|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(2002) 3 ΑΑΔ 409
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 2961
ΕΝΩΠΙΟΝ
: ΠΙΚΗ, Π., ΑΡΤΕΜΗ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ,ΚΑΛΛΗ, ΚΡΟΝΙΔΗ, Δ/στών
Ενώπιον
:-Χ.Π.Θ. Αλεξάνδρου Λτδ.,
Ναυαρίνου 7, Λευκωσία,
Εφεσειόντων-Αιτητών
- και -
Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω
Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών,
Εφεσιβλήτων-Καθ' ων η Αίτηση
------------------------
5 Ιουνίου, 2002
Για τους Εφεσείοντες: Α.Σ. Αγγελίδης.
Για τους Εφεσίβλητους: Ελ. Ζαχαριάδου (κα), Δικηγόρος της
Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα.
------------------------
Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ.Μ. Πικής, Π.
------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΙΚΗΣ, Π.: Το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών ακύρωσε προκηρυχθέντα μειοδοτικό διαγωνισμό, μετά τη διαπίστωση ότι οι όροι του ήταν ασαφείς ως προς τους δικαιούμενους να μετάσχουν σ' αυτό. Η ασάφεια εντοπίστηκε στην περιγραφή του έργου το οποίο θα εκτελείτο και, ιδιαίτερα, στο χαρακτηρισμό του ως «οικοδομικό - τεχνικό», γεγονός που δημιουργούσε εύλογες αμφιβολίες ως προς την τάξη των προσφοροδοτών που εδικαιούντο να λάβουν μέρος στο διαγωνισμό.
Η κατά νόμο δυνατότητα κατασκευαστή να αναλάβει την εκτέλεση έργου συναρτάται με την ταξινόμησή του ως εργολήπτη για συγκεκριμένα έργα, βάσει των περί Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών Οικοδομικών και Τεχνικών ΄Εργων Νόμων 1973-1995
.Η ασάφεια διαπιστώθηκε και ο διαγωνισμός ακυρώθηκε μετά την υποβολή προσφορών από αριθμό ατόμων, περιλαμβανομένης και εκείνης των εφεσειόντων, η οποία, καθώς φαίνεται, ήταν η χαμηλότερη από τις υποβληθείσες προσφορές και υπήρχε υπέρ της αποδοχής της σύσταση από το αρμόδιο υπουργείο.
Πριν ληφθεί η επίδικη διοικητική απόφαση, ζητήθηκε και λήφθηκε γνωμάτευση από τη Γενική Εισαγγελία. Σ' αυτή επισημαίνεται, αφενός, ότι η κατάταξη των έργων σε κατηγορίες αποτελεί αρμοδιότητα του τμήματος το οποίο προκηρύσσει το διαγωνισμό και όχι του Συμβουλίου Προσφορών και, αφετέρου, ότι η προσφορά μπορούσε να κατακυρωθεί μόνο σε «εργολήπτη που ικανοποιεί τη νομοθεσία σύμφωνα με την ορθή κατάταξη του έργου»
.Εάν ο προσδιορισμός του έργου δεν είναι σαφής, ως προς τα πρόσωπα που δικαιούνται να μετέχουν στο διαγωνισμό, τότε κλονίζεται το βάθρο του διαγωνισμού, επειδή καθίσταται αβέβαιο ποιοι μπορεί να λάβουν μέρος σ' αυτό, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο κατασκευαστές να απέχουν του διαγωνισμού, λόγω αμφιταλάντευσης σχετικά με το παραδεκτό της συμμετοχής τους.
Η αρχή της ισότητας, η οποία κατοχυρώνεται από το ΄Αρθρο 28 του Συντάγματος ως θεμελιώδες δικαίωμα του ατόμου, επιβάλλει, μεταξύ άλλων, την ίση μεταχείριση των πολιτών των ευρισκομένων στην ίδια θέση. ΄Οπου, εξ αντικειμένου, η Διοίκηση, με πράξεις ασαφούς περιεχομένου, αφήνει αμφιβολίες, που καθιστούν αδύνατο τον προσδιορισμό της θέσης του διοικουμένου, πλήττεται η αρχή της ισότητας, γιατί το επηρεαζόμενο άτομο μπορεί να στερηθεί της ευκαιρίας να ασκήσει δικαίωμα το οποίο έχει. Η παροχή ίσων ευκαιριών στους ευρισκομένους στην ίδια θέση αποτελεί μέρος του πυρήνα της αρχής της ισότητας.
