|
ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|
|
|
Κυπριακή νομολογία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Κυπριακή νομοθεσία στην οποία κάνει αναφορά η απόφαση αυτή:
Μεταγενέστερη νομολογία η οποία κάνει αναφορά στην απόφαση αυτή:
ECLI:CY:AD:2019:D54
ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ
ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ
ΠΟΙΝΙΚΗ ΕΦΕΣΗ ΑΡ. 156/18
21 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019
Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π., Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ/ΣΤΕΣ
Xxxxx ΜΑΥΡΟΥΔΗ
ΕΦΕΣΕΙΟΝΤΑ
ΚΑΙ
ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
CHRYSSES DEMETRIADES & CO LLC
ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ
--------------------
Μ. Σπύρου, για τον Εφεσείοντα
Κ. Γεωργιάδης, για CHRYSSES DEMETRIADES & CO LLC για Εφεσίβλητη
------------------
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.: Η απόφαση του Δικαστηρίου είναι ομόφωνη και θα δοθεί από τον Παρπαρίνο, Δ.
----------------------------
Α Π Ο Φ Α Σ Η
ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ. Ο Εφεσείων/Κατηγορούμενος αρ.3 μαζί με δύο συγκατηγορούμενες εταιρείες αντιμετώπιζαν, ενώπιον του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού, αριθμό κατηγοριών. Η υπόθεση αποσύρθηκε εναντίον των κατηγορουμένων εταιρειών, αρ.1 και 2 και εν συνεχεία απεσύρθησαν και οι κατηγορίες 1-3 με αποτέλεσμα ο Εφεσείων να αντιμετωπίσει τελικά τις κατηγορίες 4 και 5 στο κατηγορητήριο. Η 4η κατηγορία αφορούσε έκδοση επιταγής χωρίς αντίκρυσμα κατά παράβαση των Άρθρων 4, 20, 21, 22 και 305Α(1) του Ποινικού Κώδικα ΚΕΦ. 154, όπως τροποποιήθηκε και η 5η κατηγορία, πρόκληση με πράξη τη μη εξόφληση επιταγής, κατά παράβαση των Άρθρων 40, 20, 21, 22 και 305Α(2) του Ποινικού Κώδικα, ΚΕΦ. 154 όπως τροποποιήθηκε. Μετά από ακροαματική διαδικασία κρίθηκε ένοχος στην 4η κατηγορία και αθωώθηκε από την 5η κατηγορία. Επεβλήθηκε σ' αυτόν ποινή φυλάκισης 6 μηνών η οποία αναστάληκε για 3 έτη.
Η άνω απόφαση καταδίκης του Εφεσείοντα, προσβάλλεται απ' αυτόν με πέντε λόγους Έφεσης. Ο 2ος λόγος απεσύρθη κατά το χρόνο εξέτασης της ενώπιον μας και παρέμειναν οι υπόλοιποι τέσσερις. Με τον πρώτο λόγο προσβάλλεται ως εσφαλμένη η κρίση του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι η επίδικη "επιταγή" Τεκμ. 24, συνιστούσε επιταγή εν τη εννοία του Άρθρου 305Α του Ποινικού Κώδικα, ΚΕΦ. 154, από την στιγμή που η υπογραφή του εκδότη διέφερε από το δείγμα, το οποίο κατείχε η Τράπεζα. Ο 3ος λόγος προσβάλλει ως εσφαλμένο το συμπέρασμα ότι η Εφεσίβλητη κατέστη κάτοχος για αξία της επίδικης επιταγής και ο τέταρτος λόγος το συμπέρασμα ότι η Εφεσίβλητη είχε άμεσο παράπονο για την μη πληρωμή της επίδικης επιταγής και κατ' επέκταση την νομιμοποίηση της να καταχωρήσει ιδιωτική ποινική. Τέλος, με τον 5ο λόγο προσβάλλεται ως εσφαλμένη η κατάληξη του πρωτόδικου Δικαστηρίου ότι αποδείχθηκαν οι λεπτομέρειες της 4ης κατηγορίας και ειδικότερα η γνώση του Εφεσείοντα ότι ο λογαριασμός επί του οποίου εξεδόθη επιταγή ήταν κλειστός.
Προκειμένου να γίνει κατορθωτή η αντίληψη των λόγων έφεσης θα πρέπει να παραθέσουμε τα παραδεκτά γεγονότα που έγιναν από τους διαδίκους κατά το χρόνο της ακρόασης όπως και τα ευρήματα του πρωτόδικου Δικαστηρίου.
ΠΑΡΑΔΕΚΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
"1. Η επίδικη επιταγή, Τεκμήριο 24, είναι συνδεδεμένη με τον υπ' αριθμό 520-101-003745-0 λογαριασμό της Alpha Bank Cyprus Ltd - Omonias Branch.
2. Ο λογαριασμός 520-101-003745-0 της Alpha Bank Cyprus Ltd ανοίχτηκε επ' ονόματι της Global Maritime Services Ltd στις 23.1.2008 στο υποκατάστημα της εν λόγω τράπεζας που ευρίσκεται στην Ομόνοια, Λεμεσός.
