|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2006) 3 ΑΑΔ 65
3 Μαρτίου, 2006
[ΑΡΤΕΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, KΡΟΝΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΦΩΤΙΟΥ, Δ/στές]
(Αναθεωρητική Έφεση Aρ. 3565)
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΕΣΣΑ,
Εφεσείων-Ενδιαφερόμενο Μέρος,
v.
1. ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΟΛΥΒΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ κ.ά.,
Εφεσιβλήτων-Αιτητών,
v.
1. ΔΗΜΟΥ ΠΟΛΕΩΣ ΧΡΥΣΟΧΟΥΣ,
2. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Aρ. 3566)
ΔΗΜΟΣ ΠΟΛΕΩΣ ΧΡΥΣΟΧΟΥΣ,
Εφεσείων-Καθ' ου η αίτηση 1,
v.
1. ΧΡΙΣΤΟΥ ΠΟΛΥΒΙΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ κ.ά.,
Εφεσιβλήτων-Αιτητών,
v.
1. ΔΗΜΟΥ ΠΟΛΕΩΣ ΧΡΥΣΟΧΟΥΣ,
2. ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Καθ'ων η αίτηση.
(Αναθεωρητικές Εφέσεις Αρ. 3565, 3566)
Οδοί και Οικοδομές ― Άδεια οικοδομής με χαλάρωση που δόθηκε ως προς την μείωση της απόστασης των 10 ποδών με το γειτονικό ακίνητο ― Χαλάρωση μπορεί να δοθεί βάσει του Κανονισμού 66 των περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμών, μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος ― Εξυπηρετήθηκε το ιδιωτικό συμφέρον, χωρίς καμία έρευνα και αιτιολογία ως προς τις επιπτώσεις που θα προέκυπταν.
Οι εφεσείοντες επεδίωξαν ανατροπή του ακυρωτικού αποτελέσματος της πρωτόδικης απόφασης, με την οποία είχε αποφασιστεί πως η χαλάρωση που δόθηκε στην άδεια οικοδομής για ανέγερση συγκροτημάτων, ως προς την απόσταση των 10 ποδών από τα σύνορα με το γειτονικό ακίνητο, ήταν παράνομη αφού δεν δόθηκε για λόγους δημοσίου συμφέροντος.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την έφεση, αποφάσισε ότι:
Στην παρούσα περίπτωση, κανένα συγκεκριμένο στοιχείο δε δόθηκε που να επεξηγεί οποιαδήποτε ύπαρξη δημοσίου συμφέροντος και μπορεί κάποιος να πει πως ούτε καν επίκληση δεν έχει γίνει του δημοσίου συμφέροντος. Απλώς γίνεται μία αόριστη αναφορά στο «δομημένο χαρακτήρα» της Πόλης, χωρίς τίποτε περισσότερο. Από τα στοιχεία που έχουν τεθεί ενώπιον της Ολομέλειας, προκύπτει πως δεν εξετάστηκαν ουσιαστικά οι τυχόν επιπτώσεις της ανέγερσης των οικοδομημάτων σε τόσο μικρή απόσταση από τη διατηρητέα οικοδομή των αιτητών· αντίθετα, παρατηρείται πως προκύπτει ότι, σε κάποιο στάδιο, ούτε καν ήταν γνωστή η ύπαρξη της διατηρητέας αυτής οικοδομής. Η Ολομέλεια συμφωνεί απόλυτα με την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου, πως η αποδοχή του αιτήματος για χαλάρωση έγινε απλώς και μόνο για να ευνοήσει το ιδιωτικό συμφέρον του εφεσείοντα-ΕΜ και καμιά αιτιολογία δεν δόθηκε για τις επιπτώσεις που δυνατόν να είχε η χαλάρωση στη διατηρητέα οικοδομή και κατ' επέκταση στο χαρακτήρα της περιοχής.
