ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ

Για τον εφεσείοντα: Α.Σ. Αγγελίδης.

Για τους καθ΄ων η αίτηση: Α. Χριστοφόρου, Δικηγόρος της Δημοκρατίας

--------------------

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο δικαστής Γ. Κωνσταντινίδης.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Το άρθρο 40 του περι Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου του 1980 Ν. 41/80 (όπως τροποποιήθηκε) εξαρτά το δικαίωμα σε οποιανδήποτε παροχή από την προς τούτο υποβολή αίτησης. Ο Κανονισμός 3 των περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Παροχές) Κανονισμών του 1992 (ΚΔΠ 309/92) έταξε τρίμηνη προθεσμία για την υποβολή τέτοιας αίτησης και πρόβλεψε επιπτώσεις από την υπέρβασή της. ΄Οπως ορίστηκε, αυτή, η υπέρβαση δηλαδή, "συνεπάγεται παραγραφή του δικαιώματος για την παροχή για οποιαδήποτε μέρα για την οποία εξέπνευσε η προθεσμία υποβολής αίτησης....."

Ο εφεσείων συμπλήρωσε τη συντάξιμη ηλικία στις 12.12.92 αλλά υπέβαλε αίτηση για παροχή σύνταξης στις 15.2.95. Συνεπώς, η αίτησή του εγκρίθηκε με μόνο τρίμηνη αναδρομική ισχύ, ήτοι από 15.11.94. Του γνωστοποιήθηκε η απόφαση με επιστολή ημερομηνίας 1.6.95 και αυτή κατέστη απρόσβλητη αφού παρήλθε άπρακτη η προθεσμία των 75 ημερών που θέτει το άρθρο 146.3 του Συντάγματος.

Ο συνάδελφός μας που εκδίκασε πρωτοδίκως την προσφυγή, την απέρριψε ως απαράδεκτη. Ως προς τον ισχυρισμό για "δεδικασμένο", αφού παρέπεμψε στην απόφαση της Ολομέλειας στην Γεωργίου ν. Δημοκρατίας (1995) 3 ΑΑΔ 349, υπέδειξε πως

που δεν συνέτρεχαν στην περίπτωση. Ο λόγος της πρωτόδικης απόφασης ως προς τα λοιπά, βρίσκεται στη σελίδα 8. Το δίκαιο ήταν εξαρχής όπως διακηρύχθηκε με την τελευταία δικαστική απόφαση. Συνεπώς δεν προέκυπτε νέο νομικό στοιχείο.

Ο εφεσείων επαναφέρει τα ίδια θέματα, κατά παραγνώριση όπως μπορούμε να σημειώσουμε από τώρα, της ουσίας της πρωτόδικης απόφασης. Δέχεται ο εφεσείων πως πράγματι το μόνο δίκαιο που ίσχυε εξ αρχής ήταν εκείνο που προσδιόρισε αναδρομικά η δικαστική απόφαση στην Αγαπίου. Επομένως, όπως εισηγείται, "απορρίφθηκε παράνομα η αρχική αίτησή του", οπότε ήταν καθήκον της διοίκησης να επανεξετάσει το θέμα με βάση το δίκαιο όπως το διέπλασε δεσμευτικά το δικαστικό δεδικασμένο. Υποβλήθηκε νέο αίτημα που θα έπρεπε να ικανοποιηθεί προς άρση της παρανομίας αφού η κρίση στην Αγαπίου ότι ο Κανονισμός ήταν ultra vires δεν ήταν στοιχείο της αιτιολογίας της αλλά "εξαφάνισε εξ' υπαρχής τους Κανονισμούς και το υπόβαθρο της πρώτης περί τον αιτητή απόφασης, που ουσιαστικά ρύθμισε το τότε αίτημα του παράνομα". Εδικαιούτο, λοιπόν, ο εφεσείων, καταλήγει η εισήγηση, εξέτασης του αιτήματος του κατά το δίκαιο όπως το διαμόρφωσε ή το αποκατέστησε η ακυρωτική απόφαση, που ως τέτοια ίσχυε έναντι πάντων. Αναφέρθηκε συναφώς στην πρωτόδικη απόφαση του Γαβριηλίδη Δ. στη Μαρούλλα Χριστοδουλίδου ν. Κυπριακής Δημοκρατίας Προσφυγή 1163/99 ημερομηνίας 4.9.00 με την εισήγηση πως δεν πρέπει να την ακολουθήσουμε.

Αντικείμενο στην Αγαπίου και στην Ouzounian ήταν ο διοικητικός χειρισμός σε σχέση με τη σύνταξη των αιτητών και αποτέλεσμά του ήταν η ακύρωσή του. Το δεδικασμένο αφορούσε σε αυτόν και μόνο. Η κρίση ως προς την έλλειψη εξουσιοδότησης εκ του Νόμου για θέσπιση Κανονισμού που να προβλέπει παραγραφή του δικαιώματος σε σύνταξη ήταν η αιτιολογία της δικαστικής απόφασης. Ο Κανονισμός δεν ήταν ούτε θα μπορούσε να ήταν, αφ΄εαυτού, αντικείμενο των διαδικασιών εκείνων. Το ζήτημα της εξουσιοδότησης προς θέσπιση του Κανονισμού εξετάστηκε παρεμπιπτόντως και συνιστούσε ζήτημα κριθέν με την έννοια του όρου όπως την δίδει η απόφαση της Ολομέλειας στη Γεωργίου (ανωτέρω). Υπενθυμίζουμε συναφώς και την απόφαση της πλειοψηφίας της Ολομέλειας που εξέδωσε ο Πικής Π. στην Γεώργιος Μαυρογένης ν. Βουλής των Αντιπροσώπων κ.α. Αίτηση αρ. 1/95 ημερομηνίας 26.3.96. Είχαν συζητηθεί παρεμφερή θέματα και εξηγήθηκε ότι