3. Στο έντυπο ανοίγματος του λογαριασμού της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 520-101-003745-0, το φυσικό πρόσωπο που έδωσε δείγμα υπογραφής ήταν ο κατηγορούμενος αρ. 3, κος xxxxx Μαυρουδής, με Α.Δ.Τ. xxxx.
4. Το μοναδικό φυσικό πρόσωπο που είχε εξουσιοδότηση να υπογράψει εκ μέρους της εταιρείας Global Maritime Services Ltd, αναφορικά με τον λογαριασμό 520-101-003745-0, ήταν ο Κατηγορούμενος 3, κος xxxxx Μαυρουδής.
5. Ουδέποτε δόθηκαν οδηγίες στην Alpha Bank Cyprus Ltd για αλλαγή του δείγματος υπογραφής και/ή του φυσικού προσώπου που είχε εξουσιοδότηση να υπογράφει σε σχέση με τον λογαριασμό της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 520-101-003745-0.
6. Όταν η επίδικη επιταγή, Τεκμήριο 24, παρουσιάστηκε για πληρωμή στο Κεντρικό κατάστημα της Alpha Bank Cyprus Ltd στην Λεμεσό (Limassol Main Branch), η ταμίας της τράπεζας, σε έλεγχο που προέβηκε αναφορικά με την δυνατότητα πληρωμής της επιταγής, διαπίστωσε ότι, η υπογραφή του εκδότη της επιταγής διέφερε από το δείγμα που είχε στην κατοχή της η Alpha Bank Cyprus Ltd και ο λογαριασμός, που καταγραφόταν στην επίδικη επιταγή, έκλεισε.
7. Για τους πιο πάνω λόγους τέθηκαν από λειτουργό της Alpha Bank Cyprus Ltd, στις 14.9.2015, επί της επίδικης επιταγής, δύο σφραγίδες, με την ένδειξη «Η υπογραφή του εκδότη της επιταγής διαφέρει από το δείγμα στην κατοχή μας» και «Ο λογαριασμός έκλεισε/account closed».
8. Για να πληρωθεί μία επιταγή, ελέγχονται από τον τραπεζικό υπάλληλο, που την παραλαμβάνει, τα τεχνικά της χαρακτηριστικά δηλαδή εάν τα πεδία της είναι ορθά συμπληρωμένα και εάν η υπογραφή του εκδότη είναι η ίδια με το δείγμα που έχει η τράπεζα στην κατοχή της. Στη συνέχεια ελέγχεται εάν στον συνδεδεμένο με την επιταγή λογαριασμό, υπάρχουν επαρκή υπόλοιπα για να εξαργυρωθεί/πληρωθεί η επιταγή.
9. Λειτουργός της Alpha Bank Cyprus Ltd, προσπάθησε να επικοινωνήσει τηλεφωνικός με τον xxxxxx Μαυρουδή (Κατηγορούμενος 3) για να τον ενημερώσει αναφορικά με την αδυναμία πληρωμής της επίδικης επιταγής, αλλά δεν κατέστη δυνατή η επικοινωνία.
10. Ο λογαριασμός της Global Maritime Services Ltd με αριθμό 520-101-003745-0 έκλεισε στις 27.6.2014 κατόπιν απόφασης της Alpha Bank Cyprus Ltd.
11. Από την ημερομηνία ανοίγματος του λογαριασμού, οι έντυπες καταστάσεις λογαριασμού της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό λογαριασμού 520-101-003745-0 αποστέλλονταν στην οδό Γρίβα Διγενή & Χρ. Μυλωνά, PANAYIDES BUILDING, 3ος όροφος, Γραφείο 1.
12. Κατόπιν οδηγιών του Κατηγορούμενου 3, xxxxxx Μαυρουδή, στις 18.3.2008 έγινε αλλαγή διεύθυνσης και οι έντυπες καταστάσεις λογαριασμού της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 520-101-003745-0 αποστέλλονταν στην ταχυδρομική θυρίδα (PO BOX) της εταιρείας με αριθμό 55113, 3820, LIMASSOL CY.
13. Οι έντυπες μηνιαίες καταστάσεις λογαριασμού από της 18.3.2008 και έπειτα αποστέλλονταν από τα Κεντρικά Γραφεία της Alpha Bank στην ταχυδρομική θυρίδα (PO BOX) της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 55113, 3820, LIMASSOL CY.
14. Η τελευταία έντυπη μηνιαία κατάσταση λογαριασμού η οποία στάλθηκε στην ταχυδρομική θυρίδα (PO BOX) της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 55113, 3820, LIMASSOL CY, αφορούσε τον μήνα Ιούνιο 2014 και στην οποία φαινόταν ότι, ο λογαριασμός της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 520-101-003745-0 έκλεισε στις 27.6.2014."
Ε Υ Ρ Η Μ Α Τ Α
"- Τα γεγονότα τα οποία έχουν δηλωθεί ως παραδεκτά και εγκριθεί ως τέτοια από το Δικαστήριο καθίστανται ευρήματα του Δικαστηρίου ως έχουν καταγραφεί πιο πάνω.