Οι εφεσείοντες υπέβαλαν πως η απάμβλυνση ιδιαίτερα δυσμενών επιπτώσεων στους διοικούμενους από πράξεις όπως, π.χ., η απαλλοτρίωση, με τη λήψη μίας άλλης ευνοϊκής γι' αυτούς απόφασης μπορεί να γίνεται προς εξυπηρέτηση του γενικού δημοσίου συμφέροντος. Η εισήγηση αυτή δεν βρίσκει την Ολομέλεια σύμφωνη. Η θέση αυτή είναι εντελώς αντινομική, αφού σύμφωνα με το Νόμο, σε περίπτωση απαλλοτρίωσης προβλέπεται μόνο η αποζημίωση του ιδιοκτήτη και σε περιπτώσεις ιδιαίτερα επαχθούς απαλλοτρίωσης, η προσφορά στον ιδιοκτήτη αντίστοιχης κρατικής γης.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Στεφανίδης κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 367,
Τουμαζής ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 408,
Hawaii Hotels Limited ν. Δημοκρατίας (1995) 4 Α.Α.Δ. 2835.
Eφέσεις.
Eφέσεις εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Yπ. Aρ. 1317/2000), ημερ. 6/12/2002.
Α. Λαδάς και Σ. Ασπρόφτας, για τον Εφεσείοντα-Ενδιαφερόμενο Μέρος στην A.E. 3565 και για το Eνδιαφερόμενο Mέρος στην A.E. 3566.
Δ. Μέρτακκα για Π. Ιωαννίδη, για τους Εφεσίβλητους-Αιτητές και στις δύο υποθέσεις.
Α. Καλλένου για Α. Κακογιάννη, για τους Καθ' ων η αίτηση 1 στην A.E. 3565 και για τους Eφεσείοντες - Kαθ' ων η αίτηση 1 στην A.E. 3566.
Δ. Καλλίγερος, Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για την Καθ' ης η αίτηση 2 και στις δύο υποθέσεις.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Η ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δοθεί από τον Π. Αρτέμη, Δ..
ΑΡΤΕΜΗΣ, Δ.: Τα γεγονότα της υπόθεσης στην οποία αφορούν οι παρούσες εφέσεις φαίνονται εκτενώς στην πρωτόδικη απόφαση. Τα παραθέτουμε σε συντομία.
Οι εφεσίβλητοι-αιτητές, είναι εξ αδιαιρέτου συνιδιοκτήτες του τεμαχίου γης 741 στην Πόλη Χρυσοχούς, το οποίο εφάπτεται του τεμαχίου αρ. 742, που ανήκει στο Ενδιαφερόμενο Μέρος (Ε.Μ. στο εξής), εφεσείοντα στην έφεση 3565. Στο κτήμα των αιτητών υπάρχει διατηρητέα οικοδομή. Το κτήμα του ΕΜ, που ενέπιπτε σε δύο ζώνες με διαφορετικούς συντελεστές δόμησης και κάλυψης, επηρεαζόταν από τη δημιουργία του ανατολικού παρακαμπτήριου δρόμου της Πόλης Χρυσοχούς, για την οποία έγινε απαλλοτρίωση μέρους του, που επηρέαζε σημαντικά το εμβαδόν του και περιόριζε την ανάπτυξή του. Το ΕΜ υπέβαλε αίτηση για χαλάρωση για ανέγερση συγκροτήματος κτιρίων, που να εφάπτεται ή να απέχει απόσταση μικρότερη από 10 πόδια από το οδικό σύνορο και από νεραύλακο στο ανατολικό σύνορο, έτσι ώστε, αν επιτρεπόταν η χαλάρωση, να μειωθεί η απόσταση της ανεγερθησόμενης οικοδομής από το τεμάχιο των αιτητών σε κάτω από 10 πόδια. Η χαλάρωση εγκρίθηκε και όταν συνέχισαν οι οικοδομικές εργασίες και ο εφεσίβλητος-αιτητής 1 αντιλήφθηκε το τι γινόταν, εξέφρασε την ένστασή του. Τελικά πληροφορήθηκε για την έκδοση της άδειας οικοδομής στο ΕΜ, με επιστολή ημερομηνίας 31.8.2000.
