ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Παπαχρίστου Ευριπίδης ν. Αστυνομίας (2007) 2 ΑΑΔ 62
Ηρακλέους Ηρακλής ν. Αστυνομίας (2007) 2 ΑΑΔ 327
Πετρίδης Λοΐζος ν. Αστυνομίας (2016) 2 ΑΑΔ 44, ECLI:CY:AD:2016:B38
ΝΙΚΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ν. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, Ποινική Έφεση Αρ. 204/2016, 16/2/2017, ECLI:CY:AD:2017:B50
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΡΕΣΤΗ ν. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, Ποινική Εφεση Αρ. 195/2016, 6/3/2017, ECLI:CY:AD:2017:B71
ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΤΖΙΑΜΑ ν. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, Ποινική Έφεση Αρ. 17/2017, 18/12/2017, ECLI:CY:AD:2017:B468
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ΧΡΙΣΤΟΥ v. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 151/20, 18/5/2021, ECLI:CY:AD:2021:B207
ΑΝΔΡΕΑΣ ΦΡΑΝΤΖΙΔΗΣ v. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, Ποινική Έφεση Αρ. 63/2022, 26/10/2022, ECLI:CY:AD:2022:B447
ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ v. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, Ποινική Έφεση Αρ. 30/2021, 19/10/2021, ECLI:CY:AD:2021:B471
ΗΡΑΚΛΕΟΥΣ ν. ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ, ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 175/2018, 15/5/2019, ECLI:CY:AD:2019:B185
ECLI:CY:AD:2019:B132
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 196/2018
4 Απριλίου, 2019
[ΣΤ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ]
xxxx ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
Εφεσείοντας
v.
ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
Εφεσίβλητης
***************************
Κ. Ευσταθίου, Για τον Εφεσείοντα
Γ. Αργυρού, Για την Εφεσίβλητη
*******************
ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.: Την ομόφωνη απόφαση του Δικαστηρίου θα δώσει η Α. Πούγιουρου, Δ.
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ: Ο εφεσείων βρέθηκε ένοχος κατόπιν παραδοχής του στην Ποινική Υπόθεση υπ. Αρ. 14296/2015 Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού σε πέντε κατηγορίες που αφορούν σε συνομωσία προς διάπραξη κακουργήματος δηλαδή της παράνομης κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α (κατηγορία 1), σε παράνομη κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Α, δηλ. 51.7051 γραμμαρίων κοκαΐνης (κατηγορία 2), σε παράνομη κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Β, δηλ. 2.5413 γραμμαρίων φυτού κάνναβης (κατηγορία 3), σε προμήθεια του ελεγχόμενου φαρμάκου της κατηγορίας 3 στον Κατηγορούμενο 2 (κατηγορία 4) και σε κατοχή με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα του ελεγχόμενου φαρμάκου της κατηγορίας 2 (κατηγορία 5).
Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέτασε κάθε στοιχείο που τέθηκε ενώπιον του ως μετριαστικός παράγοντας και ιδιαίτερα το χρόνο που μεσολάβησε από τη διάπραξη των αδικημάτων που ήταν σχεδόν 4 ½ χρόνια, την παραδοχή του, την Έκθεση του Γραφείου Ευημερίας ως προς το προσωπικό, οικογενειακό, οικονομικό και εκπαιδευτικό υπόβαθρο του εφεσείοντα, το γεγονός ότι ενεπλάκη σε πολύ σοβαρό ατύχημα και βρισκόταν σε καταστολή για περίοδο τριών μηνών που είχε ως αποτέλεσμα να παραμείνουν σοβαρά κατάλοιπα, ότι είχεν απεξαρτηθεί από τη μάστιγα των ναρκωτικών και ότι διατηρεί και στηρίζει οικογενειακή επιχείρηση. Δόθηκε δε στο κάθε στοιχείο από το Δικαστήριο η ανάλογη βαρύτητα. Τονίζοντας τη σοβαρότητα των αδικημάτων σε σχέση με τα ναρκωτικά και τις ποινές που επιβλήθηκαν για τέτοιου είδους αδικήματα με παραπομπή σε νομολογία, καταδίκασε τον εφεσείοντα στις εξής ποινές φυλάκισης:
Κατηγορία 1, για συνομωσία:
καμιά ποινή
Κατηγορία 2, για κατοχή 51.7051 γραμμαρίων κοκαΐνης: καμιά ποινή
Κατηγορία 3, για κατοχή 2.5413 γραμμαρίων φυτού κάνναβης: καμιά ποινή
Κατηγορία 4, για προμήθεια κάνναβης:
6 μήνες φυλάκιση
Κατηγορία 5, για κατοχή κοκαΐνης με σκοπό την προμήθεια σε άλλα πρόσωπα:
2 ½ χρόνια φυλάκιση
Το πρωτόδικο Δικαστήριο εξέτασε στη συνέχεια το ενδεχόμενο αναστολής της επιβληθείσας ποινής φυλάκισης αλλά η απόφαση του ήταν αρνητική.
