|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 3 ΑΑΔ 92
28 Φεβρουαρίου, 1997
[ΠΙΚΗΣ, Π., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ, ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ,
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΥ, Δ/στές]
ΝΙΚΗ Ν. ΝΕΟΦΥΤΟΥ,
Εφεσείουσα-Αιτήτρια,
ν.
ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΔΙΑ ΤΟΥ
(1) ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ
(2) YΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ,
Εφεσιβλήτων-Καθ' ων η αίτηση.
(Αναθεωρητική Έφεση Αρ. 1553)
Aναγκαστική απαλλοτρίωση — Απαλλοτρίωση ακίνητης ιδιοκτησίας για δημιουργία βιομηχανικής περιοχής — Ισχυρισμός για ύπαρξη πλάνης στη λήψη του σχετικού διατάγματος — Δεν τεκμηριώθηκε.
Το 1982, εκδόθηκε διάταγμα απαλλοτρίωσης 428 σκαλών ιδιωτικής γης για τη δημιουργία βιομηχανικής περιοχής στην κοινότητα Εργατών. Μεταξύ των απαλλοτριωθέντων κτημάτων ήταν το τεμάχιο γης της εφεσείουσας, έκτασης ενός εκταρίου, δέκα δεκαρίων και 454 τ.μ. Η εφεσείουσα, προσέβαλε την απαλλοτρίωση του κτήματός της με προσφυγή η οποία έγινε δεκτή. Το Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση λόγω μη διεξαγωγής δέουσας έρευνας. Νέα έρευνα, που έγινε μετά την ακύρωση, κατέδειξε ότι το κτήμα της εφεσείουσας ήταν απόλυτα αναγκαίο για την υλοποίηση της δεύτερης φάσης του έργου, με αποτέλεσμα η απαλλοτριούσα αρχή να αχθεί στη λήψη απόφασης για απαλλοτρίωσή του.
Εν τω μεταξύ, η εφεσείουσα ανόρυξε διάτρηση που κατέστησε δυνατή την ύδρευση του κτήματός της και επίσης εξασφάλισε άδεια για την οικοδόμηση κατοικίας για τη στέγαση τέκνου της, που ήταν αρραβωνιασμένο με εκτοπισθέντα.
Η προσφυγή η οποία ασκήθηκε εναντίον του δεύτερου διατάγματος απαλλοτρίωσης απορρίφθηκε.
Στην έφεση προβλήθηκε ο ισχυρισμός ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο παραγνώρισε τα γεγονότα τα οποία καθιστούσαν το ακίνητο εξαιρετέο από την απαλλοτρίωση. Επίσης ότι σημειώθηκε πλάνη στη λήψη της νέας απόφασης για απαλλοτρίωση.
Η Ολομέλεια του Ανωτάτου Δικαστηρίου απέρριψε την έφεση και αποφάνθηκε ότι:
1. Η απόφαση για την απαλλοτρίωση και στις δύο περιπτώσεις, θεμελιωνόταν στην ανάγκη για χρήση του κτήματος για το ίδιο έργο. Η πάροδος του χρόνου που μεσολάβησε δεν άλλαξε τα δεδομένα, ούτε άμβλυνε την αναγκαιότητα για την απαλλοτρίωση του ακινήτου της εφεσείουσας. Στη νέα διαδικασία απαλλοτρίωσης λήφθηκαν υπόψη όλα τα δεδομένα τα οποία υφίσταντο, κατά το χρόνο της δεύτερης γνωστοποίησης, για την απαλλοτρίωση της γης.
2. Το κτήμα της εφεσείουσας δεν μπορούσε εύλογα να συμπεριληφθεί στην εξαιρετέα γη.
3. Η διαπίστωση ότι το επίδικο κτήμα αποτελούσε νησίδα εντός του ευρύτερου έργου, η οποία προσβάλλεται με ξεχωριστό λόγο έφεσης, είναι όντως ορθή.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Aναφερόμενη υπόθεση:
Kourtellaris and Others v. Republic (1987) 3(A) C.L.R. 232.
Έφεση.
Έφεση εναντίον της απόφασης Δικαστή του Aνωτάτου Δικαστηρίου Kύπρου (Nικήτας, Δ.) που δόθηκε στις 24 Mαρτίου, 1992 (Προσφυγή Aρ. 207/89) με την οποία απορρίφθηκε η προσφυγή της Eφεσείουσας για ακύρωση διατάγματος απαλλοτρίωσης τεμαχίου γης της για τη δημιουργία βιομηχανικής περιοχής στην κοινότητα Eργατών.
