|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
ECLI:CY:AD:2021:B469
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
(Ποινική Έφεση Αρ. 20/2021)
19 Οκτωβρίου, 2021
[ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, ΜΑΛΑΧΤΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ/στές]
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ,
Εφεσείουσα,
ν.
ΧΧΧ ΧΑΤΖΗΑΘΑΝΑΣΙΟΥ,
Εφεσίβλητου.
Στ. Παπουή (κα), Δικηγόρος της Δημοκρατίας, εκ μέρους του Γενικού Εισαγγελέα, για την Εφεσείουσα.
Π. Σταύρου με Λ. Κάρνου και Δ. Πετρογιάννη (κα), ασκούμενη δικηγόρος, για τον Εφεσίβλητο.
ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.: Η Απόφαση είναι ομόφωνη, θα απαγγελθεί από τη Δικαστή Δημητριάδου-Ανδρέου.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.: Ο Γενικός Εισαγγελέας εφεσιβάλλει την ποινή που επιβλήθηκε στον Εφεσείοντα από το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας σε αδικήματα κατοχής παιδικής πορνογραφίας ως έκδηλα ανεπαρκή. Συγκεκριμένα, ο Εφεσίβλητος, ως αποτέλεσμα δικής του παραδοχής, καταδικάστηκε σε πέντε Κατηγορίες που αφορούσαν αδικήματα της πιο πάνω φύσης. Οι τέσσερις πρώτες Κατηγορίες αφορούσαν αδικήματα κατά παράβαση των Άρθρων 8(1), 8(6), 14(1)(34) του περί της Πρόληψης και Καταπολέμησης της Σεξουαλικής Κακοποίησης, της Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης Παιδιών και της Παιδικής Πορνογραφίας Νόμου 91(Ι)/2014, ενώ η πέμπτη Κατηγορία αφορούσε σε κατοχή πορνογραφικού υλικού κατά παράβαση των Άρθρων 2, 11(1)(δ) και 17 του περί της Καταπολέμησης της Εμπορίας και της Εκμετάλλευσης Προσώπων και της Προστασίας των Θυμάτων Νόμου 87(Ι)/2007.
Οι Κατηγορίες 1 και 3 αφορούσαν πορνογραφικό υλικό με παιδιά κάτω των 13 ετών, ενώ οι Κατηγορίες 2 και 4 κατοχή πορνογραφικού υλικού με παιδιά άνω των 13 ετών. Η Κατηγορία 5 αφορούσε σε βίντεο με παιδικό πορνογραφικό υλικό σαδιστικού περιεχομένου με παιδί κάτω των 13 ετών.
Ο Γενικός Εισαγγελέας θεωρεί έκδηλα ανεπαρκή την ποινή που το Κακουργιοδικείο επέβαλε στις Κατηγορίες 1 και 3.
Σε σχέση με την πρώτη Κατηγορία, που αφορούσε 108 αρχεία εικόνας και 84 αρχεία βίντεο στα οποία εμπλέκονταν παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών, τα γεγονότα, όπως τέθηκαν ενώπιον του Κακουργιοδικείου αναφορικά με το περιεχόμενο τους έχουν ως ακολούθως:
«1.108 αρχεία εικόνας και 84 αρχεία βίντεο, στα οποία εμπλέκονται παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών (1η κατηγορία).
Από τα 108 αρχεία εικόνας, τα 47 εμπίπτουν στην κατηγορία 1 (Level 1), όπου απεικονίζονται παιδιά σε ερωτικές στάσεις χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα, τα 27 αρχεία εικόνας εμπίπτουν στην κατηγορία 2 (Level 2), στα οποία απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ παιδιών ή σόλο αυνανισμός από παιδί και τα 34 εμπίπτουν στην κατηγορία 4 (Level 4), στα οποία απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα με διείσδυση που περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα παιδιά ή παιδιά με ενήλικες.
