|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2011) 3 ΑΑΔ 9
21 Ιανουαρίου, 2011
[ΑΡΤΕΜΗΣ, Π., ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ,
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΠΑΜΠΑΛΛΗΣ, Δ/στές]
ΑΡΧΗ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΥΠΡΟΥ,
Εφεσείοντες - Καθ' ων η αίτηση,
ν.
DIGICOM LTD,
Εφεσιβλήτων - Αιτητών.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 183/2007)
Προσφορές ― Όροι ― Παράβαση ουσιώδους όρου του διαγωνισμού ― Συνέπειες ― Η κρίση περί του ουσιώδους ή μη ανήκει στο δικαστήριο ― Περιστάσεις της ακυρότητας της προσφοράς, στην οποία έγινε η κατακύρωση, στην κριθείσα περίπτωση.
Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Λεπτομέρειες που αφορούν σε τεχνοεπιστημονικά θέματα ― Εκφεύγουν του αναθεωρητικού ελέγχου ― Ελέγχονται μόνο σε περίπτωση ύπαρξης κακοπιστίας ή εμφανούς παράβασης νόμου.
Η Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου αμφισβήτησε με την έφεσή της, την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία ακυρώθηκε η κατακύρωση της επίδικης προσφοράς στο ενδιαφερόμενο μέρος.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
1. Προϋπόθεση για συμμετοχή σε δημόσιο διαγωνισμό, είναι η συμμόρφωση με τους ουσιώδεις όρους του. Προσφορά η οποία δεν πληροί και δεν ανταποκρίνεται σε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού, είναι άκυρη και κατ' επέκταση δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης. Τι συνιστά ουσιώδη όρο διαγωνισμού, εξαρτάται από τη σημασία που αυτός έχει, για τη λήψη και το περιεχόμενο της απόφασης κατακύρωσης του διαγωνισμού. Η κρίση δε κατά πόσο όρος που παραβιάζεται είναι ουσιώδης ή μη ανήκει στο δικαστήριο.
Το Δικαστήριο όμως δεν υπεισέρχεται, για σκοπούς ελέγχου της νομιμότητας μιας απόφασης, σε λεπτομέρειες που αφορούν τεχνοεπιστημονικά θέματα. Αυτά εμπίπτουν στην αποκλειστική σφαίρα της διοίκησης και ελέγχονται μόνο σε περίπτωση ύπαρξης κακοπιστίας ή εμφανούς παράβασης νόμου. Στην παρούσα περίπτωση, από τη στιγμή που το προσφερόμενο σύστημα διαπιστώθηκε από την Τεχνική Επιτροπή ότι είχε τη δυνατότητα απενεργοποίησής του από εύκολα προσβάσιμο σημείο, όπως προβλεπόταν από τον όρο 12 του Μέρους ΙΙΙ των προδιαγραφών του διαγωνισμού, με άλλα λόγια, με τοποθέτηση στο σύστημα διακόπτη πλήρους διακοπής, το πώς και γιατί αυτό ήταν τεχνικά δυνατό, δεν απαιτείτο να αιτιολογηθεί, ούτε και το πρωτόδικο Δικαστήριο μπορούσε να το εξετάσει.
2. Δεν είναι δυνατό να διαπιστώνεται από την Επιτροπή Αξιολόγησης απόκλιση, να υπάρχει διχογνωμία για ζήτημα που επηρεάζει την τελική τιμή, ουσιώδη όρο του διαγωνισμού και αυτό να μη διευκρινίζεται πριν από την κατακύρωση, για λόγους, αν μη τι άλλο, ίσης αντιμετώπισης των προσφοροδοτών.
3. Από τη στιγμή που η προσφερθείσα εγγύηση περιείχε όρους που την εξουδετέρωναν, ως ήταν η διαπίστωση της Επιτροπής Αξιολόγησης, και το ενδιαφερόμενο μέρος ειδοποιήθηκε σχετικά, ορθά κρίθηκε ότι αυτό θα έπρεπε, πριν από την κατακύρωση του διαγωνισμού, να δώσει διευκρινίσεις. Με την απόρριψη της εγγύησης, ουσιαστικά, δεν υπήρχε εγγύηση, όπως πρόβλεπε όρος του διαγωνισμού. Η εν λόγω παράλειψη είναι ουσιώδης, εφόσον η εγγύηση αφορά στη λειτουργία των συσσωρευτών.
