Sigma Radio T.V. Ltd ν. Kυπριακής Δημοκρατίας (2009) 3 ΑΑΔ 268

Λαχεία ― Ο περί Λαχείων Νόμος, Κεφ. 74 και η τροποποίησή του με το Ν. 71/86 ― Κατά πόσο η χορήγηση δυνατότητας στο Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου να διεξάγει λαχείο, αντίκειται στο Σύνταγμα και στο Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Δίκαιο.

Αναθεωρητική Δικαιοδοσία ― Έλεγχος της συνταγματικότητας νόμου ― Η αδυναμία του Ανωτάτου Δικαστηρίου να συμπληρώσει νομοθετικό κενό ― Τα αποφασισθέντα στην Dias United Publishing Co. Ltd. ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 550 και η εφαρμογή τους στην κριθείσα περίπτωση.

Οι εφεσείοντες αξίωσαν την ανατροπή της πρωτόδικης απόφασης με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή τους κατά της άρνησης χορήγησης σε αυτούς άδειας διεξαγωγής ηλεκτρονικού τηλεοπτικού παιχνιδιού, ανάλογης με αυτήν που είχε χορηγηθεί στο ΡΙΚ.

Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:

Οι Αιτητές δεν προσβάλλουν τη νομιμότητα της απόφασης για χορήγηση άδειας στο ΡΙΚ για διεξαγωγή telebingo. Εκείνο που προσβάλλουν είναι την άρνηση της διοίκησης να χορηγήσει και σ' αυτούς την ίδια άδεια. Επ' αυτού είναι ορθή η παρατήρηση του πρωτόδικου Δικαστηρίου, ότι ο περί Λαχείων Νόμος, Κεφ. 74, δεν παρέχει νομοθετικό πλαίσιο για χορήγηση μιας τέτοιας άδειας. Ο συγκεκριμένος Νόμος και η σχετική τροποποίηση του Άρθρου 15, δηλαδή ο Ν. 71/86, θεσπίστηκαν πριν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004. Παρά την ένταξη και την ενσωμάτωση στο εσωτερικό δίκαιο του Ευρωπαϊκού Δικαίου για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού, εντούτοις ο Νόμος δεν τροποποιήθηκε και ούτε θεσπίστηκε άλλη νομοθεσία που να προβλέπει για τη χορήγηση τέτοιων αδειών και σε άλλους οργανισμούς ώστε να διασφαλιστεί ο ελεύθερος ανταγωνισμός.

Οι Εφεσείοντες δεν έχουν αποδείξει ότι δυνάμει των Άρθρων 87 ή 88 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας αποκτούν δικαιώματα τα οποία να έχουν άμεση εφαρμογή. Οι Εφεσείοντες απέτυχαν να υποδείξουν οποιοδήποτε νομικό πλαίσιο, δυνάμει του ευρωπαϊκού δικαίου, στη βάση του οποίου θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την χορήγηση άδειας για διεξαγωγή λαχείου.

Δεν τίθεται εν προκειμένω θέμα ισότητας. Ένα τέτοιο θέμα, όπως και τα υπόλοιπα επιχειρήματα περί παραβίασης των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού, ενδεχομένως να ήταν χρήσιμα στην περίπτωση που η προσφυγή στρεφόταν κατά της απόφασης για χορήγηση άδειας στο ΡΙΚ.

Όμως στην προκειμένη περίπτωση, στην απουσία θετικής διάταξης στο Νόμο, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν μπορεί να αναπληρώσει το κενό.

Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

Αναφερόμενη Υπόθεση:

Dias United Publication Co. Ltd. ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 550.

Έφεση.

Έφεση από τους εφεσείοντες εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Ηλιάδης, Δ.), (Υπόθεση Aρ. 272/05), ημερ. 19.1.07.

Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Εφεσείοντες-Αιτητές.

Ε. Ζαχαριάδου, για τους Εφεσίβλητους - Καθ' ων η αίτηση.

Cur. adv. vult.

ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου

θα δώσει ο Δικαστής Γ. Ερωτοκρίτου.

ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ, Δ.: Όπως προκύπτει και από το περιεχόμενο του περί Λαχείων Νόμου, Κεφ. 74, ο Νόμος αποσκοπεί στο να ρυθμίσει τη διενέργεια κυβερνητικών λαχείων, να απαγορεύσει μη εγκριμένα λαχεία και να περιορίζει ορισμένους διαγωνισμούς με βραβεία.

Το Άρθρο 15 προβλέπει για συγκεκριμένες περιπτώσεις λαχείων, τα οποία εξαιρούνται από τις πρόνοιες του Νόμου. Με τροποποίηση του συγκεκριμένου άρθρου με το Νόμο 71/86, έγινε πρόνοια για μη εφαρμογή των προνοιών του Νόμου για οποιοδήποτε λαχείο που οργανώνεται από το ΡΙΚ, κατόπιν προηγούμενης άδειας του Υπουργού Οικονομικών.

Φαίνεται ότι σε κάποιο στάδιο περί το 2004, ο Υπουργός Οικονομικών χορήγησε στο ΡΙΚ άδεια για διεξαγωγή ηλεκτρονικού τηλεοπτικού παιχνιδιού, γνωστού ως «Telebingo». Με αφορμή το γεγονός αυτό, οι Εφεσείοντες ζήτησαν από τον Υπουργό Οικονομικών να χορηγήσει και σ' αυτούς την ίδια άδεια. Στην επιστολή τους ισχυρίστηκαν ότι το αίτημα τους θα έπρεπε να εγκριθεί για χάριν της ισότητας και του ελεύθερου ανταγωνισμού. Οι Εφεσίβλητοι στις 5.1.2005 δια του Υπουργού Οικονομικών απέρριψαν την αίτηση, με την πιο κάτω αιτιολογία:-

«Ηλεκτρονικό - Τηλεοπτικό Παιχνίδι Telebingo

Αναφέρομαι στη σχετική με το πιο πάνω θέμα επιστολή σας με ημερομηνία 7 Δεκεμβρίου, 2004 και να σας πληροφορήσω τα ακόλουθα:

(α) Με βάση τον Περί Λαχείων Νόμο Κεφ. 74 όπως τροποποιήθηκε με το Ν.71/86, το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, μπορεί μετά από προηγούμενη άδεια του Υπουργού Οικονομικών να οργανώνει και να διεξάγει λαχείο, με οδηγίες, όρους και περιορισμούς που ο Υπουργός κρίνει αναγκαίο ή σκόπιμο να επιβάλει.

(β) Η πιο πάνω τροποποίηση σκοπό είχε τη διασφάλιση εσόδων για το ΡΙΚ με παράλληλη μείωση της κρατικής χορηγίας. Η τελευταία άδεια δόθηκε ακριβώς για την οικονομική ενίσχυση του ΡΙΚ λαμβάνοντας υπόψη και τις δημοσιονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει το κράτος για αύξηση των χορηγιών στους Ημικρατικούς Οργανισμούς.

(γ) Με εξαίρεση κάποια λαχεία που διεξάγονται για αγαθοεργούς σκοπούς και για τα οποία μπορεί να χορηγηθεί άδεια από τον Υπουργό Οικονομικών για τους σκοπούς που καθορίζονται ρητά στο Άρθρο 15(β) του Περί Λαχείων Νόμου, δεν παρέχεται οποιαδήποτε άλλη νομοθετική εξουσιοδότηση στον Υπουργό Οικονομικών για χορήγηση άδειας για τη διεξαγωγή λαχείου/τηλεπαιχνιδιού μεγάλης κλίμακας.

Ενόψει των πιο πάνω, το αίτημά σας για χορήγηση άδειας διεξαγωγής τηλεοπτικού παιχνιδιού Telebingo το οποίο αποτελεί λαχείο στα πλαίσια του Περί Λαχείων Νόμου, δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθεί, στο παρόν στάδιο."

