|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2009) 3 ΑΑΔ 445
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 39/07
(Υπόθεση Αρ. 1267/05)
7 Ioυλίου, 2009
[ΑΡΤΕΜΗΣ Π., ΗΛΙΑΔΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ,
ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ/στές]
ΜΕΤΑΞΥ:
Γεωργίου Σωτηρίου
Εφεσείοντα / Αιτητή
-και-
Αρχής Λιμένων Κύπρου
Εφεσίβλητης / Καθ' ης η αίτηση
----------------------------
κα Μ. Χάματσου για τον Εφεσείοντα
κα Α. Κουντουρή για την Εφεσίβλητη
κ. Α.Σ. Αγγελίδης για το Ενδιαφερόμενο μέρος
Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον
Π. Αρτέμη, Π.
ΑΠΟΦΑΣΗ
Π. ΑΡΤΕΜΗΣ, Π.: Το Διοικητικό Συμβούλιο της Αρχής Λιμένων Κύπρου, εφεσίβλητης καθ΄ης η αίτηση, που αποτελεί νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, κατά την συνεδρία του ημερομηνίας 5/7/2005, αφού μελέτησε τα στοιχεία που είχε ενώπιόν του και αφού άκουσε και τις συστάσεις του Διευθυντή Εκμετάλλευσης και Προϊσταμένου του οικείου Τμήματος, ο οποίος σύστησε για προαγωγή στις κενές θέσεις του Λιμενικού Επιθεωρητή τους κκ. Γεώργιο Σωτηρίου, Ανδρέα Ηρακλέους και Πανίκο Νικολάου, κατά πλειοψηφία προήγαγε στις πιο πάνω θέσεις τα ενδιαφερόμενα μέρη, Ηρακλέους, Νικολάου και Νίκο Καρνάο.
Με προσφυγή που καταχωρήθηκε στο Δικαστήριο, ο Εφεσείων/αιτητής προσέβαλε την πιο πάνω απόφαση, με βασικό επιχείρημα το γεγονός ότι, ενώ εκείνος είχε την σύσταση του Διευθυντή, όπως και δύο από τα ενδιαφερόμενα μέρη (Ηρακλέους και Νικολάου), δεν διορίστηκε και προτιμήθηκε ο κ. Νίκος Καρνάος χωρίς, κατά την εισήγησή του, να δοθεί ειδική αιτιολογία για παραγνώριση της σύστασης του Διευθυντή.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή, θεωρώντας προφανώς ότι δεν μπορούσε να ληφθεί υπόψην η σύσταση του Διευθυντή, αφού όλοι οι υποψήφιοι, ενδιαφερόμενα μέρη και αιτητής είχαν βαθμολογηθεί «εξαίρετα» τα τελευταία 6 χρόνια και, δοθέντος τούτου, ήταν λανθασμένο εκ μέρους του Διευθυντή να εκθειάσει ιδιαίτερες ιδιότητες και ικανότητες του αιτητή «ως εάν αυτός να υπερείχε στους τομείς εκείνους».
Κατ΄ ακολουθία και λαμβάνοντας υπόψην την, όπως αναφέρει, κατά 10 μήνες αρχαιότητα του διορισθέντος ενδιαφερόμενου μέρους, θεώρησε ότι ο διορισμός του ήταν εύλογα επιτρεπτός και δεν καταδείχθηκε έκδηλη υπεροχή του Εφεσείοντα/αιτητή.
Αναφορικά με την θέση ότι το Συμβούλιο αξιολόγησε σχετικότητα προσόντος με την θέση χωρίς αιτιολογία, έκρινε ότι ήταν αρμοδιότητα του Συμβουλίου και ότι δεν υπήρχαν στοιχεία που να αναιρούν το εύλογο της κρίσης του.
Ο κύριος λόγος έφεσης αφορά τη σύσταση και την παραγνώριση της, κατά την εισήγηση του Εφεσείοντα, χωρίς να δοθεί η αναγκαία αιτιολογία.