- Την 19.8.14 καταρτίστηκε μεταξύ της εταιρείας Bulcom Ltd, η οποία εκπροσωπείτο από το δικηγορικό γραφείο της παραπονούμενης συνέταιρος στην οποία είναι ο Α.Χ. ΜΚ2, και των κατηγορουμένων 1,2 και 3.
- Ο ΜΚ2 ενεργούσε ως συνέταιρος και δικηγόρος της παραπονούμενης, με την εξουσιοδότηση της παραπονούμενης και της Bulcom.
- Με την πιο πάνω συμφωνία διευθέτησης συμφωνήθηκε ότι οι κατηγορούμενοι οφείλουν στην Bulcom Ltd το ποσό των €120.000.- και το οποίο θα πληρωνόταν με δυο επιταγές των €60.000.- έκαστη, η πρώτη πληρωτέα την 28.2.15 και η δεύτερη (Τεκμήριο 24) η οποία είναι η επίδικη επιταγή ήταν πληρωτέα την 31.8.15.
- Η επίδικη επιταγή εκδόθηκε από λογαριασμό της πρώην 1ης κατηγορούμενης, της οποίας διευθυντής ήταν κατά τον ουσιώδη χρόνο ο 3ος κατηγορούμενος ο οποίος ήταν και το μοναδικό εξουσιοδοτημένο πρόσωπο προς υπογραφή επιταγών.
- Την 19.8.14 ο κατηγορούμενος 3 υπέγραψε την επίδικη επιταγή και την παρέδωσε χωρίς όνομα δικαιούχου στον ΜΚ2 .
- Ο ΜΚ2 έθεσε επί της επίδικης επιταγής τη σφραγίδα της παραπονούμενης ως δικαιούχου ενώπιον του κατηγορούμενου στις 19.8.14 κατά την υπογραφή της συμφωνίας Τεκμήριο 1.
- Ο ΜΚ2, ο οποίος υπέγραψε τη συμφωνία Τεκμήριο 1, σύμφωνα με τα όσα συμφωνήθηκαν είχε στη κατοχή του τις ως άνω επιταγές περιλαμβανομένης και της επίδικης. Σε περίπτωση όπου οι κατηγορούμενοι μέχρι 31.12.14 πλήρωναν το ποσό των €100.000.- το ποσό των €120.000 θα θεωρείτο ξοφλημένο και ο ΜΚ2 υποχρεούτο να επιστρέψει τις επιταγές. Οποιοδήποτε έμβασμα γινόταν μέχρι 31.12.14 αυτό θα έπρεπε να γίνει σε τραπεζικό λογαριασμό της παραπονούμενης ο οποίος αναφέρεται ρητά στην πιο πάνω συμφωνία.
- Από το ποσό της επίδικης επιταγής θα πληρώνονταν τα έξοδα της παραπονούμενης τα οποία θα συμφωνούνταν με τους πελάτες της.
- Οι κατηγορούμενοι αντιμετώπιζαν την ποινική υπόθεση 25253/11 Ε.Δ. Λεμεσού η οποία καταχωρήθηκε από την Αστυνομία κατόπιν καταγγελίας της Bulcom Ltd και του διευθυντή της Plamen.
- Με την ως άνω συμφωνία διευθέτησης οι συμβαλλόμενοι συμφώνησαν όπως η Bulcom μην προσφέρει μαρτυρία εναντίον των κατηγορουμένων εις την ως άνω υπόθεση, κατηγορούμενους 1,2 και 3 στην παρούσα.
- Ο ΜΚ2 την επομένη της υπογραφής της ως άνω συμφωνίας ενημέρωσε Λειτουργό της Εισαγγελίας για την επιτευχθείσα διευθέτηση και η ως άνω ποινική υπόθεση αναστάληκε από τον Γενικό Εισαγγελέα στις 4.9.14.
- Με επιστολή του ΜΚ2 προς τους δικηγόρους των κατηγορουμένων Τεκμήριο 23, επιβεβαιώθηκε η εν λόγω διευθέτηση και η επιστολή θα μπορούσε να σταλεί στον Γενικό Εισαγγελέα. "
ΠΡΩΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΗΣ
Σύμφωνα με τον ευπαίδευτο συνήγορο του Εφεσείοντα από την στιγμή που ήταν παραδεκτό ότι η υπογραφή του εκδότη της επίδικης επιταγής ήταν διαφορετική από το δείγμα που είχε στην κατοχή της η πληρώτρια Τράπεζα, η εντολή για πληρωμή δεν ήταν έγκυρη. Παρέπεμψε προς τούτο στο Άρθρο 4 του ΚΕΦ. 154, στο σύγγραμμα, Τραπεζική Επιταγή, 2η έκδοση, 1997, §37 σελ. 82, Χριστάκη Λουκά, στην LCD DOMIKI LTD v. RKA KIKKOS DEVELOPERS LTD, Ποιν. Εφ. 116/2014, ημερ. 30.1.2015 και Άρθρο 3 του Περί Συναλλαγματικών Νόμο, ΚΕΦ. 262.