Από τη συνοπτική παράθεση των γεγονότων που περιβάλλουν τη διάπραξη των αδικημάτων, όπως εξάγονται από την πρωτόδικη απόφαση, εντοπίζουμε τη μοναδική αναφορά ότι «κατά τον ουσιώδη τόπο και χρόνο, μετά από πληροφορίες, μέλη της ΥΚΑΝ έθεσαν υπό διακριτική παρακολούθηση το επίδικο μέρος που έλαβαν χώρα τα επίδικα γεγονότα και έγιναν αντιληπτές οι κινήσεις του εφεσείοντα μαζί με άλλο πρόσωπο που είτε βρίσκεται στο κατηγορητήριο είτε όχι και έγινε ουσιαστικά η διακίνηση των ναρκωτικών, ανευρέθηκαν οι ναρκωτικές ουσίες τόσο στο επίδικο μέρος όσο και σε άλλο μέρος, ως αποκρυσταλλώνονται μέσα από τα γεγονότα που αναφέρονται στην έκθεση γεγονότων και λεπτομέρειες του αδικήματος».
Ο εφεσείων με την παρούσα έφεση χωρίς να προσβάλλει την ποινή φυλάκισης των 2 ½ χρόνων που του επιβλήθηκε στην κατηγορία 5, με δύο λόγους έφεσης προβάλλει τη θέση ότι η ποινή αυτή ιδωμένη σε συνάρτηση με την ενεργοποίηση της ποινής φυλάκισης που είχεν προηγουμένως επιβληθεί και ανασταλεί είναι υπερβολική και/ή δυσανάλογη της βαρύτητας των αδικημάτων που αντιμετώπιζε. Συγκεκριμένα είναι εισήγηση του δικηγόρου του ότι δεν τέθηκε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου το ζήτημα της ενεργοποίησης της ποινής φυλάκισης που του είχε επιβληθεί στην Υπόθεση Αρ. 1265/2007 του Κακουργιοδικείου Λεμεσού που είχεν ανασταλεί κατόπιν προεδρικής χάριτος, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας και/ή η αρχή της συνολικότητας εφόσον η συνολική ποινή φυλάκισης δηλαδή των 2 ½ χρόνων που επιβλήθηκε για το νέο αδίκημα και των 551 ημερών που θα εκτίσει από την προηγούμενη καταδίκη η οποία είχεν ανασταλεί, είναι δυσανάλογη προς το αδίκημα που έχει παραδεχθεί. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να λεχθεί ότι στην πρωτόδικη απόφαση δεν προβλέπεται κατά πόσο οι ποινές φυλάκισης των 2 ½ ετών και των 6 μηνών που επιβλήθηκαν στις κατηγορίες 5 και 4 αντίστοιχα, θα συνέτρεχαν ή θα ήταν διαδοχικές. Από τα διαγράμματα αγόρευσης των δικηγόρων διαφαίνεται ότι κοινή τους θέση είναι ότι οι ποινές συντρέχουν, οπότε και το Εφετείο θα εξετάσει την εισήγηση στη βάση αυτής της θεώρησης που είναι και η ευνοϊκότερη για τον εφεσείοντα. Από τις δηλώσεις δε των δικηγόρων κατά την ακρόαση είναι αδιαμφισβήτητο ότι η ενεργοποίηση της ανασταλείσας ποινής φυλάκισης αναφέρεται σε 551 ημέρες.