Η σύσταση του Διευθυντή προβλέπεται ειδικά από την σχετική νομοθεσία, δηλαδή το Άρθρο 19(3), ΚΔΠ 114/97 και από τις γενικές αρχές του διοικητικού δικαίου, καθώς και από την νομολογία, ως ανεξάρτητο, πρωτογενές και αυτοτελές στοιχείο κρίσεως.
Στην υπόθεση Κυπριακή Δημοκρατία v Ψωμά (1997) 3 Α.Α.Δ. 422, λέχθηκαν τα ακόλουθα στην σελίδα 426:
«Οι συστάσεις του Προϊσταμένου ενός Τμήματος αποτελούν πρωτογενές, ουσιώδες και αυτοτελές στοιχείο κρίσεως. Σε περίπτωση που η Ε.Δ.Υ. αποφασίσει να μην ακολουθήσει τις συστάσεις πρέπει να καταγράψει καθαρά στο πρακτικό της τους λόγους. Αυτό επιβάλλεται για την προστασία των νομίμων δικαιωμάτων των υποψηφίων, δυνάμει του άρθρου 151 του Συντάγματος σε συνδυασμό με το άρθρο 146 (Βλ. Theodossiou v. Republic, 2 R.S.C.C. 44, 48, Lardis v. Republic (1967) 3 C.L.R. 64, HadjiConstantinou & Others v. Republic (1973) 3 C.L.R. 65, Δήμος Λευκωσίας v. Κοσμά, Α.Ε. 1608/17.6.96, Δημοκρατία v. Χριστούδη, Α.Ε. 1636/21.6.96, Κέντα v. Δημοκρατίας, Α.Ε. 1576/30.10.96).
Στην Constantinou v. Republic (1984) 3 C.L.R. 498, 501, επεξηγείται ότι η ανάγκη να λαμβάνονται υπόψη οι συστάσεις του προϊσταμένου του Τμήματος εκφράζεται στο άρθρο 44(3) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου, 1967 (Ν 33/67). Υποδεικνύεται, επίσης, ότι η σημασία που αποδίδεται από το διοικητικό δίκαιο στις συστάσεις του προϊσταμένου του Τμήματος στοχεύει στο να διασφαλίσει ότι, κατά τη διαδικασία της επιλογής, η Ε.Δ.Υ. λαμβάνει καθοδήγηση από λειτουργό ο οποίος βρίσκεται στην καλύτερη θέση να περιγράψει τις αρετές που χρειάζονται για την επιτυχή εκτέλεση των καθηκόντων μιας θέσης. Περαιτέρω ο προϊστάμενος ενός Τμήματος βρίσκεται σε μοναδική θέση για να συμβουλέψει επί των ιδιοτήτων και της αξίας των υφισταμένων του.»
(Δέστε και Γεωργίου v AHK (1999) 3 A.A.Δ. 674).
Στην γνωστή υπόθεση Μοδίτης v Κυπριακή Δημοκρατία (2002) 3 Α.Α.Δ. 695, αφού αναλύθηκε η νομολογία, αποφασίστηκαν τα ακόλουθα:
«Η σύσταση του προϊσταμένου εκδήλως δεν μπορεί να προσθέτει ή να αφαιρεί από την υπηρεσιακή εικόνα των υπαλλήλων. Δεν είναι πηγή τέτοιας πληροφόρησης και δε συναρτάται προς την αξία, ως του ενός από τα κριτήρια που προβλέπει ο Νόμος. Η σύσταση, στην οποία αναφέρεται ο Νόμος, εμπεριέχει μόνο τη συμβουλή ή γνώμη του προϊσταμένου ως προς τον κατάλληλο για προαγωγή στη βάση του συνόλου των κριτηρίων, με δοσμένη την υπηρεσιακή τους εικόνα όπως την αποτυπώνουν οι φάκελοι. Ο προϊστάμενος του τμήματος στο οποίο υφίσταται η κενή θέση γνωρίζει στην πράξη τις ανάγκες εκείνης της θέσης και εξ αυτού προκύπτει και ο ρόλος του. Να επισημάνει τί από τα δεδομένα, δηλαδή από τις ιδιότητες και τις ικανότητες που καταφαίνεται ότι έχει ένας υπάλληλος, ταιριάζει καλύτερα σ΄ αυτές τις ανάγκες ώστε αυτός να αναδεικνύεται ως ο καταλληλότερος. Οπότε, και στην περίπτωση που η ΕΔΥ έχει άλλη άποψη ως προς το ποιος είναι ο καταλληλότερος, να χρειάζεται να αιτιολογήσει αυτή την απόκλιση ειδικά.»