Ο ευπαίδευτος συνήγορος για την Εφεσίβλητη υποστήριξε την πρωτόδικη απόφαση ως ορθή.
Το πρωτόδικο Δικαστήριο στην απόφαση του, είπε τα ακόλουθα σχετικά:
"Με βάση τα γεγονότα και ευρήματα του Δικαστηρίου προκύπτει κατ' αρχάς ότι ο κατηγορούμενος υπέγραψε την επίδικη επιταγή, ως διευθυντής της εκδότριας εταιρείας και το μοναδικό εξουσιοδοτημένο πρόσωπο να υπογράψει την επιταγή συμπληρώνοντας μάλιστα το ποσό με αριθμούς. Πέραν τούτου, η επιταγή παραδόθηκε από τον ίδιο στον ΜΚ2 κατά τον ίδιο χρόνο όπου αυτός υπέγραψε τη συμφωνία διευθέτησης Τεκμήριο 1 με την οποία συμφώνησε να καταβάλει στην Bulcom Ltd ποσό €120.000.- με δυο ισόποσες επιταγές περιλαμβανομένης της επίδικης της οποίας ο αριθμός αναφέρεται ρητά στην πιο πάνω συμφωνία.
Το γεγονός ότι η υπογραφή του εκδότη διαφέρει ως ένας από τους λόγους μη πληρωμής της επιταγής, όπως έχει γίνει παραδεκτό, σε συνάρτηση με το ουσιαστικό γεγονός ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν αμφισβητείται ότι αυτή υπογράφηκε από τον κατηγορούμενο, δεν μπορούν να αναιρέσουν την γραπτή εντολή προς πληρωμή την οποία έδωσε ο κατηγορούμενος με την υπογραφή της επίδικης επιταγής, συνεπεία των όσων έχουν συμφωνηθεί. Σημειώνω περαιτέρω ότι στην προκειμένη περίπτωση το ότι η τράπεζα δεν πλήρωσε την επιταγή μεταξύ άλλων και λόγω του ότι η υπογραφή εκδότη διέφερε, δεν σημαίνει ότι η επιταγή υπογράφηκε από άλλο πρόσωπο ή ότι υπογράφηκε από μη εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, γεγονός που θα επηρέαζε την υπόσταση του τεκμηρίου 24 ως επιταγή. Αντιθέτως στην προκειμένη περίπτωση η υπογραφή της επιταγής από τον κατηγορούμενο είναι δεδομένη.
Πέραν των πιο πάνω σε κανένα στάδιο της αντεξέτασης του ΜΚ2 τέθηκε η θέση ότι το Τεκμήριο 24 δεν αποτελεί επιταγή και σε καμιά δε περίπτωση δεν αμφισβητήθηκε ότι η επιταγή έφερε πράγματι την υπογραφή του. Αντιθέτως, η επίδικη επιταγή κατατέθηκε χωρίς ένσταση ως Τεκμήριο 24, χωρίς να αμφισβητείται η υπόσταση της ως επιταγή. (βλ. LCD DOMIKI LTD ν. RKA KIKKOS DEVELOPERS LTD κ.α., Ποινική Έφεση Αρ. 116/2011, 30/1/2015).
Επομένως ως προς την εισήγηση αυτή του κατηγορούμενου, καταλήγω ότι το Τεκμήριο 24 συνιστά επιταγή εν τη εννοία του άρθρου 305Α του Ποινικού Κώδικα."
Το πρωτόδικο Δικαστήριο είναι ορθό. Σύμφωνα με τα ευρήματα του "την 19.8.14 ο Κατηγορούμενος 3 υπέγραψε την επίδικη επιταγή και την παρέδωσε χωρίς όνομα δικαιούχου στην Μ.Κ.2". "Η επίδικη επιταγή εκδόθηκε στο λογαριασμό της 1ης κατηγορουμένης της οποίας διευθυντής ήταν κατά τον ουσιώδη χρόνο ο 3ος κατηγορούμενος ο οποίος ήταν και το μοναδικό εξουσιοδοτημένο πρόσωπο προς υπογραφή επιταγών". Να σημειωθεί ότι τα άνω ευρήματα δεν προσβάλλονται με την Έφεση.
Το Άρθρο 4 του Ποινικού Κώδικα ΚΕΦ. 4, προβλέπει:
"Επιταγή" σημαίνει γραπτή εντολή του εκδότη προς Τράπεζα για πληρωμή καθορισμένου ποσού σε ορισμένο φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή σε δικαιούχο κομιστή, ανεξάρτητα από το αν καθίσταται πληρωτέα σε μεταγενέστερο χρόνο από την ημερομηνία έκδοσης της ή/και παράδοσής της και περιλαμβάνει δίγραμμη επιταγή."
Μια επιταγή θεωρείται ως συναλλαγματική και εκτός εάν υπάρχει διαφορετική πρόνοια στο Νόμο, διέπεται από τις ίδιες διατάξεις που εφαρμόζονται για τις συναλλαγματικές (βλ. C.H. HEALTΗ & BEUATY CARE LTD v. ΣΚΕΥΟΥ ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ κ.α. Ποιν. Έφ. 188/18, ημερ. 25.1.12019).
