|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
(1990) 3 ΑΑΔ 2149
20 Ιουνίου, 1990
[ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Δ/στής]
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΑΡΘΡΟ 146 ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ,
Αιτητής,
v.
1. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΒΕΛΤΙΩΣΕΩΣ ΔΗΜΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ,
2. ΔΗΜΟΥ ΣΤΡΟΒΟΛΟΥ,
Καθ' ων η αίτηση.
(Υπόθεση Αρ. 305/86).
Συνταγματικό Δίκαιο — Σύνταγμα — Άρθρο 29 — Eρμηνεία από τη νομολογία — Tο ζήτημα του χρονικού σημείου έναρξης της προθεσμίας των τριάντα ημερών — Eιδικά η περίπτωση των αδειών οικοδομής.
Διοικητική πράξη — Νομικό καθεστώς — Kατ' αρχήν αυτό που ισχύει κατά το χρόνο εκδόσεως της πράξης — H εξαίρεση της αδικαιολόγητης καθυστέρησης της διοίκησης να αποφασίσει — Tο ζήτημα του ευλόγου χρόνου αποφάσεως.
Συνταγματικό Δίκαιο — Σύνταγμα — Άρθρο 23 — Δικαίωμα ιδιοκτησίας — Στέρηση, σε αντίθεση προς περιορισμό του δικαίωματος — Eρμηνεία του Άρθρου 23 του Συντάγματος από τη νομολογία.
O αιτητής προσέφυγε κατά της απορρίψεως της αίτησης για άδεια οικοδομής ακινήτου του.
Tο Aνώτατο Δικαστήριο, απορρίπτοντας την προσφυγή, αποφάσισε ότι:
1. Είναι συνταγματικό δικαίωμα του Κύπριου πολίτη, όπως προνοείται από το Άρθρο 29.1 του Συντάγματος, να απευθυνθεί στις αρχές για την εξέταση παραπόνου του ή αιτήσεώς του και πως πρέπει να δίδεται απάντηση εντός ενός μηνός από της υποβολής της. Από την πιο πάνω πρόνοια προκύπτει πως η εξέταση της αίτησης πρέπει να γίνεται εντός ενός μηνός από της υποβολής της αιτήσεως. Η συνταγματική αυτή πρόνοια αντιμετωπίσθη επανειλημμένα σε περιπτώσεις άδειας οικοδομής και εξετάστηκε κάτω από το φως των ειδικών περιστατικών και δυσκολιών που προκύπτουν σε τέτοιες αιτήσεις, σε συνδυασμό με το νομικό καθεστώς το οποίο πρέπει να διέπει τις αποφάσεις σε αιτήσεις άδειας οικοδομής. Και τούτο γιατί σε περιπτώσεις άδειας οικοδομής δεν είναι δυνατό η Aρμόδια αρχή να απαντήσει αμέσως με ένα ναι ή όχι, αλλά χρειάζεται μελέτη από πολλά και διαφορετικά Κυβερνητικά ή άλλα τμήματα τα οποία καλούνται να εκφράσουν τη γνώμη τους ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο συμμορφώνεται το προτεινόμενο οικοδόμημα όχι μόνο με τους διάφορους Κανονισμούς κάτω από το Κεφ. 96, αλλά να διαπιστωθεί κατά πόσο άλλα Κυβερνητικά Τμήματα μπορούν να έχουν εισηγήσεις ή/και όρους που πρέπει να τεθούν στο προτεινόμενο κτίριο. Επομένως ο χρόνος της εξέτασης της αίτησης δεν μπορεί να λογισθεί ότι είναι από την κατάθεσή της, αλλά από την ημερομηνία κατά την οποία όλα τα ενδιαφερόμενα, κατά το Νόμο, τμήματα έχουν εκφράσει τη γνώμη τους εντός των λογικών και νομικών ορίων και μόνο. Από τη στιγμή που είναι συμπληρωμένη η εξέταση της αίτησης από τα επί μέρους τμήματα, τότε η αίτηση πρέπει να εξεταστεί από την Aρμόδια αρχή εντός 30 ημερών, όπως προνοεί το Σύνταγμα.
Είναι γνωστό πως σε οικοδομές έχει γνώμη και η Υδατοπρομήθεια, ο Ηλεκτρισμός, το Τμήμα Αρχαιοτήτων, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως και πιθανώς διάφορα άλλα τμήματα τα οποία πρέπει να υποβάλουν την εισήγησή τους αφού εξετάσουν την αίτηση από τη σκοπιά τη δική τους και τότε μόνο η Aρμόδια αρχή πρέπει να προβεί στην τελική εξέταση της αίτησης.