Στην παρούσα υπόθεση ο Διευθυντής αναφέρει τα ακόλουθα στην σύσταση του:
«1. Γ. Σωτηρίου, ο οποίος είναι πέραν του εξαίρετος. Χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα ψηλό επίπεδο διοικητικής ικανότητας, πρωτοβουλίας και πλήρους υπηρεσιακής κατάρτισης. Γενικά έχει προσωπικά χαρίσματα και πολλές ικανότητες, με αποτέλεσμα η Αρχή να τον εμπιστεύεται και να τον έχει συμπεριλάβει στην ομάδα προώθησης της αναδιάρθρωσης των κανονισμών της Αρχής.
Επίσης, ο κ. Σωτηρίου συμμετέχει στην επίλυση προβλημάτων που προκύπτουν στο λιμάνι σε σχέση με το Τελωνείο και άλλους εργασιακούς εταίρους. Έχει κληθεί να στελεχώσει με επιτυχία όλα τα ευαίσθητα πόστα του λιμανιού. Είναι ο μόνος από τους υποψηφίους ο οποίος ανταποκρίθηκε θετικά στην πρόσκληση της Αρχής για εκμάθηση και χειρισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών, ενώ οι άλλοι υποψήφιοι αδιαφόρησαν. Έχοντας υπόψη ότι όλη η εργασία - διακίνηση πλοίων, φορτίων, εμπορευμάτων, επιβατών και χρεώσεις γίνεται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή, ο Διευθυντής Εκμετάλλευσης ανέφερε ότι πρέπει να ληφθεί υπόψη γιατί είναι ο μόνος που κατέχει την ειδικότητα αυτή.
Επίσης, ηγείτο της ομάδας των Λιμενικών Λειτουργών όσον αφορά τη διαχείριση αποθηκών σύμφωνα με οδηγίες (Τελωνείο) και ηγείτο της ομάδας των Λιμενικών Λειτουργών όσον αφορά τη διαχείριση αποθηκών σύμφωνα με οδηγίες (Τελωνείο) και ηγείτο της ομάδας Λιμενικών λειτουργών της Λεμεσού στην αναδιάρθρωση των λιμενικών της ΑΛΚ, με αναλύσεις και επεξηγήσεις. Επίσης, ηγείτο της ομάδας μελέτης υπερωριών και στελέχωσης προσωπικού στα διάφορα Τμήματα.
2. Όσον αφορά το κριτήριο της αξίας, όπως αυτή αντικατοπτρίζεται μέσα από τις ετήσιες εμπιστευτικές εκθέσεις, για τα χρόνια 2002, 2003, 2004, για τα οποία δίνεται έμφαση, ο κ. Γ. Σωτηρίου έχει εξασφαλίσει τη ψηλότερη βαθμολογία, σε όλα τα σημεία και δεν υπάρχει άλλος υποψήφιος που να υπερτερεί έναντί του.
Επίσης, σε σχέση με προηγούμενα χρόνια η γενική υπηρεσιακή εικόνα του κ. Γ. Σωτηρίου ήταν η καλύτερη σε σχέση με όλους τους υποψηφίους.