Από τα 84 αρχεία βίντεο:
- τα 10 εμπίπτουν στην κατηγορία 1 (Level 1), όπου απεικονίζονται παιδιά σε ερωτικές στάσεις χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα, συνολικής χρονικής διάρκειας 10 δευτερολέπτων.
- τα 8 εμπίπτουν στην κατηγορία 2 (Level 2), στα οποία απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ παιδιών ή σόλο αυνανισμός από παιδί, συνολικής χρονικής διάρκειας 8 λεπτών και 29 δευτερολέπτων.
- τα 41 εμπίπτουν στην κατηγορία 3 (Level 3), όπου απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων χωρίς διείσδυση, συνολικής χρονικής διάρκειας 24 λεπτών και 45 δευτερολέπτων.
- τα 22 εμπίπτουν στην κατηγορία 4 (Level 4), στα οποία απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα με διείσδυση που περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα παιδιά ή παιδιά με ενήλικες, συνολικής χρονικής διάρκειας 20 λεπτών και 4 δευτερολέπτων, και
- τα 3 εμπίπτουν στην κατηγορία 5 (Level 5), όπου απεικονίζεται σαδισμός ή διείσδυση από ή με ζώο, συνολικής χρονικής διάρκειας 2 λεπτών.»
Σε σχέση με την τρίτη Κατηγορία, που αφορούσε 540 βίντεο με παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών, το Κακουργιοδικείο αναφέρθηκε στο περιεχόμενο τους ως εξής:
«Από τα 540 αρχεία βίντεο με παιδιά ηλικίας κάτω των 13 ετών:
- τα 45 εμπίπτουν στην κατηγορία 1 (Level 1), όπου απεικονίζονται παιδιά σε ερωτικές στάσεις χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα, συνολικής χρονικής διάρκειας 26 ωρών, 38 λεπτών και 44 δευτερολέπτων,
- τα 74 εμπίπτουν στην κατηγορία 2 (Level 2), στα οποία απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ παιδιών ή σόλο αυνανισμός από παιδί, συνολικής χρονικής διάρκειας 5 λεπτών και 17 δευτερολέπτων,
- τα 235 εμπίπτουν στην κατηγορία 3 (Level 3), όπου απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων χωρίς διείσδυση, συνολικής χρονικής διάρκειας 11 λεπτών και 43 δευτερολέπτων,
- τα 124 εμπίπτουν στην κατηγορία 4 (Level 4), όπου απεικονίζεται σεξουαλική δραστηριότητα με διείσδυση που περιλαμβάνει ένα ή περισσότερα παιδιά ή παιδιά με ενήλικες, συνολικής χρονικής διάρκειας 12 λεπτών και 45 δευτερολέπτων, και
- τα 62 εμπίπτουν στην κατηγορία 5 (Level 5), όπου απεικονίζεται σαδισμός ή διείσδυση από ή με ζώο, συνολικής χρονικής διάρκειας 3 λεπτών και 47 δευτερολέπτων.»
Το Κακουργιοδικείο κατά την επιμέτρηση της ποινής αναφέρθηκε στο σκοπό του Νόμου, στην έξαρση που παρατηρείται σε τέτοιας φύσεως αδικήματα και στη σοβαρότητα των κατηγοριών που αντιμετώπιζε ο Εφεσίβλητος, σημειώνοντας ότι η κατοχή πορνογραφικού υλικού με παιδιά κάτω των 13 ετών κατά παράβαση του Άρθρου 8(6) του Νόμου 91(Ι)/2014 αντιμετωπίζεται με ποινή φυλάκισης δια βίου (Κατηγορίες 1 και 3) ενώ η κατοχή πορνογραφικού υλικού με παιδιά άνω των 13 ετών κατά παράβαση του Άρθρου 8(6) του Νόμου 91(Ι)/2014, αλλά και η κατοχή πορνογραφικού υλικού κατά παράβαση του Άρθρου 11(1)(δ) του Νόμου 87(Ι)/2007, με ποινή φυλάκισης μέχρι και 10 έτη (Κατηγορίες 2, 4 και 5).