Α. Σ. Αγγελίδης με Α. Γεωργίου, για την Eφεσείουσα-αιτήτρια.
Καμιά Εμφάνιση για τους Eφεσίβλητους-καθ'ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΔIKAΣTHPIO: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Γ. Μ. ΠΙΚΗΣ, Π.
ΠΙΚΗΣ, Π.: Το 1981 αποφασίστηκε η απαλλοτρίωση 428 σκαλών ιδιωτικής γης, για τη δημιουργία βιομηχανικής περιοχής στην κοινότητα Εργατών. Για τον ίδιο σκοπό, δεσμεύτηκε και κρατική γη έκτασης 40 σκαλών. Προωθήθηκε η διαδικασία για την απόκτηση της γης, με επιστέγασμα την έκδοση και δημοσίευση, το 1982, του διατάγματος απαλλοτρίωσης. Μεταξύ των απαλλοτριωθέντων κτημάτων ήταν το τεμάχιο γης της εφεσείουσας, έκτασης ενός εκταρίου, δέκα δεκαρίων και 454 τ.μ..
Η ένσταση της εφεσείουσας στην απαλλοτρίωση, θεμελιούμενη στο ότι το κτήμα της ανήκε στο αρδευτικό σχέδιο "Φουρκισμένος", απορρίφθηκε. Έρεισμα για την ένστασή της αντλήθηκε από το γεγονός ότι, μικρή έκταση γης, η οποία κρίθηκε κατ' αρχή αναγκαία για τους σκοπούς της απαλλοτρίωσης εξαιρέθηκε, για το λόγο ότι ήταν ενταγμένη στο προαναφερθέν αρδευτικό σχέδιο και γεωργικά αναπτυγμένη. Εξαιρέθηκε επίσης, ένα τεμάχιο γης στο οποίο βρίσκονταν υπό ανέγερση κατοικίες για την αυτοστέγαση εκτοπισθέντων. Η εφεσείουσα προσέβαλε την απαλλοτρίωση του κτήματός της με προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο, η οποία έγινε δεκτή. Το Δικαστήριο ακύρωσε την απόφαση με το αιτιολογικό ότι, η έρευνα, η οποία έγινε, δεν ήταν η δέουσα. (Βλ. Kourtellaris and Others v. Republic (1987) 3 C.L.R. 232.)
Μετά την ακύρωση επαναδιερευνήθηκε η αναγκαιότητα για την απαλλοτρίωση του κτήματος της εφεσείουσας, σε συνάρτηση με το δικαιολογούμενο της εξαίρεσής του, υπό το πρίσμα της ληφθείσας απόφασης, για τη μη απαλλοτρίωση των κτημάτων που ήταν ενταγμένα στο αρδευτικό σχέδιο "Φουρκισμένος". Η έρευνα κατέδειξε ότι το κτήμα ήταν απόλυτα αναγκαίο για την ολοκλήρωση του έργου, όπως είχε αρχικά σχεδιαστεί, προοριζόμενο για την υλοποίηση της δεύτερης φάσης του, που αφορούσε τα έργα υποδομής. Το ακίνητο της εφεσείουσας χαρακτηρίζεται ως νησίδα, η οποία θα περιστοιχίζεται από βιομηχανικές εγκαταστάσεις που, εξ αντικειμένου, περιορίζουν τη χρήση της για σκοπούς άλλους από βιομηχανικούς.
H επαναδιερεύνηση του θέματος υπήρξε χρονοβόρα. Μεταξύ των θεμάτων τα οποία απασχόλησαν τις αρχές ήταν και η τύχη της έφεσης, η οποία ασκήθηκε κατά της ακυρωτικής απόφασης και τελικά εγκαταλείφθηκε. Στο ενδιάμεσο, η εφεσείουσα έκαμε δύο ενέργειες που έτειναν να μεταβάλουν τα δεδομένα του ακινήτου.
Πρώτο, ανόρυξε διάτρηση που κατέστησε δυνατή την ύδρευση του, ανεξάρτητα, από το αρδευτικό σχέδιο στο οποίο ήταν μεν ενταγμένο, αλλά όχι οργανικά συνδεδεμένο και δεύτερο, εξασφάλισε άδεια για την οικοδόμηση κατοικίας, προοριζομένης για τη στέγαση τέκνου της, που ήταν αρραβωνιασμένο με εκτοπισθέντα.