Σημειώνεται ότι κατά την προφορική του αγόρευση κατά την ακρόαση της έφεσης, ο δικηγόρος του εφεσίβλητου παραδέχθηκε ότι κατά την παράθεση των γεγονότων πρωτόδικα, από λάθος ανέφερε ότι ο εφεσείων ήταν λευκού ποινικού μητρώου, ενώ βαρύνετο με την προηγούμενη καταδίκη πάλι για ναρκωτικά, για την οποίαν του επιβλήθηκε η ποινή φυλάκισης των δέκα ετών, που αφορά η προεδρική χάρη. Το Δικαστήριο ενήργησε στη βάση της δήλωσης περί λευκού ποινικού μητρώου την οποίαν έλαβε υπόψη ως ένα από τους μετριαστικούς παράγοντες κατά την επιμέτρηση της ποινής.
Για σκοπούς ολοκληρωμένης εικόνας ως προς την προηγούμενη καταδίκη, κατά την ακρόαση της έφεσης κατατέθηκε εκ συμφώνου επιστολή ημερομηνίας 10/9/2018 του κου Παναγιώτη Τσολιά, Επόπτη Γραφείου Παραλαβών και Απολύσεων του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξεως, Τμήματος Φυλακών, στην οποία επισυνάπτεται έγγραφο στο οποίο περιλαμβάνονται οι όροι κάτω από τους οποίους αναστάληκε στις 24/2/2009 από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας η ποινή φυλάκισης που εξέτιε ο εφεσείων. Στη βάση των όρων ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ενεργώντας σύμφωνα με τις εξουσίες που του παρείχε το Άρθρο 53.4 του Συντάγματος, ανέστειλε κατά το ¼ τη συνολική ποινή φυλάκισης του εφεσείοντα για περίοδο τριών ετών από την ημέρα αποφυλάκισης του. Αν όμως εντός της περιόδου αυτής διέπραττε άλλο αδίκημα για το οποίο θα καταδικάζετο σε ποινή φυλάκισης, τότε η ανασταλείσα ποινή θα ενεργοποιείτο αυτόματα ώστε μετά την έκτιση της νέας ποινής, να εξέτιε στη συνέχεια το υπόλοιπο δυνάμει του εντάλματος ανασταλείσας ποινής.
Στην ίδια επιστολή επισυνάπτεται επίσης και έγγραφο στο οποίο παρατίθεται το ιστορικό φυλάκισης του εφεσείοντα, που προέρχετο από την Ποινική Υπόθεση υπ. Αρ. 1265/2007 του Κακουργιοδικείου. Παραθέτουμε αυτούσιο το περιεχόμενο του εγγράφου αυτού για σκοπούς ολοκληρωμένης εικόνας των γεγονότων:
«ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β
1. Ο εφεσείων εξέτιε ποινή φυλάκισης στην ποινική υπόθεση αρ. 1265/2007 η οποία εξεδικάσθη υπό του Κακουργιοδικείου Λεμεσού και αφορούσε τις κάτωθι κατηγορίες:
Κατοχή ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Β και κατοχή με σκοπό την προμήθεια ελεγχόμενου φαρμάκου Τάξεως Β.
2. Στον εφεσείοντα επεβλήθη στις 24.7.2007 ποινή φυλάκισης δέκα ετών σχετικά με την κατηγορία κατοχής ελεγχόμενου φαρμάκου με σκοπό την προμήθεια.
3. Κατά ή περί τις 24.2.2009 απενεμήθη στον εφεσείοντα όπως και σε άλλους κατάδικους προεδρική χάρη μειώσεως της ποινής του υπό τον όρο ότι για περίοδο τριών ετών από την αποφυλάκισή του δεν θα προέβαινε στην διάπραξη οποιουδήποτε αδικήματος μετά την απονεμηθείσα σε αυτόν χάρη.
