|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΙΤΗΣΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ, Πολιτική Αίτηση Αρ. 131/2021, 27/10/2021, ECLI:CY:AD:2021:D483
ΓΕΩΡΓΙΟΥ v. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, Ποινική Έφεση Αρ. 131/2021, 1/9/2021, ECLI:CY:AD:2021:B380
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
Δεν έχει εντοπιστεί απόφαση η οποία να κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή
ECLI:CY:AD:2022:B483
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 266/2022)
15 Δεκεμβρίου, 2022
[ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ,
ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ/στές]
Ε. Χ.,
Εφεσείουσα,
ν.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ,
Εφεσίβλητης.
Χρ. Πουτζιουρής για Χρίστος Πουτζιουρής & Συνεργάτες ΔΕΠΕ, για την Εφεσείουσα.
Α. Αντωνίου, Δημόσιος Κατήγορος, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για την Εφεσίβλητη.
ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.: Η Απόφαση είναι ομόφωνη, θα απαγγελθεί από τη Δικαστή Δημητριάδου-Ανδρέου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.: Η Εφεσείουσα αντιμετωπίζει ενώπιον του Κακουργιοδικείου Λάρνακας - Αμμοχώστου 127 συνολικά κατηγορίες. Συγκεκριμένα, 63 κατηγορίες που αφορούν το αδίκημα της εξασφάλισης αγαθών με ψευδείς παραστάσεις, κατά παράβαση των Άρθρων 257 και 258 του Ποινικού Κώδικα, Κεφ. 154, 63 κατηγορίες που αφορούν το αδίκημα της κλοπής από αντιπρόσωπο, κατά παράβαση των Άρθρων 255 και 270(β) του Κεφ. 154 και μία κατηγορία για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες από τον Ιανουάριο μέχρι τον Αύγουστο του 2018, ήτοι, από απόσπαση χρηματικού ποσού το οποίο ήταν έσοδο από γενεσιουργά αδικήματα, δηλαδή της κλοπής από αντιπρόσωπο και απόσπασης με ψευδείς παραστάσεις.
Εμφανιζόμενη η Εφεσείουσα ενώπιον του Κακουργιοδικείου την 2/12/2022 ζήτησε χρόνο για απάντηση και η υπόθεση ορίστηκε στις 7/12/2022.
Μετά από αυτή την εξέλιξη ζητήθηκε από τον εκπρόσωπο της Κατηγορούσας Αρχής η κράτηση της Εφεσείουσας επί τη βάσει του κινδύνου της φυγοδικίας.
Το Δικαστήριο, αφού έκρινε ότι ο πιο πάνω λόγος ευσταθούσε, διέταξε την κράτηση της Εφεσείουσας μέχρι την παρουσίαση της στο Δικαστήριο κατά την ορισθείσα ημερομηνία για απάντηση. Εκείνη την ημέρα υπεβλήθη εκ νέου αίτημα κράτησης της από την Κατηγορούσα Αρχή μέχρι την επόμενη εμφάνιση που το Δικαστήριο όρισε ξανά για απάντηση στις 22/12/2022, το οποίο αίτημα εγκρίθηκε από το Δικαστήριο, το οποίο και διέταξε την εκ νέου κράτηση της Εφεσείουσας μέχρι τη νέα ημερομηνία που ορίστηκε η υπόθεση για απάντηση.
Με την παρούσα ΄Εφεση με ένα Λόγο ΄Εφεσης η Εφεσείουσα προσβάλλει την Απόφαση ημερ. 2/12/2022. Προβάλλει ότι λανθασμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο διέταξε την κράτηση της γιατί πληρούνταν όλες οι προϋποθέσεις για να αφεθεί ελεύθερη υπό όρους και καθότι δεν υποστηρίζετο από την ενώπιον του Δικαστηρίου μαρτυρία ο κίνδυνος φυγοδικίας. Επιπλέον, προβάλλεται ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν εφάρμοσε, στην προκείμενη περίπτωση, την αρχή της αναλογικότητας όσον αφορά την ανάγκη κράτησης της Εφεσείουσας.
Οι αρχές που διέπουν το υπό κρίση ζήτημα είναι παγιωμένες. Η κράτηση ή μη εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του Δικαστηρίου. Τα όρια επέμβασης του Εφετείου είναι περιορισμένα. Επέμβαση χωρεί αν διαπιστωθεί ότι η διακριτική ευχέρεια του πρωτόδικου Δικαστηρίου δεν ασκήθηκε κατά τρόπο δικαστικό, είτε διότι εμφιλοχώρησαν εξωγενή στοιχεία, είτε διότι παραγνωρίστηκαν κριτήρια που από τη νομολογία καθορίστηκαν ως προαπαιτούμενα (βλ. Dydi v. Δημοκρατίας, Ποινική ΄Εφεση Αρ. 103/2020 [σχ. με 104/2020], ημερ. 3/9/2020 και Γεωργίου v. Αστυνομίας, Ποινική Έφεση Αρ. 131/2021, ημερ. 1/9/2021). Αφετηρία είναι η ατομική ελευθερία. Η κράτηση αποτελεί μέτρο κατ' εξαίρεση. Βασικό κριτήριο αποτελεί πάντοτε η θεμελιακή αρχή ότι ο κατηγορούμενος είναι αθώος μέχρι να αποδειχθεί ένοχος και, ως εκ τούτου, δικαιούται να παραμένει ελεύθερος εκτός εάν το Δικαστήριο, για πειστικούς λόγους, αποφασίσει την κράτηση του προς εξασφάλιση της παρουσίας του στη δίκη.
