέροντος να προωθεί την προσφυγή, στη βάση ότι την 1.12.2015 εκδόθηκε νέα άδεια, με ισχύ μέχρι 30.11.2021 η οποία, όπως αναφέρθηκε, συνδεόταν άμεσα και ουσιαστικά αποτελούσε συνέχεια της επίδικης.
Επί της προσφυγής, το πρωτόδικο Δικαστήριο, απορρίπτοντας τις σχετικές εισηγήσεις του Εφεσείοντα, αποφάνθηκε ότι κατά την λήψη της απόφασης για την έκδοση της άδειας:
- δεν υφίστατο έλλειψη ή μη επάρκεια αιτιολογίας της επίδικης απόφασης,
- δεν είχε εμφιλοχωρήσει οποιαδήποτε πλάνη αναφορικά με την ερμηνεία και εφαρμογή του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου του 1972, Ν.90/1972 και του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας,
- η έρευνα που είχε γίνει ήταν επαρκής, ώστε να μη χωρούσε επέμβαση του Δικαστηρίου,
- η επίδικη απόφαση δεν παραβίαζε κατοχυρωμένα δικαιώματα του Εφεσείοντα, που προστατεύονται από τα Άρθρα 15, 23, 25 και 28 του Συντάγματος και τα Άρθρα 1, 8 και 14 του Πρώτου Πρωτόκολλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, και
- δεν υπήρξε πλάνη περί τα πράγματα.
Οι πιο πάνω επιμέρους κρίσεις προσβάλλονται ως εσφαλμένες με τους λόγους έφεσης 1-5 αντίστοιχα.
Με το λόγο έφεσης 6, προβάλλεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παρέλειψε να επιληφθεί άλλων πέντε νομικών ζητημάτων που εγείρονταν με την προσφυγή και με το λόγο έφεσης 7 ότι η αιτιολογία της απόφασης του ήταν ανεπαρκής, ασαφής και λανθασμένη. Τέλος, με το λόγο έφεσης 8, ο Εφεσείων παραπονείται γιατί καταδικάστηκε στα έξοδα.
Αναφορικά με την έλλειψη ή μη επάρκεια της αιτιολογίας της απόφασης, ο Εφεσείων, προτάσσοντας ότι στο παρελθόν, το 2011, η διοίκηση είχε απορρίψει σχετική αίτηση του Ενδιαφερόμενου Μέρους για την αλλαγή χρήσης της επίδικης οικοδομής από καφενείο σε ταβέρνα, υπόβαλε ότι δεν εντοπιζόταν στο διοικητικό φάκελο μεταγενέστερη έρευνα που θα μπορούσε να δικαιολογήσει την διαφοροποίηση, αλλά ούτε και αιτιολογία για την αλλαγή στη θέση της διοίκησης. Το μόνο που ακολούθησε, ανέφερε, ήταν να ζητηθούν οι απόψεις των περιοίκων που όμως ήταν, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, αρνητικές στο να επιτραπεί η αλλαγή και στις οποίες εγείρονταν ζητήματα οχληρίας οσμών και θορύβου και έλλειψης χώρων στάθμευσης. Συμπλέκονται έτσι οι λόγοι έφεσης 1, 3 και 5.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ορθά σημείωσε ότι επαρκής θεωρείται η έρευνα που επεκτείνεται στη διερεύνηση κάθε σχετικού γεγονότος (Motorways Ltd ν. Υπουργού Οικονομικών κ.ά. (1999) 3 Α.Α.Δ. 447, 450) και πως η έκταση, ο τρόπος και η διαδικασία επί της έρευνας που θα ακολουθηθεί είναι συνυφασμένη με τα περιστατικά της κάθε υπόθεσης, ποικίλλει ανάλογα με το υπό εξέταση ζήτημα και ανάγεται στη διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης (Ιωάννης Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας, Υποθ. Αρ. 116/2012, ημερ. 1.8.2014, ECLI:CY:AD:2014:D592, Σολωμού κ.ά. ν. Αρχηγού Αστυνομίας κ.ά. (2006) 3 Α.Α.Δ. 271, 278-9, Ράφτης ν. Δημοκρατίας (2002) 3 Α.Α.Δ. 345, 366, Δημοκρατία ν. Κοινότητας Πυργών κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 503, 509, Ε.Ε.Υ. ν. Ζάμπογλου (1997) 3 Α.Α.Δ. 270, 276 και Nicolaou v. Minister of Interior and Another (1974) 3 C.L.R. 189, 192).
