|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 3 ΑΑΔ 187
22 Μαρτίου, 2002
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΑΡΤΕΜΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΚΑΛΛΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
P.A. COLLEGE,
Εφεσείοντες - Αιτητές,
v.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΜΕΣΩ
ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,
Εφεσιβλήτων-Καθ' ων η αίτηση.
(Aναθεωρητική Έφεση Aρ. 2914)
Αναθεωρητική Έφεση ― Λόγοι έφεσης ― Θέματα δημοσίας τάξεως ― Τέτοιο η εκτελεστότητα της πράξης ― Μπορούν να προβληθούν και να εξεταστούν, έστω κι αν δεν εγέρθηκαν πρωτόδικα.
Διοικητική πράξη ― Εκτελεστή ― Χαρακτηριστικά ― Προπαρασκευαστική πράξη η απόφαση με την οποία προκαθορίζονταν τα κριτήρια για την απόφαση που θα εκδιδόταν μελλοντικά.
Μετά την επιτυχία της έφεσης με την οποία παραμερίστηκε η απόφαση του πρωτόδικου δικαστηρίου να απορρίψει την προσφυγή κατά της απόφασης του Υπουργού, αναφορικά με την αναγνώριση τίτλων σπουδών που δυνατόν να παρείχε, επειδή έκρινε πως ήταν κανονιστική διοικητική πράξη, εκδικάστηκε από την Ολομέλεια η προσφυγή.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Αμφισβητήθηκε από τους εφεσίβλητους το παραδεκτό της προσφυγής, με αναφορά στην εκτελεστότητα της απόφασης η οποία προσβάλλεται. Παρόλο που το θέμα δεν τέθηκε πρωτοδίκως, δεν παρεμβάλλεται κώλυμα στην εξέτασή του, εφόσον αυτό άπτεται θέματος δημοσίας τάξεως, συγκεκριμένα της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου να επιληφθεί του αντικειμένου της προσφυγής.
2. Σύμφωνα με την απόφαση του Δικαστηρίου της 12ης Δεκεμβρίου, 2001, η εξουσία του Υπουργού, βάσει του Άρθρου 24 του Νόμου, εξικνείται στον καθορισμό των τίτλων σπουδών και τις λεπτομέρειες που αυτοί πρέπει να περιέχουν. Η απόφαση δεν έχει ως αντικείμενο τον καθορισμό των τίτλων σπουδών και τις ονομασίες που μπορεί να τους δώσουν οι εφεσείοντες. Εάν παραγνωρισθεί το νομικό σφάλμα από το οποίο διαπνέεται η απόφαση του Υπουργού, το οποίο επισημαίνεται στην απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου, 2001, ό,τι απομένει είναι η προδιαγραφή της διαδικασίας και του πλαισίου έγκρισης τίτλων σπουδών από σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η απόφαση μπορεί να χαρακτηριστεί ως προπαρασκευαστική του καθορισμού των τίτλων, που μπορεί να εγκριθούν βάσει του Άρθρου 24 για σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ή ως απόφαση παρέχουσα κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με την άσκηση των εξουσιών του Υπουργού βάσει του Άρθρου 24 του Νόμου, χάριν της καθιέρωσης ενιαίου μέτρου αντιμετώπισης αιτημάτων για έγκριση τίτλων σπουδών. Η απόφαση δεν είναι καθοριστική για τους τίτλους σπουδών που μπορεί να εκδίδουν οι εφεσείοντες και, κατά συνέπεια, δεν είναι εκτελεστή.
Στο απλό ερώτημα, αν η απόφαση καθορίζει τους τίτλους σπουδών που μπορεί να χορηγήσουν οι εφεσείοντες, προδήλως αρνητική είναι η απάντηση. Εξίσου αρνητική είναι η απάντηση και στο παρεπόμενο ερώτημα, αν η απόφαση επηρεάζει τη λειτουργία των εφεσειόντων. Για να είναι εκτελεστή απόφαση της Διοίκησης, η παραγωγή εννόμων αποτελεσμάτων για τα δικαιώματα του διοικουμένου πρέπει να είναι άμεση και όχι να πιθανολογείται ως ενδεχόμενο του μέλλοντος.
Δεν παραγνωρίζεται ότι η παρούσα διαδικασία ακολούθησε πορεία αντίθετη με τη λογική τάξη πραγμάτων. Η θεώρηση της απόφασης ως μη εκτελεστής, θα έθετε, εξ αρχής, την προσφυγή εκ ποδών. Η αντιστροφή των πραγμάτων δεν απέβη εις μάτην. Η απόφασή της 12ης Δεκεμβρίου, 2001, διαφωτίζει ως προς το ακροσφαλές βάθρο της απόφασης του Υπουργού, με συνακόλουθο την καθοδήγηση ως προς τα περαιτέρω.