4. Ο όρος σε σχέση με τον τιμοκατάλογο των εξαρτημάτων ήταν ουσιώδης και συναρτάτο άμεσα με την ποιότητα των υπηρεσιών συντήρησης. Τόσο η Επιτροπή Αξιολόγησης, με τα σχόλιά της, όσο και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών, διαπίστωναν την ανάγκη το θέμα να διευκρινιστεί πριν από ενδεχόμενη κατακύρωση του διαγωνισμού.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Tamassos Suppliers ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60,
Β. Χαράκης & Υιοί Λτδ. ν. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1994) 3 Α.Α.Δ. 10,
Ε. Φιλίππου Λτδ. ν. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 389,
Πιερίδη ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (2007) 3 Α.Α.Δ. 543,
Στόρεϋ v. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 113.
Έφεση.
Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Κραμβής, Δ.), (Υπόθεση Aρ. 1305/05), ημερ. 1/11/07.
Κ. Χατζηϊωάννου, για τους Εφεσείοντες.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Δικαστής Ε. Παπαδοπούλου.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, Δ.: Η κατακύρωση από την Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου - (οι «εφεσείοντες») - της προσφοράς AT. 10/2004 στην εταιρεία PearlTec Co. Ltd. - (το «ενδιαφερόμενο μέρος») - για την προμήθεια και συντήρηση συστημάτων αδιάλειπτης παροχής ρεύματος είχε ως αποτέλεσμα την καταχώριση από την εταιρεία Digicom Ltd. - (οι «εφεσίβλητοι») - της Προσφυγής Αρ. 1305/05. Αδελφός μας Δικαστής, ο οποίος επιλήφθηκε πρωτόδικα της προσφυγής, ακύρωσε την κατακύρωση, με αποτέλεσμα την καταχώριση της παρούσας έφεσης.
Η εν λόγω προσφορά προκηρύχθηκε με το σύστημα των δύο χωριστών φακέλων - τεχνικού και οικονομικού. Μεταξύ των προσφορών που πληρούσαν τις προδιαγραφές και αξιολογήθηκαν περαιτέρω ως προς το τεχνικό τους μέρος από την Επιτροπή Αξιολόγησης ήταν και οι προσφορές των πιο πάνω εταιρειών, οι οποίες είχαν εξασφαλίσει την προκαθορισμένη ελάχιστη βαθμολογία σε κάθε προκαθορισμένο κριτήριο αξιολόγησης και την ελάχιστη συνολική βαθμολογία - (60% και 70%, αντίστοιχα). Η Επιτροπή Αξιολόγησης, με την ολοκλήρωση του έργου της, συνέταξε Έκθεση, την οποία υπέβαλε στο Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών. Σ' αυτήν, ως προς τη διαδικασία αξιολόγησης, ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι:-
«... ελέγχθηκε κατά πόσο πληρούνται οι σημαντικοί όροι των προδιαγραφών που δεν βαθμολογούνται, αλλά η συμμόρφωση με τις ελάχιστες απαιτήσεις τους θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ. Οι επιλογές που δεν συμμορφώνονται με τις ελάχιστες απαιτήσεις των προδιαγραφών σε χαρακτηριστικά που θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ αποκλείστηκαν, αφού αυτό σημαίνει ότι η προτεινόμενη λύση καθίσταται μη αποδεκτή στην ολότητά της και ότι η άρση των σημαντικών αποκλίσεων δεν μπορεί να τεθεί ως όρος κατακύρωσης. ...»
Σε σχέση με την προσφορά του ενδιαφερομένου μέρους (προσφορά αρ. 3), η οποία συγκέντρωσε συνολική βαθμολογία 86.53 - οι εφεσίβλητοι (προσφορά αρ. 1) συγκέντρωσαν 91.34 - διαπιστώθηκαν παρεκκλίσεις, έγινε δε η εξής εισήγηση από την Επιτροπή Αξιολόγησης:-
«1. Να ανοιχθεί ο φάκελος του οικονομικού μέρους των προσφορών αρ.1, 3 και 6. Κατά την αξιολόγηση, να γίνει ομαλοποίηση των τιμών των προσφορών αρ.3 και 6 (αναγωγή των τιμών τους σε κοινή βάση με την προσφορά αρ.1), σε περίπτωση που οι τιμές του προσφοροδότη αρ.1 για τους συσσωρευτές είναι ψηλότερες από τις αντίστοιχες τιμές των προσφορών αυτών, καθώς και με την πρόσθεση της τιμής του διακόπτη έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνουν τα συστήματα της προσφοράς αρ.1 στις τιμές των προσφορών αρ.3 και 6.
