|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2022:C5
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αναθεωρητική Εφεση Αρ. 67/2015)
12 Ιανουαρίου, 2022
[ΛΙΑΤΣΟΣ, ΓΙΑΣΕΜΗΣ, ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ,
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, ΣΑΝΤΗΣ, Δ/ΣΤΕΣ]
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ,
Εφεσείουσα,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ ΧΩΡΟΜΕΤΡΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
____________________
Μ.Γρ. Δράκος για Δράκος & Ευθυμίου ΔΕΠΕ, για την Εφεσείουσα.
Δ.Μ. Εργατούδη (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Εφεσίβλητη.
Καμία εμφάνιση για το Ενδ. Μέρος.
____________________
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου
θα δοθεί από τον Λιάτσο, Δ.
____________________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.: Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε προσφυγή της Εφεσείουσας, η οποία ασκήθηκε εναντίον της κατακύρωσης στο Ενδιαφερόμενο Μέρος προσφοράς για την προμήθεια 16 δεκτών GNSS (οι δέκτες), για σκοπούς χωρομέτρησης και χαρτογράφησης.
Τα κρίσιμα γεγονότα είναι απλά:
Η Εφεσείουσα και το Ενδιαφερόμενο Μέρος συμμετείχαν στον επίδικο διαγωνισμό, αρ. 3/2011, για την προμήθεια των δεκτών. Οι προσφορές αξιολογήθηκαν από την αρμόδια Επιτροπή Αξιολόγησης (η Επιτροπή), η οποία εισηγήθηκε την κατακύρωση στο Ενδιαφερόμενο Μέρος, ως τον φθηνότερο, εντός προδιαγραφών, προσφοροδότη. Η Εφεσείουσα υπέβαλε παράπονο στη Γενική Ελέγκτρια της Δημοκρατίας, ισχυριζόμενη ότι η προσφορά του Ενδιαφερομένου Μέρους δεν πληρούσε συγκεκριμένο όρο της προκήρυξης, τον όρο 1.2.1.μ, σύμφωνα με τον οποίο απαιτείτο όπως:
«Οι δέκτες GNSS να είναι πιστοποιημένες κατά CE και να διαθέτουν μοντέλα βαθμονόμησης υπολογισμένα από το NGS (US National Geodetic Survey) ή από το IFE (Ιnstitute of Geodesy - Hanover University) για το συγκεκριμένο τύπο κεραίας που ενσωματώνουν οι προσφερόμενοι δέκτες».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία έκρινε ότι η προσφορά του Ενδιαφερόμενου Μέρους δεν ικανοποιούσε τον πιο πάνω όρο 1.2.1.μ και, επιπρόσθετα, τον όρο 1.2.1.ο, σύμφωνα με τον οποίο:
«Οι προσφερόμενοι δέκτες, μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των προσφορών (εν προκειμένω μέχρι 22.7.2011), να είναι διαθέσιμοι στην αγορά. Προς το σκοπό αυτό να επισυναφθεί πιστοποιητικό κυκλοφορίας των εν λόγω δεκτών από την κατασκευάστρια εταιρεία».
Μετά την πιο πάνω εξέλιξη, ακολούθησε επανεξέταση του θέματος από την Επιτροπή, η οποία, αφού ζήτησε και έλαβε από το Ενδιαφερόμενο Μέρος επιπρόσθετα διευκρινιστικά στοιχεία, αποφάσισε ότι η προσφορά του πληρούσε τους δύο πιο πάνω όρους. Υπό τις συνθήκες αυτές, κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός στο Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Πρωτοδίκως, η Εφεσείουσα προέβαλε ως βασική θέση ότι το Ενδιαφερόμενο Μέρος δεν πληρούσε τον υποχρεωτικό, με βάση την προκήρυξη, όρο 1.2.1.μ, διότι δεν διέθετε μοντέλο βαθμονόμησης κατά τον κρίσιμο χρόνο της υποβολής των προσφορών. Σε αντιδιαστολή, η Εφεσίβλητη έθεσε ότι τα διαλαμβανόμενα στον υπό αναφορά όρο είχαν διερευνηθεί από την Επιτροπή από το αρχικό στάδιο της τεχνικής αξιολόγησης των προσφορών και εύλογα κρίθηκε ότι ικανοποιείτο πλήρως ο σχετικός όρος του διαγωνισμού και ότι η μη υποβολή των δεδομένων των μετρήσεων μαζί με την προσφορά αποτελούσε ασήμαντη απόκλιση, η οποία ήταν επιτρεπτή με βάση την παράγραφο 3.2.3 (Γενικές Αρχές) της προκήρυξης.