Οι Εφεσείοντες, με προσφυγή προσέβαλαν την απορριπτική απόφαση των καθ'ων η αίτηση. Ως λόγους ακύρωσης πρόβαλαν, μεταξύ άλλων, ότι: (α) ο περί Λαχείων Νόμος, Κεφ. 74, όπως τροποποιήθηκε με το Νόμο 71/86, είναι αντισυνταγματικός, γιατί παραβιάζει το Άρθρο 28 του Συντάγματος και την αρχή της ισότητας, και (β) ότι η απόφαση παραβιάζει τις αρχές της χρηστής διοίκησης.

Ο συνάδελφος μας που εκδίκασε την προσφυγή, διαπίστωσε ότι για να ήταν δυνατή η χορήγηση της άδειας που ζήτησαν οι Εφεσείοντες, χρειαζόταν θετική προς τούτο νομοθετική διάταξη. Τέτοια όμως δεν υπήρχε. Με αναφορά στη Dias United Publication Co. Ltd. ν. Δημοκρατίας (1996) 3 Α.Α.Δ. 550, θεώρησε ότι η συμπλήρωση της νομοθεσίας μέσω δικαστικής απόφασης, δεν είναι επιτρεπτή. Όπως ανέφερε, το θέμα της τροποποίησης της σχετικής νομοθεσίας, ώστε να συνάδει με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και ιδιαίτερα τις Οδηγίες που αφορούν στον ελεύθερο ανταγωνισμό των ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, δεν μπορεί να εξεταστεί από το Ανώτατο Δικαστήριο, αφού εμπίπτει στις αρμοδιότητες της νομοθετικής εξουσίας. Με τη διαπίστωση ότι οι Εφεσείοντες δεν καλύπτονταν από τις διατάξεις του περί Λαχείων Νόμου, Κεφ. 74, απέρριψε την προσφυγή.

Οι Εφεσείοντες, με ένα λόγο έφεσης προσβάλλουν την πιο πάνω απόφαση ισχυριζόμενοι, ότι εσφαλμένα o συνάδελφος μας πρωτοδίκως δεν αποδέχθηκε την εισήγηση τους ότι ο περί Λαχείων Νόμος είναι αντισυνταγματικός γιατί παραβιάζει το Άρθρο 28 του Συντάγματος και την αρχή της ισότητας. Περαιτέρω ισχυρίζονται, ότι εσφαλμένα έκρινε ότι για να ήταν δυνατή η χορήγηση και στον Αιτητή παρόμοιας άδειας, όπως έγινε με το ΡΙΚ, χρειαζόταν θετική προς τούτο νομοθετική διάταξη και ότι η απουσία της δεν μπορούσε να συμπληρωθεί μέσω της δικαστικής απόφασης.

Σύμφωνα με την εισήγηση του δικηγόρου τους, από τη στιγμή που η διοίκηση χορήγησε άδεια στο κρατικό κανάλι για τη διεξαγωγή τηλεοπτικού παιχνιδιού και ταυτόχρονα απέρριψε πανομοιότυπο αίτημα των Εφεσειόντων, τίθεται θέμα διάκρισης και ανισότητας, κατά παράβαση του Συντάγματος και των αρχών του Ευρωπαϊκού Δικαίου για τον ελεύθερο ανταγωνισμό και ειδικά των Ευρωπαϊκών Οδηγιών Τηλεόρασης Χωρίς Σύνορα 552/09 και 36/97.

Από την άλλη, οι καθ' ων η αίτηση χωρίς να προβάλλουν οποιαδήποτε καινούργια επιχειρήματα, υιοθετούν πλήρως την πρωτόδικη απόφαση.

