|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:C859
(2015) 3 ΑΑΔ 689
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αναθεωρητικές Εφέσεις Αρ. 13/2012 & 46/2012)
21 Δεκεμβρίου, 2015
[ΝΑΘΑΝΑΗΛ, ΠΑΝΑΓΗ, ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ,
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δικαστές]
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 13/2012)
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
Εφεσείουσα/Καθ΄ης η Αίτηση Αρ. 1,
ΚΑΙ
1. CYBARCO PLC,
2. FRANCOUDI & STEFANOU LTD,
3. ΑΘΗΝΑ Α.Τ.Ε.,
4. J & P AVAX SA,
5. JOANNOU & PARASKEVAIDES LTD,
6. PANDORA INVESTMENTS PUBLIC LTD,
7. C.A.D.S. HOLDINGS LTD,
Εφεσίβλητοι/Αιτητές,
ΚΑΙ
PAFILIA PROPERTY DEVELOPMENTS LTD,
Ενδιαφερόμενο Μέρος.
_________
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 46/2012)
PAFILIA PROPERTY DEVELOPMENTS LTD,
Εφεσείοντες/Αιτητές,
ΚΑΙ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΦΟΡΩΝ,
Εφεσίβητοι/Καθ΄ων η Αίτηση,
ΚΑΙ
1. ΚΟΙΝΟΠΡΑΞΙΑ POSEIDON GRAND MARINA OF PAPHOS,
Ενδιαφερόμενο Μέρος 1,
2. CYBARCO PLC και άλλοι,
Ενδιαφερόμενο Μέρος 2.
_________
Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 13/2012
Χρ. Τριανταφυλλίδης για τους Εφεσείοντες.
Χρ. Χριστοφίδης με Γ. Βαλιαντή και Χρ. Παρασκευά (κα) για Λ. Παπαφιλίππου & Σία ΔΕΠΕ, για τους Εφεσίβλητους.
Α. Νικολάου για Γ. Χαραλαμπίδη & Σία ΔΕΠΕ, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος.
Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 46/2012
Α. Νικολάου για Γ. Χαραλαμπίδη & Σία ΔΕΠΕ, για τους Εφεσείοντες.
Χρ. Τριανταφυλλίδης, για τους Εφεσίβλητους.
Ν. Παπαευσταθίου με Στ. Μαξούτη (κα), για το Ενδιαφερόμενο Μέρος 1.
Χρ. Χριστοφίδης με Γ. Βαλιαντή και Χρ. Παρασκευά (κα) για Λ. Παπαφιλίππου & Σία ΔΕΠΕ, για το Ενδιαφερόμενο Μέρος 2.
_________
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Σταματίου, Δ.
_________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Με την έφεση 13/2012, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών - εφεσείουσα - καθ΄ης η αίτηση 1, αμφισβητεί την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης στην προσφυγή υπ΄ αριθμό 93/2009, με την οποία ακυρώθηκε η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής ημερομηνίας 28.11.2008, με την οποία ακύρωσε την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής (Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού) για την ανάθεση στις εφεσίβλητες - αιτήτριες της Σύμβασης για το σχεδιασμό, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και μεταβίβαση της προτεινόμενης Μαρίνας Πάφου.
Με ένα λόγο έφεσης η Αναθεωρητική Αρχή ισχυρίζεται ότι εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι ο λόγος ακύρωσης περί πλάνης περί το Νόμο και τα πράγματα ευσταθεί, υιοθετώντας την απόφασή του στην προσφυγή 1855/2008, ότι δηλαδή «δεν έχει διαπιστωθεί ουσιώδης παράβαση όρου» των εγγράφων του διαγωνισμού, καθότι οι εφεσίβλητες έχουν καταθέσει πιστοποιητικά ποινικού μητρώου σχετικά με τους διευθυντές της κάθε εταιρείας που αποτελούσε την Kοινοπραξία και, επίσης, επιπρόσθετες ένορκες δηλώσεις εκ μέρους κάθε εταιρείας που έδειχναν ότι είχαν λευκό ποινικό μητρώο.