Αντικείμενο της προσφυγής και τώρα της έφεσης ενώπιόν μας είναι η εγκυρότητα της πιο πάνω άδειας οικοδομής, που εκδόθηκε στον εφεσείοντα-ΕΜ. Η προσφυγή πέτυχε πρωτόδικα και η προσβαλλόμενη απόφαση ακυρώθηκε. Με τις παρούσες εφέσεις, τόσο το ΕΜ, εφεσείων στην έφεση 3565, όσο και ο Δήμος Πόλης Χρυσοχούς, εφεσείων στην Α.Ε. 3566, εφεσιβάλλουν την πρωτόδικη απόφαση. Οι δύο εφέσεις συνεκδικάστηκαν.
Με τις εφέσεις αμφισβητείται η ορθότητα της κατάληξης του πρωτόδικου Δικαστηρίου, που έκρινε ότι η απόφαση ήταν παράνομη, γιατί λήφθηκε απλώς και μόνο για να εξυπηρετήσει ιδιωτικά συμφέροντα και όχι οποιοδήποτε δημόσιο συμφέρον, και ήταν αναιτιολόγητη.
Ο Κανονισμός 6(3) των Περί Οδών και Οικοδομών Κανονισμών προνοεί τα ακόλουθα:
«Ουδέν μέρος της κυρίως οικοδομής ή μετατροπή ή προσθήκη εις υφιστάμενην κυρίως οικοδομήν και ουδεμία ακάλυπτος βεράντα υψηλοτέρα των 4 ποδών εκ της στάθμης του εδάφους θα κείται εις απόστασιν ελάσσονα των 10 ποδών εξ οιουδήποτε ορίου του οικοπέδου εφ ου ίσταται . . .»
Η χαλάρωση έγινε δυνάμει του Κανονισμού 66, που διαλαμβάνει τα ακόλουθα:
«Ανεξαρτήτως οιουδήποτε διαλαμβανομένου εν τοις παρούσι Κανονισμοίς, οσάκις η αρμοδία αρχή ασκεί τας εξουσίας της εντός των περιοχών ένθα, προ της 31ης Δεκεμβρίου 1962 η αρμοδία αρχή ήτο ο Δήμος Λευκωσίας, Λεμεσού, Αμμοχώστου, Λάρνακος, Πάφου ή Κυρηνείας, ο Διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, τη αιτήσει της αρμοδίας αρχής ή του ενδιαφερομένου προσώπου, εν οιαδήποτε ειδική περιπτώσει καθ' ην ούτος, συμφωνούντων του Διευθυντού του Ιατρικού Τμήματος και του Διευθυντού του Τμήματος Δημοσίων Έργων, ικανοποιείται ότι οιαδήποτε χαλάρωσις των παρόντων Κανονισμών είναι προς το δημόσιον συμφέρον, δύναται να εξουσιοδοτήσει την αρμόδια αρχή να μη απαιτή την εφαρμογήν οιωνδήποτε των απαιτήσεων των παρόντων Κανονισμών ή να εφαρμόζη τούτους μετά τοιούτων τροποποιήσεων μη ουσών πλέον επαχθών, ως ούτος ήθελε θεωρήσει σκόπιμον λογιζομένων των ειδικών περιπτώσεων εκάστης περιπτώσεως.»
(Η υπογράμμιση είναι δική μας).
Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι η χαλάρωση δόθηκε απλώς και μόνο ως «ένα αντιστάθμισμα του επαχθούς μέτρου της απαλλοτρίωσης . . . . . που δεν έχει να κάνει τίποτε με το δημόσιο συμφέρον. Αντίθετα ελήφθη υπόψη μόνο το ιδιωτικό, δηλαδή του ενδιαφερομένου μέρους. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να προβάλλει την επίδικη απόφαση στο πεδίο του δημοσίου συμφέροντος.»
