|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2015:C359
(2015) 3 ΑΑΔ 224
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 112/2010
(Υπόθεση Αρ. 276/2009)
21 Μαΐου 2015
[ΣΤ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Π. ΠΑΝΑΓΗ, Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ,
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΔΔ.]
ΔΗΜΟΣ ΛΕΜΕΣΟΥ
Εφεσείοντες/Καθ΄ων η αίτηση
ΚΑΙ
ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΡΙΒΑ-ΔΙΓΕΝΗ
Εφεσίβλητοι/Αιτητές
__________________
Γ. Τριανταφυλλίδης με Ρ. Πασιουρτίδη (κα), για τους εφεσείοντες.
Χρ. Χριστοφίδης, για τους εφεσίβλητους.
_______________
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα
δώσει ο Τ.Θ. Οικονόμου, Δ.
_______________
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Οι εφεσίβλητοι είναι νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου, εγγεγραμμένο στην Ελλάδα. Με σκοπό την ανέγερση εκθεσιακού χώρου, τύμβου, χώρου πλοιαρίου και πλακόστρωτης πλατείας σε τεμάχιο επί της λεωφόρου Γρίβα Διγενή, τοποθεσία Νεάπολης στη Λεμεσό, υπέβαλαν αίτηση για έκδοση σχετικής πολεοδομικής άδειας στην αρμόδια πολεοδομική αρχή που είναι ο Δήμος Λεμεσού.
Το αίτημα εξετάστηκε κατά πρώτον από την πολεοδομική επιτροπή του Δήμου. Η επιτροπή έκρινε την αίτηση ως κατ΄αρχάς συνάδουσα με τις πρόνοιες του Τοπικού Σχεδίου Λεμεσού και παρέπεμψε το θέμα προς συζήτηση και τελική απόφαση στο Δημοτικό Συμβούλιο, με κάποιες εισηγήσεις για επιμέρους διορθώσεις.
Το Δημοτικό Συμβούλιο, όμως, αντίκρισε το ζήτημα υπό μία άλλη, ευρύτερη διάσταση. Η πλειοψηφία των κομματικών ομάδων που εκπροσωπούνται στο Συμβούλιο, θεώρησε πως η αίτηση δεν θα έπρεπε να κριθεί μόνο στη βάση πολεοδομικών κριτηρίων, ζήτημα για το οποίο δεν τέθηκε θέμα, αλλά ότι θα έπρεπε να ληφθούν υπόψιν πολιτικές παράμετροι και πτυχές της ιστορίας του τόπου. Με αυτές τις αναφορές η αίτηση των εφεσιβλήτων απερρίφθη για πολιτικούς και ιστορικούς λόγους.
Ακολούθησε η υπό αναθεώρηση τώρα προσφυγή, στα πλαίσια της οποίας τέθηκε προς ερμηνεία η πρόνοια του άρθρου 26(1) του περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμου, Ν. 90/1972, όπως τροποποιήθηκε (εν τοις εφεξής «ο Νόμος»), που έχει ως ακολούθως:
«Για να καταλήξει σε πολεοδομική απόφαση δυνάμει του παρόντος Νόμου, η Πολεοδομική Αρχή λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες του εφαρμοστέου στην περίπτωση σχεδίου αναπτύξεως καθώς και οποιοδήποτε άλλο ουσιώδη παράγοντα.»
Ειδικότερα, η συζήτηση περιεστράφη γύρω από την έννοια του όρου «άλλοι ουσιώδεις παράγοντες». Ο αδελφός μας Δικαστής, που είχε επιληφθεί πρωτοδίκως, έκρινε ότι «οι άλλοι ουσιώδεις παράγοντες» πρέπει να είναι συναφείς με το σχέδιο ανάπτυξης και τα εν γένει πολεοδομικά θέματα που αφορούν την προτεινόμενη ανάπτυξη. Υπό το φως δε τέτοιας θεώρησης, έκρινε ότι οι λόγοι που είχαν επικαλεστεί οι καθ΄ων η αίτηση αφορούσαν εξωγενείς παράγοντες και συνεπώς επρόκειτο για κακή άσκηση της διακριτικής τους ευχέρειας, εξ ου και αποδέχθηκε την προσφυγή.