Και αποφάνθηκε ότι είχε προηγηθεί η απαιτούμενη έρευνα. Από τα πρακτικά της συνεδρίας του Δημοτικού Συμβούλιου του Εφεσίβλητου Δήμου ημερ.19.7.2012, κατά την οποία εγκρίθηκε η χορήγηση της επίδικης άδειας, διαπίστωσε ότι το Συμβούλιο είχε ενώπιον του σημείωμα ημερ.13.7.2012 του Προέδρου της Πολεοδομικής Επιτροπής με τις εισηγήσεις της Επιτροπής και επιστολές των εμπλεκόμενων υπηρεσιών. Κατά τη λήψη της σχετικής απόφασης, η Επιτροπή είχε, όπως αναφέρεται στο σημείωμα, λάβει υπόψη τις πρόνοιες του τοπικού σχεδίου και την αξιολόγηση του Δημοτικού Μηχανικού. Το πρωτόδικο Δικαστήριο χαρακτήρισε ως ιδιαίτερα κατατοπιστικό σχετικό υπόμνημα του Τεχνικού Επιθεωρητή, εκ μέρους του Δημοτικού Μηχανικού, στο οποίο γινόταν ειδική αναφορά στους χώρους στάθμευσης γύρω από το επίδικο υποστατικό και τη σχετική χωροθέτηση. Από το υπόμνημα προέκυπτε ότι, πέραν από τους χώρους στάθμευσης, είχε εξεταστεί τόσο το ζήτημα των οσμών όσο και του θορύβου. Είχε τεθεί ως προϋπόθεση να υποβληθεί μελέτη για τον τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματος των οσμών και έγινε από πλευράς του Ε.Μ. συγκεκριμένη μελέτη για την κατασκευή ειδικού φουγάρου, κατόπιν σχετικής υπόδειξης του Τεχνικού Επιθεωρητή εκ μέρους της Δημοτικού Μηχανικού. Σε σχέση με το θόρυβο, τέθηκαν όροι, ότι απαγορευόταν η ζωντανή μουσική, ότι η μουσική δεν θα ακούγεται πέραν της περιμέτρου του τεμαχίου και ότι η λειτουργία επιτρεπόταν μέχρι τις 23.00 για περιορισμό της όχλησης.
Διαπίστωσε ακόμα το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι είχαν ζητηθεί οι απόψεις των εμπλεκόμενων φορέων. Ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού θεωρούσε το υποστατικό ως υφιστάμενο, κατατάσσοντας το ως ταβέρνα, ενώ η Πυροσβεστική και το Υγειονομείο εισηγήθηκαν την έγκριση της σχετικής αίτησης υπό όρους, η δε Επιτροπή Αισθητικού Ελέγχου είπε ότι τα σχέδια που συνόδευαν την αίτηση ήταν τα ίδια με τα εγκριθέντα και ότι το κτίριο είχε συντηρηθεί.
Καθ' όσον αφορά τις απόψεις των περιοίκων το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε τη θέση ότι αυτές αγνοήθηκαν, αναφέροντας ότι: «φαίνεται ότι λήφθηκαν υπόψη, ωστόσο δεν αποτέλεσαν το κύριο και/ή μοναδικό κριτήριο για την έκδοση της επίδικης απόφασης».
Η επάρκεια της αιτιολογίας κρίνεται ανάλογα με τα ιδιαίτερα περιστατικά και τη φύση της κάθε υπόθεσης. Πρέπει να είναι τέτοια που να καθιστά εφικτό τον έλεγχο της απόφασης της διοίκησης (Δημοκρατία ν. Σταύρου (1993) 3 Α.Α.Δ. 71, 76). Προς τούτο, οι συγκεκριμένοι παράγοντες πάνω στους οποίους η διοίκηση βάσισε την απόφαση της πρέπει να αναφέρονται ειδικά.