Υπό αυτό το πρίσμα και καθοδηγούμενο από τη διαβάθμιση του πορνογραφικού υλικού με βάση το περιεχόμενο του και τις κατευθυντήριες γραμμές της Αγγλικής υπόθεσης R. v. Oliver [2003] 1 Cr. App. R. 28 που ακολουθήθηκε σε πολλές αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου, σε συνάρτηση τόσο με τις περιστάσεις διάπραξης των επίδικων Κατηγοριών, όσο και εκείνων που αφορούσαν στο πρόσωπο του Εφεσίβλητου, καθώς και όλων των ελαφρυντικών που είχαν τεθεί ενώπιον του, κατέληξε ότι η μόνη αρμόζουσα ποινή ήταν αυτή της φυλάκισης.
Το Κακουργιοδικείο επέβαλε στον Εφεσίβλητο συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 3½ ετών στις Κατηγορίες 1 και 3 και συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 2 ετών στις Κατηγορίες 2, 4 και 5.
Μέσω του μοναδικού Λόγου Έφεσης που εγείρεται προβάλλεται ότι η ποινή φυλάκισης 3½ ετών που επιβλήθηκε στον Εφεσίβλητο στις Κατηγορίες 1 και 3 είναι έκδηλα ανεπαρκής ενόψει της φύσης και της σοβαρότητας των διαπραχθέντων αδικημάτων, του ύψους της προβλεπόμενης από το Νόμο ποινής, των γεγονότων της υπόθεσης και της ανάγκης για γενική και ειδική πρόληψη και αποτροπή. Όπως δε υποστηρίχθηκε από την Εφεσείουσα, το Κακουργιοδικείο, ενώ λεκτικά αναφέρθηκε στη σοβαρότητα των αδικημάτων και την ανάγκη αποτροπής, εντέλει δεν πραγμάτωσε τις αρχές αυτές στην ποινή που επέβαλε. Επιπλέον υποστηρίχθηκε ότι δεν προσμέτρησε στην επιβολή της ποινής η έξαρση που παρατηρείται στη διάπραξη τέτοιας φύσης αδικημάτων. Σε ό,τι δε αφορά τους επιβαρυντικούς παράγοντες στους οποίους αναφέρθηκε το Κακουργιοδικείο, προβλήθηκε ότι στην πράξη αυτοί δεν αντικατοπτρίζονται στην επιβληθείσα ποινή. Τέλος υποστηρίχθηκε ότι το Κακουργιοδικείο καθοδηγήθηκε εσφαλμένα από τη νομολογία ως προς το ύψος της ποινής.
Αντίθετη ήταν η θέση του ευπαίδευτου συνηγόρου για τον Εφεσίβλητο ο οποίος, χωρίς να παραγνωρίζει τη σοβαρότητα των επίδικων αδικημάτων, υποστήριξε ότι η επιβληθείσα ποινή ήταν προϊόν ορθής, ισοζυγισμένης και σταθμισμένης ανάλυσης όλων των παραγόντων και δεδομένων της υπόθεσης και ευρισκόμενη εντός των πλαισίων που ο Νόμος και η Νομολογία καθορίζουν.