Τα θέματα που εγείρονται με την πιο πάνω έφεση εξετάστηκαν στις Αναθεωρητικές Εφέσεις 20/2011 και 36/2011, οι οποίες ασκήθηκαν εναντίον της απόφασης στην υπόθεση 1855/2008. Για σκοπούς οικονομίας υιοθετούμε την απόφαση που μόλις έχουμε απαγγείλει στις εν λόγω Αναθεωρητικές Εφέσεις και το σκεπτικό τους. Στη βάση των διαπιστώσεων αυτών, η έφεση της Αναθεωρητικής Αρχής θα πρέπει να επιτύχει και η πρωτόδικη απόφαση να παραμεριστεί.
Με την Αναθεωρητική Έφεση 46/2012 οι εφεσείοντες - αιτητές αμφισβητούν την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία αποδέχθηκε τις προδικαστικές ενστάσεις που εγέρθηκαν εκ μέρους της Κοινοπραξίας Poseidon Grand Marina - ενδιαφερόμενο μέρος 1 και, περαιτέρω, εξετάζοντας περιληπτικά την ουσία της προσφυγής, κατέληξε ότι θα την απέρριπτε και στην ουσία της.
Σύμφωνα με τα γεγονότα της υπόθεσης, στις 30.9.2005 δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ο διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχου με διαπραγμάτευση και κριτήριο επιλογής την πλέον συμφέρουσα προσφορά που αφορούσε «Σύμβαση για το Σχεδιασμό, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία και Μεταβίβαση της Προτεινόμενης Μαρίνας Πάφου». Η Αναθέτουσα Αρχή (Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού), στις 3.6.2008, αποφάσισε την κατακύρωση της προσφοράς και την ανάθεση της Σύμβασης στην Κοινοπραξία Cybarco, οι οποίοι είχαν λάβει την ψηλότερη συνολική βαθμολογία, 84%, ενώ η Κοινοπραξία Poseidon Grand Marina έλαβε βαθμολογία 83.61% και οι εφεσείοντες 64.70%. Κατά της εν λόγω απόφασης καταχωρήθηκε ιεραρχική προσφυγή τόσο εκ μέρους της Κοινοπραξίας Poseidon, όσο και εκ μέρους των εφεσειόντων. Η Αναθεωρητική Αρχή έκρινε βάσιμες και τις δύο ιεραρχικές προσφυγές και ακύρωσε την απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής.
Οι εφεσείοντες άσκησαν την προσφυγή υπ. Αριθμό 140/2009 εναντίον της εν λόγω απόφασης, με την οποία ζητούσαν τις ακόλουθες θεραπείες:
«Α. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι, η απόφαση της Καθ' ης η Αίτηση 1 ημ. 28.11.08 με την οποία απέρριψε την Ιεραρχική Προσφυγή με αρ. 48/08 σε ότι αφορά το μέρος της απόφασης του Καθ' ου η Αίτηση 2 με την οποία (ο Καθ' ου η Αίτηση 2) έκρινε την προσφορά της Κοινοπραξίας Poseidon Grand Marina of Paphos έγκυρη και την κατέταξε ως δεύτερο προτιμητέο προσφοροδότη, είναι άκυρη και στερημένη εννόμου αποτελέσματος.
Β. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η παράλειψη της Καθ' ης η Αίτηση 1 να εξετάσει όλους τους λόγους ακύρωσης με την απόφαση της ημ. 28.11.08, με την οποία δέκτηκε την Ιεραρχική Προσφυγή με αρ. 48/08 κατά του μέρους της απόφασης του Καθ' ου η Αίτηση 2 να κρίνει την προσφορά της Κοινοπραξίας Cybarco κ.α. έγκυρη και να την κατατάξει ως Πρώτο Προτιμητέο Προσφοροδότη και αντ' αυτού να τη δεκτεί (την ιεραρχική προσφυγή), μόνο για το λόγο ότι η Κοινοπραξία Cybarco κ.α. δεν υπέβαλε απόσπασμα του ποινικού της μητρώου, είναι άκυρη και στερημένη εννόμου αποτελέσματος.