Το Άρθρο 23 του ΚΕΦ. 262 πρόβλεπει:
"Η υπογραφή είναι ουσιώδης για την ευθύνη
23. Κανένα πρόσωπο δεν υπέχει ευθύνη ως εκδότης, οπισθογράφος ή αποδέκτης συναλλαγματικής αν δεν υπέγραψε αυτήν υπό την ιδιότητα αυτή:
Νοείται ότι -
(α) όταν πρόσωπο υπογράφει συναλλαγματική με εμπορικό ή ψευδές όνομα, ευθύνεται γι' αυτή ωσάν να υπόγραφε αυτήν με το δικό του όνομα~
(β) η υπογραφή με το όνομα εμπορικού οίκου είναι ισοδύναμη με την υπογραφή του προσώπου που υπογράφει με τον τρόπο αυτό, με τα ονόματα όλων των προσώπων που ευθύνονται ως συνέταιροι στον εν λόγω εμπορικό οίκο."
Συνεπώς, ότι η υπογραφή που έθεσε ο Εφεσείων επί της επιταγής, Τεκμ. 24, έστω και αν δεν ανταποκρίνετο στο δείγμα που δόθηκε και είχε η πληρώτρια Τράπεζα, έχει αποδειχθεί πέραν του απαιτούμενου βαθμού και η ευθύνη του στοιχειοθετείται με βάση το Άρθρο 23(α). Το δείγμα το οποίο έχουν οι Τράπεζες στην κατοχή τους για έλεγχο της υπογραφής εξυπηρετεί σκοπούς των Τραπεζών και όχι τον Νόμο. Το Άρθρο 305Α(3) του ΚΕΦ. 154 υποχρεώνει το Πιστωτικό Ίδρυμα να σφραγίζει ή να σημειώνει τον πραγματικό λόγο μη πληρωμής της επιταγής τους οποίους συγκεκριμενοποιεί σε (α) έλλειψη διαθέσιμων κεφαλαίων, (β) κλείσιμο λογαριασμού και (γ) εντολή μη πληρωμής. Αυτές περιοριστικά δυνάμει του Νόμου είναι οι σφραγίδες που δύναται το Πιστωτικό Ίδρυμα να θέσει σε μια επιταγή και καμία άλλη, εφόσον η ενώπιον του επιταγή φέρει όλα τα "εξωτερικά γνωρίσματα επιταγής". Στην παρούσα περίπτωση η επίδικη επιταγή έφερε όλα τα "εξωτερικά της γνωρίσματα" που την καθιστούσαν επιταγή και όσον αφορά τις διαφορές μεταξύ του δείγματος και της υπογραφής που είχε η επίδικη επιταγή, ήταν θέμα που θα μπορούσε να εγερθεί εφόσον εδίδετο εντολή μη πληρωμής της επιταγής. Οι παρατηρηθείσες διαφορές στο δείγμα σε καμιά περίπτωση δεν επηρέαζαν την εγκυρότητα και υπόσταση της επιταγής στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης.
Ο πρώτος λόγος Έφεσης απορρίπεται.
ΤΡΙΤΟΣ ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΗΣ
Οι δύο λόγοι θα συνεξεταστούν λόγω της συνάφειας τους. Είναι η εισήγηση του ευπαίδευτου συνήγορου του Εφεσείοντα, μεταξύ άλλων, ότι η επιταγή, Τεκμ. 24, εξεδόθη για κάλυψη του οφειλομένου ποσού τρίτου, ήτοι της εταιρείας Bulcon και όχι για να καλύψει την οποιαδήποτε οφειλή προς την παραπονούμενη ή επιπρόσθετα την πληρωμή δικηγορικών εξόδων, όπως ήταν η περίπτωση στην Δημοσθένους ν. Τύχωνος (2013) 2 Α.Α.Δ. 22. Σύμφωνα με αυτόν, δεν υπήρχε αντιπαροχή και εσφαλμένα το πρωτόδικο Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Εφεσίβλητη κατέστη κάτοχος της επιταγής για αξία.