Οι βασικές αρχές που διέπουν το ζήτημα της εξουσίας επέμβασης του Εφετείου σε ποινές που επέβαλε πρωτόδικο Δικαστήριο καταγράφονται στην υπόθεση Selmani κ.ά. v. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις 235/2013 και 236/2013, ημερ. 5/10/2016 - και επαναλήφθηκαν στη συνέχεια και στις υποθέσεις Ismen Bora v. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση αρ. 79/2017, ημερ. 13/3/2018, ECLI:CY:AD:2018:B110 και Ιωάννου ν. Δημοκρατίας, Ποινική Έφεση αρ. 110/2019, ημερ. 29/9/2020 - όπου λέχθηκαν τα εξής:
«Είναι πάγια νομολογημένο ότι το Εφετείο δεν κρίνει πρωτογενώς το ύψος της ποινής, καθότι ο καθορισμός της ποινής αποτελεί ευθύνη του πρωτόδικου δικαστηρίου. Σε δεύτερο βαθμό, εξετάζεται αν η ποινή εντάσσεται στα πλαίσια τα οποία καθορίζονται από τη νομολογία και τα οποία αρμόζουν προς τα ιδιαίτερα περιστατικά της κάθε υπόθεσης. Η έφεση δεν αποσκοπεί στον επανακαθορισμό της ποινής, αλλά στον έλεγχο της ορθότητάς της. Η επάρκεια δε της τιμωρίας καταδικασθέντος κρίνεται υπό το φως του συνόλου των γεγονότων που άπτονται της ποινής. Το Εφετείο έχει εξουσία επέμβασης μόνο όπου η επιβληθείσα ποινή, αντικειμενικά κρινόμενη, είναι είτε έκδηλα ανεπαρκής, είτε έκδηλα υπερβολική. Στις περιπτώσεις αυτές εναπόκειται στο Εφετείο ο καθορισμός της αρμόζουσας ποινής. Επέμβαση του Εφετείου χωρεί επίσης όπου διαπιστώνεται σφάλμα αρχής. (Γεωργίου ν. Αστυνομίας (1991) 2 ΑΑΔ 525, Γενικός Εισαγγελέας ν. Αβρααμίδου (1993) 2 ΑΑΔ 355, Γενικός Εισαγγελέας ν. Λάμπρου (2009) 2 ΑΑΔ 686, XXX Μιχαήλ ν. Αστυνομίας, ECLI:CY:AD:2014:B327, Ποιν. Εφ. 130/2013, ημερ. 16.5.2014, ECLI:CY:AD:2014:B327 και XXX Φραγκίσκου ν. Δημοκρατίας, ECLI:CY:AD:2015:B779, Ποιν. Εφ. 222/2014, ημερ. 25.11.2015, ECLI:CY:AD:2015:B779).»
Η επιτυχία ισχυρισμού περί έκδηλα ανεπαρκούς ή υπερβολικής ποινής, προϋποθέτει τεκμηρίωση πασιφανούς αναντιστοιχίας μεταξύ σοβαρότητας του εγκλήματος και επιβληθείσας ποινής ή/και ουσιώδη απόκλιση της ποινής από το πλαίσιο που οριοθετεί η νομολογία σε παρόμοιες περιπτώσεις (Γεωργίου ν. Αστυνομίας (1991) 2 ΑΑΔ 525).»
Το Ανώτατο Δικαστήριο είχε κατ' επανάληψη την ευκαιρία να καταγράψει τη σοβαρότητα των αδικημάτων αυτής της μορφής. Στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. xxx Niland, Ποινική Έφεση Αρ. 18/2017, ημερ. 14/2/2018, ECLI:CY:AD:2018:B79, τονίστηκαν τα ακόλουθα, τα οποία και επαναλαμβάνουμε:
«Με το Νόμο, Ν.91(Ι)/2014, εισάγονται αυστηρότερες ποινές για τα αδικήματα της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής πορνογραφίας. Αναγνωρίζεται ότι αυτής της μορφής τα εγκλήματα συνιστούν σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιακών δικαιωμάτων των παιδιών, όσον αφορά την προστασία και τη φροντίδα, που είναι αναγκαίες για την ευημερία τους. Η Κυπριακή Δημοκρατία, κατ΄ ακολουθία του άρθρου 34 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία έχει υπογράψει και κυρώσει, ανέλαβε την υποχρέωση προστασίας των παιδιών από κάθε μορφή σεξουαλικής εκμετάλλευσης και σεξουαλικής κακοποίησης. Συνεπώς, η εισαγωγή αυστηρότερων ποινών από το Νόμο προέκυψε ως επιτακτική, αφού τέτοιας φύσεως αδικήματα βρίσκονται σε έξαρση και επιφέρουν ολέθριες συνέπειες.
........................................................................