4. Κατά ή περί τις 11.12.2013 ο εφεσείων διέπραξε το αδίκημα της κατοχής απαγορευμένης ουσίας με αποτέλεσμα να καταχωρηθεί εναντίον του η ποινική υπόθεση αρ. 14296/2015 και κατόπιν δικής του παραδοχής στις 4.4.2018 και επεβλήθη σε αυτόν φυλάκιση 2 ½ ετών.»
Είναι παραδεκτό ότι τα πιο πάνω γεγονότα σ' όσον αφορά την προηγούμενη καταδίκη του εφεσείοντα δεν τέθηκαν ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου τα οποία αναμφίβολα θα θεωρούνταν ουσιώδη κατά την επιμέτρηση της ποινής.
Σύμφωνα με τη νομολογία (βλ. Σωτηριάδου ν. Αστυνομίας (2009) 2 Α.Α.Δ. 556, Λοίζος Πετρίδης ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 194/2015, ημερ. 27/1/2016, ECLI:CY:AD:2016:B38, Νίκος Μιχαηλίδης ν. Αστυνομίας, Ποιν. Εφ. 204/2016, ημερ. 16/2/2017, ECLI:CY:AD:2017:B50 και Ανδρέας Αρέστη ν. Αστυνομίας, Ποιν. Έφ. 195/2016 ημερ. 6/3/2017), ECLI:CY:AD:2017:B71 τόσο η Υπεράσπιση όσο και η Κατηγορούσα Αρχή, κυρίως η Κατηγορούσα Αρχή, έχουν καθήκον να αναφέρουν στο εκδικάζον Δικαστήριο τα γεγονότα που σχετίζονται με την ανασταλείσα ποινή για να ληφθούν υπόψη κατά την επιβολή της νέας ποινής, ώστε το σύνολο της επιβληθείσας και ενεργοποιηθείσας ποινής να μην είναι υπερβολικό. Στην παρούσα περίπτωση το στοιχείο αυτό δεν τέθηκε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου και κατά το δικηγόρο του εφεσείοντα, ως παράγοντας σχετικός με τη συνολικότητα της ποινής, δικαιολογεί την επέμβαση του Εφετείου.
Παρόμοιο θέμα ηγέρθηκε στην υπόθεση Ηρακλέους ν. Αστυνομίας (2007) 2 Α.Α.Δ. 327, στην οποίαν αναφέρθησαν τα εξής:
«Ο εφεσείων μας παρέπεμψε και σε δική μας απόφαση στην Παπαχρίστου ν. Αστυνομίας (2007) 2 Α.Α.Δ.62, η οποία αφορούσε παρόμοια γεγονότα και την οποία εισηγήθηκε ότι θα έπρεπε να ακολουθήσουμε. Στην υπόθεση εκείνη 14 περίπου μήνες ανασταλείσας ποινής φυλάκισης ενεργοποιήθηκαν και ο εφεσείων θα υποχρεωνόταν να υπηρετήσει την περίοδο αυτή μετά τη νέα φυλάκιση 2 μηνών που του είχε επιβληθεί. Το Εφετείο έκρινε ότι τόσο η Κατηγορούσα Αρχή όσο και η υπεράσπιση είχαν καθήκον να θέσουν τα γεγονότα αυτά ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου καθόσον αυτά ήταν γεγονότα ουσιαστικά, που δυνατόν να επηρέαζαν την κρίση του Δικαστηρίου στη φύση και την έκταση της επιβληθησόμενης ποινής.
