|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1997) 3 ΑΑΔ 378
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
Αναθεωρητική ΄Εφεση Αρ. 1935
Σύνθεση Δικαστηρίου
: Γ.Μ. ΠΙΚΗΣ, Π., ΧΡ. ΧΑΤΖΗΤΣΑΓΓΑΡΗΣ, ΦΡ. ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ, Γ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ, καιΤ. ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ/στές
Χαρ. Ι. Φιλιππίδης και Υιοί Λτδ
Εφεσείοντες-Αιτητές
ν.
Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω
Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών
Εφεσίβλητων-Καθ΄ ων η Αίτηση
_ _ _ _ _ _ _ _
30 Σεπτεμβρίου, 1997
ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ
Για τους Εφεσείοντες: Κα. Αλ. Λυκούργου.
Για τους Εφεσίβλητους: Κος. Αντ. Βασιλειάδης, Ανώτερος Δικηγόρος της
Δημοκρατίας.
_ _ _ _ _ _ _ _
ΠΙΚΗΣ, Π
.:-Την απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει ο Δικαστής Ηλιάδης.
_ _ _ _ _ _ _ _
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΗΛΙΑΔΗΣ, Δ.: Η εφεσείουσα εταιρεία υπέβαλε προσφορά για την κάλυψη των αναγκών του Κυβερνητικού Τυπογραφείου για χάρτη φωτοτυπικής μηχανής σε δολλάρια Ηνωμένων Πολιτειών. Επειδή η προσφορά υπεβλήθη σε ξένο νόμισμα, το Κεντρικό Συμβούλιο στην αξιολόγηση των προσφορών εφάρμοσε την εγκύκλιο Αρ. 892 του Υπουργείου Οικονομικών της 3/6/1989, η παράγραφος 2 της οποίας προνοεί ότι,
"Η τακτική που ακολουθεί το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών κατά την κατακύρωση προσφορών που υποβάλλονται σε ξένο νόμισμα, θα συνεχίσει να εφαρμόζεται, δηλ. για σκοπούς συγκρίσεως το ποσό της προσφοράς θα μετατρέπεται σε Κυπριακό νόμισμα με βάση την τιμή συναλλάγματος που ανακοινώνει η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου κατά την ημέρα της κατακύρωσης."
Ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης των προσφορών, το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών κατακύρωσε την προσφορά στην εταιρεία "Ρένος Αγρότης Λτδ." που ήταν ο χαμηλότερος προσφοροδότης.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Προσφορών να εφαρμόσει τη σχετική εγκύκλιο ήταν ορθή. Η εφεσείουσα εταιρεία επέλεξε να υποβάλει την προσφορά της σε ξένο νόμισμα αναλαμβάνοντας τον κίνδυνο της διαφοροποίησης της ισοτιμίας που έπρεπε να κριθεί την ημερομηνία κατακύρωσης της προσφοράς αφού διαφορετικά θα μετέτρεπε τη Διοίκηση σε χρηματιστή ή κερδοσκόπο (specu
lator). Η απόφαση της Διοίκησης για τον καθορισμό του ύψους της προσφοράς την ημερομηνία κατακύρωσης της προσφοράς δεν αποτελούσε παραβίαση της αρχής της ισότητας και δε στοιχειοθετούσε κατάχρηση εξουσίας ή παράβαση των αρχών της χρηστής διοίκησης αφού δεν κατέληγε σε ευνοϊκή μεταχείριση οποιουδήποτε σε βάρος της εφεσείουσας.Η εφεσείουσα προσβάλλει βασικά την απόφαση για τρεις λόγους. Πρώτο, γιατί το συμπέρασμα ότι η εφεσείουσα έθεσε θέμα ημερομηνίας μετατροπής του νομίσματος σε Κυπριακό νόμισμα που δεν υπήρχε στην προσφορά, είναι εσφαλμένο αφού οι καθ΄ ων η αίτηση έπρεπε να συγκρίνουν τις προσφορές με βάση μια "εύλογη και κοινώς αποδεκτή μέθοδο που θα εξασφάλιζε την ίση μεταχείριση των προσφοροδοτών που υπέβαλαν την προσφορά τους σε Κυπριακές λίρες και των προσφοροδοτών που υπέβαλαν την προσφορά τους σε ξένο νόμισμα." Δεύτερο, γιατί το εύρημα ότι ο καθορισμός της ημερομηνίας κατακύρωσης προσφοράς δεν πάσχει, είναι εσφαλμένο, αφού παραβιάζει την αρχή της ισότητας και τούτο γιατί αφαιρεί από τους προσφοροδότες που υποβάλλουν προσφορές σε ξένο νόμισμα κάθε δυνατότητα ελέγχου των τιμών των προσφορών και δίνει την ευχέρεια στη Διοίκηση με ενδεχόμενη καθυστέρηση "να ευνοήσει συγκεκριμένο προσφοροδότη διαλέγοντας ανάλογα, την ημέρα κατακύρωσης των προσφορών." Τρίτο, το εύρημα ότι το αρμόδιο Υπουργείο ή Τμήμα διατυπώνει τη γνώμη του σε σχέση με τεχνικά θέματα και η απόφαση ως προς το ποια είναι η χαμηλότερη προσφορά είναι ζήτημα έγκρισης αριθμών που μπορεί να κάμει το Κεντρικό Συμβούλιο Προσφορών είναι εσφαλμένο, αφού η εκτίμηση των συμβουλευτικών οργάνων πρέπει να εκτιμάται δεόντως και να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τα διοικητικά όργανα.