3. Σε σχέση με το κριτήριο των προσόντων, ο κ. Γ. Σωτηρίου, πέραν των προαπαιτούμενων προσόντων με βάση το σχέδιο υπηρεσίας της θέσης του Λιμενικού Επιθεωρητή κατέχει το προσόν «Associate Member of the Chartered Institute of Transport», προσόν το οποίο θεωρείται πολύ βοηθητικό στην άσκηση των καθηκόντων της θέσης και για το οποίο δίδεται η δέουσα βαρύτητα.
4. Σε σχέση με την αρχαιότητα, ο κ. Γ. Σωτηρίου έχει διοριστεί στην παρούσα θέση, στις 12.09.2000, όπως και όλοι οι υπόλοιποι υποψήφιοι.
Σε σχέση με την αρχαιότητα όπως αυτή υπολογίζεται αναφορικά με την ημερομηνία διορισμού στην προηγούμενη θέση, ο κ. Γ. Σωτηρίου υστερεί έναντι των κων Ζ. Ζένιου, Α. Ηρακλέους, Ν. Καρνάου και Ν. Μηλιώτη κατά 10 μήνες και υπερτερεί έναντι των κων Π. Κυριάκου και Σ. Φωτίου.
5. Επειδή, ωστόσο, ο κ. Γ. Σωτηρίου, από πλευράς αξίας είναι εξαίρετος με όλα τα άλλα θετικά τα οποία τον ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους, από πλευράς προσόντων, έχει όλα τα προαπαιτούμενα και πέραν αυτών, το σημείο αρχαιότητας και μάλιστα στην προηγούμενη θέση, μερικών μηνών, δεν μπορεί να ανατρέψει ή και να επηρεάσει τη γνώμη του ότι ο καταλληλότερος είναι ο κ. Σωτηρίου.
6. Ακολούθως, ο κ. Χρ. Ασημένος ανέφερε ότι συστήνει για τις υπόλοιπες δύο θέσεις τους κους Αντρέα Ηρακλέους και Πανίκο Νικολάου, οι οποίοι είναι καταλληλότεροι σε σύγκριση με τους υπόλοιπους υποψηφίους, πλην του κ. Γ. Σωτηρίου.»
Παραθέτουμε πιο κάτω απόσπασμα από την απόφαση του Συμβουλίου:
«5.7 Στη συνέχεια, η πλειοψηφία του Συμβουλίου, αφού εκτίμησε τους υποψήφιους με βάση τη σχετική νομοθεσία και στο σύνολο των στοιχείων της περίπτωσης του καθενός, αποφάσισε ότι η σύσταση του Διευθυντή Εκμετάλλευσης ήταν πλήρως αιτιολογημένη ως προς τους κους Αντρέα Ηρακλέους και Πανίκο Νικολάου, αλλά όχι ως προς τον κ. Γ. Σωτηρίου.
5.8.1 Από τα στοιχεία των φακέλων και από την εξέταση όλων των στοιχείων που είχε ενώπιόν του, η πλειοψηφία του Συμβουλίου, ήτοι οι κοι Π. Λεωνίδου, Χρ. Ιωάννου, Α. Μιχαηλίδης, Σ. Καραβιώτης και Κ. Κόκκινος, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι καταλληλότεροι για προαγωγή στη θέση του Λιμενικού Επιθεωρητή είναι οι κοι Αντρέας Ηρακλέους, Νίκος Καρνάος και Πανίκος Νικολάου.
5.8.2 Ο κ. Μ. Φούρναρης ανέφερε ότι απέχει από τη ψηφοφορία.
5.8.3 Ο Πρόεδρος εψήφισε υπέρ των κων Αντρέα Ηρακλέους, Γεώργιο Σωτηρίου και Ηλία Αντρέου.
5.8.4 Ο Αντιπρόεδρος και η κα Ζ. Αιμιλιανίδου εψήφισαν υπέρ των κων Νίκου Καρνάου, Πανίκου Νικολάου και Γιώργου Σωτηρίου.
