|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2003) 3 ΑΑΔ 422
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Αναθεωρητική Έφεση αρ.3137)
Ημερομηνία 16 Ιουλίου 2003.
[ΠΙΚΗΣ, Πρόεδρος],
[ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, ΗΛΙΑΔΗΣ, ΚΡΑΜΒΗΣ, Δ/στές.)
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΙΘΙΩΤΗ,
Εφεσείων,
- ν -
ΑΡΧΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ,
Εφεσίβλητοι.
- - -
Μ. Κυπριανού,
για τον εφεσείοντα.Μ. Σπανού, για τους εφεσίβλητους.
Α. Σ. Αγγελίδης, για το ενδιαφερόμενο μέρος.
- - -
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΙΚΗΣ, Π.
: Ο εφεσείων ήταν υποψήφιος για προαγωγή στη θέση Γραμματειακού Λειτουργού στην υπηρεσία των εφεσιβλήτων. Η πλήρωση της θέσης ήταν το αντικείμενο απόφασης των εφεσιβλήτων της 12ης Οκτωβρίου, 1998. Αποφασίστηκε η προαγωγή του ενδιαφερομένου μέρους. Την ίδια νύχτα ο εφεσείων επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου ο οποίος του γνωστοποίησε τη ληφθείσα απόφαση. Με τη γνώση αυτή υπόψη ο εφεσείων καταχώρισε προσφυγή στις 27 Οκτωβρίου 1998, προς αναθεώρηση της ληφθείσας απόφασης, με αίτημα την ακύρωσή της.Το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε την προσφυγή με το δικαιολογητικό ότι δεν στρεφόταν κατά εκτελεστής διοικητικής απόφασης εφόσον η περί ου ο λόγος απόφαση δεν είχε κατά το χρόνο άσκησης της προσφυγής εξωτερικευτεί, με γνωστοποίησή της στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο. Η γνωστοποίηση έγινε στις 14 Ιανουαρίου 1999, μετά την επικύρωση των πρακτικών σε συνεδρία του Σώματος, που πραγματοποιήθηκε στις 11 Ιανουαρίου, 1999.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο επικαλούμενο την απόφαση στη Δημοκρατία ν. Παπαευριπίδη (1993)3 Α.Α.Δ. 129, έκρινε ότι πριν την εξωτερίκευση της απόφασης με τη γνωστοποίηση στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο δεν υπήρχε εκτελεστή απόφαση που θα μπορούσε να αποτελέσει το αντικείμενο αναθεώρησης. Μέχρι το στάδιο εκείνο η απόφαση αποτελούσε εσωτερικό μέτρο (internum) των εφεσιβλήτων, μη εκτελεστή και, ως εκ τούτου, δεν μπορούσε να καταστεί το αντικείμενο προσφυγής. Όντως στην Παπαευριπίδη αποφασίστηκε, υπό το φως της ελληνικής νομολογίας, ότι διοικητική απόφαση παραμένει εσωτερικό θέμα της Διοίκησης μέχρι την εξωτερίκευσή της με τη γνωστοποίηση της στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο.
Η απόφαση στην Παπαευριπίδη έρχεται σε αντίθεση με τις διατάξεις του Άρθρου 146.3 του Συντάγματος που καθιστούν ως αντικείμενο προσφυγής αυτή τούτη την απόφαση η οποία λαμβάνεται και κριτήριο για την άσκησή της, το χρόνο κατά τον οποίο αυτή περιέρχεται σε γνώση του προσφεύγοντος, δηλαδή παντός δυσμενώς επηρεαζόμενου από την απόφαση προσώπου.
Στην John Moran and The Republic (Attorney-General and Minister of Interior) 1 R.S.C.C. 10, αποφασίστηκε ότι ο χρόνος για την άσκηση προσφυγής προσμετρά αφότου η απόφαση περιέρχεται σε γνώση του προσφεύγοντος. Τα ακόλουθα αποσπάσματα από τη Moran παρέχουν το στίγμα της προσέγγισης του θέματος από το Δικαστήριο: (σελ. 13)
«As in the present case the acts complained of were not published, in order to find as from when the period of seventy-five days began to run, it is necessary to ascertain when such acts came to the knowledge of the Applicant.
.........
In the opinion of the Court "knowledge" means knowledge of the decision, act or omission giving rise to the right of recourse under Article 146 of the Constitution and not knowledge of evidential matters necessary to substantiate before this Court an allegation of unconstitutionality, illegality or an excess or abuse of power.»
(Ελληνική μετάφραση ελεύθερη.)
«΄Oπως και στην παρούσα υπόθεση
.......................
