|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 3 ΑΑΔ 198
30 Μαΐου, 1997
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΗΣ, ΑΡΤΕΜΗΣ,
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΚΡΟΝΙΔΗΣ, Δ/στές]
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΜΕΣΩ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ,
Εφεσείοντες-Καθ'ων η αίτηση,
ν.
ΙΩΑΝΝΗ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΥ ΚΑΙ ΆΛΛΟΥ,
Εφεσιβλήτων-Αιτητών.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 2377)
Συνταγματικό Δίκαιο — Συνταγματικότητα νόμων — Κατά πόσο ο περί Ταμείου Θήρας (Τροποποιητικός) Νόμος του 1995 (Ν. 32(I)/95), δυνάμει το οποίου υπάλληλοι της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών, μεταφέρονται σε ανάλογες θέσεις του Ταμείου Θήρας ως θηροφύλακες, είναι αντίθετος προς το Άρθρο 125 του Συντάγματος και την αρχή της διάκρισης των εξουσιών.
Λέξεις και Φράσεις — "Μεταφορά" στον περί Ταμείου Θήρας (Τροποποιητικό) Νόμο του 1995 (Ν. 32(I)/95).
Νομοθεσία — Κατάργηση — Εφαρμοστέες αρχές.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάσισε ότι ο Νόμος 32(I)/95 είναι αντισυνταγματικός, εφόσον παραβιάζει το Άρθρο 125 του Συντάγματος και την αρχή της διάκρισης των εξουσιών.
Στην έφεση υποστηρίχθηκε, εκ μέρους των εφεσειόντων, ότι η "μεταφορά", συνιστά κατάργηση θέσεων στη δημόσια υπηρεσία, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί με νόμο.
Οι εφεσίβλητοι υποστήριξαν την πρωτόδικη απόφαση και ισχυρίστηκαν περαιτέρω ότι δεν αναφέρεται ο νόμος σε "κατάργηση", πως δεν υπηρετούσαν σε αυτοτελές τμήμα της δημόσιας υπηρεσίας ώστε να τίθεται τέτοιο θέμα και πως για την κατάργηση των θέσεων στη δημόσια υπηρεσία, υπήρχε ήδη το Άρθρο 46 του περί Δημοσίας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 (Ν.1/90), σύμφωνα με το οποίο, ο κάτοχος της θέσης εξακολουθεί να την κατέχει μαζί με όλα τα προνόμια και ωφελήματα μέχρις ότου αφυπηρετήσει ή προαχθεί ή διοριστεί σε άλλη θέση στη δημόσια υπηρεσία.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αποφάσισε ότι:
1. Ο N. 32(I)/95 δεν κατάργησε θέσεις στη δημόσια υπηρεσία.
2. Το Άρθρο 46 του Ν.1/90, διασφαλίζει τη δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητα, σε αντίθεση προς το Ν. 32(I)/95 ο οποίος οδηγεί κατ' ευθεία στην απώλεια αυτής της ιδιότητας.
3. Tο Άρθρο 46 του N. 1/90 δεν καταργήθηκε από το N.32(I)/95. Η νομολογία δεν αναγνωρίζει σιωπηρή κατάργηση νόμου, ιδιαίτερα όταν το νομοθέτημα που φέρεται να έχει καταργηθεί, είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όπως πρέπει να θεωρηθεί το Άρθρο 46. Το τεκμήριο είναι πως, όποτε ο νομοθέτης θέλει να καταργήσει νόμο, το λέγει ρητά. Κατάργηση εξυπακούεται μόνο αν ο μεταγενέστερος νόμος είναι αδύνατο να συμβιβαστεί προς τον προγενέστερο,ώστε να μπορούν να συνυπάρχουν. Ο όρος "μεταφορά" του Ν. 32(I)/95 δε συναρτάται προς θέσεις στη δημόσια υπηρεσία αλλά αφορά δημόσιους υπαλλήλους που κατέχουν τις θέσεις και επηρεάζει μόνο την ιδιότητά τους.