Γ. Δήλωση του Δικαστηρίου ότι η απόφαση του Καθ' ου η Αίτηση 2 να κρίνει τις προσφορές της Κοινοπραξίας Cybarco κ.α. και της Κοινοπραξίας Poseidon έγκυρες και να τις κατατάξει ως Πρώτο και Δεύτερο προτιμητέο προσφοροδότη αντίστοιχα, είναι άκυρη και στερημένου εννόμου αποτελέσματος.»
Η Κοινοπραξία Poseidon - ενδιαφερόμενο μέρος 1 - ήγειρε προδικαστικές ενστάσεις οι οποίες έγιναν αποδεκτές από το Δικαστήριο.
Οι πρώτοι δύο λόγοι έφεσης, οι οποίοι θα εξεταστούν μαζί λόγω της συνάφειας τους, αφορούν την πρώτη προδικαστική ένσταση, ότι οι εφεσείοντες κωλύονται να υποβάλουν προσφυγή με την οποία να προσβάλλουν απόφαση, η οποία ήταν ευνοϊκή γι΄ αυτούς. Με τον πρώτο λόγο αμφισβητείται η ορθότητα της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου να αποδεχθεί τη θέση του ενδιαφερόμενου μέρους 1 ότι οι εφεσείοντες, εφόσον με την ιεραρχική τους προσφυγή, ζήτησαν την ακύρωση της κατακύρωσης του διαγωνισμού στην Κοινοπραξία Cybarco και το αίτημά τους έγινε δεκτό, με την έκδοση μιας ευνοϊκής για τους ίδιους απόφασης, δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν την εν λόγω απόφαση, απλώς διότι δεν εξετάστηκαν όλοι οι λόγοι που ήγειραν ενώπιον των εφεσιβλήτων. Με το δεύτερο λόγο έφεσης, αμφισβητείται η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι οι εφεσείοντες δεν είχαν το δικαίωμα να προσβάλουν την ευνοϊκή γι΄ αυτούς απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής, εφόσον η φύση αυτής ήταν τέτοια που δεν μπορούσε να διαχωριστεί.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο, με παραπομπή στις υποθέσεις Westpark Ltd v. Δήμος Πάφου (1997) 3 ΑΑΔ 525 και Medochemie Ltd v. Δημοκρατίας (1997) 3 ΑΑΔ 567, κατέληξε να αποδεχθεί τη θέση του ενδιαφερόμενου μέρους 1 ότι οι εφεσείοντες, «εφόσον με την ιεραρχική τους προσφυγή ζήτησαν την ακύρωση της κατακύρωσης του διαγωνισμού στην Κοινοπραξία Cybarco και το αίτημα τους έγινε δεκτό, με την έκδοση μιας ευνοϊκής για τους ίδιους απόφασης, δεν έχουν έννομο συμφέρον να προσβάλλουν την εν λόγω απόφαση, απλώς διότι δεν εξετάστηκαν όλοι οι λόγοι που ήγειραν ενώπιον της» Αναθεωρητικής Αρχής. Περαιτέρω, έκρινε ότι οι εφεσείοντες δε δικαιούνται να προσβάλλουν την ευνοϊκή γι' αυτούς απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής, εφόσον η φύση αυτής είναι τέτοια που δεν μπορεί αν διαχωριστεί.
Θεωρούμε ότι οι λόγοι έφεσης δεν ευσταθούν.
Οι εφεσείοντες είχαν εγείρει ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής, μεταξύ άλλων, ισχυρισμό ότι η προσφορά της Κοινοπραξίας Cybarco παραβίαζε ουσιώδη όρο της προσφοράς για το ότι δεν παρουσιάστηκε απόσπασμα ποινικού μητρώου, ισχυρισμός που έγινε δεκτός και οδήγησε στην ακύρωση της κατακύρωσης στην Κοινοπραξία Cybarcο. Η απόφαση κατέληξε ως ακολούθως:
«Ενόψει της πιο πάνω κατάληξης μας, δεν κρίνουμε σκόπιμο να εξετάσουμε τους υπόλοιπους νομικούς λόγους που επικαλέστηκαν οι αιτητές για την ακύρωση της απόφασης της Αναθέτουσας Αρχής όσον αφορά την επιτυχούσα Κοινοπραξία. Ως εκ τούτου η Προσφυγή κρίνεται βάσιμη και επιτυγχάνει και η απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής ακυρώνεται όσον αφορά την επιτυχούσα Κοινοπραξία.