Η αναχαίτηση των υπό αναφορά εγκληματικών συμπεριφορών, απότοκο των οποίων είναι η σύνθλιψη του ψυχικού κόσμου των παιδιών, ο εξευτελισμός της προσωπικότητας των οποίων συνεχίζει με την προβολή του εν λόγω πορνογραφικού υλικού, καθιστά αδήριτη ανάγκη την καταφυγή των Δικαστηρίων σε επιβολή αποτρεπτικών ποινών. Υπό το πρίσμα αυτό, δεν ήταν ορθή πρόσδοση τόσο αποφασιστικής σημασίας στο λευκό ποινικό μητρώο και στις προσωπικές συνθήκες. Προέχει η διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών. Η δε παραδοχή, ήταν περιορισμένης σημασίας, ιδίως εάν ληφθεί υπόψη αφενός ότι δεν ήταν άμεση και αφετέρου τα μηδαμινά περιθώρια αντίδρασης.»
Στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. xxx Νικολάου, Ποινική Έφεση αρ. 185/2016, ημερ. 20/3/2018, ECLI:CY:AD:2018:B118, αναφέρθηκαν, μεταξύ άλλων, και τα ακόλουθα:
«Σε πρόσφατες αποφάσεις, επαναξιολογώντας το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η κυπριακή κοινωνία τα τελευταία χρόνια από σεξουαλικά αδικήματα τέτοιου είδους στρεφόμενα κατά παιδιών, τονίστηκε η ανάγκη προστασίας του παιδιού από τέτοιες επιβουλές που έχουν πάρει παγκοσμίως ανησυχητικές διαστάσεις, όπως διαφαίνεται και από την Ευρωπαϊκή Οδηγία (Explanatory Report to the Convention on Cybercrime, paragraphs 93 and 98).
......................................................................
Τέλος, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν ότι την παραγωγή τέτοιου υλικού που όχι απλώς προσβάλλει αλλά εξουδετερώνει κάθε ανθρώπινη αξία, είναι η ανώμαλη και διαστροφική αναζήτησή του από άτομα όπως ο εφεσίβλητος που την προκαλεί.»
Όπως ορθά σημείωσε το Κακουργιοδικείο, η σοβαρότητα του αδικήματος ποικίλει αναλόγως με το περιεχόμενο του πορνογραφικού υλικού. Αναφέρθηκε δε στην υπόθεση Oliver (ανωτέρω), όπου το Αγγλικό Εφετείο έθεσε υπό μορφή καθοδήγησης προς τα κατώτερα δικαστήρια κατευθυντήριες γραμμές για σκοπούς επιβολής ποινής, κατατάσσοντας το πορνογραφικό υλικό σε 5 Kατηγορίες/Επίπεδα (levels) με το υλικό στην 1η Κατηγορία να επισύρει τις ελαφρότερες ποινές, ενώ αυτό στην τελευταία Κατηγορία να επισύρει τις πλέον αυστηρές ποινές.
Δεν παρέλειψε δε να επισημάνει ότι η κατηγοριοποίηση αυτή έχει πλέον διαφοροποιηθεί και ότι οι 5 Κατηγορίες/Επίπεδα περιορίστηκαν σε τρεις. Πρόκειται για κατηγοριοποίηση που παρατίθεται στο Εγχειρίδιο "Sexual Offences Definitive Guideline" του Sentencing Council ("Definitive Guideline") το οποίο εφαρμόζεται από 1η Απριλίου 2014. Βάσει αυτών, το αδίκημα της κατοχής για τη σοβαρότερη Κατηγορία Α (διείσδυση, σαδισμός, κτηνοβασία), έχει ως εναρκτήριο σημείο (starting point) τον ένα χρόνο φυλάκισης με την ποινή αυτή να κυμαίνεται, αναλόγως ελαφρυντικών ή επιβαρυντικών παραγόντων, μεταξύ 26 εβδομάδων και 3 χρόνων φυλάκισης. Η Κατηγορία Β (σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς διείσδυση) ξεκινά από τις 26 βδομάδες φυλάκισης και κυμαίνεται μεταξύ του διατάγματος για κοινοτική εργασία μέχρι 18 μήνες φυλάκισης. Και η Κατηγορία Γ (όλες οι περιπτώσεις που δεν εμπίπτουν στο Α ή Β) έχει ως έναρξη το διάταγμα για κοινοτική εργασία και κυμαίνεται από μέτριας μορφής διατάγματος κοινοτικής εργασίας μέχρι 26 βδομάδες φυλάκισης.