2. Σε περίπτωση κατακύρωσης του διαγωνισμού στον προσφοροδότη αρ.3 να τεθούν οι εξής όροι κατακύρωσης:
(α) Να αντικατασταθούν οι προσφερόμενοι συσσωρευτές με άλλους που πληρούν τις απαιτήσεις των προδιαγραφών (να κατατάσσονται στην κατηγορία 'High Performance' με πιστοποίηση του Eurobat)
(β) Να αρθούν οι οποιοιδήποτε όροι του προσφοροδότη οι οποίοι περιορίζουν/ακυρώνουν στην ισχύ της προσφερόμενης εγγύησης για τους συσσωρευτές κάτω από τις προδιαγραμμένες κλιματικές συνθήκες (θερμοκρασία λειτουργίας μέχρι 40°C)»
Μετά την αξιολόγηση του οικονομικού μέρους των προσφορών και την υποβολή Έκθεσης, η Επιτροπή Αξιολόγησης, κατόπιν απόφασης του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών, επανήλθε με Αναθεωρημένη Έκθεσή της. Σ' αυτήν, εκτίμησε ότι η προσφορά του ενδιαφερομένου μέρους προηγείτο της προσφοράς των εφεσιβλήτων. Ταυτόχρονα, επεσήμανε ότι, σε σχέση με τους συσσωρευτές οι οποίοι δεν περιλαμβάνονταν στην προσφορά του ενδιαφερομένου μέρους, σε περίπτωση αναγωγής των τιμών σε ίση βάση, η προσφορά των εφεσιβλήτων θα αποκτούσε προβάδισμα και εισηγήθηκε τα εξής:-
«'1. Ο δημόσιος διαγωνισμός ΑΤ.10/2004 για Προμήθεια και Συντήρηση Συστημάτων Αδιάλειπτης Παροχής Ρεύματος Τύπου 'Redundant-Parallel' να κατακυρωθεί στον προσφοροδότη αρ.3, εταιρεία PearlTec Co Ltd, που συγκεντρώνει τον ψηλότερο ΤΔΑ (96,31), υπό τους ακόλουθους όρους:
α) να προσφερθεί ο ζητούμενος διακόπτης έκτακτης ανάγκης σε όλα τα προσφερόμενα συστήματα, χωρίς αλλαγή στην τιμή της προσφοράς.
β) να προσφερθούν συσσωρευτές που κατατάσσονται κατά Eurobat στη ζητούμενη κατηγορία (high performance or above), χωρίς αλλαγή στην τιμή της προσφοράς.
γ) να αρθούν όλοι οι όροι που περιορίζουν/ακυρώνουν την ισχύ της προσφερόμενης εγγύησης για τους συσσωρευτές, κάτω από τις προδιαγραμμένες κλιματικές συνθήκες (θερμοκρασία λειτουργίας μέχρι 40°C).
δ) να υποβληθεί πλήρης τιμοκατάλογος εξαρτημάτων, οι τιμές του οποίου θα ελεγχθούν συγκριτικά προτού γίνει αποδεκτός.
ε) Να δοθεί γραπτή διαβεβαίωση του προσφοροδότη ότι έχει αντιληφθεί την υποχρέωσή του να καλύπτει σε όλες τις περιπτώσεις συντήρησης και το κόστος των εξαρτημάτων, καθώς και διαβεβαίωση για την τήρηση αποθέματος εξαρτημάτων στην Κύπρο και γενικά την ικανότητά του να ανταποκριθεί επαρκώς στις απαιτήσεις του συμβολαίου συντήρησης, ενόψει των παράλογα χαμηλών τιμών συντήρησης που υπέβαλε.
Συνολική Τιμή κατακύρωσης: €1.273.806 ή £743.394 (£1=€1,7135)]
........................................................................................................