Ενώπιον μας συζητήθηκε και πάλι το ζήτημα της ερμηνείας του άρθρου 26(1). Η πλευρά των εφεσειόντων εισηγήθηκε ότι, το εν λόγω άρθρο παρέχει ήδη τη δυνατότητα στην Πολεοδομική Αρχή να λαμβάνει υπόψιν όλους τους πολεοδομικούς παράγοντες, μέσα από το πρώτο του σκέλος που του δημιουργεί την υποχρέωσή να «λαμβάνει υπόψη τις πρόνοιες του εφαρμοστέου στην περίπτωση σχεδίου αναπτύξεως»[1]. Οι πολεοδομικοί παράγοντες οι οποίοι, όπως προκύπτει από τα άρθρα 8, 11, 13 και 18Α του Νόμου, εξετάζονται από την Πολεοδομική Αρχή, είναι αυτοί που περιλαμβάνονται στο σχέδιο ανάπτυξης, όπως αυτό ερμηνεύεται στο άρθρο 2 του Νόμου, εισηγήθηκε ο ευπαίδευτος δικηγόρος των εφεσειόντων.
Συνεπώς, συνέχισε, η περαιτέρω αναφορά σε «οποιοδήποτε άλλο ουσιώδη παράγοντα», δεν μπορεί να αφορά τους πολεοδομικούς ή παράγοντες που είναι συναφείς με το σχέδιο ανάπτυξης, οι οποίοι, ούτως ή άλλως, λαμβάνονται υπόψιν δυνάμει της ρητής απαίτησης του άρθρου 26(1). Θα πρέπει, αντιθέτως, να αφορά άλλους παράγοντες οι οποίοι, αν και δεν εμπεριέχονται στο σχέδιο ανάπτυξης, είναι ουσιώδεις και επιβάλλεται να συνεκτιμηθούν, όπως έγινε εν προκειμένω.
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος των εφεσιβλήτων εισηγήθηκε ότι η αναφορά σε «άλλο ουσιώδη παράγοντα» σε σχέση με μια πολεοδομική ανάπτυξη, δεν μπορεί να αφορά πολιτικούς ή ιστορικούς λόγους, αλλά θα πρέπει να αφορά κάποιο ουσιώδη παράγοντα που είναι αναγκαίος για τη λήψη της επίδικης απόφασης. Παρέπεμψε σχετικά στην υπόθεση Renos Pitros Homes Ltd ν. Δημοκρατίας (2004) 3 ΑΑΔ 728, όπου ελέχθησαν τα ακόλουθα:
«Το άρθρο 26(1) βεβαίως προνοεί ότι η πολεοδομική αρχή λαμβάνει υπ΄όψη της, πλην του Τοπικού Σχεδίου, "και οποιοδήποτε άλλο ουσιώδη παράγοντα", ο οποίος έχει χαρακτηρισθεί, ως αντικειμενικώς κρινόμενος, "κάθε παράγοντας ο προσδιορισμός του οποίου είναι αναγκαίος για τη λήψη της επίδικης διοικητικής απόφασης" (Μυλωνάς ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (1997) 3 ΑΑΔ 332). Εξωγενείς παράγοντες όμως δεν μπορούν να συνιστούν "ουσιώδεις παράγοντες" για σκοπούς του άρθρου 26(1).»
Ο ευπαίδευτος δικηγόρος των εφεσειόντων απάντησε ότι, με την εν λόγω απόφαση δεν ερμηνεύεται η έννοια «εξωγενής παράγοντας», με τέτοιο τρόπο ώστε οι παράγοντες, που εν προκειμένω ελήφθησαν υπόψιν, να μην θεωρηθούν ως ουσιώδεις εν τη εννοία του άρθρου 26(1). Αμφότεροι δε οι δικηγόροι ανέπτυξαν τις σκέψεις τους με βάση διάφορα υποθετικά παραδείγματα.
