CyLaw | Αναφορικά μ'εμάς | Επικοινωνία

(1998) 3 ΑΑΔ 445

Για τον εφεσείοντα: κ. Κ. Χ"Ιωαννου.

Σύμφωνα με το Νόμο αρ. 4/69, που τον καθίδρυσε, ο Οργανισμός είναι νομικό πρόσωπο μετά διηνεκούς διαδοχής και ιδίας σφραγίδας (άρθρο 3.2). Η λειτουργία, τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες του Οργανισμού καθορίζονται στα άρθρα 24-34 του Νόμου. Για να διεξάγει τις εργασίες του έχει εξουσία να δανείζεται χρήματα (άρθρο 41), να αποκτά, κατέχει, διαχειρίζεται ή να διαθέτει ακίνητη και κινητή περιουσία (άρθρο 38). Επίσης όλες οι εισπράξεις του Οργανισμού καταβάλλονται σε ταμείο ή τραπεζιτικό λογαριασμό απ΄όπου πληρώνονται τα έξοδα. Χρήματα που δεν χρειάζονται άμεσα είναι δυνατό να επενδύονται σε χρεόγραφα (άρθρο 39). Ο Οργανισμός έχει επίσης καθήκον να τηρεί λογαριασμούς που πρέπει να ελέγχονται. Έχει επίσης αρμοδιότητα εγγραφής των παραγωγών γάλακτος και επιχειρήσεων επιδιδομένων στη γαλακτοκομική βιομηχανία και χορήγηση σχετικής άδειας. Έχει δε την εξουσία είσπραξης τελών από τους αδειούχους (άρθρα 25 και 31). Έχει επίσης τη γενική ρύθμιση της εμπορίας του γάλακτος (άρθρο 32). Μπορεί, με καθοριστική διάταξη, να απαιτήσει την πώληση του γάλακτος από τους παραγωγούς, μόνο μέσω του οργανισμού. Ο Οργανισμός έχει ίδιο κεφάλαιο που προέρχεται από τις εισπράξεις τελών, τη σύναψη δανείων, δικαιώματα για παρασχεθείσες υπηρεσίες, δικαιώματα αδειών (άρθρο 45) ως επίσης και να δαπανά σύμφωνα με τις υποχρεώσεις του (άρθρο 46).

Το γεγονός ότι ο Οργανισμός εκτελεί κάποιες διοικητικές λειτουργίες ή ότι ο σκοπός του είναι δημόσιος και υπόκειται σε κάποιο βαθμό σε κυβερνητικό έλεγχο, δεν αλλάζει την προσωπικότητα του ως νομικό πρόσωπο που εγκαθιδρύθηκε με Νόμο (Βλέπε: Trendtex Trading Corporation Ltd v. Central Bank of Nigeria (1977) Vol. 1, All E.R. 881).

Παρά τη σύσταση του οργανισμού το 1969 από το Νόμο και την άσκηση από αυτόν των σχετικών λειτουργιών, καθώς επίσης και τον κυβερνητικό έλεγχο που ασκείται από τον Υπουργό, είμαστε της γνώμης, όπως και το πρωτόδικο Δικαστήριο, ότι ο Oργανισμός δεν ασκεί αποκλειστικά διοικητικές λειτουργίες. Έχουμε καταλήξει ότι ο Οργανισμός δεν είναι σε όμοια θέση προς τους υπηρέτες του κράτους (in consimili casu to servants of the State) ούτως ώστε να δικαιούται εξαίρεση (immunity) από την πληρωμή φόρου εισοδήματος, όπως η ίδια η Κυβέρνηση. (Βλέπε: Αρχή Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (πιο πάνω).

Παρ΄όλο που δεν είναι εύκολο να καθοριστεί ποιος μπορεί να θεωρηθεί ως αντιπρόσωπος του Κράτους (in consimili casu) από τη σχετική Κυπριακή και Αγγλική νομολογία προκύπτει η αρχή ότι, πρόσωπα ή οργανισμοί που δεν είναι κρατικοί λειτουργοί, είναι δυνατό να θεωρηθούν ως αντιπρόσωποι του Κράτους αν η δημόσια εξουσία ή δραστηριότητες που ασκούν είναι στενά συνδεδεμένες με την άσκηση του βασιλικού προνομίου (royal prerogative), όπως, μεταξύ άλλων, η απονομή της δικαιοσύνης, η διατήρηση της δημόσιας τάξης, η διεξαγωγή πολέμου ή η σύναψη ειρήνης. (Βλέπε: Mercy Docks and Harbour Board Trustees v. Cameron (1864) 11 H.L.C. 1405, Territorial Forces Association v. Nichols (1949) 1 K.B. 35, Bank Voor Handel En Scheepraat Art N.Y. v. Administration of Hungarian Property (1954) 1 All E.R. 969) Οι παράγοντες αυτοί είναι καθοριστικοί για τη λήψη της απόφασης κατά πόσο πρόσωπο ή οργανισμός θεωρούνται υπηρέτες του κράτους (in consimili casu).

Το ερώτημα κατά πόσο ο Οργανισμός διεξάγει εμπορική ή βιομηχανική επιχείρηση, μέσα στην έννοια του άρθρου 5(1)(α) των περί Φορολογίας Εισοδήματος Νόμων, απαντάται καταφατικά και είναι ορθή η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Στην υπόθεση Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου (πιο πάνω) αναλύθηκε σε έκταση το υπό συζήτηση θέμα με παραπομπή σε Αγγλικές και Κυπριακές αυθεντίες. Τονίστηκε πως ο όρος "εμπορία" παρόλο ότι σε αρκετές περιπτώσεις περιλαμβάνει την έννοια του κέρδους, εν τούτοις σε πολλές αυθεντίες υποστηρίζεται ότι το κίνητρο του κέρδους δεν είναι πάντοτε απαραίτητο. (Βλέπε: C.I.R. v. Incorporated Counsil of Law Reporting for England and Wales, 2 T.C. 105 και E.A.C. v. Petrolina Co. Ltd (1971) 1 ΑΑΔ 19). Το κριτήριο της εμπορίας είναι αντικειμενικό και δεν σχετίζεται με τα ελατήρια του κάθε εμπορευόμενου.

Παρατηρούμε ότι για πρώτη φορά προβάλλεται τέτοιος νομικός λόγος ακύρωσης. Στην προσφυγή του ο Οργανισμός δεν προβάλλει τέτοιους λόγους ούτε ανέπτυξε τέτοιους λόγους ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου. Σύμφωνα με τη νομολογία δεν μπορούν να προβληθούν ενώπιον της Ολομέλειας στην κατ΄έφεση διαδικασία. Kατά συνέπεια απορρίπτονται.