Η αιτιολογία της απόφασης συμπληρώνεται από το Διοικητικό φάκελο. Προκύπτει ότι τα τρία ζητήματα που εγείρονταν με τις επιστολές των περιοίκων είχαν όλα διερευνηθεί και ληφθεί υπόψη. Καθ' όσον αφορά το θόρυβο, τέθηκαν απαγορευτικοί όροι, οι οποίοι καθιστούσαν το ενδεχόμενο οχληρίας εξ αντικειμένου αδύνατο, εφόσον η μουσική απαγορευόταν να ακούγεται πέραν της περιμέτρου του αδειούχου υποστατικού. Καθ' όσον αφορά τις οσμές, τέθηκε όρος να υποβληθεί σχετική μελέτη «ώστε να αποφευχθεί κάθε πιθανός επηρεασμός των ανέσεων της περιοχής». Η μελέτη που έγινε, είναι φυσικά μεταγενέστερη της προσβαλλόμενης απόφασης και αντικείμενο της άδειας που χορηγήθηκε το 2015. Σε σχέση με τους χώρους στάθμευσης, προκύπτει ότι και αυτό το ζήτημα απασχόλησε και αυτό που αποκαλύπτεται είναι ότι ακολουθήθηκε η εισήγηση της Πολεοδομικής Επιτροπής να μην απαιτηθούν άλλοι χώροι στάθμευσης, αφού είχε απαιτηθεί και είχαν εξαγοραστεί τρείς χώροι στάθμευσης όταν είχε χορηγηθεί η προηγούμενη άδεια για καφενείο. Οι Τεχνικές Υπηρεσίες θεώρησαν, όπως καταγράφεται, ότι «μεταξύ των δύο χρήσεων καφενείου ή ταβέρνας η διαφορά σε ότι αφορά τον επηρεασμό των ανέσεων αφορά κυρίως πιθανό επηρεασμό από οσμές-καπνούς». Η λογική ήταν ότι οι πελάτες του υποστατικού, είτε αυτό λειτουργεί ως καφενείο είτε ως ταβέρνα, σταθμεύουν στην περιοχή. Ότι δηλαδή δεν θα προέκυπτε ουσιαστική αλλαγή.
Δεν είχε επομένως καταδειχτεί ότι υπήρξε πλάνη σε σχέση με το ζήτημα της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων ως αποτέλεσμα της άδειας για ταβέρνα. Λήφθηκε υπόψη η κατάσταση όπως διαμορφωνόταν από τις εισηγήσεις των εμπλεκόμενων φορέων και όχι όπως κάποιοι περίοικοι, μεταξύ των οποίων και ο Εφεσείων την παρουσίαζαν ή έστω την εκτιμούσαν.
Αντικείμενο του αναθεωρητικού ελέγχου είναι η νομιμότητα της διαδικασίας με την τελική εκτίμηση των γεγονότων και τη λήψη της σχετικής απόφασης να αποτελεί καθήκον και υποχρέωση του αρμόδιου οργάνου. Ο Εφεσίβλητος Δήμος διερεύνησε τα ζητήματα που έπρεπε να ερευνηθούν και είχε υπόψη του όλα τα πραγματικά γεγονότα που απαιτούνταν για την λήψη της προσβαλλόμενης απόφασης, την οποία και έλαβε ασκώντας την κρίση του. Καταλήγουμε λοιπόν ότι οι λόγοι έφεσης 1, 3 και 5 δεν ευσταθούν και απορρίπτονται.
Ο Εφεσείων δεν υποδεικνύει σε ποιο σημείο ο Εφεσίβλητος Δήμος πλανήθηκε αναφορικά με την ερμηνεία και εφαρμογή του Ν.90/1972 και του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας. Όπως το πρωτόδικο Δικαστήριο είχε διαπιστώσει: «σύμφωνα με τις σχετικές πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λευκωσίας, ναι μεν η οικιστική χρήση ορίζεται ως η επικρατούσα χρήση στην συγκεκριμένη περιοχή των Αγίων Ομολογητών, αλλά μπορούν να χωροθετηθούν, υπό όρους και προϋποθέσεις, όπως εν προκειμένω, και οι αναπτύξεις που στεγάζουν διευκολύνσεις αναψυχής και ψυχαγωγίας ήπιας μορφής, όπως λ.χ. καφενεία, ταβέρνες και εστιατόρια». Επομένως, η χρήση για την οποία χορηγήθηκε η προσβαλλόμενη άδεια ήταν επιτρεπτή και το ζήτημα ήταν κατά πόσο στη συγκεκριμένη περίπτωση η χρήση αυτή θα επηρέαζε κατά τέτοιο τρόπο και βαθμό τις ανέσεις των περιοίκων, ώστε η διοίκηση να μην έπρεπε να την αδειοδοτήσει. Η διοίκηση διερεύνησε και τι τρείς παραμέτρους που αφορούσαν στις ανέσεις των περιοίκων, ακριβώς για να διαπιστώσει ότι πληρούνταν οι σχετικές προϋποθέσεις και άσκησε την κρίση της. Επομένως, ορθά το πρωτόδικο Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η διοίκηση δεν είχε πλανηθεί προς τους όρους και προϋποθέσεις για την αδειοδότηση τέτοιας χρήσης. Κατά συνέπεια, ο λόγος έφεσης 2 επίσης απορρίπτεται.