2. Tο δεύτερο ζήτημα προς εξέταση είναι κάτω από ποιο νομικό καθεστώς έπρεπε να εξεταστεί η αίτηση. Το πρόβλημα αυτό απασχόλησε και πάλι τα Δικαστήρια σε πολλές περιπτώσεις. Είναι η νομολογία, όπως προκύπτει από τις αποφάσεις Andriani G. Lordou and Others v. Republic (1968) 3 C.L.R. 427 και Antonis Lemis and Others v. District Administration Nicosia and Others (1986) 3(C) C.L.R. 2226, πως το νομικό καθεστώς κάτω από το οποίο πρέπει να λαμβάνεται μια απόφαση είναι εκείνο που ίσχυε κατά την ώρα που λαμβάνετο η απόφαση. Νοείται πάντα ότι η απόφαση αυτή θα λαμβάνεται εντός λογικού χρονικού διαστήματος από την ημέρα που υποβλήθηκε η αίτηση.
Τι είναι λογικό χρονικό διάστημα είναι θέμα πραγματικό που πρέπει να εξετάζεται στην κάθε υπόθεση ξεχωριστά. Στην προκείμενη περίπτωση όπως έχουν εκτεθεί τα γεγονότα, η Aρμόδια αρχή ενήργησε μέσα σε λογικά χρονικά πλαίσια και κατ' ακολουθία σωστά και νόμιμα ενήργησε κάτω από το νομικό καθεστώς όπως προνοούσε η Κ.Δ.Π. 8/86 της 22/1/1986.
3. Ως προς το τελευταίο επιχείρημα του αιτητή, ότι αποτελεί στέρηση της περιουσίας του κατά παράβαση του Άρθρου 23 του Συντάγματος, επισημαίνεται πως δεν είναι στέρηση της περιουσίας του αλλά απλώς περιορισμός της ιδιοκτησίας, όπως έχει ερμηνευθεί παρόμοιο παράπονο στην υπόθεση Manglis and Others v. Republic (1984) 3(A) C.L.R. 351.
H προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
Aναφερόμενες υποθέσεις:
Lordou and Others v. Republic (1968) 3 C.L.R. 427,
Lemis and Others v. District Administration Nicosia and Others (1986) 3(C) C.L.R. 2226,
Manglis and Others v. Republic (1984) 3(A) C.L.R. 351.
Προσφυγή.
Προσφυγή εναντίον της απόφασης των καθ' ων η αίτηση με την οποία απέρριψαν την αίτηση του αιτητή για έκδοση άδειας οικοδομής ενός τετραόροφου κτιρίου σε κτήμα του, στο Στρόβολο.
Α. Μαρκίδης, για τον Αιτητή.
Π. Λυσάνδρου, για τους Καθ' ων η αίτηση.
Cur. adv. vult.
ΠAΠAΔOΠOYΛOΣ, Δ.: Στις 13/12/85 ο αιτητής υπόβαλε αίτηση στο Συμβούλιο Βελτιώσεως Στροβόλου ή/και Δήμο Στροβόλου, για άδεια οικοδομής με σκοπό την ανέγερση ενός τετραόροφου κτιρίου στο κτήμα του, Τεμάχιο 832, Φ/Σχ. ΧΧΧ/4.8.1 στο Στρόβολο.
Στις 22/1/86 δημοσιεύθηκε στην επίσημη Εφημερίδα της Κυβερνήσεως η υπ. αριθ. 3/86 Κανονιστική Διοικητική Πράξη με την οποίαν άλλαζαν οι συντελεστές δομήσεως στην περιοχή όπου βρισκόταν το οικόπεδο του αιτητή. Είναι φανερό πως οι συντελεστές δομήσεως που ίσχυαν μέχρι τις 22/1/85 ήσαν ευνοϊκότεροι προς τον αιτητή.