(β) Όσον αφορά το νομικό ισχυρισμό των αιτητών για ακυρότητα της διαδικασίας λόγω ύπαρξης δύο εκθέσεων αξιολόγησης ο ισχυρισμός αυτός δε γίνεται αποδεκτός γιατί στην ουσία η επιτροπή αξιολόγησης εξέφρασε τις απόψεις της πάνω στην έκθεση των ιδιωτών Συμβούλων όπως εδικαιούτο να πράξει και έτσι δεν επρόκειτο για δύο ξεχωριστές αξιολογήσεις.
Ενόψει των πιο πάνω θέσεων μας κρίνουμε ότι η παρούσα Ιεραρχική Προσφυγή όσον αφορά το δεύτερο προτιμητέο προσφοροδότη δεν γίνεται αποδεκτή γιατί δεν διαπιστώνεται οποιαδήποτε παράβαση του ισχύοντος δικαίου και η απόφαση της Αναθέτουσας Αρχής για το δεύτερο προτιμητέο προσφοροδότη επικυρώνεται.»
Οι εφεσείοντες πέτυχαν την ακύρωση της κατακύρωσης του διαγωνισμού στην Κοινοπραξία Cybarco, που αποτελούσε στόχο της ιεραρχικής προσφυγής που καταχώρησαν ενώπιον της Αναθεωρητικής Αρχής. Σε περίπτωση επιτυχίας των λόγων ακύρωσης της προσφυγής, τότε θα σήμαινε ακύρωση της θετικής απόφασης που έλαβαν από την Αναθεωρητική Αρχή. Δε διακρίνουμε σφάλμα στην προσέγγιση του Δικαστηρίου.
Στην υπόθεση Westpark Ltd v. Δήμου Πάφου (πιο πάνω), που παρέπεμψε το Δικαστήριο, αναφέρονται τα εξής:
«Η σχετική αρχή του διοικητικού δικαίου, η οποία προκύπτει από την Ελληνική νομολογία, διατυπώνεται με σαφήνεια στο σύγγραμμα του Ε.Π. Σπηλιωτόπουλου - "Εγχειρίδιον Διοικητικού Δικαίου, Δευτέρα Έκδοσις, 1982, σελ. 259, παράγραφος 396:-
"Ούτω, η δημιουργία εννόμου συμφέροντος παρακωλύεται εάν η προσβαλλόμενη πράξις είναι θετική και εξεδόθη κατόπιν αιτήσεως του ασκούντος την αίτησιν ακυρώσεως (ΣΕ 4618/1976, 1275/1978), ή προεκλήθη υπ' αυτού ή εάν ούτος συνήνεσε καθ' οιονδήποτε τρόπον εις την έκδοσιν της πράξεως (ΣΕ 2356/1964)."
Η ίδια αρχή γίνεται δεκτή από την Κυπριακή νομολογία, η οποία μνημονεύεται στην απόφαση η οποία εφεσιβάλλεται - (Sarkis v. Impr. Board Paralimni (1986) 3C.L.R. 2457· Alexandrou & Others v. Republic (1986) 3 C.L.R. 2554).»