Αναφορικά με τον τέταρτο λόγο, ο ευπαίδευτος συνήγορος του Εφεσείοντα, με αναφορά στη νομολογία (βλ. Panayiotis Ttofinis v. Loizos Theocharides and another (1983) 2 C.L.R. 363 και άλλες) εισηγήθηκε ότι η Εφεσίβλητη δεν υπέστη άμεσο επηρεασμό δικαιωμάτων από τη μη πληρωμή της επίδικης επιταγής, Τεκμ. 24 και ως εκ τούτου δεν νομιμοποιείτο να καταχωρήσει την παρούσα υπόθεση. Όπως εξήγησε το ποσό της άνω επιταγής όπως και αυτό της επιταγής, Τεκμ. 2, συμποσούμενα σε €120,000, οφείλοντο στη Bulcom Ltd και όχι στην παραπονούμενη. Τα δικηγορικά έξοδα δε της παραπονούμενης τα οποία θα πληρώνοντο από το πιο πάνω ποσό ουδόλως διαφοροποιεί την κατάσταση. Επίσης ήταν η θέση του, ότι η εισήγηση του ισχυροποιείται από το γεγονός ότι προκειμένου να καταχωρηθεί η ποινική υπόθεση δόθησαν οδηγίες από τον Διευθυντή της Bulcom Ltd, κ. Plamen. Πρόβαλε επίσης και άλλα στοιχεία όπως ότι οι επιταγές Τεκμ. 2 και 24, εκδόθησαν ως αποτέλεσμα έγγραφης συμφωνίας, Τεκμ. 1, στην οποία η Εφεσίβλητη δεν ήταν μέρος, η Bulcom Ltd καταχώρησε την αγωγή Επαρχιακού Δικαστηρίου Λεμεσού αρ. 4888/09 όπου και αξίωνε ολόκληρο το ποσό, σε κατηγορητήριο της Αστυνομίας, Τεκμ. 21, αναφέρετο ότι ολόκληρο το ποσό ανήκε στην Bulcom Ltd και ότι στην έγγραφη συμφωνία Τεκμ. 1 εγένετο αναφορά για αποζημίωση της Bulcom Ltd και όχι της Εφεσίβλητης. Τέλος, ότι στην άνω συμφωνία, Τεκμ. 1, δεν γινόταν πρόνοια για δικηγορικά έξοδα της Εφεσίβλητης.
Το Άρθρο 305Α έχει ως ακολούθως, μετά τις τροποποιήσεις που επήλθαν με τους Τροποποιητικούς Νόμους, Ν.25(Ι)/2003 και Ν.70(Ι)/2008.
"Έκδοση επιταγών χωρίς αντίκρυσμα
305Α.-(1) Πρόσωπο που εκδίδει επιταγή η οποία, κατά ή μετά την ημερομηνία, κατά την οποία αυτή έχει καταστεί πληρωτέα, παρουσιάζεται στο πιστωτικό ίδρυμα, επί του οποίου εκδόθηκε, δεν εξοφλείται, λόγω έλλειψης διαθέσιμων κεφαλαίων του εκδότη της ή λόγω του ότι ο λογαριασμός του εκδότη ήταν κλειστός κατά το χρόνο της παρουσίασης της επιταγής, και παραμένει απλήρωτη για περίοδο δεκαπέντε (15) ημερών από την παρουσίασή της, είναι ένοχο ποινικού αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες ευρώ (€10.000,00) ή και στις δύο ποινές.
(2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1), πρόσωπο το οποίο, χωρίς εύλογη αιτία, προκαλεί με οποιαδήποτε πράξη τη μη εξόφληση επιταγής που εκδόθηκε από το ίδιο, οποτεδήποτε πριν ή κατά την ημερομηνία που η επιταγή έχει καταστεί πληρωτέα, είναι ένοχο ποινικού αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες ευρώ (€10.000,00) ή και στις δύο ποινές:
Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, επίκληση της υπεράσπισης της εύλογης αιτίας, δυνατό να γίνει από τον κατηγορούμενο εφόσον, κατά ή πριν από την παρουσίαση της επιταγής για σκοπούς πληρωμής της, ο κατηγορούμενος ως εκδότης παρέθεσε γραπτώς στο πιστωτικό ίδρυμα, επί του οποίου εκδόθηκε η επιταγή, το λόγο ή τους λόγους για τους οποίους δόθηκε εντολή μη πληρωμής της.
(3) Σε περίπτωση επιστροφής απλήρωτης επιταγής, το πιστωτικό ίδρυμα, επί του οποίου αυτή εκδόθηκε, οφείλει ενυπογράφως να σφραγίζει ή να σημειώνει σε αυτήν τον πραγματικό λόγο της μη πληρωμής της, δηλαδή αν η μη πληρωμή οφείλεται σε έλλειψη διαθέσιμων κεφαλαίων, κλείσιμο λογαριασμού ή εντολή μη πληρωμής, καθώς και την ημερομηνία παρουσίασής της προς πληρωμή, και η σφράγιση, καθώς και ο λόγος επιστροφής που σημειώνεται από το εν λόγω πιστωτικό ίδρυμα επί της επιταγής, γίνεται αποδεκτή ως μαρτυρία ενώπιον δικαστηρίου:
Νοείται ότι η σφραγίδα και ή η σημείωση του πιστωτικού ιδρύματος, επί του οποίου εκδόθηκε η επιταγή δυνάμει του παρόντος εδαφίου, καθώς και η καταχώριση της ημερομηνίας εμφάνισης της επιταγής προς πληρωμή αποτελούν μαχητό τεκμήριο του αληθούς του περιεχομένου τους:
Νοείται, περαιτέρω, ότι συμμόρφωση πιστωτικού ιδρύματος, με τη δυνάμει του παρόντος εδαφίου υποχρέωσή του, δεν συνιστά ούτε μπορεί να ερμηνευθεί ότι συνιστά παραβίαση, εκ μέρους του, του απορρήτου ή της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών που κατέχει αναφορικά με τους λογαριασμούς των πελατών του.