5.9 Η αιτιολογία της πλειοψηφίας του Συμβουλίου είναι η εξής:
Αξία: Οι κοι Αντρέας Ηρακλέους, Νίκος Καρνάος και Πανίκος Νικολάου έχουν εξασφαλίσει τη ψηλότερη βαθμολογία και στα τρία χρόνια (2002, 2003, 2004) για τα οποία δίνεται έμφαση και δεν υπάρχει άλλος υποψήφιος ο οποίος να υπερτερεί έναντί τους. Το Συμβούλιο προχώρησε στην εξέταση των βαθμολογιών και για τα τρία προηγούμενα χρόνια δηλ. 1999, 2000, 2001. Ο κ. Γ. Σωτηρίου, ο οποίος συστήθηκε από τον Διευθυντή Εκμετάλλευσης, δεν υπερτερεί σε αξία, σε σχέση με τα χρόνια 1999, 2000, 2001, και πάλιν δεν διαφοροποιείται η εικόνα αλλά είναι όλοι εξαίρετοι. Έχουν παρατηρηθεί κάποιας οριακής σημασίας διαφορές σε χρόνια πριν από το 1999 σε σχέση με τον κ. Π. Νικολάου, αλλά λόγω του ότι αφορά βαθμολογία του που ανάγεται σε υπηρεσία αρκετών χρόνων πριν και η βαθμολογία αυτή έχει βελτιωθεί στον ύψιστο βαθμό, για τα τελευταία 6 χρόνια, δεν θα μπορούσε το σημείο αυτό να ανατρέψει τη γνώμη της πλειοψηφίας του Συμβουλίου, σε σχέση με την αξία.
Προσόντα: Οι κοι Αντρέας Ηρακλέους και Πανίκος Νικολάου έχουν όλα τα προαπαιτούμενα από το Σχέδιο Υπηρεσίας της θέσης και έχουν τη σύσταση του Διευθυντή Εκμετάλλευσης η οποία έγινε δεκτή ως πλήρως αιτιολογημένη από το Συμβούλιο.
Σε σχέση με τον κ. Νίκο Καρνάο, αναφέρεται ότι αυτός κατέχει πτυχίο του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης της Παντείου Ανωτάτης Σχολής Πολιτικών Επιστημών της Αθήνας, το οποίο θεωρείται βοηθητικό στην άσκηση των καθηκόντων της θέσης και για το οποίο δίδεται η δέουσα σημασία.
Ο κ. Γ. Σωτηρίου διαθέτει τον τίτλο «Associate Member of the Chartered Institute of Transport», για το οποίο από διερεύνηση που έγινε, το Συμβούλιο έκρινε ότι αυτό, μπορεί να θεωρηθεί βοηθητικό στην άσκηση των καθηκόντων της θέσης.
Εν πάση περιπτώσει, το Συμβούλιο έκρινε ότι οποιαδήποτε πρόσθετα προσόντα πέραν των προβλεπομένων, δεν πρέπει να τους δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα, αλλά μόνον οριακή η οποία και δίνεται, τόσο στην περίπτωση του κ. Ν. Καρνάου, όσο και στην περίπτωση του κ. Γ. Σωτηρίου.
Αρχαιότητα: Δεν υπάρχει υποψήφιος ο οποίος να υπερτερεί έναντι των κων Α. Ηρακλέους, Π. Νικολάου και Ν. Καρνάου στην αρχαιότητα.
Ο κ. Γ. Σωτηρίου υστερεί ελαφρά έναντι του κου Α. Ηρακλέους σε σχέση με τη θέση του Λιμενικού Λειτουργού, 2ης Τάξης κατά 5 μήνες και στη θέση του Ανώτερου Λιμενικού Λειτουργού κατά 10 μήνες. Το ίδιο και σε σχέση με τον κ. Π. Νικολάου. Σε σχέση με τον κ. Ν. Καρνάο, ο οποίος δεν έχει τη σύσταση του Διευθυντή Εκμετάλλευσης, ο κ. Γ. Σωτηρίου υστερεί κατά 10 μήνες.