Είναι η θέση των καθ΄ ων η αίτηση ότι η απόφαση του πρωτόδικου Δικαστηρίου είναι ορθή αφού σχετικά με τη μετατροπή του νομίσματος την ημερομηνία κατακύρωσης, υπήρχε ρητή πρόνοια στους σχετικούς όρους των προσφορών, και ότι με την πιο πάνω απόφαση δε στοιχειοθετείται παραβίαση της αρχής της ισότητας όπως αυτή κατοχυρώνεται με το άρθρο 28 του Συντάγματος.
Θα εξετάσουμε τον πρώτο λόγο έφεσης ότι οι καθ΄ ων η αίτηση έπρεπε να συγκρίνουν τις προσφορές με μια εύλογη και κοινά αποδεκτή μέθοδο για όλους τους προσφοροδότες. Η αιτήτρια εταιρεία ανκαι γνώριζε ότι η ημερομηνία μετατροπής θα ήταν η ημερομηνία κατακύρωσης σύμφωνα με τις σχετικές
πρόνοιες της εγκυκλίου 892, επέλεξε να υποβάλει την προσφορά της σε ξένο νόμισμα. Μετά την κατακύρωση σε άλλο προσφοροδότη πρόβαλε θέμα άλλης ημερομηνίας μετατροπής από εκείνη που καθορίζεται στην εγκύκλιο 892. Πιο συγκεκριμένα η εφεσείουσα εισηγείται ότι η ημερομηνία μετατροπής θα έπρεπε να ήταν η τελευταία ημέρα υποβολής των προσφορών, γιατί έτσι οι προσφοροδότες που θα βασίζονταν σε ξένο νόμισμα θα ήταν σε θέση να γνωρίζουν εκ των προτέρων την ισοτιμία σύμφωνα με την οποία θα αξιολογείτο η προσφορά τους. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε με την πιο πάνω εισήγηση αφού σε μια τέτοια περίπτωση η αβεβαιότητα που θα υπήρχε θα μετέτρεπε το κράτος, όπως πολύ ορθά παρατήρησε το πρωτόδικο Δικαστήριο, σε κερδοσκόπο (speculator). Οι διακυμάνσεις στη σχετική ισοτιμία θα μπορούσε, σύμφωνα με την πιο πάνω εισήγηση, να οδηγήσουν ακόμα και σε κατακύρωση προσφοράς, που δε θα ήταν η πιο χαμηλή. Από την άλλη το δολλάριο θα μπορούσε να υποτιμηθεί οπόταν η αιτήτρια εταιρεία θα βρισκόταν σε πλεονεκτική θέση έναντι των άλλων προσφοροδοτών, αφού η προσφορά της θα γινόταν φθηνότερη.Ως δεύτερο λόγο έφεσης η εφεσείουσα προβάλλει τον ισχυρισμό ότι ο καθορισμός της ημερομηνίας μετατροπής του νομίσματος παραβιάζει την αρχή της συνταγματικής ισότητας αφού, ενώ οι προσφοροδότες σε Κυπριακό νόμισμα γνωρίζουν εκ των προτέρων την τιμή της προσφορά τους που παραμένει σταθερή, οι προσφοροδότες σε ξένο νόμισμα βρίσκονται σε δυσχερέστερη θέση αφού η τιμή της προσφοράς μπορεί να μετατρέπεται συνεχώς. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η εφεσείουσα ανκαι μπορούσε να υποβάλει την προσφορά της σε Κυπριακό νόμισμα, η ίδια επέλεξε να καταφύγει σε δολλάρια Ηνωμένων Πολιτειών, γνωρίζοντας ότι οι διακυμάνσεις στην αξία του δολλαρίου ήταν περισσότερο από πιθανές.