(4)(α) Σε περίπτωση παρουσίασης επιταγής, η οποία παρουσιάσθηκε με ηλεκτρονικά μέσα, το πιστωτικό ίδρυμα, επί του οποίου αυτή εκδόθηκε, οφείλει να παρέχει πληροφόρηση με ηλεκτρονικά μέσα στο πιστωτικό ίδρυμα, που έχει παρουσιάσει την επιταγή, για τον πραγματικό λόγο της μη πληρωμής της επιταγής, δηλαδή αν η μη πληρωμή οφείλεται σε έλλειψη διαθέσιμων κεφαλαίων, κλείσιμο λογαριασμού ή εντολή μη πληρωμής, καθώς και για την ημερομηνία παρουσίασης της επιταγής προς πληρωμή.
(β) Κατά την παραλαβή της πληροφόρησης που αποστέλλεται δυνάμει της παραγράφου (α), το πιστωτικό ίδρυμα, που έχει παρουσιάσει την επιταγή, οφείλει ενυπογράφως να σφραγίζει ή να σημειώνει, στο πρωτότυπο της επιταγής, τον πραγματικό λόγο της μη πληρωμής της επιταγής, όπως αυτός περιέχεται στην πιο πάνω πληροφόρηση, καθώς και την ημερομηνία παρουσίασης της επιταγής προς πληρωμή.
(γ) Η σφράγιση και ο λόγος επιστροφής που σημειώνεται από το πιστωτικό ίδρυμα, που έχει παρουσιάσει την επιταγή, επί της επιταγής, γίνεται αποδεκτή ως μαρτυρία ενώπιον δικαστηρίου:
Νοείται ότι η σφραγίδα ή και η σημείωση του πιστωτικού ιδρύματος, που έχει παρουσιάσει την επιταγή, αναφορικά με τον πραγματικό λόγο της μη πληρωμής και με την ημερομηνία παρουσίασης της επιταγής προς πληρωμή, αποτελούν μαχητό τεκμήριο του αληθούς του περιεχομένου τους:
Νοείται, περαιτέρω, ότι συμμόρφωση πιστωτικού ιδρύματος με τη δυνάμει του παρόντος εδαφίου υποχρέωσή του δεν συνιστά, ούτε μπορεί να ερμηνευθεί ότι συνιστά, παραβίαση εκ μέρους του, του απορρήτου ή της εμπιστευτικότητας των πληροφοριών που κατέχει αναφορικά με τους λογαριασμούς των πελατών του.
(5) Παράβαση των δυνάμει των εδαφίων (3) και (4) επιβαλλόμενων υποχρεώσεων από οποιοδήποτε λειτουργό ή υπάλληλο του πιστωτικού ιδρύματος, ο οποίος εξουσιοδότησε ή, εν γνώσει του, έχει επιτρέψει ή συνεργήσει στην παράβαση, εκτός εάν η παράβαση έγινε λόγω καλόπιστου λάθους, συνιστά ποινικό αδίκημα τιμωρούμενο με ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες ή με χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις δύο χιλιάδες ευρώ (€2.000,00) ή και με τις δύο αυτές ποινές.
(6) Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται στις περιπτώσεις έκδοσης επιταγής, όταν αυτή εκδίδεται προς πληρωμή οφειλής που σχετίζεται με συναλλαγή ή πράξη, η οποία αντίκειται στα χρηστά ήθη ή σε οποιοδήποτε νόμο.
(7) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, «πιστωτικό ίδρυμα», σημαίνει-
(α) τράπεζα, κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμο, ή
(β) συνεργατικό πιστωτικό ίδρυμα, κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον περί Συνεργατικών Εταιρειών Νόμο, ή
(γ) οποιοδήποτε άλλο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή οργανισμό που έχει συσταθεί με βάση οποιοδήποτε νόμο και εκδίδει βιβλιάρια επιταγών σε πελάτες του.
(8) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, η παρουσίαση επιταγής περιλαμβάνει, τόσο τη φυσική παρουσίαση επιταγής, όσο και την παρουσίαση επιταγής με ηλεκτρονικά μέσα, σύμφωνα με διαδικασίες που εγκρίνει η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου δυνάμει των εξουσιών που της χορηγούνται από το άρθρο 74Α του περί Συναλλαγματικών Νόμου."
Ο Νόμος προβλέπει, για καλό λόγο, περιοριστικά την υπεράσπιση της επιφύλαξης του εδαφίου (2) και τις υπερασπίσεις του εδαφίου (6). Απλά να πούμε ότι η προβλεπόμενη υπεράσπιση στο εδάφιο (6) συνδέεται με οφειλή που σχετίζεται με "συναλλαγή ή πράξη" η οποία αντίκειται στα χρηστά ήθη ή σε οποιοδήποτε νόμο. Εδώ δεν τέθηκε θέμα ότι η συναλλαγή ή πράξη από την οποία προέκυψε η οφειλή αντίκειτο στα χρηστά ήθη ή σε οιονδήποτε Νόμο. Επίσης, δεν τέθηκε η Υπεράσπιση της εύλογης αιτίας. Η Δημοσθένους (άνω) εξετάστηκε στα δικά της γεγονότα και δεν προσθέτει οτιδήποτε περισσότερο. Τα όσα προβάλλει ο Εφεσείων με τους δύο άνω λόγους έφεσης, θα είχαν ουσία πριν την τροποποίηση του Άρθρου 305Α όταν ακόμη στο εδάφιο (6) ρητά προέβλεπε την Υπεράσπιση ότι "Το άρθρο αυτό δεν εφαρμόζεται για οποιαδήποτε επιταγή από την οποία δεν προκύπτει αγώγιμο δικαίωμα κατά του εκδότη της.".