Οι αλλαγές που επηνέχθησαν ενέταξαν το κτήμα της, όπως υποστήριξε η εφεσείουσα και στις δύο κατηγορίες ακινήτων, που εξαιρέθηκαν από την απαλλοτρίωση. Η νέα κατάσταση πραγμάτων τέθηκε υπόψη των αρχών, στο πλαίσιο της πρόσκλησης για την υποβολή ενστάσεων στην εκ δευτέρου γνωστοποιηθείσα πρόθεση για την απαλλοτρίωση του ακινήτου. Οι ενστάσεις απορρίφθηκαν. Η ανόρυξη της διάτρησης δεν κατέστησε το κτήμα γεωργικά αναπτυγμένο, ούτε μετέβαλε το χαρακτήρα του.
Η προσφυγή, η οποία ασκήθηκε εναντίον του δεύτερου διατάγματος απαλλοτρίωσης, απορρίφθηκε.
Η έφεση στρέφεται κατά της απόφασης του πρωτόδικου Δικαστηρίου και έχει ως άξονα την παραγνώριση από το πρωτόδικο Δικαστήριο των γεγονότων που περιβάλλουν το ακίνητο, τα οποία το καθιστούσαν, σύμφωνα με την αρχική απόφαση των αρχών, εξαιρετέο από την απαλλοτρίωση.
Περαιτέρω υποστήριξαν, ότι το διάταγμα απαλλοτρίωσης είναι εκ προοιμίου ανυπόστατο, γιατί συσχετίζει την απαλλοτρίωση με την ίδρυση της βιομηχανικής περιοχής και όχι με την επέκταση της, ως η πραγματικότητα. Η πλάνη υποσκάπτει το θεμέλιο της απαλλοτρίωσης. Διαφωνούμε ότι το διάταγμα εδραιώνεται σε πλάνη. Η απόφαση για την απαλλοτρίωση, τη δεύτερη όσο και την πρώτη φορά, θεμελιωνόταν στην ανάγκη για τη χρήση του κτήματος για το ίδιο έργο. Η πάροδος του χρόνου που μεσολάβησε, δεν άλλαξε τα δεδομένα, ούτε άμβλυνε την αναγκαιότητα για την απαλλοτρίωση του ακινήτου της εφεσείουσας. Άλλωστε και η απαλλαγή του κτήματός της, την οποίαν η εφεσείουσα επεδίωξε, ήταν συνυφασμένη με την αρχική απόφαση ως προς την εξαιρετέα γη, την οποίαν επικαλέστηκε εξ ονόματος της αρχής της ισότητας. Εφόσον επρόκειτο για νέα διαδικασία απαλλοτρίωσης, λήφθηκαν υπόψη όλα τα δεδομένα τα οποία υφίσταντο κατά το χρόνο της δεύτερης γνωστοποίησης, για την απαλλοτρίωση της γης. Όπως ορθά διαπιστώνει το πρωτόδικο Δικαστήριο, οι ενστάσεις της εφεσείουσας στην απαλλοτρίωση, καθώς και η αναγκαιότητα για την απόκτηση της περιουσίας της, εξετάστηκαν επιμελώς και διεξοδικά.
Οι λόγοι της έφεσης, όπως διατυπώνονται στην ειδοποίηση έφεσης, περιστρέφονται γύρω από την κατ' ισχυρισμό παράλειψη του Δικαστηρίου να εξετάσει τα γεγονότα, στις σωστές τους διαστάσεις, οδός η οποία θα οδηγούσε στην ανίχνευση της πλάνης κάτω από την οποίαν λειτούργησε η απαλλοτριούσα αρχή, αγόμενη στην απόφαση να απαλλοτριώσει το κτήμα της.
Προκύπτει αβίαστα, ότι ορθά διαπίστωσαν οι αρχές ότι η απόκτηση του κτήματος της εφεσείουσας ήταν απόλυτα αναγκαία για την πραγμάτωση του έργου αφενός και ότι το κτήμα της δεν ήταν λειτουργικά εντεταγμένο στο σχέδιο "Φουρκισμένος", ούτε γεωργικά αναπτυγμένο αφετέρου, ώστε εύλογα να συμπεριληφθεί στην εξαιρετέα γη. Αυτή τούτη η πρόθεση για τη χρήση μέρους του κτήματος για οικιστικούς σκοπούς, αντιστρατεύεται τον κατ' ισχυρισμό γεωργικό χαρακτήρα της γης. Τέλος, η διαπίστωση ότι το κτήμα της αποτελούσε νησίδα εντός του ευρύτερου έργου, η οποία προσβάλλεται με ξεχωριστό λόγο έφεσης, είναι όντως ορθή.
Η έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
H έφεση απορρίπτεται με έξοδα.