Κατά τη γνώμη του Δικαστηρίου "γνώση" σημαίνει γνώση της απόφασης, πράξης ή παράλειψης, η οποία στοιχειοθετεί δικαίωμα προσφυγής κάτω από το Άρθρο 146 του Συντάγματος, και όχι γνώση αποδεικτικών θεμάτων αναγκαίων για τεκμηρίωση ενώπιον του Δικαστηρίου ισχυρισμού περί αντισυνταγματικότητας, παρανομίας, υπέρβασης ή κατάχρησης εξουσίας.»
Ανάλογη υπήρξε η προσέγγιση του Ανωτάτου Συνταγματικού Δικαστηρίου στην
Argiris Mikrommatis and The Republic (Minister of Finance and Another) 2 R.S.C.C. 125. H επίδικη απόφαση αφορούσε απόφαση αναθεώρησης φορολογίας. Το Δικαστήριο αποφάσισε ότι κρίσιμη ημερομηνία για την άσκηση προσφυγής, δηλαδή η ημερομηνία αφότου ο χρόνος των 75 ημερών άρχισε να τρέχει είναι η ημέρα κατά την οποία το αποτέλεσμα της αναθεώρησης της φορολογίας περιήλθε σε γνώση του προσφεύγοντος. Το ακόλουθο απόσπασμα είναι διαφωτιστικό: (σελ. 129)«... the relevant date in this Case from which the period prescribed by paragraph 3 of Article 146 of the Constitution must be reckoned, is the date on which the result of the review and revision under section 42 came to the knowledge of the Applicant.»
(Ελληνική μετάφραση ελεύθερη.)
«Η σχετική ημερομηνία σ΄ αυτή την υπόθεση αφότου η διαγραφόμενη περίοδος από την παράγραφο 3 του Άρθρου 146 του Συντάγματος, αρχίζει να προσμετρά, είναι η ημερομηνία κατά την οποία το αποτέλεσμα της θεώρησης και αναθεώρησης κάτω από το Άρθρο 42 περιήλθε σε γνώση του προσφεύγοντος.»
Όχι μόνο η τελική απόφαση του διορίζοντος Σώματος υπόκειται σε αναθεώρηση τη αιτήσει του επηρεαζομένου προσώπου στη γνώση του οποίου περιέρχεται, αλλά και αποφάσεις οι οποίες λαμβάνονται στο ενδιάμεσο που έχουν απτές συνέπειες για τα δικαιώματά του, μπορεί να αποτελέσουν το αντικείμενο προσφυγής. Προς τούτο αναφορά μπορεί να γίνει στις υποθέσεις,
Zachariades v. Republic (1984)3 C.L.R. 1193, και Δημοκρατία ν. Ιωσηφίδη (1994)3 Α.Α.Δ. 495. Στην πρώτη, αντικείμενο αναθεώρησης αποτέλεσε η αναστολή, πριν την εξωτερίκευση της απόφασης μετά από παρέμβαση του υπουργού, υλοποίησης απόφασης της ΕΔΥ, για το διορισμό του προσφεύγοντος στη θέση Γενικού Διευθυντή με καταλυτικά αποτελέσματα για την αναστολή. Ανάλογη υπήρξε η προσέγγιση της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου και στη δεύτερη υπόθεση όπου αντικείμενο αναθεώρησης ήταν και πάλιν παρεμβάσεις τρίτων στη ματαίωση αποφάσεων του Σώματος πριν την επίσημη γνωστοποίησή τους στον επηρεαζόμενο. Αναγνωρίστηκε ότι υποψήφιος για την κατάκτηση θέσης στη Δημόσια Υπηρεσία έχει συμφέρον στην ολοκλήρωση της διαδικασίας για την πλήρωση της θέσης, ο επηρεασμός του οποίου παρέχει δικαίωμα προσφυγής.Εάν η τελείωση της πράξης με τη γνωστοποίησή της στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο αποτελούσε προϋπόθεση για τη γένεση δικαιώματος προσφυγής, τότε αναμφιβόλως σε καμιά από τις δύο προαναφερθείσες αποφάσεις δεν θα γινόταν δεχτό ότι χωρεί προσφυγή. Η διαδικασία θα αποτελούσε εσωτερικό θέμα, η μη επίσημη εξωτερίκευση του οποίου θα αναιρούσε κάθε έρεισμα για την προσφυγή κατά της όποιας απόφασης είχε ληφθεί.
Όπου απόφαση διοικητικού οργάνου υπόκειται στην έγκριση άλλου οργάνου, κρίθηκε σε σειρά υποθέσεων ότι η έγκριση καθιστά την πράξη εκτελεστή εκ των υστέρων. Προσδίδει το έρεισμα εκτελεστότητας στην απόφαση αφότου λήφθηκε, όχι αφότου εξωτερικεύτηκε. Είναι αυτή τούτη η απόφαση το σημείο αναφοράς για την εκτελεστότητα της. (Βλ.