2. Εάν δεν γίνουν αποδεκτοί οι πιο πάνω όροι από τον προσφοροδότη αρ.3 (ή γίνει αναγωγή των τιμών σε ίση βάση όσον αφορά και τους συσσωρευτές), τότε ο δημόσιος διαγωνισμός ΑΤ.10/2004 για Προμήθεια και Συντήρηση Συστημάτων Αδιάλειπτης Παροχής Ρεύματος Τύπου 'Redundant-Parallel' να κατακυρωθεί στον προσφοροδότη αρ.1, εταιρεία Digicom Ltd, που ικανοποιεί πλήρως τις τεχνικές προδιαγραφές, χωρίς οποιουσδήποτε όρους και συγκέντρωσε τον δεύτερο ψηλότερο ΤΔΑ (92,90%) χωρίς αναγωγή των τιμών και για τους συσσωρευτές ή τον ψηλότερο ΤΔΑ (96,61%) εάν γίνει αναγωγή και για τους συσσωρευτές.
Συνολική Τιμή κατακύρωσης: €1.724.973 ή £1.006.695 (£1=€1,7135)]'
.......................................................................................................»
Οι εφεσείοντες, αποδεχόμενοι την πιο πάνω εισήγηση, αποφάσισαν, στις 14/12/2004, την κατακύρωση του διαγωνισμού στο ενδιαφερόμενο μέρος, νοουμένου ότι, κατά τις διευκρινιστικές διαβουλεύσεις και εντός δύο μηνών, θα επιβεβαιώνονταν τα πιο κάτω:-
• «Ότι ο προσφοροδότης είναι έτοιμος να συμπεριλάβει τον ζητούμενο διακόπτη έκτακτης ανάγκης σε όλα τα προσφερόμενα συστήματα σε τιμή (αν ζητηθεί) όχι ψηλότερη αυτής που χρησιμοποιήθηκε για ομαλοποίηση της προσφοράς.
• Ότι οι συσσωρευτές των προσφερομένων συστημάτων πληρούν τις προδιαγραφές καθ' όσον αφορά την ισοδυναμία των χαρακτηριστικών, των συσσωρευτών με αυτά που απαιτεί ο Οργανισμός Eurobat ή με εναλλακτικούς πιστοποιημένους από τον Eurobat συσσωρευτές.
• Ότι ισχύει, χωρίς περιορισμούς, η προσφερόμενη εγγύηση για τους συσσωρευτές σε όλο το εύρος των προδιαγραμμένων κλιματικών συνθηκών (συνθήκες λειτουργίας μέχρι 40°C).
• Ότι η προσφερόμενη συντήρηση είναι η απαιτούμενη από τις προδιαγραφές και η τιμή της καλύπτει και την αξία/κόστος εξαρτημάτων.»
Επίσης, αποφασίστηκε να ζητηθεί παράταση της ισχύος των προσφορών 1, 3 και 6, για περίοδο δύο μηνών, ώστε να ολοκληρωθούν οι διαβουλεύσεις με το ενδιαφερόμενο μέρος. Τελικά, στις 16/8/2005, κοινοποιήθηκε στο ενδιαφερόμενο μέρος η κατακύρωση της προσφοράς σ' αυτό.
Ο αδελφός μας Δικαστής, ο οποίος επιλήφθηκε της προσφυγής πρωτόδικα, αποδέχτηκε εισήγηση των εφεσιβλήτων για παρέκκλιση της προσφοράς του ενδιαφερομένου μέρους από ουσιώδεις όρους του διαγωνισμού και σοβαρές παραβάσεις, που την έθεταν εκτός προδιαγραφών. Συγκεκριμένα, έκρινε ότι:-
(α) Υπήρχε παρέκκλιση από τον όρο 12 του Μέρους ΙΙΙ των προδιαγραφών, που πρόβλεπε για προσφορά διακόπτη πλήρους διακοπής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, τον οποίο δεν πρόσφερε το ενδιαφερόμενο μέρος. Το γεγονός, κατέληξε, ότι υπήρχε τεχνική δυνατότητα αυτός να προσφερθεί και να αρθεί η απόκλιση δεν ήταν αρκετό, αφού δε δόθηκε οποιαδήποτε αιτιολογία για τον τρόπο που η εν λόγω απόκλιση θα μπορούσε να αρθεί ή γιατί αυτή θεωρήθηκε από τους εφεσείοντες επουσιώδης.