Ο τρίτος και ο τέταρτος λόγος έφεσης απορρίπτονται.
ΠΕΜΠΤΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΦΕΣΗΣ
Είναι η εισήγηση του ευπαίδευτου συνηγόρου του Εφεσείοντα ότι δεν αποδείκτηκαν τα συστατικά στοιχεία της 4ης κατηγορίας και το πρωτόδικο Δικαστήριο έσφαλλε όταν έκρινε ότι ο Εφεσείων γνώριζε ότι ο λογαριασμός επί του οποίου εξεδόθη η επίδικη επιταγή ήταν κλειστός. Δεν τέθηκε, σύμφωνα πάντοτε με τον συνήγορο, θετική μαρτυρία ότι ο Εφεσείων έλαβε γνώση ότι ο λογαριασμός έκλεισε από τον Ιούνιο 2014. Το γεγονός ότι στη θυρίδα της Global Maritime Services Ltd στάληκε μηνιαία κατάσταση λογαριασμού, δεν θα έπρεπε να οδηγήσει το πρωτόδικο Δικαστήριο στο συμπέρασμα ότι ο Ενάγοντας έλαβε γνώση περί του κλεισίματος του λογαριασμού.
Ο λόγος Έφεσης θα πρέπει να απορριφθεί. Τα παραδεκτά γεγονότα με αριθμό 1-5 και 10-14 δεν αφήνουν άλλη κατάληξη από αυτό που προέβη το πρωτόδικο Δικαστήριο ήτοι:
"Επανερχόμενη στα γεγονότα της παρούσας υπόθεσης, διαπιστώνω ότι σύμφωνα με τα παραδεκτά γεγονότα ο κατηγορούμενος ενημέρωσε την τράπεζα για την αλλαγή διεύθυνσης στην οποία λάμβανε την αλληλογραφία του με την τράπεζα. Οι έντυπες μηνιαίες καταστάσεις λογαριασμού από της 18.3.2008 και έπειτα αποστέλλονταν από τα Κεντρικά Γραφεία της Alpha Bank στην ταχυδρομική θυρίδα (PO BOX) της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 55113, 3820, LIMASSOL CY.
Η τελευταία έντυπη μηνιαία κατάσταση λογαριασμού η οποία στάλθηκε στην ταχυδρομική θυρίδα (PO BOX) της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 55113, 3820, LIMASSOL CY, αφορούσε τον μήνα Ιούνιο 2014 και στην οποία φαινόταν ότι, ο λογαριασμός της εταιρείας Global Maritime Services Ltd με αριθμό 520-101-003745-0 έκλεισε στις 27.6.2014.
Έχοντας υπόψη τα πιο πάνω παραδεκτά γεγονότα, τα οποία υπογραμμίζω δηλώθηκαν από μέρους του 3ου κατηγορούμενου, σε συνάρτηση με το γεγονός ότι ο κατηγορούμενος 3 ήταν το μοναδικό πρόσωπο το οποίο εκ μέρους τόσο της πρώην 1ης κατηγορούμενης ως διευθυντής όσο και με την προσωπική του ιδιότητα υπέγραψε τη συμφωνία διευθέτησης η οποία προέβλεπε την έκδοση της επίδικης επιταγής για συγκεκριμένο σκοπό αλλά και το γεγονός ότι ο κατηγορούμενος υπέγραψε την επίδικη επιταγή, δεν αφήνει αμφιβολία ότι ο κατηγορούμενος κατά την υπογραφή της επιταγής στις 19.8.14 γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει εκ της θέσεως του ότι ο λογαριασμός της Global Maritime Services Ltd ήταν κλειστός. (βλ. ΣΑΒΒΑ ΘΕΟΧΑΡΟΥΣ ΥΙΟΣ ΛΤΔ ανωτέρω)"
Τα όσα έχουμε πει επίσης στην Γρηγορίου Β.Ε. Λτδ ν. Ορφανίδη Δημόσια Εταιρεία Λτδ κ.α. Ποιν. Έφ. 274/15 ημερ. 25.1.2019 (σελ. 12-14) ισχύουν κατ' αναλογία και στην παρούσα. Ο πέμπτος λόγος Έφεσης απορρίπτεται.
Η Έφεση απορρίπτεται. Τα έξοδα, €2.500 να είναι εις βάρος του Εφεσείοντα και υπέρ της Εφεσίβλητης.
Μ.Μ. ΝΙΚΟΛΑΤΟΣ, Π.
Λ. ΠΑΡΠΑΡΙΝΟΣ, Δ.
Μ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Δ.
/γκ