Ορθά το Κακουργιοδικείο σημείωσε ότι υπάρχουν διαφορές στην Κύπρο σε σχέση με τα ισχύοντα στην Αγγλία λόγω διαφορετικών προνοιών ως προς τις προβλεπόμενες ποινές. Και τούτο ενόψει των προβλεπόμενων από την Κυπριακή νομοθεσία ποινών που, όπως ήδη έχει πιο πάνω αναφερθεί, θέτει τα 10 χρόνια ως μέγιστη ποινή για κατοχή πορνογραφικού υλικού με παιδιά άνω των 13 ετών και τη δια βίου φυλάκιση ως τη μέγιστη ποινή με παιδιά κάτω των 13 ετών. Ωστόσο καθοδήγηση μπορεί να αντληθεί από το Definitive Guideline στο συγκεκριμένο τομέα ως προς τους σχετικούς παράγοντες κατά την επιμέτρηση της ποινής (Λευκαρίτης κ.ά. ν. Δημοκρατίας, Ποινικές Εφέσεις αρ. 135/2014 και 138/2014, ημερ. 22/11/2016, Αστυνομία ν. Πατούρη, Ποινική Έφεση αρ. 51/2020, ημερ. 3/12/2020 και Δημοκρατία ν. Κουφού, Ποινική Έφεση αρ. 94/2019, ημερ. 20/7/2021, ECLI:CY:AD:2021:B333).
Κατά την επιμέτρηση της ποινής το Κακουργιοδικείο αναφέρθηκε και σε προηγούμενες αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου αναφορικά με τις επιβληθείσες ποινές. Οι προηγούμενες αποφάσεις είναι, βεβαίως, ενδεικτικές του μέτρου τιμωρίας για παρόμοιας φύσης αδικήματα, χωρίς, όμως, να έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα που ο καθορισμός αρχών ενέχει, εφόσον η ποινή που επιβάλλεται σε κάθε υπόθεση είναι αλληλένδετη με τις ιδιαιτερότητες των γεγονότων που την συνθέτουν και των συνθηκών του παραβάτη (Χαραλάμπους ν. Δημοκρατίας (2000) 2 Α.Α.Δ. 1 και Μιχαήλ ν. Δημοκρατίας (2003) 2 Α.Α.Δ. 123).
Δεν διέφυγε δε της προσοχής του Κακουργιοδικείου ότι στην κατοχή του Εφεσίβλητου εντοπίστηκε ένας αρκετά μεγάλος αριθμός πορνογραφικού υλικού, ήτοι 886 συνολικά αρχεία, σημαντικό μέρος των οποίων αφορούσαν σε παιδιά κάτω των 13 ετών και ότι αρκετά από αυτά ενέπιπταν στις σοβαρότερες Κατηγορίες/Επίπεδα 4 και 5. Επιπλέον, υπογραμμίσθηκε το γεγονός ότι η παράνομη συμπεριφορά του Εφεσίβλητου κάλυπτε ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, από τον Ιούνιο του 2014 που εντοπίστηκε το υλικό της 5ης Κατηγορίας μέχρι και τον Απρίλιο του 2019 που συνελήφθη και βρέθηκε στην κατοχή του το υπόλοιπο υλικό που αφορά στις Κατηγορίες 1-4.