Προτού προχωρήσουμε, θα πρέπει να διευκρινίσουμε το αυτονόητο. Οι Αιτητές δεν προσβάλλουν τη νομιμότητα της απόφασης για χορήγηση άδειας στο ΡΙΚ για διεξαγωγή telebingo. Εκείνο που προσβάλλουν είναι την άρνηση της διοίκησης να χορηγήσει και σ' αυτούς την ίδια άδεια. Επ' αυτού είναι ορθή η παρατήρηση του συναδέλφου μας, ότι ο περί Λαχείων Νόμος δεν παρέχει νομοθετικό πλαίσιο για χορήγηση μιας τέτοιας άδειας. Ο συγκεκριμένος Νόμος και η σχετική τροποποίηση του Άρθρου 15, θεσπίστηκαν πριν την ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004. Παρά την ένταξη μας και την ενσωμάτωση στο δίκαιο μας του Ευρωπαϊκού Δικαίου για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού, εντούτοις ο Νόμος δεν τροποποιήθηκε και ούτε θεσπίστηκε άλλη νομοθεσία που να προβλέπει για τη χορήγηση τέτοιων αδειών και σε άλλους οργανισμούς ώστε να διασφαλιστεί ο ελεύθερος ανταγωνισμός.

Κατά την άποψη μας η κατάληξη του συναδέλφου μας, η οποία στηρίζεται στα αποφασισθέντα στη Dias United Publishing Co. Ltd. v. Δημοκρατίας, ανωτέρω, είναι ορθή. Το Ανώτατο Δικαστήριο μέσα στα πλαίσια της άσκησης της δικαιοδοσίας του δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος, δεν μπορεί να καλύψει το νομοθετικό κενό.

Ο ευπαίδευτος συνήγορος για τους Εφεσείοντες, στο στάδιο των διευκρινίσεων, ισχυρίστηκε ότι η χορήγηση άδειας στο ΡΙΚ συνιστά εμμέσως κρατική ενίσχυση, κάτι που όπως εισηγήθηκε, παραβιάζει το Άρθρο 87 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αφού συνιστά ευνοϊκή μεταχείριση η οποία τείνει να νοθεύσει τον ανταγωνισμό. Ταυτόχρονα, η άρνηση τέτοιας άδειας και στους Αιτητές, είναι αντισυνταγματική. Όμως οι Εφεσείοντες δεν έχουν αποδείξει ότι δυνάμει των Άρθρων 87 ή 88 της Συνθήκης αποκτούν δικαιώματα τα οποία να έχουν άμεση εφαρμογή. Τα δύο άρθρα χαράσσουν τους δικούς τους εξειδικευμένους μηχανισμούς ελέγχου, οι οποίοι ξεφεύγουν από τους σκοπούς της παρούσας απόφασης. Οι Εφεσείοντες απέτυχαν να υποδείξουν οποιοδήποτε νομικό πλαίσιο, δυνάμει του ευρωπαϊκού δικαίου, στη βάση του οποίου θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την χορήγηση άδειας για διεξαγωγή λαχείου. Όταν υποδείξαμε το κενό στο δικηγόρο των Εφεσειόντων, αυτός επανέφερε το θέμα της άνισης μεταχείρισης και της παραβίασης της αρχής της ισότητας.

Κατά την άποψη μας, δεν τίθεται θέμα ισότητας. Ένα τέτοιο θέμα, όπως και τα υπόλοιπα επιχειρήματα περί παραβίασης των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού, ενδεχομένως να ήταν χρήσιμα στην περίπτωση που η προσφυγή στρεφόταν κατά της απόφασης για χορήγηση άδειας στο ΡΙΚ. Ενδεχομένως σε μια τέτοια περίπτωση να εξεταζόταν η νομιμότητα της απόφασης για χορήγηση άδειας στο ΡΙΚ και η συμβατότητα της με το ευρωπαϊκό δίκαιο.

Όμως στην προκειμένη περίπτωση, στην απουσία θετικής διάταξης στο Νόμο, το Ανώτατο Δικαστήριο δεν μπορεί, όπως ορθά υποδείχθηκε στη Dias, να αναπληρώσει το κενό.

Η έφεση απορρίπτεται. Επιδικάζονται υπέρ των Εφεσιβλήτων €2000 έξοδα.

Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.

cylaw.org: Από το ΚΙΝOΠ/CyLii για τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο

	CyLaw \| Αναφορικά μ'εμάς \| Επικοινωνία