Οι εφεσείοντες, αμφισβητώντας την πιο πάνω κατάληξη του Δικαστηρίου, υποβάλλουν ότι η αιτιολογία της χαλάρωσης προκύπτει γενικά από το φάκελο της υπόθεσης και ιδιαίτερα από τις επιστολές του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως προς το Δήμαρχο Πόλης Χρυσοχούς, ημερομηνίας 10.9.93 και 18.10.94, όπου στην παράγραφο 4 της τελευταίας αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Μετά από μελέτη της αίτησης και λαμβάνοντας υπόψη το μεγάλο επηρεασμό του τεμαχίου από το σχέδιο διάνοιξης του παρακαμπτήριου δρόμου του κεντρικού πυρήνα της Πόλης Χρυσοχούς, καθώς επίσης και το στόχο για τη διατήρηση του δομημένου χαρακτήρα της Πόλης, σας εξουσιοδοτώ, με τη συγκατάθεση του Διευθυντή του Τμήματος Δημοσίων Έργων και του Διευθυντή του Τμήματος Ιατρικών Υπηρεσιών, να παραχωρήσετε, χαλάρωση των προνοιών του Καν.6(3), ώστε τμήματα της οικοδομής να εφάπτονται στο νέο οδικό και το ανατολικό σύνορο του τεμαχίου και τμήματα της να απέχουν λιγότερο από 10΄0" από τα ίδια σύνορα του τεμαχίου, όπως δείχνεται στο χωροταξικό σχέδιο που υποβλήθηκε στη σελ. 74 του φακέλου Β.51/92, με την προϋπόθεση ότι θα κληθεί ο αιτητής να υποβάλει σχέδια με τα οποία να αίρονται οι παρατηρήσεις στις παραγράφους 4(δ) μέχρι (λ) πιο πάνω.»
Εισηγούνται περαιτέρω, με βάση τα πιο πάνω, ότι η «διατήρηση του δομημένου χαρακτήρα της Πόλης» ήταν λόγος δημοσίου συμφέροντος, που δικαιολογούσε τη χαλάρωση και υποβάλλουν ότι ήταν θέμα, με το οποίο το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν ασχολήθηκε καθόλου. Υποβάλλουν, περαιτέρω, ότι η χαλάρωση χορηγήθηκε με τέτοιους όρους που, μεταξύ άλλων, συνέβαλλαν «στην εναρμόνιση των οικοδομών με τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της περιοχής»
Το πρωτόδικο Δικαστήριο ασχολήθηκε εκτενώς με τις αρχές που διέπουν την επίκληση δημοσίου συμφέροντος, παραπέμποντας στη σχετική νομολογία.
Στη Στεφανίδης & Άλλοι ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 367 στη σελ. 388 αναφέρονται σχετικά τα ακόλουθα:
«Είναι καθιερωμένη αρχή ότι απλή επίκληση του δημοσίου συμφέροντος δεν αποτελεί αιτιολογία. Αν πρόκειται η επίκληση του δημοσίου συμφέροντος να προσφέρει στήριξη σε μια διοικητική ενέργεια θα πρέπει να συγκεκριμενοποιείται με αναφορά σε περιστατικά, έτσι που να αποκτά το απαραίτητο περιεχόμενο που θα αποκαλύπτει το συλλογισμό και θα επιτρέπει το δικαστικό έλεγχο. Η εξειδίκευση του δημοσίου συμφέροντος επιβάλλεται από της πλευράς της προστασίας του ατομικού συμφέροντος του επηρεαζομένου. (Βλέπε απόφαση Ολομέλειας στη Νεόφυτος Παπαγεωργίου κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1990) 3 A.A.Δ. 1254. Σχετικές επίσης είναι η Ανδρέας Σκαρπάρης ν. Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας (1993) 4 A.A.Δ. 476, όπως και η απόφαση της Ολομέλειας στη Φωκάς ν. Δημοκρατίας (1991) 3 Α.Α.Δ. 114.»