4. Ο υπό κρίση νόμος επιφέρει τερματισμό της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας των εφεσιβλήτων συνδυασμένη με ταυτόχρονη ένταξή τους στην υπηρεσία του Ταμείου Θήρας και είναι για τους λόγους που αναφέρονται πιο πάνω αντισυνταγματικός.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
President of the Republic v. The House of Representatives (1985) 3(C) C.L.R. 1724,
Θεοδοσίου Λτδ v. Δήμου Λεμεσού (1993) 3 Α.Α.Δ. 25,
Πρόεδρος της Δημοκρατίας v. Βουλής των Αντιπροσώπων (Αρ. 3) (1994) 3 Α.Α.Δ. 93,
Δημοκρατία v. Γιάλλουρου κ.ά. (1995) 3 Α.Α.Δ. 363,
Μενελάου και Άλλοι v. Δημοκρατίας (1996) 3 A.A.Δ. 370,
Rossides v. Republic 3 R.S.C.C. 95,
Georghiou v. Electricity Authority of Cyprus and Others (1965) 3 C.L.R. 177,
Προδρόμου v. Κυπριακoύ Οργανισμού Τουρισμού, Yπόθεση Aρ. 1020/95, ημερ. 30.4.96,
Attorney-General v. Pouris and Others (1979) 2 C.L.R. 15,
Louca and Another v. Republic (1984) 2 C.L.R. 386,
Vassiliko Cement Works v. Republic (1983) 3(B) C.L.R. 719,
Εύρηκα Λτδ v. Unilever (1994) 1 A.A.Δ. 124.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Nικολαΐδης, Δ.), που δόθηκε την 29 Oκτωβρίου, 1996 (Προσφυγή Aρ. 737/95) με την οποία έγινε δεκτή η προσφυγή των εφεσιβλήτων εναντίον απόφασης της E.Δ.Y. για μεταφορά τους από την Yπηρεσία Θήρας και Πανίδας σε ανάλογες θέσεις θηροφυλάκων στο Tαμείο Θήρας.
Λ. Λουκαΐδης, Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας με Γ. Φράγκου, Aνώτερη Δικηγόρος της Δημοκρατίας, για τους Eφεσείοντες.
Α. Σ. Αγγελίδης, για τους Eφεσίβλητους.
Cur. adv. vult.
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ.: Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Γ. Κωνσταντινίδης.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, Δ.: Οι εφεσίβλητοι διορίστηκαν ως θηροφύλακες δυνάμει του περί Προστασίας και Αναπτύξεως Θηραμάτων και Αγρίων Πτηνών Νόμου του 1974 (Ν. 39/74 όπως τροποποιήθηκε, ειδικά από το Ν. 27/91). Επομένως, σύμφωνα με το άρθρο 24(2) του ιδίου Νόμου, κατέστησαν μέλη της δημόσιας υπηρεσίας. Με τον περί Ταμείου Θήρας Νόμο του 1990 (Ν. 158/90) καθιδρύθηκε το Ταμείο Θήρας και Επιτροπή Διαχείρισής του, με εξουσία, μεταξύ άλλων, διορισμού θηροφυλάκων και άλλου προσωπικού. Επίμαχες είναι οι επιπτώσεις από τον περί Ταμείου Θήρας (Τροποποιητικό) Νόμο του 1995 (Ν.32(I)/95). Με το άρθρο 2, του οποίου προσετέθη στο βασικό νόμο ως Άρθρο 5Α(1), διάταξη σύμφωνα με την οποία,
"οι υπάλληλοι ή εργάτες της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας του Υπουργείου Εσωτερικών μεταφέρονται από την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος Νόμου σε ανάλογες θέσεις του Ταμείου Θήρας αντίστοιχες προς τις θέσεις που κατέχουν στην Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας."
Με επιστολές εκ μέρους του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών, ημερομηνίας 7/6/95, μετά από κάποια παλινδρόμηση ως προς το αποτέλεσμα του Νόμου που δε χρειάζεται να μας απασχολήσει, με αναφορά στο Ν.32(I)/95, γνωστοποιήθηκε στους εφεσίβλητους πως, ως υπάλληλοι της Υπηρεσίας Θήρας και Πανίδας, μεταφέρονται στο Ταμείο Θήρας και ως εκ τούτου, από 1η Ιουνίου 1995, κατέχουν τη θέση θηροφύλακα σ' αυτό.
Οι εφεσίβλητοι άσκησαν προσφυγή και συζητήθηκε πρωτοδίκως ως πρώτο θέμα, η ύπαρξη εκτελεστής πράξης που θα μπορούσε να αναθεωρηθεί δυνάμει του άρθρου 146 του Συντάγματος. Δεν υπάρχει τώρα τέτοια αντιγνωμία. Στην πρωτόδικη απόφαση επεξηγείται, πως η "μεταφορά" συντελέστηκε, δεσμίως μεν αλλά με εκτελεστή πράξη της διοίκησης και ο λόγος έφεσης που αφορούσε σε αυτή την πτυχή αποσύρθηκε.