Έχοντας, λοιπόν, υπόψη τις περιστάσεις της υπόθεσης και καθοδηγούμενο από τη σχετική επί του θέματος νομολογία, το Κακουργιοδικείο έστρεψε στη συνέχεια την προσοχή του στα ελαφρυντικά στοιχεία που είχαν τεθεί ενώπιον του. Στο πλαίσιο αυτό έλαβε προς όφελος του Εφεσίβλητου την παραδοχή του ως στοιχείο που καταδείκνυε τη μεταμέλεια του, το γεγονός ότι δεν συμμετείχε ο ίδιος στη δημιουργία ή διανομή πορνογραφικού υλικού και δεν είχε κάποιο οικονομικό όφελος από αυτό αφού το διατηρούσε για αποκλειστικά δική του χρήση, το ότι μεγάλο μέρος του πορνογραφικού υλικού ήταν μη προσβάσιμο με την έννοια ότι αυτό είχε διαγραφεί από τις ηλεκτρονικές συσκευές του, το χρονικό διάστημα που είχε διαρρεύσει από τη διάπραξη των αδικημάτων, τις προσωπικές του περιστάσεις και το λευκό του ποινικό μητρώο.
Εξετάσαμε με την επιβαλλόμενη προσοχή την πρωτόδικη απόφαση, έχοντας υπόψη ότι το δύσκολο έργο επιμέτρησης της ποινής ανήκει στο Πρωτόδικο Δικαστήριο και η έφεση δεν αποσκοπεί στον επανακαθορισμό της ποινής αλλά στον έλεγχο της ορθότητας της.
Στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. Tvardovskyi, Ποινική Έφεση αρ. 95/2017, ημερ. 26/3/2018, στην οποία αναφέρθηκε το Κακουργιοδικείο, συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 2 ετών που επιβλήθηκαν κατόπιν παραδοχής αυξήθηκαν σε 3 έτη σε κατηγορίες που αφορούσαν υλικό με παιδιά άνω των 13 ετών, ενώ ποινή 3 ετών αυξήθηκε σε 5 έτη σε κατηγορία κατοχής παιδικής πορνογραφίας, ήτοι 1183 αρχεία φωτογραφίας και ένα αρχείο βίντεο με παιδιά κάτω των 13. Στην υπόθεση Νικολάου (ανωτέρω) το Ανώτατο Δικαστήριο αύξησε ποινή φυλάκισης 2 ετών σε 3 έτη η οποία επιβλήθηκε κατόπιν παραδοχής σε κατηγορία κατοχής 561 αρχείων με υλικό παιδικής πορνογραφίας με παιδιά άνω των 13 ετών, ενώ η ποινή φυλάκισης 2½ ετών που είχε επιβληθεί για την κατοχή 157 αρχείων παιδικής πορνογραφίας με παιδιά κάτω των 13 ετών αυξήθηκε σε 5 χρόνια. Στην υπόθεση Niland (ανωτέρω) το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε ποινή φυλάκισης 3½ ετών σε κατηγορία κατοχής 1970 αρχείων βίντεο τα οποία απεικόνιζαν παιδιά άνω των 13 ετών που συμμετείχαν σε πράξεις σεξουαλικού χαρακτήρα και ρεαλιστικές εικόνες γεννητικών οργάνων παιδιών, ενώ αύξησε ποινή φυλάκισης 4 ετών σε 7 σε κατηγορία κατοχής 28 αρχείων βίντεο τα οποία απεικόνιζαν παιδιά κάτω των 13 ετών που συμμετείχαν σε πράξεις σεξουαλικού χαρακτήρα και ρεαλιστικές εικόνες γεννητικών οργάνων παιδιών.
Η συχνότητα με την οποία διαπράττονται αδικήματα αυτού του είδους, γεγονός για το οποίο μπορούμε να λάβουμε δικαστική γνώση έχοντας υπόψη τον αριθμό των υποθέσεων που παρουσιάζονται για εκδίκαση ενώπιον των Δικαστηρίων, απαιτεί αυστηρότερη αντιμετώπιση με αποτρεπτικές ποινές (Δημοκρατία ν. Κουφού (ανωτέρω)). Εφόσον δε εντοπίζεται τέτοια ανάγκη, οι προσωπικές συνθήκες ενός κατηγορούμενου ναι μεν λαμβάνονται υπόψη αλλά στο βαθμό και στην έκταση που δεν εξουδετερώνεται ο αποτρεπτικός χαρακτήρας της ποινής καθότι προέχει η αποτελεσματική εφαρμογή του Νόμου. Η έντονη ανησυχία του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε σχέση με την εν λόγω αύξηση στη διάπραξη τέτοιων αδικημάτων έχει εκφραστεί επανειλημμένα.