Η γνωμάτευση της Γενικής Εισαγγελίας και, γενικά, το θέμα της ασάφειας των όρων του διαγωνισμού τέθηκαν προς εξέταση από εργοληπτική εταιρεία, με επιστολή της προς το Συμβούλιο Εγγραφής και Ελέγχου Εργοληπτών Οικοδομικών και Τεχνικών ΄Εργων. Σ' αυτή διατυπώθηκε η άποψη ότι το έργο ήταν αποκλειστικά οικοδομικό και, ως εκ τούτου, δυνατότητα υποβολής προσφορών είχαν μόνο εταιρείες εξουσιοδοτημένες να εκτελούν οικοδομικά έργα, της τάξης του έργου που ήταν το αντικείμενο του διαγωνισμού. Προς τούτο, ζητήθηκαν οι απόψεις του προαναφερθέντος Συμβουλίου, του Τεχνικού Μηχανικού, όπως και του Διευθυντή Δημοσίων ΄Εργων.
Από τις θέσεις που διατυπώθηκαν, προκύπτει, όντως, διαφωνία αν το έργο ήταν κατ' εξοχή οικοδομικό ή τεχνικό.
Η διαπίστωση των εφεσιβλήτων, που αντανακλά και την απόφασή τους ότι «οι όροι των προσφορών δεν όριζαν σαφώς την κατηγορία των εργολάβων που θα μπορούσαν να υποβάλουν προσφορά, ούτε καθοριζόταν η τάξη του έργου»
, κρίθηκε από το πρωτόδικο Δικαστήριο ότι ήταν αναπόφευκτη.Το εύρημα αυτό προσβάλλεται, με την έφεση, ως ανυπόστατο και για το λόγο ότι η Διοίκηση δεν μπορεί σύννομα και με καλή πίστη να αποστεί από τις δικές της ενέργειες.
Διοικητική πράξη - και η προκήρυξη διαγωνισμού προσφορών συνιστά τέτοια πράξη - μπορεί να ανακληθεί με μονομερή πράξη του οργάνου το οποίο την εξέδωσε, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις.
Στην Τουμαζής ν. Δημοκρατίας (1997) 3 Α.Α.Δ. 408 (απόφαση Ολομέλειας - δόθηκε από Κραμβή, Δ.), αναφέρεται:- (σελ. 414)
«Η απόφαση των εφεσιβλήτων να ανακαλέσουν την προκήρυξη του μειοδοτικού διαγωνισμού προσφορών συνιστά μονομερή διοικητική πράξη.»
΄Οπως εξηγείται στην ίδια απόφαση, η ευχέρεια ανάκλησης δεν είναι απεριόριστη. Προκύπτει, τόσο από την απόφαση της Ολομέλειας στην Τουμαζής ν. Δημοκρατίας, (ανωτέρω), όσο και από σειρά άλλων αποφάσεων, ότι το δικαίωμα ανάκλησης, όπως και η έκδοση διοικητικής απόφασης, υπόκεινται στους κανόνες της χρηστής διοίκησης, καθώς και της καλής πίστης, που πρέπει να επιδεικνύονται από δημόσια αρχή στις συναλλαγές της με το κοινό - (βλ., μεταξύ άλλων,
Hawaii Hotels Limited v. Δημοκρατίας, Υπόθεση Αρ. 273/94, 29/12/95 και Δημοκρατία ν. Κασέρας (1996) 3 Α.Α.Δ. 27). Δε θα επεκταθούμε στο θέμα. Διαπιστώνουμε μόνο ότι η κατάληξη των εφεσιβλήτων - ότι η προκήρυξη ήταν ασαφής ως προς τους παραδεκτούς προσφοροδότες - παρείχε έρεισμα για ανάκληση της απόφασης. Η ανάκληση έγινε το συντομότερο μετά τη διαπίστωση ότι η προκήρυξη υπήρξε, σε σχέση με ουσιώδη όρο, ασαφής.Σε συμφωνία με το πρωτόδικο Δικαστήριο, κρίνουμε ότι δεν προκύπτει λόγος, που να δικαιολογεί τον παραμερισμό της επίδικης διοικητικής απόφασης.
Η εγκυρότητα της επίδικης διοικητικής απόφασης προσβλήθηκε και για δεύτερο λόγο, ο οποίος αφορά τη σύνθεση της Επιτροπής κατά το χρόνο που αποφασίστηκε η ανάκληση.
Ο Κανονισμός 20(η) των Κανονισμών Αποθηκών, που ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο, πρόβλεπε την παρουσία εκπροσώπου του Υπουργείου ή του Τμήματος, στο οποίο αφορούσε η προσφορά, σε περιπτώσεις όπου η μελετούμενη απόφαση, ως προς την επιλογή προσφοράς, ήταν αντίθετη με τις συστάσεις τους. Στην προκείμενη περίπτωση, όντως, το αρμόδιο τμήμα υπέβαλε σύσταση για την αποδοχή της προσφοράς των εφεσειόντων, οπόταν, ως διαπίστωσε το πρωτόδικο Δικαστήριο, ήταν παραδεκτή η παρουσία εκπροσώπου του.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Γ.Μ. Πικής, Π.
Π. Αρτέμης, Δ.
Γ. Νικολάου, Δ.
Π. Καλλής, Δ.
Μ. Κρονίδης, Δ.
/ΜΠ