Επίσης στην Τουμαζής ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 408, λέχθηκαν τα πιο κάτω στις σελ. 415-416:
«Το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί να οριστεί εκ των προτέρων κατά τρόπο απαλλαγμένο από αοριστολογίες, σφάλματα και μονομέρειες. Το δημόσιο συμφέρον είναι μια εικόνα που αποκτά πρακτική χειροπιαστή σημασία με τη συγκεκριμενοποίησή της. Η έννοια του δημοσίου συμφέροντος δεν αποτελεί κατηγορία ευρισκόμενη εκτός και πέραν της περιοχής του δικαίου και της αρχής της νομιμότητας αλλά εντάσσεται σ' αυτήν. Η αρχή της νομιμότητας, στην οποία θεμελιώνεται το κράτος δικαίου, περιορίζει την άσκηση της εξουσίας η οποία παρέχεται στα κρατικά όργανα, στους λόγους και μόνο για τους οποίους μπορεί σύννομα να ασκηθεί. Βλ. Παναγιώτης Αντωνιάδης κ.ά. ν. Κυπριακής Δημοκρατίας (1997) 3 A.A.Δ. 295.»
(Δέστε και Hawaii Hotels Limited ν. Δημοκρατίας (Aρ.2) (1995) 4(Δ) A.A.Δ. 2835).
Στην παρούσα περίπτωση, κανένα συγκεκριμένο στοιχείο δε δόθηκε που να επεξηγεί οποιαδήποτε ύπαρξη δημοσίου συμφέροντος και μπορεί κάποιος να πει πως ούτε καν επίκληση δεν έχει γίνει του δημοσίου συμφέροντος. Απλώς γίνεται μία αόριστη αναφορά στο «δομημένο χαρακτήρα» της Πόλης, χωρίς τίποτε περισσότερο. Από τα στοιχεία που έχουν τεθεί ενώπιόν μας προκύπτει πως δεν εξετάστηκαν ουσιαστικά οι τυχόν επιπτώσεις της ανέγερσης των οικοδομημάτων σε τόσο μικρή απόσταση από τη διατηρητέα οικοδομή των αιτητών· αντίθετα, παρατηρούμε πως προκύπτει ότι, σε κάποιο στάδιο, ούτε καν ήταν γνωστή η ύπαρξη της διατηρητέας αυτής οικοδομής. Συμφωνούμε απόλυτα με την κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου πως η αποδοχή του αιτήματος για χαλάρωση έγινε απλώς και μόνο για να ευνοήσει το ιδιωτικό συμφέρον του εφεσείοντα-ΕΜ και καμιά αιτιολογία δεν δόθηκε για τις επιπτώσεις που δυνατόν να είχε η χαλάρωση στη διατηρητέα οικοδομή και κατ' επέκταση στο χαρακτήρα της περιοχής.
Οι εφεσείοντες υπέβαλαν πως η απάμβλυνση ιδιαίτερα δυσμενών επιπτώσεων στους διοικούμενους από πράξεις όπως, π.χ. η απαλλοτρίωση, με τη λήψη μίας άλλης ευνοϊκής γι' αυτούς απόφασης μπορεί να γίνεται προς εξυπηρέτηση του γενικού δημοσίου συμφέροντος. Η εισήγηση αυτή δεν μας βρίσκει σύμφωνους. Η θέση αυτή είναι εντελώς αντινομική, αφού σύμφωνα με το Νόμο, σε περίπτωση απαλλοτρίωσης προβλέπεται μόνο η αποζημίωση του ιδιοκτήτη και σε περιπτώσεις ιδιαίτερα επαχθούς απαλλοτρίωσης, η προσφορά στον ιδιοκτήτη αντίστοιχης κρατικής γης.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα εναντίον των εφεσειόντων.
Οι εφέσεις απορρίπτονται με έξοδα.