(β) Υπήρχε παρέκκλιση από τα απαιτούμενα στην παράγραφο 9.3 του Μέρους ΙΙΙ των προδιαγραφών, η οποία πρόβλεπε για πιστοποίηση των συσσωρευτών των προσφερομένων συστημάτων. Καίτοι ορθά η προβλεπόμενη πιστοποίηση από τον οργανισμό Eurobat θεωρήθηκε από την Επιτροπή Αξιολόγησης ως ενδεικτική, εντούτοις η έλλειψη επίσημης πιστοποίησης στους προσφερόμενους από το ενδιαφερόμενο μέρος συσσωρευτές, η οποία να αποδεικνύει την ισοδυναμία των χαρακτηριστικών τους με άλλους πιστοποιημένους από τον οργανισμό Eurobat, συνιστούσε απόκλιση, που δεν μπορούσε να τεθεί ως όρος μετά την κατακύρωση της προσφοράς.
(γ) Υπήρχε παρέκκλιση από τον όρο σε σχέση με την απαιτούμενη για τους συσσωρευτές εγγύηση. Εφόσον η εγγύηση που έδωσε το ενδιαφερόμενο μέρος δεν έγινε δεκτή, λόγω των όρων που υπήρχαν σ' αυτήν, και δε δόθηκαν οι διευκρινίσεις που ζητήθηκαν, δεν υπήρχε δυνατότητα κατακύρωσης.
(δ) Υπήρχε παρέκκλιση από τα απαιτούμενα στην παράγραφο 9 Spares του Μέρους Ι των προδιαγραφών και του όρου 6.2 του Νομικού Συμβολαίου Συντήρησης, τα οποία προέβλεπαν για την υποβολή τιμοκαταλόγου εξαρτημάτων και υπηρεσιών συντήρησης. Τα σχόλια της Επιτροπής Αξιολόγησης*, επέβαλλαν να διευκρινιστεί το θέμα πριν από τον υπολογισμό της τελικής τιμής της προσφοράς του ενδιαφερομένου μέρους και, οπωσδήποτε, πριν από τη λήψη της επίδικης απόφασης, αφού η παρέκκλιση αφορούσε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού. Η κατακύρωση, στη βάση υπόθεσης ότι η τιμή συντήρησης του συστήματος που δόθηκε από το ενδιαφερόμενο μέρος κάλυπτε και τα εξαρτήματα, δεν ήταν επιτρεπτή.
(ε) Τέλος, οι διευκρινίσεις, και αν ακόμη για μερικές από τις αποκλίσεις μπορούσαν να δοθούν και αυτές να αρθούν, θα έπρεπε να είχαν δοθεί στο στάδιο της αξιολόγησης και όχι να αποτελέσουν όρους της κατακύρωσης και, επεσήμανε, ότι, γενικά, η τακτική που ακολουθήθηκε δεν επιτρέπεται από τη νομολογία.
Οι εφεσείοντες, με επτά λόγους έφεσης, αμφισβητούν την ορθότητα της πρωτόδικης απόφασης, καθ' όλη της την έκταση. Προτού τους εξετάσουμε, πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι προϋπόθεση για συμμετοχή σε δημόσιο διαγωνισμό είναι η συμμόρφωση με τους ουσιώδεις όρους του. Προσφορά η οποία δεν πληροί και δεν ανταποκρίνεται σε ουσιώδη όρο του διαγωνισμού είναι άκυρη και, κατ' επέκταση, δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο εξέτασης. Τι συνιστά ουσιώδη όρο διαγωνισμού εξαρτάται από τη σημασία που αυτός έχει για τη λήψη και το περιεχόμενο της απόφασης κατακύρωσης του διαγωνισμού. Η κρίση δε κατά πόσο όρος που παραβιάζεται είναι ουσιώδης ή μη ανήκει στο δικαστήριο - (βλ., μεταξύ άλλων, Tamassos Suppliers ν. Δημοκρατίας (1992) 3 Α.Α.Δ. 60· Β. Χαράκης & Υιοί Λτδ. ν. Δημοκρατίας (Αρ. 1) (1994) 3 Α.Α.Δ. 10).