Η θέση ότι εσφαλμένα δεν διαπιστώθηκε από το Διοικητικό Δικαστήριο ότι η έκδοση της προσωρινής πολεοδομικής άδειας παραβίαζε κατοχυρωμένα δικαιώματα του Εφεσείοντα, που εδραζόταν στη θέση ότι κατά τη χορήγηση της δεν διερευνήθηκε το ζήτημα του ενδεχόμενου επηρεασμού των περιοίκων, καταρρέει. Ζητήθηκαν οι απόψεις τους και τα θέματα που ήγειραν εξετάστηκαν, όπως προκύπτει από τα όσα έχουμε συζητήσει πιο πάνω. Ότι δεν ικανοποιήθηκαν οι προτιμήσεις ή επιθυμίες τους, δεν σημαίνει ότι παραβιάστηκαν οιαδήποτε δικαιώματα τους. Είχε και το Ενδιαφερόμενο Πρόσωπο δικαιώματα στην εκμετάλλευση της επίδικης οικοδομής την οποία κατείχε, που σταθμίστηκαν και με την επίδικη άδεια του επιβλήθηκαν όροι και περιορισμοί, έτσι ώστε να μην επηρεάζονται οι ανέσεις των περιοίκων. Επομένως, απορρίπτεται και ο λόγος έφεσης 4.
Οι λόγοι έφεσης 6 και 7 δεν συζητούνται στο περίγραμμα αγόρευσης των δικηγόρων του Εφεσείοντα. Θεωρείται συνεπώς ότι έχουν εγκαταλειφθεί.
Ο λόγος έφεσης 8 αφορά στα έξοδα. Η αιτιολογία του είναι διττή. Κατά πρώτο λόγο, αναφέρεται ότι η επιδίκαση των εξόδων εναντίον του Εφεσείοντα «επηρεάστηκε από τα σφάλματα των προηγούμενων λόγων έφεσης». Εννοεί ότι η προσφυγή του θα έπρεπε να επιτύχει και τα έξοδα να επιδικαστούν υπέρ του. Εφόσον όμως η προσφυγή του απορρίφθηκε, εφαρμόστηκε ο κανόνας ότι ο επιτυχών διάδικος δικαιούτο στα έξοδα του (Θρασυβούλου ν. Arto Estates Ltd (1993) 1 A.A.Δ. 12, 15 Ζαβρού ν. Μιχαηλίδου (1996) 1(Α) Α.Α.Δ. 477, 481, Φιλίππου ν. Γιαννήταη κ.ά. (Αρ.2) (1996) 1(Β) Α.Α.Δ. 1314, 1316, Πισσούριος ν. Golden Hand Ltd (2000) 1(A) A.A.Δ. 543, 545 και Δημοκρατία ν. Milouca Motor Trading Ltd (2000) 1(A) A.A.Δ. 630, 633).
Κατά δεύτερο λόγο, καταλογίζει στο πρωτόδικο Δικαστήριο ότι δεν έλαβε υπόψη ότι το Ενδιαφερόμενο Μέρος είχε εγείρει ζήτημα ότι ο Εφεσείων στερείτο εννόμου συμφέροντος, που απορρίφθηκε και που διόγκωσε τα έξοδα ή και προκάλεσε αχρείαστα έξοδα. Διαπιστώνουμε ότι δεν είχε συμβεί κάτι τέτοιο. Το ζήτημα δεν εξετάστηκε ξεχωριστά, αλλά στα πλαίσια της ακρόασης της προσφυγής και απορρίφθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο με την προσβαλλόμενη απόφαση για να προχωρήσει στη συνέχεια στην εξέταση της ουσίας της προσφυγής. Δεν έγιναν επιπλέον εμφανίσεις και δεν επαυξήθηκαν τα έξοδα λόγω του εγερθέντος ζητήματος. Ο λόγος έφεσης 8 απορρίπτεται.
Η έφεση απορρίπτεται.
Επιδικάζονται €2.500 έξοδα της έφεσης υπέρ του Εφεσίβλητου και εναντίον του Εφεσείοντα.
Κ. Σταματίου, Δ.
Τ. Ψαρά-Μιλτιάδου, Δ.
Χ. Μαλαχτός, Δ.