Στην υπόθεση Π. Σεβαστίδης & Σια Λτδ ν. Υπουργείο Εμπορίου & Βιομηχανίας (1998) 3 ΑΑΔ 577, που επίσης παρέπεμψε το Δικαστήριο, αναφέρονται τα ακόλουθα σχετικά στις σελ. 582-3:
«Στο σύγγραμμα "Ελληνικό Διοικητικό Δίκαιο", Τρίτη Έκδοση, του Αναστ. Τάχου, στη σελίδα 361 αναφέρεται:-
"Ενδέχεται οι διοικητικές πράξεις να είναι μερικά παράνομες (άκυρες) ή ακυρώσιμες, διότι είναι, αντίστοιχα, μερικώς ελαττωματικές. Στην περίπτωση αυτή, χωρεί μερική ακύρωση της μερικώς ελαττωματικής διοικητικής πράξης, εφόσον αυτή είναι διαιρετή, δηλ. εφόσον είναι νομικά δυνατός ο διαχωρισμός του νόμιμου τμήματός της από το παράνομο.".
(Βλέπε: Έπαρχος Λευκωσίας κ.ά. ν. Σπαρσής Μοδέστου κ.ά. (1996) 3 Α.Α.Δ. 256.)»
Η επέμβαση του Υπουργού, αρμοδίας αρχής για την παραχώρηση των προνομίων, προς το Διευθυντή της Υπηρεσίας Μεταλλείων, με αποτέλεσμα ο δεύτερος να προβεί στη σύνταξη της έκθεσης του ημερ. 19.3.91, μόλυνε ολόκληρη τη διοικητική πράξη και αποτελεί λόγο πλήρους ακύρωσής της. Η τέτοια παραβίαση των κανόνων της χρηστής διοίκησης επιφέρει την ακυρότητα ολόκληρης της διοικητικής πράξης, η οποία δεν μπορεί να διαχωρισθεί. Εξάλλου η κατάφωρη παρέμβαση του αρμόδιου Υπουργού αφορούσε τόσο το ένα όσο και το άλλο ενδιαφερόμενο μέρος. Για τους ίδιους λόγους που το πρωτόδικο Δικαστήριο ακύρωσε το μέρος της επίδικης απόφασης που αφορούσε το ενδιαφερόμενο μέρος Ιωάννου και Παρασκευαΐδης Λτδ., έπρεπε να ακυρώσει και το μέρος που αφορούσε το εφεσίβλητο-ενδιαφερόμενο μέρος Αδελφοί Ιακώβου (Κατασκευές) Λτδ.. Ο αρμόδιος Υπουργός παρέκαμψε την ομόφωνη γνωμοδότηση της Επιτροπής, με την υπόδειξη στον υφιστάμενο του Διευθυντή της Υπηρεσίας Μεταλλείων να προβεί σε δική του γνωμοδότηση σύμφωνα με τις εντολές του που αφορούσαν και τα δύο ενδιαφερόμενα μέρη (Βλέπε: Δημοκρατία ν. Ψωμά (1997) 3 Α.Α.Δ. 422).»
Στην προκείμενη περίπτωση, η ακύρωση της κατακύρωσης της προσφοράς στην Κοινοπραξία Cybarco, λόγω μη συμμόρφωσης με ουσιώδη όρο του διαγωνισμού, δεν άφηνε περιθώρια εξέτασης των υπολοίπων λόγων ακυρώσεως που προβλήθηκαν. Όπως ορθά υπεδείχθει από το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν ήταν νομικά διαιρετή η απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής.
Ως εκ των ανωτέρω, καταλήγουμε ότι ορθά το Πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε ότι οι εφεσείοντες δεν είχαν έννομο συμφέρον να προωθήσουν την προσφυγή και ορθά πέτυχε η πρώτη προδικαστική ένσταση που εγέρθηκε από την Κοινοπραξία Poseidon. Ενόψει της πιο πάνω κατάληξής μας, δεν απαιτείται η εξέταση οποιουδήποτε από τους υπόλοιπους λόγους έφεσης.
Για τους πιο πάνω λόγους, η Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 13/2012 επιτυγχάνει και η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται με έξοδα υπέρ της εφεσείουσας, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα τεθούν προς έγκριση από το Δικαστήριο.
Η Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 46/2012 απορρίπτεται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων, όπως θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή και θα τεθούν προς έγκριση από το Δικαστήριο.
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.
ΠΑΝΑΓΗ, Δ.
ΜΙΧΑΗΛΙΔΟΥ, Δ.
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
/ΧΤΘ