Πρώτος Λόγος Έφεσης:
Με αυτόν, οι εφεσείοντες υποστηρίζουν ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο ασχολήθηκε με ζητήματα που δεν ήταν της δικαιοδοσίας του. Συγκεκριμένα, ασχολήθηκε με τη δυνατότητα προσφοράς του διακόπτη πλήρους διακοπής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, ζήτημα καθαρά τεχνικό, για το οποίο ούτε αιτιολογία απαιτείτο να δοθεί, ούτε η παράλειψη προσφοράς του αποτελούσε απόκλιση, που θεωρήθηκε από αυτούς ως επουσιώδης. Από τη στιγμή, υπέβαλαν, που ο διαγωνισμός αφορούσε σύστημα και όχι εξαρτήματα και το σύστημα που προσφέρθηκε, όπως διαπιστώθηκε από την Τεχνική Επιτροπή, παρείχε τη δυνατότητα ο εν λόγω διακόπτης να προσφερθεί και, μάλιστα, στην τιμή της προσφοράς προστέθηκε η αξία του, με εξισορρόπηση και αναγωγή των τιμών των προσφορών σε ίση βάση, δεν ετίθετο ζήτημα παρέκκλισης.
Με κάθε εκτίμηση προς τον αδελφό μας Δικαστή δε συμφωνούμε με τη διαπίστωσή του ως προς το πιο πάνω ζήτημα. Είναι γνωστό νομολογιακά ότι το Δικαστήριο δεν υπεισέρχεται, για σκοπούς ελέγχου της νομιμότητας μιας απόφασης, σε λεπτομέρειες που αφορούν τεχνοεπιστημονικά θέματα. Αυτά εμπίπτουν στην αποκλειστική σφαίρα της διοίκησης και ελέγχονται μόνο σε περίπτωση ύπαρξης κακοπιστίας ή εμφανούς παράβασης νόμου - (βλ., μεταξύ άλλων, Ε. Φιλίππου Λτδ. ν. Δημοκρατίας (2004) 3 Α.Α.Δ. 389· Πιερίδη ν. Δημοκρατίας (Αρ. 2) (2007) 3 Α.Α.Δ. 543 και Στόρεϋ v. Δημοκρατίας (2008) 3 Α.Α.Δ. 113). Στην παρούσα περίπτωση, από τη στιγμή που το προσφερόμενο σύστημα διαπιστώθηκε από την Τεχνική Επιτροπή ότι είχε τη δυνατότητα απενεργοποίησής του από εύκολα προσβάσιμο σημείο, όπως προβλεπόταν από τον όρο 12 του Μέρους ΙΙΙ των προδιαγραφών του διαγωνισμού, με άλλα λόγια, με τοποθέτηση στο σύστημα διακόπτη πλήρους διακοπής, το πώς και γιατί αυτό ήταν τεχνικά δυνατό, δεν απαιτείτο να αιτιολογηθεί, ούτε και το Δικαστήριο μπορούσε να το εξετάσει.
Δεύτερος Λόγος Έφεσης:
Σε σχέση με το εσφαλμένο της διαπίστωσης για την πιστοποίηση των συσσωρευτών, οι εφεσείοντες υποστηρίζουν ότι πρωτοδίκως δόθηκε σημασία σε απόσπασμα της Οικονομικής Αξιολόγησης, στο οποίο παρατίθενται επιγραμματικά στοιχεία της Τεχνικής Αξιολόγησης, ενώ παραβλέφθηκε η ίδια η Έκθεση της Τεχνικής Αξιολόγησης, ημερομηνίας 10/9/2004, όπου ρητά αναφέρεται ότι, σε περίπτωση κατακύρωσης της προσφοράς σε προσφοροδότη που προσφέρει συσσωρευτές που δεν είναι πιστοποιημένοι από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Eurobat, να τεθεί ως όρος η αντικατάστασή τους με άλλους που πληρούν τις απαιτήσεις, αφού η επιλογή άλλου τύπου συσσωρευτών δεν επηρεάζει τα κατασκευαστικά δεδομένα του προσφερόμενου συστήματος. Δεν υπήρχε, εισηγούνται, παράλειψη προσφοράς εξαρτήματος. Οι συσσωρευτές που προσφέρθηκαν από το ενδιαφερόμενο μέρος συνοδεύονταν με δήλωση ότι συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις των προδιαγραφών, εξ ου και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών διαφώνησε με την άποψη της Τεχνικής Επιτροπής για ανάγκη αναγωγής τιμών. Παραβλέφθηκε πρωτοδίκως ότι όσα αναφέρονται στην Έκθεση Οικονομικής Αξιολόγησης αφορούν τη διαφωνία του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών με την Τεχνική Επιτροπή ως προς το ζήτημα αναγωγής των τιμών και όχι της παράλειψης πιστοποίησης/προσφοράς των συσσωρευτών του ενδιαφερομένου μέρους. Ο προσφοροδότης, εφόσον δήλωνε ότι οι συσσωρευτές που πρόσφερε ήταν σύμφωνοι με τις απαιτήσεις των προδιαγραφών, είχε υποχρέωση να τους προσφέρει στην προσφερθείσα τιμή και, αν δεν το έπραττε, ήταν θέμα επιπτώσεων αργότερα.