Θεωρούμε ότι, ο σκοπός της πολεοδομικής νομοθεσίας είναι εμφανής μέσα ακριβώς από τις διατάξεις του Νόμου στις οποίες παρέπεμψε ο ευπαίδευτος δικηγόρος των εφεσειόντων για να εισηγηθεί, ως άνω, ότι οι όλοι πολεοδομικοί παράγοντες καλύπτονται από το πρώτο σκέλος του άρθρου 26(1). Είναι ο καθορισμός μιας γενικής πολιτικής για την προαγωγή και τον έλεγχο της ανάπτυξης σε σχέση με τη χρήση ακίνητης ιδιοκτησίας σε θέματα όπως η κατανομή του πληθυσμού, της βιομηχανίας, του εμπορίου κ.α., περιλαμβανομένου του καθορισμού περιοχών ειδικού, κοινωνικού, ιστορικού, αρχιτεκτονικού ή μορφωτικού ενδιαφέροντος (άρθρο 8: «Σκοποί του Σχεδίου δια την Νήσον»). Το στοιχείο της ιστορίας, συνεπώς, υπεισέρχεται υπό την έννοια της ανάγκης η ανάπτυξη να γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να προστατεύονται χαρακτηριστικά στοιχεία ή περιοχές ιστορικής σημασίας (βλ., επίσης, άρθρο 11: «Σκοποί, Τύπος κλπ του Τοπικού Σχεδίου»). Στα ίδια πλαίσια εμπίπτουν και οι σκοποί μιας Δήλωσης Πολιτικής του άρθρου 18Α.
Σε συμφωνία με το πρωτόδικο Δικαστήριο, θεωρούμε ότι παράγοντες έξω απ΄αυτά τα πλαίσια, είναι εξωγενείς και συνεπώς δεν συνιστούν, κατά την προαναφερθείσα νομολογία, «ουσιώδεις παράγοντες» για τους σκοπούς του άρθρου 26(1). Για την πολεοδομική νομοθεσία οι παράγοντες που θα μπορούσαν να είναι σχετικοί και ουσιώδεις αναφερόμενοι στην ιστορία του τόπου, είναι παράγοντες που σχετίζονται με τη διασφάλιση περιοχών ειδικού ιστορικού ενδιαφέροντος ή ιστορικής σημασίας ή όπως άλλως πως θα μπορούσε να χαρακτηρισθούν αυτής της φύσεως τα προστατευόμενα αγαθά. Δεν είναι όμως σχετικός παράγοντας για την πολεοδομία η αποτίμηση ιστορικών γεγονότων και η απόδοση πολιτικών ευθυνών.
Καταλήγουμε ότι η φράση «και οποιοδήποτε άλλο ουσιώδη παράγοντα» στο άρθρο 26(1), θα πρέπει να ερμηνευθεί σύμφωνα με τον κανόνα ejusdem generis, περιοριζόμενη σε παράγοντες ή θέματα της ιδίας φύσεως και κατηγορίας με τη φράση που προηγείται. Πλην όμως, καλύπτει ευρύτερα θέματα, αυτής πάντοτε της φύσεως και κατηγορίας, τα οποία δεν περιλαμβάνονται στο εφαρμοστέο, κατά περίπτωση, σχέδιο αναπτύξεως.
Ως εκ των άνω, η έφεση απορρίπτεται με έξοδα €2000 πλέον ΦΠΑ υπέρ των εφεσιβλήτων.
ΣΤ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.
Π. ΠΑΝΑΓΗ, Δ.
Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
/ΚΧ»Π
[1] Σύμφωνα με το άρθρο 2 του Νόμου, το «Σχέδιο Ανάπτυξης» περιλαμβάνει Σχέδιο για τη Νήσο, Τοπικό Σχέδιο, Σχέδιο Περιοχής και Δήλωση Πολιτικής.