Η προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Αναφερόμενες Υποθέσεις:
Στεφανίδης κ.ά. v. Δήμου Έγκωμης (1994) 3 Α.Α.Δ. 49,
Χατζόγλου v. Πανεπιστημίου Κύπρου κ.ά. (Αρ. 1) (2001) 3 Α.Α.Δ. 687,
Δημοκρατία v. Sunoil Bunkering Ltd (1994) 3 A.A.Δ. 26,
G.C. School κ.ά. v. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 170.
Έφεση.
Έφεση από τους αιτητές εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου (Προσφυγή Aρ. 653/97), ημερομηνίας 10/9/99, με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή τους κατά του καθορισμού από τον Yπουργό Παιδείας του περιεχομένου των απολυτηρίων τίτλων σπουδών των ιδιωτικών σχολών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Α.Σ. Αγγελίδης, για τους Εφεσείοντες.
Ρ. Πετρίδου, Ανώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Εφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ.Μ. Πικής, Π..
ΠΙΚΗΣ, Π.: Κατ' επίκληση των προνοιών του Άρθρου 24 του περί Σχολών Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης Νόμου του 1996, (Ν. 67(Ι)/96) - (ο «Νόμος»), ο Υπουργός Παιδείας προδιέγραψε τους καταληκτικούς τίτλους σπουδών, που θα ήταν δυνατό να παρασχεθούν από σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και τα στοιχεία που αυτοί έπρεπε να περιλαμβάνουν.
Με προσφυγή τους οι εφεσείοντες, σχολή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, προσέβαλαν την απόφαση ως παράνομη, προκύπτουσα από κατάχρηση και υπέρβαση της εξουσίας που παρέχει στον Υπουργό το Άρθρο 24 του Νόμου.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι η απόφαση του Υπουργού συνιστούσε κανονιστική πράξη και, για το λόγο αυτό, ευρισκόταν εκτός του πεδίου της Αναθεωρητικής Δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου.
Οι εφεσείοντες προσέβαλαν την απόφαση με επιτυχία. Με απόφασή μας της 12ης Δεκεμβρίου, 2001 - (δόθηκε από το Νικολάου, Δ.), κρίθηκε, αφενός, ότι το Άρθρο 24 του Νόμου δε δίνει εξουσία προς κανονιστική ρύθμιση οποιουδήποτε θέματος και, αφετέρου, ότι η εξουσία, η οποία παρέχεται σε σχέση με την ονομασία και το περιεχόμενο των τίτλων σπουδών, «δεν μπορεί παρά να συναρτάται με την κάθε συγκεκριμένη περίπτωση χωριστά». Αυτό προκύπτει ευθέως από το λεκτικό του Άρθρου 24, όπως και από το σκοπό που απέβλεψε ο νομοθέτης να προάξει μέσω των διατάξεών του, δηλαδή την αποτροπή έκδοσης παραπλανητικών τίτλων αναφορικά με το επίπεδο των σπουδών.
Επιτρέψαμε την έφεση, διανοίγοντας το πεδίο, κατά τα κρατούντα, εξέτασης της ουσίας του αντικειμένου της προσφυγής, δηλαδή της νομιμότητας της πράξης η οποία προσβάλλεται.
Κατά την ακρόαση, τα δύο μέρη υιοθέτησαν την επιχειρηματολογία που υπέβαλαν ενώπιον του εκδικάσαντος την προσφυγή Δικαστηρίου. Για πρώτη φορά, σ' εκείνο το στάδιο, αμφισβητήθηκε από τους εφεσίβλητους το παραδεκτό της προσφυγής, με αναφορά στην εκτελεστότητα της απόφασης η οποία προσβάλλεται.
Παρόλο που το θέμα δεν τέθηκε πρωτοδίκως, δεν παρεμβάλλεται κώλυμα στην εξέτασή του, εφόσον αυτό άπτεται θέματος δημοσίας τάξεως, συγκεκριμένα της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου να επιληφθεί του αντικειμένου της προσφυγής - (βλ., μεταξύ άλλων, Στεφανίδης κ.ά. ν. Δήμου Έγκωμης (1994) 3 Α.Α.Δ. 49).