Στις 4/2/86 ο Επαρχιακός Λειτουργός του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, ειδοποιούσε τον Έπαρχο Λευκωσίας, υπό την ιδιότητά του ως Πρόεδρου του Συμβουλίου Βελτιώσεως Στροβόλου, ότι ύστερα από προκαταρκτική μελέτη της προτεινόμενης οικοδομής, αυτή παρέβαινε τις πρόνοιες της Κ.Δ.Π. 8/86 ως προς τους συντελεστές δομήσεως, αριθμό ορόφων και ύψος. Εσυστήνετο δε όπως η αίτηση οικοδομής απορριφθεί.
Το Συμβούλιο Βελτιώσεως Στροβόλου συνεδρίασε στις 26/2/86 για να εξετάσει, μεταξύ άλλων, και την αίτηση για άδεια οικοδομής του αιτητή. Από τα πρακτικά της συνεδρίας αυτής φαίνεται η αγωνία των μελών του Συμβουλίου να ενεργήσουν με σύνεση και νομιμότητα. Πήραν νομική συμβουλή από το Γενικό Εισαγγελία ως προς το νομικό καθεστώς κάτω από το οποίο βάσιζαν την αίτηση και ζήτησαν και τη γνώμη εκπροσώπου του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως ως προς τα χρονικά πλαίσια μέσα στα οποία θα μπορούσαν να εξετάσουν αυτή την αίτηση.
Τελικά το Συμβούλιο, αφού μελέτησε όλα τα δεδομένα, απέρριψε την αίτηση και ειδοποίησε σχετικά τον αιτητή. Είναι για τη
απόφαση του Συμβουλίου βελτιώσεως Στροβόλου που παραπονείται ο αιτητής.
Η βασική εισήγηση του αιτητή είναι πως η αίτησή του έπρεπε να εξεταστεί με βάση το νομικό καθεστώς που υπήρχε κατά της υποβολή της αίτησης ή/και που έπρεπε να είχε εξεταστεί μεχρι τις 22/1/86, δηλαδή, προτού δημοσιευθεί η νέα Κ.Δ.Π. 8/86, που προνοούσε αυστηρότερους συντελεστές δομήσεως. Κατά την εισήγηση του αιτητή η παράλειψη εξέτασης της αίτησης αυτής προσκρούει και προς τη συνταγματική πρόνοια του Άρθρου 29 του Συντάγματος που προνοεί πως αιτήσεις προς κυβερνητικά Τμήματα πρέπει να απαντώται εντός ενός μηνός από την υποβολής τους. Επίσης ο αιτητής παραπονείται πως η άρνηση της αρμόδιας αρχής τον στερεί από την περιουσία του και είναι αντίθετη προς το Άρθρο 23 του Συντάγματος, γιατί, κατά τον ισχυρισμό του, με τους προηγούμενους Κανονισμούς θα μπορούσε να ανεγείρει οικοδομή συνολικού εμβαδού 13,301 τετρ. ποδών, ενώ με τους νέους κανονισμούς θα μπορούσε να ανεγείρει οικοδομή συνολικής εκτάσεως μόνο 4,837 τετρ. ποδών, πράγμα που ισοδυναμεί, κατά την εισήγησή του, με στέρηση ιδιοκτησίας κατά παράβαση το Άρθρου 23 του Συντάγματος.
Από τα γεγονότα που φαίνονται πιο πάνω, δεν υπάρχει αμφισβήτηση ότι τα ουσιαστικά σημεία είναι πως η αίτηση υποβλήθηκε στις 23/12/85 και εξετάστηκε από το Συμβούλιο στις 25/2/86, αφού πήρε τη γνωμάτευση του Επαρχιακού Λειτουργού του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως με επιστολή του στις 4/2/86.
Οι Κανονισμοί που άλλαζαν το νομικό καθεστώς δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 22/1/85.