Εγείρεται ως μόνο θέμα η φύση της "μεταφοράς", όπως την προσδιορίζει ο Νόμος. Κρίθηκε πρωτοδίκως πως, αναποφεύκτως συνιστούσε τερματισμό της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας των εφεσίβλητων και των άλλων στους οποίους αφορούσε και ταυτόχρονα, αυτόματο διορισμό τους στο Ταμείο Θήρας, που είναι ξεχωριστό νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Και με αναφορά στις υποθέσεις, President of the Republic v. The House of Representatives (1985) 3 C.L.R. 1724, Μιχαήλ Θεοδοσίου Λτδ ν. Δήμου Λεμεσού (1993) 3 Α.Α.Δ. 25, Πρόεδρος Δημοκρατίας ν. Βουλής Αντιπροσώπων (Αρ.3) (1994) 3 Α.Α.Δ. 93, Δημοκρατία ν. Γιάλλουρου κ.ά. (1995) 3 Α.Α.Δ. 363, Αθανάσιος Μενελάου και Άλλοι ν. Δημοκρατίας, Προσφυγή 1002/90 και άλλες, ημερομηνίας 30/9/96, έκρινε πως ο νόμος προσκρούει στο άρθρο 125 του Συντάγματος και στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών που καθιερώνει το Σύνταγμα.
Δέχονται οι εφεσείοντες πως ο τερματισμός υπηρεσίας δημόσιου υπαλλήλου αλλά ακόμα και η μετάθεσή του από υπηρεσία σε υπηρεσία συνιστά διοικητική λειτουργία και πως, νόμος που επιφέρει αυτό το αποτέλεσμα είναι αντισυνταγματικός. Είναι η θέση τους όμως πως, παρά το ότι πράγματι επέρχεται εκ του νόμου απώλεια της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας των εφεσιβλήτων, η "μεταφορά" που θεσμοθετήθηκε συνιστά ουσιαστικά, κατάργηση θέσεων στη δημόσια υπηρεσία η οποία, πολύ περισσότερο αφού δεν κατοχυρώνεται συνταγματικά η μονιμότητα των δημόσιων υπαλλήλων, όπως αναφέρεται και στο Διοικητικό Δίκαιο, Κυριακόπουλου, 4η Έκδοση, Τόμος Γ, σ. 333, μπορεί να πραγματοποιηθεί με νόμο.
Οι εφεσίβλητοι υποστήριξαν την πρωτόδικη απόφαση. Επεσήμαναν πως δεν αναφέρεται ο νόμος σε "κατάργηση", πως δεν υπηρετούσαν σε αυτοτελές τμήμα της δημόσιας υπηρεσίας ώστε να μπορεί να τίθεται ζήτημα "κατάργησης" χωρίς εξατομίκευση της κάθε μιας από τις συγκεκριμένες θέσεις που θα καταργούνταν και πως για την "κατάργηση" θέσεων στη δημόσια υπηρεσία υπήρχε ήδη το άρθρο 46 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου του 1990 (Ν.1/90). Σύμφωνα με το οποίο, σε τέτοια περίπτωση, ο κάτοχος της θέσης εξακολουθεί να την κατέχει μαζί με όλα τα προνόμια και ωφελήματά της μέχρις ότου αφυπηρετήσει ή διοριστεί ή προαχθεί, είτε σε θέση που δημιουργήθηκε είτε σε άλλη θέση και πάλιν, ενόψει των ερμηνευτικών διατάξεων, στη δημόσια υπηρεσία. Σημειώνουμε και την απάντηση των εφεσειόντων. Το άρθρο 46 του Ν. 1/90 είναι άσχετο αφού το θέμα που εγείρεται είναι συνταγματικό και ένας νόμος μπορεί να περιέχει πρόνοιες αντίθετες προς προηγούμενο.
Έχουμε καταλήξει πως δεν κατάργησε θέσεις στη δημόσια υπηρεσία ο Ν.32(I)/95 και δεν θα επεκταθούμε σε άλλο θέμα. Σημειώνουμε μόνο τις υποθέσεις George Y. Rossides and The Republic 3 R.S.C.C. 95, Tatianos Georghiou and the Electricity Authority of Cyprus and The Republic of Cyprus (1965) 3 C.L.R. 177 και Λοΐζος Προδρόμου ν. Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού, Προσφυγή 1020/95, ημερομηνίας 30/4/96, στις οποίες συζητήθηκαν θέματα σχετικά με την κατάργηση θέσεων. Ακολουθεί η αιτιολογία της απόφασής μας.