Ούτε πρωτοδίκως, ούτε με την ΄Εφεση, αμφισβητήθηκε η σοβαρότητα των επίδικων αδικημάτων και ότι, σε περίπτωση καταδίκης, αναμένεται η επιβολή αυστηρών ποινών φυλάκισης.
Όπως προέκυψε από το μαρτυρικό υλικό που τέθηκε ενώπιον του Κακουργιοδικείου για σκοπούς πιθανολόγησης καταδίκης, η Εφεσείουσα προβαίνοντας σε ψευδείς παραστάσεις ότι θα αγόραζε αεροπορικά εισιτήρια για το εξωτερικό και θα πλήρωνε για διαμονή σε ξενοδοχεία, απέσπασε από αριθμό προσώπων - των Παραπονουμένων - διάφορα χρηματικά ποσά, ενώ πρόθεση της ήταν να μην προβεί στην πληρωμή και αντ' αυτού να οικειοποιηθεί τα εν λόγω ποσά, όπως και έγινε, έχοντας με αυτό τον τρόπο για το χρονικό διάστημα μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου 2018 οικειοποιηθεί το συνολικό χρηματικό ποσό των €185.682.00.
Κύριος άξονας της επιχειρηματολογίας του ευπαίδευτου συνηγόρου για την Εφεσείουσα ήταν ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο, αποφασίζοντας ότι υπήρχε κίνδυνος φυγοδικίας αγνόησε τις προσωπικές και οικογενειακές της περιστάσεις, συμπεριλαμβανομένης και της άσχημης κατάστασης της υγείας της η οποία, όπως ανέφερε, χρήζει συνεχούς παρακολούθησης και φροντίδας με βάση τα στοιχεία που είχαν τεθεί ενώπιον του Δικαστηρίου. Επιπλέον, υποστηρίχθηκε ότι το πρωτόδικο Δικαστήριο δεν εφάρμοσε την αρχή της αναλογικότητας όσον αφορά την κράτηση της Εφεσείουσας.
Εξετάσαμε την πρωτόδικη Απόφαση υπό το πρίσμα των εκατέρωθεν θέσεων και έχοντας, βεβαίως, κατά νου την πάγια νομολογία επί του θέματος.
Το Κακουργιοδικείο δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι οι κατηγορίες που η Εφεσείουσα αντιμετωπίζει είναι σοβαρές, που στην πλειονότητα τους επισύρουν ως μέγιστη ποινή αυτή της φυλάκισης 14 ετών. Ούτε, βεβαίως, έχει παραλείψει να επισημάνει ότι σε περίπτωση καταδίκης της δυνατό να βρεθεί αντιμέτωπη με ποινή φυλάκισης κάποιων ετών.
Σε ό,τι αφορά δε την πιθανότητα καταδίκης το Κακουργιοδικείο, εξετάζοντας το σύνολο του μαρτυρικού υλικού που τέθηκε ενώπιον του στην όψη του, ικανοποιήθηκε ότι υπάρχει πιθανότητα καταδίκης της Εφεσείουσας στις κατηγορίες που αντιμετωπίζει.
Των πιο πάνω λεχθέντων ορθά κρίθηκε ότι πληρούνταν τα τρία - αντικειμενικά - κριτήρια που καθορίζει η νομολογία για σκοπούς κράτησης της Εφεσείουσας μέχρι τη δίκη. Ορθά, βεβαίως, το Κακουργιοδικείο δεν περιορίστηκε σε αυτά εφόσον εξέτασε, παράλληλα, σειρά υποκειμενικών παραγόντων, δηλαδή στοιχεία που αφορούσαν στο πρόσωπο της Εφεσείουσας, για να διαπιστώσει κατά πόσο αυτά συνηγορούσαν υπέρ του να αφεθεί ελεύθερη υπό όρους.