Είναι συνταγματικό δικαίωμα της Κύπριου πολίτη, όπως προνοείται από το Άρθρο 29.1 του Συντάγματος, να απευθυνθεί στις αρχές για την εξέταση παραπόνου του ή αιτήσεώς του και πως πρέπει να δίδεται απάντηση εντός ενός μηνός από της υποβολής της. Από την πιο πάνω πρόνοια προκύπτει πως η εξέταση της αίτησης πρέπει να γίνεται εντός ενός μηνός από της υποβολής της αιτήσεως. Η συνταγματική αυτή πρόνοια αντιμετωπίσθη επανειλημμένα σε περιπτώσεις άδειας οικοδομής και εξετάσθηκε κάτω από το φως ειδικών περιστατικών και δυσκολιών που προκύπτουν σε τέτοιες αιτήσεις, σε συνδυασμό με το νομικό καθεστώς το οποίο πρέπει να διέπει τις αποφάσεις σε αιτήσεις άδειας οικοδομής. Και τούτο γιατί σε περιπτώσεις άδειας οικοδομής δεν είναι δυνατό η Aρμόδια αρχή να απαντήσει αμέσως με ένα ναι ή όχι, αλλά χρειάζεται μελέτη από πολλά και διαφορετικά κυβερνητικά ή άλλα τμήματα τα οποία καλούνται να εκφράσουν τη γνώμη τους ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο συμμορφώνεται το προτεινόμενο οικοδόμημα όχι μόνο με τους διάφορους Κανονισμούς κάτω από το Κεφ. 96, αλλά να διαπιστωθεί κατά πόσο άλλα κυβερνητικά Τμήματα μπορούν να έχουν εισηγήσεις ή/και όρους που πρέπει να τεθούν στο προτεινόμενο κτίριο. Επομένως ο χρόνος της εξέτασης της αίτησης δεν μπορεί να λογισθεί ότι είναι από την κατάθεσή της, αλλά από την ημερομηνία κατά την οποία όλα τα ενδιαφερόμενα, κατά το Νόμο, τμήματα έχουν εκφράσει τη γνώμη τους εντός των λογικών και νομικών ορίων και μόνο. Από τη στιγμή που είναι συμπληρωμένη η εξέταση της αίτησης από τα επί μέρους τμήματα, τότε η αίτηση πρέπει να εξεταστεί από την Aρμόδια αρχή εντός 30 ημερών, όπως προνοεί το Σύνταγμα.
Είναι γνωστό πως σε οικοδομές έχει γνώμη και η Υδατοπρομήθεια, ο Ηλεκτρισμός, το Τμήμα Αρχαιοτήτων, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως και πιθανώς διάφορα άλλα τμήματα τα οποία πρέπει να υποβάλουν την εισήγησή τους, αφού εξετάσουν την αίτηση από τη σκοπιά την δική τους και τότε μόνο η Aρμόδια αρχή πρέπει να προβεί στην τελική εξέταση της αίτησης.
Εκείνο που θα εξετάσω τώρα είναι κάτω από ποιο νομικό καθεστώς έπρεπε να εξεταστεί η αίτηση. Το πρόβλημα αυτό απασχόλησε και πάλι τα Δικαστήριο σε πολλές περιπτώσεις. Είναι η νομολογία, όπως προκύπτει από τις αποφάσεις Andriani G. Lordou and Others v. Republic (1968) 3 C.L.R. 427 και Antonis Lemis and Others v. District Administration Nicosia and Others (1986) 3 C.L.R. 2226, πως το νομικό καθεστώς κάτω από το οποίο πρέπει να λαμβάνεται μια απόφαση είναι εκείνο που ίσχυε κατά την ώρα που λαμβάνετο η απόφαση. Νοείται πάντα ότι η απόφαση αυτή θα λαμβάνεται εντός λογικού χρονικού διαστήματος από την ημέρα που υποβλήθηκε η αίτηση.
Τι είναι λογικό χρονικό διάστημα είναι θέμα πραγματικό που πρέπει να εξετάζεται στην κάθε υπόθεση ξεχωριστά. Στην προκείμενη περίπτωση πιστεύω ότι με τα γεγονότα, όπως έχουν εκτεθεί πιο πάνω, η αρμοδία αρχή ενήργησε μέσα σε λογικά χρονικά πλαίσια και κατ' ακολουθία είναι η απόφασή μου πως σωστά και νόμιμα ενήργησε κάτω από το νομικό καθεστώς όπως προνοούσε η Κ.Δ.Π. 8/86 της 22/1/1986.
Ως προς το τελευταίο επιχείρημα του αιτητή, ότι αποτελεί στέρηση της περιουσίας του κατά παράβαση του Άρθρου 23 του Συντάγματος, επισημαίνω πως δεν είναι στέρηση της περιουσίας του αλλά απλώς περιορισμός της ιδιοκτησίας, όπως έχει ερμηνευθεί παρόμοιο παράπονο στην υπόθεση Manglis and Others v. Republic (1984) 3 C.L.R. 351.
Υπό το φως των όσων έχω πει πιο πάνω, η αίτηση απορρίπτεται χωρίς έξοδα.
H προσφυγή απορρίπτεται χωρίς έξοδα.