Προκύπτει από την Έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης ότι η δήλωση του κατασκευαστή των συσσωρευτών του ενδιαφερομένου μέρους ότι οι συσσωρευτές είχαν διάρκεια ζωής που τους επέτρεπε να πιστοποιηθούν στην κατηγορία High Performance - (διάρκεια ζωής δέκα έως δώδεκα χρόνια) - δεν έγινε δεκτή, γιατί αυτό δεν επιβεβαιωνόταν στους επίσημους καταλόγους του.
Θεωρούμε, σε συμφωνία με τον αδελφό μας Δικαστή, ότι το πιο πάνω ζήτημα έπρεπε να διευκρινιστεί πριν από την κατακύρωση. Έχουμε μελετήσει με προσοχή τα αποσπάσματα των πρακτικών, στα οποία οι εφεσείοντες μας παρέπεμψαν, αλλά και το Φάκελο στο σύνολό του. Δε συμφωνούμε με τους εφεσείοντες. Δεν είναι δυνατό να διαπιστώνεται από την Επιτροπή Αξιολόγησης απόκλιση, να υπάρχει διχογνωμία για ζήτημα που επηρεάζει την τελική τιμή, ουσιώδη όρο του διαγωνισμού, και αυτό να μη διευκρινίζεται πριν από την κατακύρωση, για λόγους, αν μη τι άλλο, ίσης αντιμετώπισης των προσφοροδοτών.
Τρίτος Λόγος Έφεσης:
Είναι η θέση των εφεσειόντων ότι για την κατάληξη σε σχέση με την προσφερθείσα εγγύηση παρερμηνεύτηκαν τα αναφερόμενα στην Έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης. Υποδεικνύουν ότι από το ενδιαφερόμενο μέρος δε ζητήθηκαν διευκρινίσεις, γι' αυτό δεν τις έδωσε. Τόσο σ' αυτό, όσο και σε άλλους προσφοροδότες, διευκρινίστηκε ότι οι όροι που αυτοί έθεσαν στην εγγύησή τους δε γίνονταν δεκτοί και ότι, σε περίπτωση κατακύρωσης του διαγωνισμού, θα ετίθετο όρος η απόσυρση των δηλώσεων που αφορούσαν στην εγγύηση.
Ούτε αυτός ο λόγος ευσταθεί. Από τη στιγμή που η προσφερθείσα εγγύηση περιείχε όρους που την εξουδετέρωναν, ως ήταν η διαπίστωση της Επιτροπής Αξιολόγησης, και το ενδιαφερόμενο μέρος ειδοποιήθηκε σχετικά, ορθά κρίθηκε ότι αυτό θα έπρεπε, πριν από την κατακύρωση του διαγωνισμού, να δώσει διευκρινίσεις. Με την απόρριψη της εγγύησης, ουσιαστικά, δεν υπήρχε εγγύηση, όπως πρόβλεπε όρος του διαγωνισμού. Θεωρούμε, όπως και ο αδελφός μας Δικαστής, την εν λόγω παράλειψη ουσιώδη, εφόσον η εγγύηση αφορά στη λειτουργία των συσσωρευτών.
Τέταρτος λόγος έφεσης:
Ο λόγος αυτός αφορά στη διαπίστωση ότι το ζήτημα της τιμής συντήρησης και αν αυτή κάλυπτε και τα εξαρτήματα θα έπρεπε να διευκρινιστεί από το ενδιαφερόμενο μέρος, πριν από την κατακύρωση. Υποστηρίζουν οι εφεσείοντες ότι ουσιώδης όρος ήταν η συμπερίληψη στην τιμή συντήρησης των εφεδρικών εξαρτημάτων και όχι ο τιμοκατάλογός τους, αφού στην τιμή συντήρησης περιλαμβάνονταν και εφεδρικά εξαρτήματα.