Ο αδελφός πρωτόδικος Δικαστής έκρινε ότι οι ισχυρισμοί της Εφεσείουσας δεν ευσταθούσαν και ότι, υπό τις περιστάσεις, ήταν εύλογα επιτρεπτή η κατάληξη της Επιτροπής ότι ικανοποιείτο πλήρως ο επίδικος όρος της προκήρυξης. Καταγράφεται, συναφώς, στην εφεσιβαλλόμενη απόφαση:
«H θέση της Α.Α. ήταν, υπό τις περιστάσεις, εύλογα επιτρεπτή. Ο πιο πάνω όρος δεν αναφέρει ρητά ότι θα έπρεπε μαζί με την προσφορά να υποβληθούν και τα αποτελέσματα των μετρήσεων. Αντίθετα, το ζητούμενο ήταν να διαθέτουν οι δέκτες κατά το στάδιο εκείνο υπολογισμένα μοντέλα βαθμονόμησης, πρόνοια που τηρήθηκε, δεδομένου ότι είχαν ήδη ολοκληρωθεί οι σχετικές μετρήσεις από το NGS.
Όπως συνάγεται από τη σχετική αλληλογραφία οι μετρήσεις είχαν ολοκληρωθεί στις 23.6.2011, πριν από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των προσφορών. Εφόσον δε, η Επιτροπή, ικανοποιήθηκε με βάση την επιστολή της κατασκευάστριας εταιρείας, η οποία υποβλήθηκε μαζί με την προσφορά του ΕΜ, ότι η διαδικασία των μετρήσεων είχε εγκαίρως ολοκληρωθεί και ότι τα μοντέλα βαθμολόγησης θα ήταν διαθέσιμα στην ιστοσελίδα του ΝGS στο διαδίκτυο, η μη υποβολή των αποτελεσμάτων των μετρήσεων μαζί με την προσφορά δεν συνιστούσε απόκλιση από τον συγκεκριμένο όρο. Λαμβανομένου δε υπόψη ότι το σχετικό πιστοποιητικό της κατασκευάστριας εταιρείας υπήρχε ενώπιον της Επιτροπής κατά τον κρίσιμο χρόνο διαπίστωσης της ύπαρξης των προϋποθέσεων για συμμετοχή στο διαγωνισμό, δηλαδή κατά την τελευταία ημερομηνία υποβολής των προσφορών, η Α.Α. μπορούσε να βασιστεί σ' αυτό. Η ημερομηνία της δημοσίευσης των μετρήσεων επί της οποίας προέκυψε διαφωνία δεν έχει εν προκειμένω βαρύνουσα σημασία.»
Η ενώπιόν μας έφεση αφορά ουσιαστικά ένα και μόνο ζήτημα, το κατά πόσο η προσφορά του Ενδιαφερόμενου Μέρους πληρούσε τον όρο 1.2.1. του Διαγωνισμού ή αν παρουσίαζε ουσιώδη απόκλιση. Γύρω από αυτό το ζήτημα περιστρέφεται το σύνολο των πέντε λόγων έφεσης, οι οποίοι, ως επάλληλοι και συναφείς, θα κριθούν σε μία ενότητα.
Εχει κατ΄ επανάληψη λεχθεί ότι η πιστή συμμόρφωση του προσφοροδότη στους ουσιώδεις όρους της προκήρυξης είναι απόλυτα αναγκαία για να θεωρηθεί η προσφορά ως έγκυρη (Δημοκρατία ν. C.H.Heat-Flow Mechanical Contractors Ltd (2005) 3 ΑΑΔ 363, 368). Παρέκκλιση από ουσιώδη όρο που περιέχεται στην προκήρυξη διαγωνισμού αναπόδραστα οδηγεί στην ακύρωση της απόφασης. Η κρίση κατά πόσον ο όρος που παραβιάζεται αποτελεί ουσιώδη ή μη πρόνοια ανήκει στον Δικαστή. Το κριτήριο για τον καθορισμό της σημασίας του είναι αντικειμενικό, με αναφορά στη βαρύτητα που έχει η πιστή εφαρμογή του για την απόφαση στην κατακύρωση της προσφοράς. Συναφώς, ως ουσιώδης χαρακτηρίζεται ο όρος η τήρηση του οποίου ενέχει αποφασιστική σημασία για τη λήψη και το περιεχόμενο της απόφασης και την κατακύρωση της προσφοράς (Ε. Φιλίππου Λτδ ν. Δημοκρατίας (2004) 3 ΑΑΔ 389, 393-394).