Είναι, λοιπόν, ορθή η κρίση του συναδέλφου μας πως αφού δεν συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις της ταυτότητας προσώπου και διαφοράς, οι αναφερθείσες υποθέσεις δεν παρήγαγαν δεδικασμένο που να αφορούσε στην περίπτωση του εφεσείοντα. Ο εφεσείων εκλαμβάνει ότι στην Κρονίδου κ.α. ν. Δημοκρατίας (1994) 3 ΑΑΔ 530 η Ολομέλεια προσέγγισε ως δεδικασμένο το ότι Κανονισμοί ήταν ultra vires, αφού έτσι κρίθηκε σε άλλη υπόθεση κατά την αναθεώρηση άλλης πράξης που αφορούσε άλλους. Δεν ήταν αυτό το νόημα της απόφασης της Ολομέλειας. Εκείνο που μέτρησε δεν ήταν το αποτέλεσμα της προηγηθείσας απόφασης αλλά ο λόγος της. Αυτός δεν είχε αμφισβητηθεί, ενώ όπως εξυπονοείται μπορούσε να αμφισβητηθεί, αποτελούσε κοινή θέση των μερών πως παρέμεινε ισχυρός και, πάνω στη βάση του, κρίθηκε και στη νέα υπόθεση πως οι Κανονισμοί ήταν ultra vires, με συνέπεια τη στοιχειοθέτηση, και σε εκείνη, όμοιας αιτίας ακυρότητας.

Η πρώτη απόφαση που εκδόθηκε, εκείνη που γνωστοποιήθηκε στον εφεσείοντα με την επιστολή ημερομηνίας 1.6.95, ήταν εκτελεστή. Η νομιμότητά της συνεπώς θα ήταν δυνατό να ελεχθεί με προσφυγή που θα ασκείτο μέσα στην προθεσμία των 75 ημερών. Αφού δεν προσβλήθηκε παραμένει ισχυρή. Δεν επέδρασαν στο κύρος της οι δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν σε σχέση με το κύρος άλλων αποφάσεων και δεν την εξαφάνισαν. ΄Ελεγχος και απόφανση επί της νομιμότητάς της τώρα θα σήμαινε παράκαμψη της προθεσμίας των 75 ημερών. Ορθά, λοιπόν, αυτή η δυνατότητα εξαρτήθηκε από την ύπαρξη νέου στοιχείου, νομικού στην περίπτωση, που θα συνέθετε νέα εκτελεστή πράξη. Η απόφαση στην Αδάμου και στην Οuzounian δεν συνιστούσε τέτοιο νέο στοιχείο αφού δεν μετέβαλε το δίκαιο αλλά προσδιόρισε πως αυτό ήταν από την αρχή, όπως υποδείχθηκε με την πρωτόδικη απόφαση. Συνοψίζουμε πως η απόφαση στην Μαρούλα Χριστοδουλίδου (ανωτέρω) μας βρίσκει σύμφωνους. Η αιτήτρια είχε υποβάλει αίτημα κατ΄επίκληση απόφασης της Ολομέλειας που κήρυξε αντισυνταγματική ορισμένη νομοθετική πρόνοια ενώ δεν είχε προσβάλει τη διοικητική απόφαση που καθόρισε τα δικαιώματά της στη βάση της ίδιας νομοθετικής πρόνοιας, μέσα στην προθεσμία των 75 ημερών. Κρίθηκε ότι δεν παράχθηκε νέα εκτελεστή πράξη αλλά μόνο βεβαιωτική της αρχικής, ακριβώς γιατί η απόφαση της Ολομέλειας δεν συνιστούσε νέο νομικό στοιχείο το οποίο θα επέβαλλε καθήκον επανεξέτασης.

Ο εφεσείων επικαλέστηκε και την απόφαση του Πική Δ., όπως ήταν τότε στην Ανδρέας Χατζηνικολάου ν. Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, Προσφυγή 140/91 ημερομηνίας 17.1.92. Είχε διαπιστωθεί ότι ο αιτητής δεν ενομιμοποιείτο στην άσκηση προσφυγής, η οποία και κρίθηκε απαράδεκτη, αλλά προστέθηκαν παρατηρήσεις αναφορικά με την υποχρέωση της διοίκησης να ανακαλέσει την προσβληθείσα πράξη, ως παράνομη. Αυτό, όμως, ως θέμα ενδεδειγμένης αντίδρασης ώστε να διασφαλιστεί η νομιμότητα, παρά την "απουσία μέσων ή μηχανισμού για αναθεώρηση παράνομης διοικητικής απόφασης" και "άσχετα και ανεξάρτητα από πειθαναγκασμό από τη δικαστική εξουσία". Συμμεριζόμαστε αυτές τις παρατηρήσεις και θα λέγαμε πως, καθώς μας φαίνεται, θα μπορούσαν να καθοδηγήσουν τη διοίκηση στην παρούσα περίπτωση, που αφορά σε πράξη δυσμενή για τον πολίτη, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της ΄Εφεσης. Δεν στοχεύουν όμως, στη διαφοροποίηση των καθιερωμένων αρχών που διέπουν την ανάκληση και το κυριότερο δεν διευρύνουν το δικαιοδοτικό μας πλαίσιο.

Η έφεση απορρίπεται, με έξοδα.

Δ.

Δ.

Δ.

Δ.

Δ.

/Μσι.