Ούτε αυτός ο λόγος βρίσκουμε να ευσταθεί. Όπως ορθά κρίθηκε, ο όρος σε σχέση με τον τιμοκατάλογο των εξαρτημάτων ήταν ουσιώδης και συναρτάτο άμεσα με την ποιότητα των υπηρεσιών συντήρησης. Τόσο η Επιτροπή Αξιολόγησης, με τα σχόλιά της, όσο και το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών διαπίστωναν την ανάγκη το θέμα να διευκρινιστεί πριν από ενδεχόμενη κατακύρωση του διαγωνισμού.
Λόγοι έφεσης 5, 6 και 7:
Με αυτούς, ουσιαστικά, αμφισβητείται η ορθότητα γενικών παρατηρήσεων που έγιναν πρωτοδίκως. Συγκεκριμένα, αφορούν στην παρατήρηση ότι, στην παρούσα περίπτωση, δεν έγινε η δέουσα έρευνα, ότι έπρεπε να ζητηθούν διευκρινίσεις πριν από την κατακύρωση και, τέλος, ότι η νομολογία δεν επιτρέπει την τακτική που ακολουθήθηκε.
Και οι τρεις παρατηρήσεις θεωρούμε ότι είναι απόρροια των επί μέρους διαπιστώσεων πρωτοδίκως, οι οποίες, με τα όσα έχουμε ήδη αναφέρει, εξετάστηκαν, έτσι ώστε δε χρειάζεται να προσθέσουμε οτιδήποτε άλλο.
Η έφεση απορρίπτεται με €2.000,00 έξοδα, πλέον Φ.Π.Α., εάν υπάρχει, υπέρ των εφεσιβλήτων.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
* «Από τον ίδιο πίνακα διαπιστώνεται ότι οι τιμές συντήρησης του προσφοροδότη αρ.3 είναι παράλογα χαμηλές. Συγκεκριμένα, ενώ τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και διεθνώς οι τιμές συντήρησης, συμπεριλαμβανομένων και εξαρτημάτων, κυμαίνονται μεταξύ 6-10% της τιμής προμήθειας των μηχανημάτων ανά έτος, η συνολική τιμή συντήρησης της προσφοράς αρ.3 (αν αφαιρεθούν οι προκαθορισμένες ώρες έκτακτων περιστατικών, που θα πληρώνονται όταν και εφόσον συμβούν) ανέρχεται μόνο στο 0,77% (μόνο €39,852 για 4 χρόνια), που θεωρείται εκτός πραγματικότητας και υποδηλώνει ότι ο προσφοροδότης δεν αντιλήφθηκε ότι θα καλύπτει και τα εξαρτήματα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι ακόμη και ο προσφοροδότης αρ.6, που δηλώνει ότι δεν συμπεριέλαβε εξαρτήματα στις τιμές συντήρησης, χρεώνει περισσότερα (€36.365 για 4 χρόνια ή 0.82% ανά έτος). Η αντίστοιχη τιμή του προσφοροδότη αρ.1 ανέρχεται στο 6,5%. Ως εκ τούτου, ενδεχόμενη κατακύρωση στον προσφοροδότη αρ.3, εμπερικλείει, εύλογα, αυξημένο ρίσκο όσον αφορά την ποιότητα των υπηρεσιών συντήρησης που θα προσφέρει και τη δυνατότητά του να αντεπεξέλθει. Οι ανησυχίες ενισχύονται, αν ληφθεί υπόψη ότι πρόσφατα αφαιρέθηκε από την εταιρεία MaStro, στην οποία ανήκει η PearlTec Co Ltd (δηλαδή ο προσφοροδότης αρ.3) και διευθύνεται από τα ίδια άτομα, συμβόλαιο συντήρησης ανελκυστήρων, το οποίο η MaStro κέρδισε λόγω χαμηλής τιμής, αλλά στη συνέχεια δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει, παρά το ότι οι υποχρεώσεις των προσφοροδοτών καταγράφονταν με σαφήνεια στις προδιαγραφές, και άφησε την ΑΤΗΚ μετέωρη (Β 60/2004).»