Στην πιο πάνω υπόθεση λέχθηκαν τα ακόλουθα σε σχέση με τις αρχές επιβολής ποινών σε τέτοιες περιπτώσεις:
«Είναι θεμελιωμένη αρχή της επιβολής ποινών ότι όταν επιβάλλονται διαφορετικές ποινές σε ένα κατηγορούμενο ή όταν επιβάλλεται μια ποινή και ταυτόχρονα ενεργοποιείται άλλη ανασταλείσα ποινή, διαδοχικά προς την δεύτερη ποινή που επιβάλλεται, το καθήκον του Δικαστηρίου που επιβάλλει τέτοια ποινή είναι να βεβαιωθεί πως το σύνολο των διαδοχικών ποινών δεν είναι υπερβολικό (Δέστε: Bocskei [1970] 54 Cr. App. R. 519). Το επιβάλλον ποινή Δικαστήριο, υπό συνθήκες όπως της παρούσας υπόθεσης, θα πρέπει να λάβει υπόψη του και την αρχή της αναλογικότητας μεταξύ του αδικήματος και της ποινής. Σε κάθε περίπτωση η συνολική ποινή που επιβάλλεται σε ένα κατηγορούμενο πρέπει να είναι ανάλογη προς το αδίκημα που διέπραξε. Οι ίδιες αρχές ισχύουν και στην περίπτωση ενεργοποίησης ποινής φυλάκισης διαδοχικά προς την επιβαλλόμενη ποινή. Και πάλιν σε τέτοια περίπτωση το τελικό καθήκον του Δικαστηρίου είναι να εξετάσει κατά πόσο το σύνολο των ποινών είναι υπερβολικό και αν είναι υπερβολικό να το μειώσει έτσι ώστε να είναι δίκαιο για τον κατηγορούμενο (Δέστε: Rafferty, 23.11.71, 2800/B/71, η οποία αναφέρεται το σύγγραμμα D.A. Thomas, Principles of Sentencing, 2nd Ed., p.255)."
Εφαρμόζοντας τις αρχές αυτές, κρίνουμε ότι η επιβληθείσα ποινή υπό τις περιστάσεις ήταν υπερβολική ένεκα του γεγονότος της αυτόματης ενεργοποίησης της ανασταλείσας ποινής.
Λαμβάνοντας υπόψη όλες τις ενώπιον μας συνθήκες, εν όψει του γεγονότος ότι ενεργοποιείται περίοδος 9 μηνών και 23 ημερών φυλάκισης, μειώνουμε την επιβληθείσα από το πρωτόδικο Δικαστήριο ποινή από 15 σε 9 μήνες φυλάκιση.»
Η πιο πάνω αρχή υιοθετήθηκε στην πρόσφατη υπόθεση Γουΐλιαμ Τζιάμα ν. Αστυνομίας, Ποινική Έφεση 17/2017, ημερ. 18/12/2017, ECLI:CY:AD:2017:B468.
Στην προκειμένη περίπτωση, επαναλαμβάνουμε ότι το στοιχείο της ανασταλείσας με προεδρική χάρη ποινής αν και ήταν ουσιαστικό, δεν τέθηκε ενώπιον του πρωτόδικου Δικαστηρίου και δεν συνυπολογίστηκε. Λαμβανομένων υπόψη της παρομοίας φύσης των αδικημάτων που διέπραξε ο εφεσείων και την ποσότητα των ναρκωτικών στις οποίες αφορούσαν οι κατηγορίες, σε συνάρτηση με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες διαπράχθηκαν τα αδικήματα, όπως περιγράφηκαν από το Δικαστήριο έστω με τον ελλιπή, μπορούμε να πούμε, τρόπο, κρίνουμε ότι η νέα ποινή των 2 ½ χρόνων προστιθέμενη στις 551 ημέρες της ανασταλείσας ποινής φυλάκισης, που θα εκτίσει ο εφεσείων στη βάση των όρων με τους οποίους δόθηκε η προεδρική χάρη, καθιστά την επιβληθείσα ποινή υπερβολική, παραβιάζοντας έτσι την αρχή της αναλογικότητας μεταξύ αδικήματος και ποινής.
Υπό τις περιστάσεις, αφού λάβαμε υπόψη όλα τα ενώπιον μας στοιχεία και ιδιαίτερα ότι ενεργοποιείται περίοδος 551 ημερών φυλάκισης μειώνουμε την ποινή των 2 ½ ετών φυλάκισης που επιβλήθηκε στον εφεσείοντα από το πρωτόδικο Δικαστήριο κατά εννέα (9) μήνες.
ΣΤ. ΝΑΘΑΝΑΗΛ, Δ.
Κ. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Δ.
Α. ΠΟΥΓΙΟΥΡΟΥ, Δ.
/Α.Λ.Ο