Συμπερασματικά, το Συμβούλιο έκρινε ότι, σε σχέση με τους κους Αντρέα Ηρακλέους και Πανίκο Νικολάου, οι οποίοι διαθέτουν υπέρ τους τη σύσταση του Διευθυντή Εκμετάλλευσης, δεν υπάρχει κανένας υποψήφιος ο οποίος να υπερτερεί έναντί τους σε σχέση με τα κριτήρια της αξίας και της αρχαιότητας. Στο κριτήριο των προσόντων και οι δύο έχουν όλα τα προαπαιτούμενα και οποιαδήποτε πρόσθετα, πέραν των προβλεπομένων από το Σχέδιο Υπηρεσίας, όπως η περίπτωση του κ. Γ. Σωτηρίου, μόνο οριακή σημασία μπορεί να δοθεί και στην περίπτωση αυτή και οι δύο υπερέχουν έναντι του κ. Γ. Σωτηρίου, στο κριτήριο της αρχαιότητας, στο οποίο δίδεται η δέουσα βαρύτητα διότι η υπεροχή στην αρχαιότητα προσδίδει μεγαλύτερη πείρα στην εκτέλεση καθηκόντων.
Σε σχέση με τον κ. Νίκο Καρνάο, που δεν διαθέτει τη σύσταση του Διευθυντή Εκμετάλλευσης, ο κ. Ν. Καρνάος υπερέχει έναντι του κ. Γ. Σωτηρίου στο στοιχείο της αρχαιότητας κατά 10 μήνες και με βάση πάγια νομολογία, εκεί όπου τα άλλα δύο κριτήρια (αξία, προσόντα) ισοδυναμούν, υπερισχύει η αρχαιότητα.
5.10 Υπό το φως των πιο πάνω, η πλειοψηφία του Συμβουλίου, ήτοι οι κοι Π.Κ Λεωνίδου, Χρ. Ιωάννου, Α. Μιχαηλίδης, Σ. Καραβιώτης και Κ. Κόκκινος, αποφάσισε όπως προαγάγει από σήμερα, στη θέση του Λιμενικού Επιθεωρητή, τους κους Αντρέα Ηρακλέους, Νίκο Καρνάο και Πανίκο Νικολάου.»
Όπως ήδη αναφέραμε πιο πάνω, σε περίπτωση που το διορίζον όργανο αποφασίσει να μην ακολουθήσει την σύσταση, θα πρέπει να καταγράψει καθαρά στο πρακτικό τους συγκεκριμένους λόγους (δέστε υπόθεση Ψωμάς), και δεν αρκεί να προκύπτουν οι λόγοι από τον φάκελο της υπόθεσης.
Στην παρούσα περίπτωση, δεν δίδεται ρητή αιτιολογία από το Συμβούλιο για παραγνώριση και απόκλιση από την σύσταση. Δεν απαντάται έτσι το ερώτημα αν το Συμβούλιο θεωρεί ότι, με την σύσταση ανατρέπονται και πώς οι αξιολογήσεις στις ετήσιες εκθέσεις, ή αν απλώς προστίθενται νέες ιδιότητες που έχουν σχέση με την καταλληλότητα για την θέση. Απλώς αναφέρει, χωρίς λόγους, ότι η σύσταση δεν είναι αιτιολογημένη αναφορικά με τον Εφεσείοντα.
Με βάση την κατάληξη αυτή, δεν θα εξετάσουμε τους άλλους δύο λόγους έφεσης.
Εν όψει του πιο πάνω συμπεράσματος μας, η Έφεση επιτυγχάνει, η πρωτόδικη απόφαση παραμερίζεται και η διοικητική πράξη ακυρώνεται.
Επιδικάζονται €2.500 έξοδα πλέον ΦΠΑ υπέρ του Εφεσείοντα και εναντίον της Εφεσίβλητης, τόσο πρωτοδίκως όσο και κατ΄ έφεση.
Π. Δ. Δ. Δ. Δ.