Το άρθρο 28 του Συντάγματος διασφαλίζει την ισότητα όλων ενώπιον του Νόμου. Ο όρος "ίσοι ενώπιον του Νόμου" δεν εξυπακούει την ακριβή αριθμητική ισότητα αλλά αποκλείει τη δημιουργία αυθαίρετων, τυχαίων ή συμπτωματικών διακρίσεων. (
Republic v. Arakian (1972) 3 C.L.R. 294). ΄Οπως τονίζεται στη Σεργίδης ν. Συμβουλίου Αποχετεύσεως Λευκωσίας (1991) 1 Α.Α.Δ. 119, ότι αποκλείει το άρθρο 28, είναι η διάκριση των ομοιoγενών και η εξίσωση των ανομειογενών. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια τα Δικαστήρια έχουν την ευχέρεια να ελέγχουν κατά πόσο η Διοίκηση επεμβαίνει και υπερβαίνει τα επιτρεπτά όρια που περικλείει η αρχή της ισότητας (Γιασεμίδου ν. Δημοτικού Συμβουλίου Λευκωσίας - Αναθεωρητική ΄Εφεση 1611 της 31/10/1996.)΄Εχουμε εξετάσει προσεκτικά το θέμα και έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η πρόνοια ότι η ημερομηνία μετατροπής του νομίσματος θα είναι η ημέρα κατακύρωσης της προσφοράς, δεν δημιουργεί οποιαδήποτε αυθαίρετη διάκριση σε βάρος οποιουδήποτε προσφοροδότη. Αντίθετα μειώνει σε μεγάλο βαθμό την εξάρτηση από τις μεταβολές στην ισοτιμία των ξένων νομισμάτων σε βαθμό που αποκλείει την άνιση μεταχείριση μεταξύ των προσφοροδοτών. Ο πιθανός κίνδυνος ή το πιθανό όφελος που μπορεί να προκύψει από μια μετατροπή της ισοτιμίας του νομίσματος μεταφέρεται στον προσφοροδότη που έχει την ευχέρεια επιλογής του είδους του νομίσματος πάνω στο οποίο θα βασίσει την προσφορά του. Και στην παρούσα περίπτωση η αιτήτρια εταιρεία, αφού είχε σταθμίσει όλους τους σχετικούς παράγοντες, επέλεξε να υποβάλει την προσφορά της σε ξένο νόμισμα με πλήρη επίγνωση της πιθανότητας διακύμανσης της ισοτιμίας που θα μπορούσε να αποβεί σε βάρος της.
Αναφορικά με τον τρίτο λόγο της έφεσης συμφωνούμε ότι η εισήγηση των εκάστοτε συμβουλευτικών οργάνων πρέπει να εκτιμάται δεόντως και να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από διοικητικά όργανα που παίρνουν τη σχετική απόφαση. Το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν έχει εκφράσει διαφορετική άποψη. Απλά περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο το αρμόδιο τμήμα εμπλέκεται σε εγειρόμενα θέματα τεχνικής φύσης που εμπίπτουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων του, χωρίς να αποκλείει τη σημασία που διαδραματίζουν οι σχετικές εισηγήσεις των συμβουλευτικών οργάνων στη λήψη της σχετικής απόφασης.
΄Εχοντας υπόψη τα πιο πάνω η σχετική έφεση απορρίπτεται με έξοδα.
Η σχετική απόφαση επικυρώνεται σύμφωνα με τις πρόνοιες του άρθρου 146(4) του Συντάγματος.
Π.
Δ.
Δ.
Δ.
Δ.
/ΜΝ