Το επιχείρημα περί την κατάργηση θέσεων δεν καλύπτει και τη δια των προνοιών του νόμου, που αποτελούν αδιάσπαστο σύνολο, απόδοση στους αιτητές της ιδιότητας του υπαλλήλου στο Ταμείο Θήρας, που δεν είναι λιγότερο διοικητικής φύσης. Δεν θα μείνουμε όμως σ' αυτό. Εφόσον ο Ν.32(I)/95 επέφερε κατάργηση θέσεων θα ήταν, στις περιπτώσεις που καλύπτει, ασυμβίβαστος προς το Άρθρο 46 του Ν. 1/90. Το Άρθρο 46 αποσυνδέει την κατάργηση θέσης από τη διατήρηση της δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας την οποία και διασφαλίζει, ενώ ο Ν. 32(I)/95 κατ' ευθείαν οδηγεί στην απώλεια αυτής της ιδιότητας. Αν ο νόμος ήθελε αυτό το αποτέλεσμα ως τη συνέπεια της κατάργησης θέσης, θα έπρεπε ταυτόχρονα να δεχτούμε ότι επενέχθη με τον τρόπο αυτό σιωπηρή μερική κατάργηση του Άρθρου 46. Ώστε, στην περίπτωση κατάργησης των θέσεων που κατέχουν οι εφεσίβλητοι, να ισχύει πρόνοια άλλη από την ισχύουσα για τις άλλες θέσεις στη δημόσια υπηρεσία. Μπορεί, βέβαια, ένας νόμος να καταργηθεί σιωπηρά. Όπως όμως τονίζεται σταθερά από τη νομολογία, είναι απρόθυμα τα Δικαστήρια να συμπεράνουν τέτοια κατάργηση. Ιδίως όταν το νομοθέτημα, που φέρεται να έχει καταργηθεί σιωπηρά, είναι ιδιαιτέρως σημαντικό, όπως πρέπει να θεωρηθεί ότι είναι το Άρθρο 46. Το τεκμήριο είναι πως, όποτε ο νομοθέτης θέλει να καταργήσει νόμο το λέγει ρητά. Εξυπακουομένως δε, μόνο αν καθαρά ο μεταγενέστερος νόμος δεν είναι δυνατό να συμβιβαστεί προς τον προγενέστερο, ώστε να μπορούν να συνυπάρχουν. (Βλ. Attorney-General v. Pouris and Others (1979) 2 C.L.R. 15, Louca and Another v. Republic (1984) 2 C.L.R. 386, Vasiliko Cement Works v. Republic (1983) 3 C.L.R. 719, Εύρηκα Λτδ ν. Unilever, Π.Ε. 7768, ημερομηνίας 23/2/94, Francis Bennion Statutory Interpretation, 2η Έκδοση, σ. 205, Craies on Statute Law, 7η Έκδοση, σ. 366 κ.επ., Maxwell on Interpretation of Statutes, 12η Έκδοση, σ. 191 κ.επ.). Ο Νόμος 32(I)/95 δεν αναφέρεται σε κατάργηση θέσεων και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι απέβλεπε σ' αυτό το αποτέλεσμα. Ο όρος "μεταφορά" που χρησιμοποιείται, δε συναρτάται προς θέσεις στη δημόσια υπηρεσία και θα μπορούσε να λεχθεί πως δεν προκύπτει καν εκ του νόμου αδυναμία εκ νέου πλήρωσης των θέσεων των εφεσιβλήτων. Είναι στους δημόσιους υπάλληλους που κατέχουν τις θέσεις που αφορά και είναι την ιδιότητά τους που επηρεάζει και τίποτε άλλο. Σε συμφωνία με την πρωτόδικη απόφαση, καταλήγουμε πως επιφέρει τερματισμό της δημοσιοϋπαλληλικής τους ιδιότητας συνδυασμένη με ταυτόχρονη ένταξή τους στην υπηρεσία του Ταμείου Θήρας και κατά τα προεκτεθέντα, είναι αντισυνταγματικός.
Η διοικητική πράξη που στηρίχτηκε σ' αυτόν είναι άκυρη και η έφεση απορρίπτεται με έξοδα, που θα υπολογιστούν από τον Πρωτοκολλητή για να εγκριθούν από το Δικαστήριο.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.