HjiVassiliou v. Cyprus Athletics Organ. (1987)3 C.L.R. 2142. Χ΄΄Βασιλείου ν. Κυπριακού Οργανισμού Αθλητισμού κ.ά. Υπόθεση αρ. 648/91, 30.4.1993. Συμβούλιο Κεντρικών Σφαγείων ν. Ρωσσίδη (1996)3 Α.Α.Δ. 39. Δημοκρατία ν. Χανιάν (1998)3 Α.Α.Δ. 690.)Η απόφαση της Ολομέλειας στην Ανθίμου ν. Δήμου Κάτω
Πολεμιδιών Α.Ε. 2896 - 5.6.2002, διαφωτίζει άμεσα για το χρόνο κατά τον οποίο καθίσταται εκτελεστή διοικητική απόφαση. Προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι η ληφθείσα διοικητική απόφαση δεν ήταν εκτελεστή πριν την επικύρωση των πρακτικών που περιστοίχιζαν τη λήψη της. Η εισήγηση απορρίφθηκε. Αποφασίστηκε ότι κρίσιμος για την πρόσδοση εκτελεστότητας σε απόφαση είναι ο χρόνος κατά τον οποίο αυτή λαμβάνεται. Το ακόλουθο απόσπασμα κατοπτρίζει τη θεώρηση του θέματος από το δικαστήριο:«.... Η επικύρωση των πρακτικών αποβλέπει στη βεβαίωση του λόγου το ασφαλές ότι η ληφθείσα απόφαση όντως λήφθηκε κατά την προηγούμενη συνεδρία του Σώματος. Κρίσιμη για το εκτελεστό της απόφασης είναι η ημέρα κατά την οποία αυτή λαμβάνεται. Το πρακτικό έχει ως λόγο την καταγραφή της απόφασης και η επικύρωσή του, τη βεβαίωση ότι η απόφαση αντανακλάται ορθά.»
Είναι καθιερωμένο ότι εσωτερικά θέματα της Διοίκησης, δηλαδή μέτρα που κατά κανόνα ανάγονται στην καθημερινή λειτουργία της δεν υπόκεινται σε αναθεώρηση. Επί του προκειμένου η νομολογία βρίθει με παραδείγματα τέτοιων πράξεων. Εκ της φύσεως τους οι πράξεις αυτές δεν είναι παράγωγες εννόμων αποτελεσμάτων και γι΄ αυτό δεν είναι εκτελεστές (Βλ. μεταξύ άλλων Δημοκρατία ν. Χανιάν (1998)3 Α.Α.Δ. 690. Παγιάτας ν. Αρχής Λιμένων Κύπρου κ.ά. (1998)3 Α.Α.Δ. 700.)
Η εξωτερίκευση ληφθείσας απόφασης επαγόμενης νομικά αποτελέσματα είναι συνυφασμένη με την απόφαση η οποία κοινοποιείται και αποτελεί μέρος της εκτέλεσής της. Η κοινοποίηση της απόφασης στο δικό μας σύστημα δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο της στοιχειοθέτησης της απόφασης εκτός όπου τούτο προβλέπεται ρητά από το νόμο ως η περίπτωση του 'Αρθρου 37(5) του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου (Ν.1/90), ο οποίος επιβάλλει τη δημοσίευση μόνιμων διορισμών και προαγωγών στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και παράλληλα περιορίζει το χρόνο δημοσίευσης της απόφασης σε σαράντα-πέντε ημέρες. Το ίδιο το Άρθρο 146.3 του Συντάγματος συναρτά το χρόνο των εβδομήντα-πέντε ημερών για την άσκηση προσφυγής με την ημερομηνία δημοσίευσης της απόφασης και σε κάθε άλλη περίπτωση με την ημερομηνία κατά την οποία η πράξη ή η απόφαση περιέρχεται σε γνώση του προσφεύγοντος.
Μια από τις επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει η υιοθέτηση αντίθετης άποψης απ΄ εκείνη που προβάλλουμε θα ήταν και η αναγνώριση ευχέρειας στο διορίζον όργανο να αναιρεί, να μεταβάλλει ή να τροποποιεί ληφθείσα απόφαση κατά το βούλεσθαι. Τέτοια μετατροπή δεν θα είχε οποιεσδήποτε συνέπειες εφόσον τα διαδραματισθέντα θα αποτελούσαν εσωτερικό θέμα της Διοίκησης. Αρκεί ένα τέτοιο ενδεχόμενο να μνημονευθεί για να φέρει στο προσκήνιο τη δραστικότητα ληφθείσας απόφασης με όλα τα χαρακτηριστικά εκτελεστής απόφασης υποκείμενης σε αναθεώρηση άμα τη λήψη γνώσης από τον επηρεαζόμενο από
αυτή.Για όλους τους λόγους που έχουν εκτεθεί θα επέτρεπα την έφεση, με έξοδα κατ΄ έφεση και πρωτοδίκως.
Πικής, Π.
/ΑυΦ.