Στην παρούσα περίπτωση, ο επίδικος όρος ήταν αναμφίβολα ουσιώδης, δεδομένου ότι τα μοντέλα βαθμονόμησης που πρέπει να διαθέτουν οι δέκτες αναφέρονται σε μετρήσεις για την κεραία τους και επιβεβαιώνουν την ορθή γεωμετρία της κεραίας του προσφερόμενου δέκτη, στοιχείο, αναμφίβολα, σημαντικό σε αναφορά με την απόφαση κατακύρωσης της υπό κρίση προσφοράς. Περαιτέρω, για σκοπούς τεχνικής αξιολόγησης, οι προσφέροντες θα έπρεπε να συμπληρώσουν το ΄Εντυπο 8 του Προσαρτήματος, στο οποίο αναγραφόταν ότι η απαίτηση 1.2.1.μ είναι «Υποχρεωτική». Η σημασία του όρου επιβεβαιώνεται και από την πλευρά των Εφεσιβλήτων, αφού, όπως εντοπίζεται στο Παράρτημα 1 της ΄Ενστασης, όταν απέρριψε εισήγηση προσφοροδότη προς διαγραφή του εν λόγω όρου στη βάση ότι «η βαθμονόμηση δεν είναι χρήσιμη», δήλωνε ότι «η βαθμονόμηση κεραίας από το NGS . θεωρείται σημαντική πληροφορία».
Συνιστά κοινό έδαφος, σε ευθυγράμμιση με πάγια επί του θέματος νομολογία, ότι κρίσιμος χρόνος ήταν η ημερομηνία υποβολής των προσφορών, ήτοι 22.7.2011. Κατά τον χρόνο αυτό, ενώπιον της Επιτροπής βρισκόταν επιστολή του Ενδιαφερομένου Μέρους, ημερομηνίας 15.7.2011, από την κατασκευάστρια εταιρεία, που ανέφερε ότι:
«RE: Confirmation of Topcon GR -3 NGS calibration
TO WHOM IT MAY CONCERN.
We, Topcon Europe Positioning B. V, hereby confirm that the calibration tests for the GNSS receiver Topcon GR-5 have been completed. The report is being prepared and expected to be published on the website of the US NGS within approximately 3 weeks.
The Topcon GR-5 is a new model which began production in March 2011.»
Όπως επιβεβαιώθηκε από όλες τις πλευρές, μετά από κατάθεση συμπληρωματικών αγορεύσεων στα πλαίσια της πρωτόδικης διαδικασίας, τα αποτελέσματα των μετρήσεων της N.G.S. δημοσιεύτηκαν μετά την 22.7.2011, συγκεκριμένα στις 22.8.2011.
Συνεπώς, προκύπτει αβίαστα ότι κατά τον κρίσιμο χρόνο η προσφορά του Ενδιαφερομένου Μέρους δεν πληρούσε τα προαπαιτούμενα της επίδικης, ουσιώδους, πρόνοιας του Διαγωνισμού, δεδομένου ότι, ως λέχθηκε, δεν διέθετε μοντέλα βαθμονόμησης υπολογισμένα από τα προβλεπόμενα στον όρο ινστιτούτα.
Η πρωτόδικη απόφαση επί του θέματος ήταν, με όλο το σεβασμό, εσφαλμένη. Ο επίδικος όρος παρερμηνεύθηκε καθότι ζητούμενο δεν ήταν η ολοκλήρωση των σχετικών μετρήσεων από το Ινστιτούτο, αλλά η διάθεση μοντέλων βαθμονόμησης, μοντέλα τα οποία βρίσκονταν στο στάδιο της ετοιμασίας κατά τον κρίσιμο χρόνο της υποβολής της προσφοράς του Ενδιαφερομένου Μέρους.
Το όλο ζήτημα δεν αφορούσε σε τεχνικό θέμα, όπως κατέληξε το πρωτόδικο Δικαστήριο, ούτως ώστε η ουσιαστική κρίση της διοίκησης να γινόταν αποδεκτή, κατά πάγια νομολογία, ως ανέλεγκτη, εφόσον δεν συνέτρεχε πλάνη περί τα πράγματα, κακή χρήση διακριτικής εξουσίας ή έλλειψη αιτιολογίας. Είναι ζήτημα καθαρά νομικό, δεδομένου ότι εστιάζει στην ερμηνεία του επίδικου, ουσιώδους, όρου, σε συνάρτηση με την απόκλιση που παρατηρήθηκε ως αποτέλεσμα της μη υποβολής, κατά τον ουσιώδη χρόνο, των μοντέλων βαθμονόμησης.
Η έφεση γίνεται αποδεκτή και, κατά προέκταση, η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται. Η προσβαλλόμενη διοικητική πράξη ακυρώνεται, με €4000 έξοδα υπέρ της Εφεσείουσας, τόσο για τα έξοδα της πρωτόδικης διαδικασίας όσο και για τα έξοδα της κατ΄ έφεση.
Α.Ρ. ΛΙΑΤΣΟΣ, Δ.
Γ. ΓΙΑΣΕΜΗΣ, Δ.
Δ. ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ, Δ.
Ι. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ, Δ.
Ν. ΣΑΝΤΗΣ, Δ.
ΣΦ.