Αποτέλεσε αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι εναντίον της Εφεσείουσας, η οποία είναι Κύπρια πολίτης, ως αποτέλεσμα καταγγελιών που έγιναν από παραπονούμενα πρόσωπα εντός του 2018, είχε εκδοθεί στις 2/8/2018 ένταλμα σύλληψης, το οποίο δεν έγινε κατορθωτό να εκτελεστεί παρά μόνο μετά από την πάροδο τεσσάρων και πλέον χρόνων και συγκεκριμένα μόλις στις 8/11/2022, οπόταν και συνελήφθη στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου. Δεν αμφισβητήθηκε από πλευράς της Εφεσείουσας ότι κατά τη διάρκεια της χρονικής αυτής περιόδου η Εφεσείουσα είχε μεταβεί και είχε παραμείνει για ένα διάστημα στα κατεχόμενα και ότι όλα αυτά τα χρόνια πηγαινοερχόταν από τα κατεχόμενα στις ελεύθερες περιοχές μέσω των Βρετανικών Βάσεων. Ανεξαρτήτως δε της βασιμότητας ή μη των όσων ισχυρίστηκε η ίδια αναφορικά με τους λόγους μετάβασης και παραμονής της στα κατεχόμενα, ό,τι παρέμεινε, ως γεγονός, είναι ότι αυτή αναζητείτο για σκοπούς σύλληψης χωρίς αποτέλεσμα για τέσσερα και πλέον χρόνια. Με αυτό ως δεδομένο, οι όποιοι δεσμοί της με τις ελεύθερες περιοχές της Δημοκρατίας, όπως, σύζυγος, γονείς και παιδιά οι οποίοι, όπως ορθά υπέδειξε το Κακουργιοδικείο, υφίσταντο και πριν η Εφεσείουσα μεταβεί στα κατεχόμενα και δεν την απέτρεψαν από του να το πράξει, σωστά κρίθηκαν ότι δεν ήταν ικανοί, στην προκείμενη περίπτωση, να επενεργήσουν προς όφελος της ώστε να εξαλείψουν τον κίνδυνο της φυγοδικίας. Κίνδυνος ο οποίος προέκυπτε από την κατάληξη του Κακουργιοδικείου σε σχέση με τους τρεις αντικειμενικούς παράγοντες που τον θεμελίωναν σε συνάρτηση, βεβαίως, με τη στάση και συμπεριφορά που η Εφεσείουσα επέδειξε, όπως περιγράφηκε ανωτέρω.
Όσον αφορά τα όσα ο ευπαίδευτος συνήγορος της Εφεσείουσας προέβαλε σε σχέση με την κατάσταση της υγείας της, όπως υπογραμμίστηκε στην υπόθεση Κλεοβούλου v. Αστυνομίας, Ποινικές Εφέσεις Αρ. 8/2014, 55/2014 και 61/2014, ημερ. 28/3/2014, στην οποία παρέπεμψε το Κακουργιοδικείο, «οι προσωπικές περιστάσεις και ακόμα και ιατρικά προβλήματα δεν βαρύνουν με τρόπο που να εξουδετερώνουν την ανάγκη κράτησης εάν είναι τέτοιες που να μην αποκαλύπτουν μια εξαιρετική περίπτωση στην οποία να έπρεπε να βαρύνει η πλάστιγγα άλλως πως».
Στην εκκαλούμενη Απόφαση το Κακουργιοδικείο, αφού επεσήμανε τη νομολογιακή αρχή ότι παράγοντες όπως η υγεία του κατηγορούμενου συνεκτιμώνται χωρίς, ωστόσο, να υπερφαλαγγίζουν το γενικό δημόσιο συμφέρον για απονομή της δικαιοσύνης, αναφέρθηκε ρητά στο πιο πάνω ζήτημα. Έχοντας δε λάβει υπόψη του τα ιατρικά πιστοποιητικά και σημειώματα που τέθηκαν ενώπιον του, έκρινε ότι «από κανένα από αυτά δεν διαφάνηκε ότι η κατηγορούμενη θα πρέπει να βρίσκεται είτε στη κλινική, είτε σε νοσοκομείο, για να μπορέσει να ανταπεξέλθει της κατάστασης».
Δεν διαπιστώνουμε οποιοδήποτε σφάλμα στην προσέγγιση του Δικαστηρίου. Στη βάση των όσων τέθηκαν ενώπιον του, εμείς θα προσθέταμε ότι τα προβλήματα υγείας της Εφεσείουσας θα μπορούν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά από τις επιφορτισμένες με το καθήκον αυτό υπηρεσίες του Κράτους ενώ η Εφεσείουσα θα τελεί υπό κράτηση.
Ούτε διαπιστώνεται το πρωτόδικο Δικαστήριο να ενήργησε κατά τρόπο που δεν συνήδε με την αρχή της αναλογικότητας και της στάθμισης του ατομικού δικαιώματος στην ελευθερία έναντι του δημοσίου συμφέροντος στην εξασφάλιση της παρουσίας της Εφεσείουσας στη δίκη της.
Εν κατακλείδι, έχοντας εξετάσει την εκκαλούμενη Απόφαση υπό το πρίσμα των σχετικών αρχών, δεν βρίσκουμε οτιδήποτε το μεμπτό στον τρόπο που το πρωτόδικο Δικαστήριο άσκησε τη διακριτική του ευχέρεια. Αντιθέτως, διαπιστώνουμε ότι κινούμενο μέσα στα ορθά νομολογημένα πλαίσια έλαβε υπόψη του, συνεκτίμησε και εξισορρόπησε τους σχετικούς παράγοντες δίδοντας επαρκή αιτιολογία.
Η Έφεση απορρίπτεται.
Τ.Θ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ, Δ.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.
Στ. ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΗ, Δ.