Χαρακτηριστικό είναι το ακόλουθο απόσπασμα από την υπόθεση Νικολάου (ανωτέρω):
«..όπως μπορέσαμε να διαγνώσουμε από τις υποθέσεις που τίθενται ενώπιον των κυπριακών δικαστηρίων, αυτή - ας μας επιτραπεί ο όρος - η διαδικτυακή διαστροφή στρεφόμενη άμεσα και καίρια εναντίον του παιδιού και της αθωότητας του, εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους και τα Δικαστήρια πρέπει να αντιμετωπίσουν το έγκλημα αυτής της μορφής με ποινές που πρέπει να έχουν έντονα τον αποτρεπτικό χαρακτήρα. Αυτή η ανάγκη δεν ήταν τόσο προεξάρχουσα όταν τέτοια αδικήματα ήταν σπάνια και σίγουρα όχι της σοβαρότητας με την οποία πλέον εμφανίζονται.
Από τη στιγμή που διαπιστώνεται - δυστυχώς - με τέτοιους ρυθμούς αύξηση των εγκλημάτων αυτής της φύσεως, οι ποινές θα πρέπει ανάλογα να αντιμετωπίσουν - και να αναχαιτίσουν κατά το δυνατό - το φαινόμενο.»
Χωρίς αμφιβολία, η υπό εξέταση περίπτωση ήταν ιδιαιτέρως σοβαρή. Και τούτο έχοντας υπόψη τόσο τον όγκο του πορνογραφικού υλικού, όσο και το επίπεδο στο οποίο αυτό κατατάσσεται, καθώς και το ότι σημαντικό μέρος αυτού αφορά σε παιδιά κάτω των 13 ετών. Δεν είναι, επίσης, άνευ σημασίας, αλλά αντιθέτως ιδιαίτερα επιβαρυντικό στοιχείο και το γεγονός ότι η συνολική εγκληματική δραστηριότητα του Εφεσίβλητου διήρκησε για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όπως δε έχει επισημανθεί στην υπόθεση Γενικός Εισαγγελέας ν. Μακαμιάν (2007) 2 Α.Α.Δ. 405, η αναζήτηση και η κατοχή τέτοιου πορνογραφικού υλικού αυξάνει τη ζήτηση και ενθαρρύνει τους εμπνευστές της σεξουαλικής εκμετάλλευσης ανηλίκων να συνεχίσουν το έργο τους (Γενικός Εισαγγελέας ν. Tvardovskyi (ανωτέρω).
Το Κακουργιοδικείο, παρά το γεγονός ότι αναφέρθηκε στα επιβαρυντικά στοιχεία της υπόθεσης, στην πράξη διαπιστώνουμε ότι αυτά δεν αντανακλώνται στο ύψος της ποινής που τελικά επέβαλε στον Εφεσίβλητο στις Κατηγορίες 1 και 3.
Για όλους τους πιο πάνω λόγους χωρεί επέμβαση μας στις ποινές ως ακολούθως:
1) Στην Κατηγορία 1 η ποινή φυλάκισης αυξάνεται από 3½ χρόνια σε 5 χρόνια.
2) Στην Κατηγορία 3 η ποινή φυλάκισης αυξάνεται από 3½ χρόνια σε 5 χρόνια.
Οι ποινές να συντρέχουν. Η Έφεση επιτρέπεται ως ανωτέρω.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Χ. ΜΑΛΑΧΤΟΣ, Δ.
Λ. ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ-ΑΝΔΡΕΟΥ, Δ.