Σύμφωνα με την απόφασή μας της 12ης Δεκεμβρίου, 2001, η εξουσία του Υπουργού, βάσει του Άρθρου 24 του Νόμου, εξικνείται στον καθορισμό των τίτλων σπουδών και τις λεπτομέρειες που αυτοί πρέπει να περιέχουν. Η απόφαση δεν έχει ως αντικείμενο τον καθορισμό των τίτλων σπουδών και τις ονομασίες που μπορεί να τους δώσουν οι εφεσείοντες. Εάν παραγνωρισθεί το νομικό σφάλμα από το οποίο διαπνέεται η απόφαση του Υπουργού, το οποίο επισημαίνεται στην απόφασή μας της 12ης Δεκεμβρίου, 2001, ό,τι απομένει είναι η προδιαγραφή της διαδικασίας και του πλαισίου έγκρισης τίτλων σπουδών από σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η απόφαση μπορεί να χαρακτηριστεί ως προπαρασκευαστική του καθορισμού των τίτλων, που μπορεί να εγκριθούν βάσει του Άρθρου 24 για σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ή ως απόφαση παρέχουσα κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με την άσκηση των εξουσιών του Υπουργού βάσει του Άρθρου 24 του Νόμου, χάριν της καθιέρωσης ενιαίου μέτρου αντιμετώπισης αιτημάτων για έγκριση τίτλων σπουδών. Η απόφαση δεν είναι καθοριστική για τους τίτλους σπουδών που μπορεί να εκδίδουν οι εφεσείοντες και, κατά συνέπεια, δεν είναι εκτελεστή. Εκτελεστή απόφαση, η οποία ήθελε εκδοθεί βάσει της επίδικης απόφασης, νομικά τρωτής ως έχουμε αποφασίσει - (απόφαση 12 Δεκεμβρίου, 2001), δε θα μας απασχολήσει. Εκτελεστή είναι πράξη ή απόφαση παράγωγος εννόμων αποτελεσμάτων - (βλ., μεταξύ άλλων, Χατζόγλου ν. Πανεπιστημίου Κύπρου κ.ά. (Αρ. 1) (2001) 3 Α.Α.Δ. 687. Δημοκρατία ν. Sunoil Bunkering Ltd. (1994) 3 A.A.Δ. 26).
Ο κ. Αγγελίδης επικαλέστηκε την απόφαση της Ολομέλειας στη G.C. School κ.ά. ν. Δημοκρατίας (1993) 3 Α.Α.Δ. 170, για να υποστηρίξει ότι η απόφαση η οποία προσβάλλεται, παρά τη γενικότητά της, απολήγει σε πολλές ατομικές πράξεις, καθοριστικές για τα δικαιώματα κάθε σχολής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και, επομένως, υπόκειται σε αναθεώρηση, κατά την επιλογή επηρεαζομένου. Δε συμφωνούμε ότι η απόφαση έχει αυτό το χαρακτήρα.
Στο απλό ερώτημα, αν η απόφαση καθορίζει τους τίτλους σπουδών που μπορεί να χορηγήσουν οι εφεσείοντες, προδήλως αρνητική είναι η απάντηση. Εξίσου αρνητική είναι η απάντηση και στο παρεπόμενο ερώτημα, αν η απόφαση επηρεάζει τη λειτουργία των εφεσειόντων. Για να είναι εκτελεστή απόφαση της Διοίκησης, η παραγωγή εννόμων αποτελεσμάτων για τα δικαιώματα του διοικουμένου πρέπει να είναι άμεση και όχι να πιθανολογείται ως ενδεχόμενο του μέλλοντος.
Δεν παραγνωρίζουμε ότι η παρούσα διαδικασία ακολούθησε πορεία αντίθετη με τη λογική τάξη πραγμάτων. Η θεώρηση της απόφασης ως μη εκτελεστής, θα έθετε, εξ αρχής, την προσφυγή εκ ποδών. Η αντιστροφή των πραγμάτων δεν απέβη εις μάτην. Η απόφασή μας της 12ης Δεκεμβρίου, 2001, διαφωτίζει ως προς το ακροσφαλές βάθρο της απόφασης του Υπουργού, με συνακόλουθο την καθοδήγηση ως προς τα περαιτέρω.
Η προσφυγή απορρίπτεται. Δεν εκδίδεται καμιά διαταγή για έξοδα πρωτοδίκως ή κατ' έφεση, άλλη από τη διαταγή που περιέχεται στην απόφαση της 12ης Δεκεμβρίου, 2001, που περιλαμβάνει τα έξοδα της κατ' έφεση διαδικασίας μέχρι την ημερομηνία έκδοσής της.
H προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.